Visayas

Mapa kan Filipinas na ipinapahiling an grupo nin mga isla kan Luzon, Visayas asin Mindanao.

An Visayas sarô sa tolong mga grupo nin isla sa Filipinas, kabali an Luzon asin Mindanao. Komponido ini nin manlaen-laen na isla na nakapalibot sa Dagat Visayan. Ini an pinag-eerokan kan mga Bisayâ. Pangenot na mga isla an: Panay, Negros, Cebu, Bohol, Leyte asin Samar. Maibabali man an mga isla kan Masbate asin Romblon kun ikokonsiderar an kultura.

Uusipon

Hasta sa ngonyan an uusipon kan kan Visayas bago an pag-abot kan mga Kastila sarong misteryo. Dawà igwang mga alamat na minausip kan uusipon kan mga Bisayâ dakol an minaduda kan katotoohan mga kaini. Sarô sa mga alamat minausip kan sarong hadè bisto bilang Kalantiaw na naggibo nin sarong koda nin ley. Igwang man na minausip na ang mga Bisayâ halè sa Borneo.

Enot na nanambitan an Visayas sa uusipon kan ika-12ng cientong taon kan pighuhunà na an rehiyon pinaghahadean kan emperio nin Srivijaya.

Pinagtotobodan na an mga Bisayâ igwa nin dayupot na relasyon diplomatiko sa manlaen-laen na kahadean na Java asin Malay huli ta an mga katutubo kan Cebu nagibong makipag-olay ki Enrique kan Malacca gamit an tataramon na Malay kan uminabot si Fernando Magallanes kan 1521.

Antes kan ekspedisyon ni Magallanes nagin interesado an mga Kastila sa arkipelago asin pinadara sinda Ruy López de Villalobos asin Miguel López de Legazpi kan 1543 sagkod 1565 tangarig diskobrehon asin sakopon an mga iska.

Kan enot, inakò kan mga Bisayâ an pagsakop kaini asin dakol an nagbalyo sa Kristianidad sagkod nagpoon sa pag-akò sa Santo Niño bilang saindang patron. Alagad, an nagin maalsom an sitwasyon asin nagbutwa an mga pag-aklas arog kaidtong ki Francisco Dagohoy.

Bakô sanang mga Kastila an nagin problema kan mga Bisayâ. Pinagtotobodan na nilosob kan mga Moro an manlaen-laen na isla sa Visayas sa panahong na idto.

Kan Philippine Revolution, aktibong kalabot an mga Bisayâ. An isla nin Negros mismo nangenot sa saindang rebolusyon.

Matapos an katalingkasan kan Filipinas, ipinadagos kan mga Bisayâ an pagbali sa politika.