Mariam Suurili

surah
Pahi la	Alikuraan
Siɣili-lana yuli	Mary in Islam
Be lɛbigili zuliya nima ni	19. Mary, Q31204674
Balli tuma bɛi balli yuli	laribanchi
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni	https://quran.com/19
Nahingbaŋ	Meccan surah
Stack Exchange tag	https://islam.stackexchange.com/tags/surat-maryam

Mariam Suurili (Maryam مَرْيَم)^[1]

Suurili ŋɔ maa wuhirila Naawuni ni tiri ninsalinim’ dɔɣibu, ni O baŋsim puuni shεm, ni di ni tu kamaata ni ninsala paɣi Naawuni ni lala maa shεm.

Aaya nima

Aaya nima:^[2]

1. Kaaf-Ha-Ya-Aiin-Sād (K. H. Y. I. S). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di fasara naɣila Naawuni].
2. (Yaa nyini Annabi)! Ŋɔ maa nyɛla teebu n-zaŋ chaŋ a Duuma (Naawuni) ni daa zo O dabli Annabi Zakariya nambɔɣu shεm.
3. Saha shεli o (Annabi Zakariya) ni daa boli o Duuma (Naawuni) boondi shεli din nyɛ sɔɣisinli ni.
4. Ka o (Annabi Zakariya) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Achiiika! Gbarginsim paai ma, ka n zabri palgi. M-mi pala A ni zaɣisiri so suhigu deebu.”
5. “Yaha! Achiika! N-zɔrilan dɔɣim dabiɛm n kum nyaaŋa, ka mpaɣa mi nyɛ paɣaŋɔli, dinzuɣu tim ma bisuŋŋun yi A sani na.”
6. “Ka o di n fali, ka di Annabi Ya’akuba yiŋnim’ fali. Yaha! Zaŋmi o leeia ni niŋ so yεda.”
7. (Ka Naawuni yɛli): “Yaa nyini Zakariya! Achiika! Ti tiri a suhupiεlli lahibali ni bidibbila so (a paɣani yɛndɔɣi),ka o yuli yɛn nyɛ “Yahaya.” Ti na ʒin zaŋ yuli ŋɔ maa m-boli ninvuɣuso pɔi ni ŋuna.”
8. Ka o (Annabi Zakaria) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! N-yɛn niŋ wula mali bia, ka m paɣa nyɛ paɣaŋɔli, ka n kuriginsim lahi paai tariga.
9. Ka o (Malaaika) yεli: “Lala ka a Duuma (Naawuni) yεli, di nyɛla soochi N (Mani Naawuni) sani. Achiika! N-daa nam a mi ka a pa shɛli.”
10. Ka o (Annabi Zakariya) yεli: “Yaa n Duuma! Wuhimi ma alaama shεli (din wuhiri ni m paɣani dɔɣi), ka o (Naawuni) yεli: “A daalaama nyɛla a ku tooi tɔɣisi yɛltɔɣa ni niriba dabsa ata, ka kuli nyɛla ŋun mali alaafee.”
11. Ka o (Annabi Zakariya) yi o niriba sani o jεma shee n-ti tiri wuhi ba (ka yεli): “Niŋmi ya Naawuni kasi Asiba ni Zaawuni.”
12. “(Ka Naawuni yɛri yɛltɔɣani bia so bɛ ni dɔɣi maa) Yaa nyini Yahaya! Gbibi litaafi (Attaura) ŋɔ maa ni yaa,” ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti o Annabitali ka o nyɛla bia.
13. Ka o (Annabi Yahaya) nyɛla ŋun zɔri nambɔɣu Ti (Tinim’ Naawuni) sani, ka o lahi be kasi, ka daa nyɛla wuntizɔra.
14. Yaha! O daa nyɛla bia so ŋun dolio ba nio ma, o mi daa pala ninvuɣu so ŋun tibgi o maŋ’ ka kpɛri Naawuni taali ni.
15. Yaha! Suhudoo be o zuɣu dabsi shεli bɛ ni daa dɔɣio na, ni o kum dali, n-ti pahi dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti yiɣisio ka labsi o o nyɛvuli ni na.
16. (Yaa nyini Annabi)! Teemi Mariam yɛla kundili (Alkur’aani) puuni, saha shεli oni daa niŋ katiŋ’ ka chɛ o niriba n-zaŋ labi wulimpuhili polo.
17. Ka o (Mariam) bo saɣili n-taɣi o maŋ’ ka chɛ ba, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim Ti Ruuhi (Malaaika) na o sani, ka o ka o na ni ninsala pali ŋmali.
18. Ka o (Mariyam) yεli: “M-bɔri taɣibu ni Nambɔzobonaa (Naawuni) a sani, a yi nyɛla wuntizɔra.”
19. Ka o (Malaaika) yεli: “Achiika! Mani nyɛla a Duuma (Naawuni) tumo, (n-kami na), ni n-ti ti a bidibbila so a ni yɛn dɔɣi lahibali, ka o nyɛla bia so ŋun niŋ kasi.
20. Ka o (Mariyam) yεli: “Di yɛn niŋ wula ka m mali bia, ka doo bi shihi ma, m mi pala pagɔrili?”
21. Ka o (Malaaika) yεli: “Lala ka a Duuma (Naawuni) yεli: “Di nyɛla soochi N (Mani Naawuni) sani. Yaha! domin Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ o (bia maa) zali ka o nyɛla yɛlikpahindili nzaŋ ti ninsalinima, ni nambɔzɔbo din yi Ti sani na. Yaha! Di nyɛla yεli shεli din yεn niŋ (ka Naawuni pun sabi li zali).
22. Ka o (Mariyam) kpiɣi o (Annabi Issa) puli, ka zaŋ li n-yi kpaŋ luɣushɛli polo din niŋ katiŋa (ka chɛ o niriba sani).
23. Ka dɔɣim biɛrim ti ka o na (ka o wolsi) hali n-zaŋ chaŋ dobino tigbirli gbini, ka o yεli: “Yaa ni n-da ashaara, bo n-di leei niŋ ka nkpi poi ni ŋɔ maa, ka leei ŋun filiŋ,ka bɛ (Dunianim’) tam n yεla.”
24. Ka o (Malaaika) boli o di (dobino tia maa) gbini (ka yεli o): “Di niŋ suhusaɣiŋgu, achiika! A Duuma zali a la kobilnina shɛli a tiŋli.”
25. “Yaha! Gbaɣalim dobino tigbirili maa n-labsi a polo na, dobino maha din bi ni yi zuɣusaa n-lu a tooni na.”
26. “Dinzuɣu dim ka nyu ka niŋ suhupiɛlli. Yaha! A yi nya ninsalinim’ puuni so (ka o bɔhi a), nyin yεlima: “Achiika! “N-gbaaila alikauli ni Naawuni kadama n-ku tɔɣisi yɛltɔɣa ni ninsala kam zuŋɔ dabsili ŋɔ.”
27. Ka o (Mariyam) zaŋ o (bia maa) nkana o niriba sani, n-ti gbibi o, ka bɛ yεli: “Yaa nyini Mariam! Achiika! A tahi yɛltɔɣa titali na.”
28. “Yaa nyini Haruna tuzopaɣa! A ba daa pala ninvuɣu yoli, a ma mi gba daa pala pagɔrili.”
29. Ka o (Mariyam) tiri wuhi o (bia maa), ka bɛ yεli: “Wula ka ti yɛn tɔɣisi yεltɔɣa n-gargi biliεɣu so ŋun na dozuɣukuɣura ni?”
30. Ka o (biliεɣu maa, Annabi Issa) yεli: “Mani nyɛla Naawuni dabli, ka O ti ma litaafi, ka zaŋ ma leei Annabi.”
31. “Ka Ozaŋ ma leei alibarka nira luɣulikam n-ni be, ka saɣisi ma ni jiŋli puhibu mini zaka tibu dindee yi niŋ ka n na be n nyɛvuli puuni.”
32. “Yaha! Ka n-nyɛla ŋun doli m ma. Yaha! O (Naawuni) bi zaŋ ma leei ŋun tibgi o maŋa, kanyɛ zuɣubεɣulana.”
33. “Yaha! Suhudoo be n zuɣu dabsi shɛli bɛ ni dɔɣi ma, ni n kum dali, n-ti pahi dabsi’ shɛli bɛ ni yɛn ti yiɣisi ma ka n-labi na n nyɛvuli puuni.”
34. Lala n-nyɛ Annabi Issa Mariyam bia yɛlimaŋli yɛltɔɣa shɛli bɛ (Yahuudu mini Nashaara) ni zilsiri di puuni maa.
35. Di bi tu ni Naawuni gbibi so ka o nyɛ O bia, O nam simsiya, O yi zali zaligu, achiika! O yεrili mi: “Leema, ka di leei.”
36. “Yaha! Achiika! Naawuni nyɛla n Duuma ni yi Duuma, dinzuɣu jεmmi ya O, ŋɔ maa n-nyɛ sochibga.”
37. Ka laɣinsi niŋ namgbankpeeni bɛ sunsuuni. Dinzuɣu, azaabakpeeni be ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa zuɣu ni zatitali maa dali.”
38. Wula n-leei yɛn ti nyɛ bɛ wumbu ni bɛ nyabu, dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti kana Ti (Tinim’ Naawuni) sani? Amaa! Zuŋɔ, zualindiriba be birginsim din be polo ni.
39. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Varsim ba n-zaŋ chaŋ yolitεm dabsili maa, saha shεli bɛ ni yɛn ti ŋmaai saliya (ka ban yɛn kpe Alizanda kpe, ka ban mi yɛn kpe buɣum ni kpe), amaa! Ka bɛ nyɛla ban be tamsim ni (Dunia ŋɔ) ka nyɛla ban bi tiri Naawuni yεlimaŋli.
40. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) n-diri tiŋgbani fali, ni din kam be di zuɣu. Yaha! Ti sani ka bɛ yɛn ti labsi ba (binnamda na) na.
41. (Yaa nyini Annabi)! Teemi Annabi Ibrahima yεla litaafi (Alkur’aani) puuni. Achiika! O daa nyɛla yεlimaŋlilana, ka daa nyɛ Annabi.
42. Saha shεli o ni daa yεli o ba: “Yaa nyini m ba! Bozuɣuka a jεmdi din bi wumdi ka bi nyara, ka mi ku tooi niŋ a anfaani shεli?”
43. “Yaa nyini m ba! Achiika! Baŋsim shεli din ka a sani kama na, dinzuɣu, doli ma ka n-dolsi a sochibga.”
44. Yaa nyini m ba! Di jεm shintaŋ, achiika! Shintaŋ nyɛla ŋun kpεri Nambɔnaa (Naawuni) taali ni.
45. Yaa nyini m ba! Achiika! Mani zɔri mi ni azaaba shεli ti shihi a Nambɔzobonaa (Naawuni) sani, ka a leei shintaŋ yura.
46. Ka o (Annabi Ibrahima ba) yεli: “Yaa nyini Ibrahima! Di ni bɔŋɔ,a nyɛla ŋun zaɣisiri n duumanim’ maa?” Tɔ! Achiika! A yi bi chɛ, n-nyɛla ŋun yɛn labi a kuɣa. Yaha! Niŋmi ma katiŋ sahawaɣinli.”
47. Ka o (Annabi Ibrahima) yεli: “Suhudoo be a zuɣu, ni baalim, n-ni bo gaafara n-ti a n Duuma (Naawuni) sani. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Ŋun tibgi ma.”
48. “Yaha! N-nyɛla ŋun yɛn niŋ katiŋ’ ka chɛ yi mini binyεr’ shεŋa yi ni jεmdi ka pa ni Naawuni maa, ka jεm n Duma (Naawuni), m-mali tamaha kadama n Duuma (Naawuni) ku zaɣisi n suhigu deebu.”
49. Saha shεli o (Annabi Ibrahima) ni daa niŋ katiŋ’ ka chɛ bɛ mini binyεr’ shεŋa bɛ ni jɛmdi ka pa Naawuni maa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti o Annabi Is’haka dɔɣim, ni Annabi Ya’akuba. Yaha! Ka Ti zaŋ bɛ zaɣiyino kam n-lee Annabi.
50. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti ba Ti nambɔzɔbo puuni shɛli, ka chɛ ka bɛ teeri bɛ yɛla ni zaɣivɛlli.
51. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi Annabi Musa yεla kundili (Alkur’aani) puuni. Achiika! O daa nyɛla ninvuɣu gahindili, ka lahi nyɛ Naawuni tumo, ni Annabi.
52. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) boli o Tuuri zoli nudirgu zuɣu, ka zaŋ o miri na Ti sani, ka o nyɛla Ti ni diri so fiila.
53. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi ti o mabia Haruna Annabitali Ti nambɔzɔbo puuni.
54. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi Annabi Smaila yεla kunduli (Alkur’aani) puuni. Achiika! O daa nyɛla alikauli paanda, ka daa nyɛ Naawuni tumo, ni Annabi.
55. Yaha! O daa nyɛla ŋun puhiri o maligu ni jiŋli puhibu, n-ti pahi zakka tibu, ka daa nyɛla yεdalana o Duuma (Naawuni) sani.
56. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teeimi Annabi Idrisu yεla kundili (Alkur’aani) puuni. Achiika! O daa nyɛla ŋun mali yεlimaŋli pam, ka daa lahi nyɛ Annabi.
57. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) duhi o zaashe’ shɛli (Alizanda) din du.
58. Bana n-nyɛ ninvuɣu shɛba Naawuni ni niŋ ba ni’ima Annabinim’ ban yi Adam zuliya puuni na la, ni ninvuɣu shεba Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa kpiɣi ŋarim puuni m-pahi Annabi Nuhu zuɣu la, ni Annabi Ibrahima zuliya, ni Israaila (Annabi Ya’akuba), ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni dolsi shεba ka gahim ba puuni. Bɛ yi ti karindi ba Nambɔnaa (Naawuni) aayanima, ka bɛ lu ka nyɛla ban niŋ suzuuda, ka kuhira.
59. Ka ninvuɣu shεba kana n-ti zani bɛ zaani bɛ nyaaŋa, ka zaɣisi jiŋli puhibu, ka doli la (Dunia) kɔrsi, tɔ! Ni baalim, bɛ ni laɣim ni Gayya (buɣum kobilnin’ shɛli yuli m-bala)
60. Naɣila ninvuɣu so ŋun niŋ tuuba, ka ti Naawuni yεlimanli, ka lahi tum tuunviεlli, tɔ! Bannim’ maa ni kpe Alizanda. Yaha! Bɛ ti bi yɛn di ba zualinsi shɛli.
61. (Bɛ sanyoo) nyɛla ʒinahigu Daalizanda shεli Nambɔzobonaa (Naawuni) ni niŋ O daba di daalikauli ni sɔɣisinli la. Achiika! O daalikauli maa nyɛla din yɛn ti kana.
62. Bɛ (Alizanda bihi) bi wumdi yεltɔɣa kaha di puuni naɣila suhudoo. Yaha! Ka bɛ mali bɛ daarzichi (bindirigu) di puuni Asiba mini Zaawuni.
63. Dina n-nyɛ Alizanda shεli Ti (Tinim’Naawuni) ni mali dihiri ti daba puuni ŋun nyɛ wuntizɔra fali.
64. Yaha! Ti (Malaaikanim’) bi sheeri tiŋgbani ni na naɣila ni a Duuma zaligu, Ŋuna n-su din be ti tooni, ni din be ti nyaaŋa (Dunia ni Chiyaama), ni din be di sunsuuni. Yaha! A Duuma (Naawuni) pala Ŋun Tamda.
65. Sagbana mini tiŋgbani n-ti pahi din be di suusuuni Duuma. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! JεmmiO,ka niŋ suɣulo ni O jɛma. Di ni bɔŋɔ, a mi (duuma so) ŋun kuli ŋmani O?
66. Ka ninsala (chεfura) yεra: “Di nibɔŋɔ n-yi kpi, bɛ ni ti lahi yiɣisi ma ka n-labi na n nyɛvuli ni?
67. Di ni bɔŋɔ, ninsala bi teeri kadama Ti (Tinim’ Naawuni) n-daa nam o ka o pa shεli pɔi ni lala?
68. Dinzuɣu, m-po a Duuma, achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nyɛla ban yɛn ti yiɣisi ba (chεfurinim’ maa), n-ti pahi shintana, din nyaaŋa achiika! Ti ni zaŋ ba na kabɛ ti nyɛla ban gbaŋgbaya n-gili ʒahannama buɣum.
69. Din nyaaŋa, achiika! Ti nyɛla ban yɛn dargi tɔhigi zamaatu kam puuni ŋun kpɛri Nambɔzobonaa taali ni n-gari sokam.
70. Din nyaaŋa, Ti (Tinim’ Naawuni) m-mi ninvuɣu shεba ban tunibɛ kpe li (buɣum).
71. Yaha! Yi (ninsalinim’) puuni so n-kani m-pahila o yɛn ti kpahimi yɛɣi di (ʒahannama buɣum) zuɣu,di nyɛla talahi n-ti a Duuma (Naawuni), ka nyɛla din fukumsi pun naai.
72. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti tilgi wuntizɔriba, ka chɛ zualindiriba di (buɣum maa) puuni, ka bɛ nyɛla ban gbaŋgbaya.
73. Yaha! Bɛ yi ti karindi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanima n-tiri ba polo ni, ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa (bundannim’) naan yεli ban ti Naawuni yεlimaŋli (faranima): “Ti zamaatu bɛ ba ayi ŋɔ puuni banima n-leei mali zaashee din tibgi, ni ʒishesuŋ?
74. Di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa niŋ tiŋgbani shɛlinim’ ban daa kana pɔi ni bana (Maka chɛfurinima) maa hallaka, ka bɛ daa gari ba aʒiya (duu nyɛma), ka saɣi daadama nim’ n-gari ba.
75. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ninvuɣu so ŋun be birginsim puuni, tɔ! Nambɔnaa (Naawuni) ni waɣisi mia n-ti o, hali ni saha shεli bɛ ni yɛn ti nya bɛ ni niŋdi ba alikauli ni shεlimaa, diyi pa shɛli ka bɛ nya azaaba (Dunia ŋɔ), bee Chiyaama yiɣsibu. Ni baalim bɛ (chɛfurinim’) ni ti baŋŋun bɛhigu shee niŋ zaɣibɛɣu, ni ŋun tobbihi chɔɣim.
76. Ka Naawuni pahiri ninvuɣu shεba ban bɔri dolsigu dolsigu. Yaha! Tuunvɛla din (laara) kpalinda, dina nnyɛ din gari a Duuma (Naawuni) sani, ni labbu shee din gari.
77. (Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, a nya ninvuɣu so ŋun niŋ chεfuritali ni Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ka yεli: “Achiika! Bɛ ni ti lahi ti ma liɣiri mini bihi (Zaadali)?”
78. Di ni bɔŋɔ, o nyɛladin sɔɣi bee o gbibila alikauli shεli Naawuni sani?
79. Haifa! Ti (Tinim’ Naawuni) ni sabi o ni yεri shɛli maa, ka zaŋ li nabgi o daazaaba, nabgibu ni yεlimaŋli.
80. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) di o fali domin o ni yɛri shɛli maa zuɣu,ka o ti kana Ti sani o ko.
81. Kabɛ (chεfurinim’) naan gbibi duuma shɛba ka pa ni Naawuni, domin di leei tibginsim n-zaŋ ti ba (Dunia ŋɔ).
82. Haifa! Bɛ (buɣa maa) ni ti zaɣisiba ka yεli ni bɛ daa bijεm ba (Dunia), ka leei nyintahi n-zaŋ ti ba.
83. (Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, a bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) tim la shintana na (ka bɛ ti mali yaa) chεfurinim’ zuɣu, ka yɔhindi ba ka mali ba n-kpɛhiri Naawuni taali kpɛbu ni.
84. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Di bo yom bɛ (chɛfurinim’ maa) zuɣu, Ti (Tinim’ Naawuni) naɣisirimi tiri ba naɣisibu ni yɛlimaŋli.
85. Dabsi’ shεli Ti ni yɛn ti laɣim wuntizɔriba Nambɔzobonaa (Naawuni) sani, ka bɛ nyɛ saaŋgahinda.
86. Yaha! Ka Ti kari bibɛhi hali ti niŋʒahannama buɣumni, ka bɛ nyɛla konyuri ni wum shɛba.
87. Bɛ ka suhudee yiko (dindali maa) naɣila ninvuɣu so ŋun gbibi alikauli shεli Nambɔnaa (Naawuni) sani.
88. Yaha! Ka bɛ (chεfurinima) naan yεli: “Nambɔzobonaa (Naawuni) mali bia.”
89. Achiika! Yi (chεfurinim’) tahi binshɛɣu din be pam na.
90. Sagbana chɛ bɛla ni di tahibɔɣi, ka tiŋgbani mi chɛhi, ka zoya lu n-dahim.
91. Domin bɛ yεli ni Nambɔzobonaa (Naawuni) mali bia zuɣu.
92. Dibɛ tu kamaata ni Nambɔzobonaa (Naawuni) gbibi so ka o nyɛ O bia.
93. So n-ka sagbana mini tiŋgbani ni naɣilao yɛn kala Nambɔzobonaa (Naawuni) sani na ka nyɛ dabli.
94. Achiika! O (Naawuni) mi bɛ tariga, ka kali ba kalibu ni yɛlimaŋli.
95. Yaha! Bɛ zaa nyɛla banyɛn ti kana O (Naawuni) sani, ka nyɛla ninvuɣu gaŋ gaŋ.
96. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka tum tuunvεla, ni baalim, Nambɔnaa (Naawuni) ni zaŋ yurlim niŋ bɛ sunsuuni.
97. (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) balgi li (Alkur’aani) mi a zilli zuɣu, domin a zaŋ li n-ti wuntizɔriba suhupεlli lahibali, ka zaŋ li n-valsi ninvuɣu shεba ban zooi namgbankpeeni.
98. Yaha! Di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa niŋ tiŋgbani shɛli nim’ hallaka pɔi ni bana (Maka chɛfurinima). Di ni bɔŋɔ, a lahi nyari bɛ puuni so, bee ka a wumdi bɛ damli?

Kundivihira

↑ Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
↑ Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.

[quran-1] Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).

[2] Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.

[1]

[2]