Μαλαίοι
Οι Μαλαίοι (Μαλαϊκά: Orang Melayu) είναι μια αυστρονησιακή εθνοθρησκευτική ομάδα που προέρχεται από την ανατολική Σουμάτρα, τη Μαλαϊκή Χερσόνησο και τις ακτές του Βόρνεο, καθώς και τα μικρότερα νησιά που βρίσκονται μεταξύ αυτών των περιοχών. Αυτές οι περιοχές σήμερα ανήκουν στις χώρες της Μαλαισίας, της Ινδονησίας (ανατολική και νότια Σουμάτρα, νησιά Μπάνγκα Μπελιτούνγκ, Δυτικό Καλιμαντάν και νησιά Ριάου), στο νότιο τμήμα της Ταϊλάνδης, στη Σιγκαπούρη και στο Μπρουνέι Νταρουσαλάμ. Εκτιμάται ότι σήμερα υπάρχουν περίπου 30 εκατομμύρια Μαλαίοι.
Γενικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχει σημαντική γλωσσική, πολιτισμική, καλλιτεχνική και κοινωνική ποικιλομορφία μεταξύ των πολλών υποομάδων των Μαλαίων, κυρίως λόγω εκατοντάδων ετών μετανάστευσης και αφομοίωσης διαφόρων τοπικών εθνοτήτων και φυλών εντός της παράκτιας Νοτιοανατολικής Ασίας. Ιστορικά, ο μαλαϊκός πληθυσμός κατάγεται κυρίως από τους πρώιμους αυστρονησιακούς και αυστροασιατικούς λαούς που μιλούσαν μαλαϊκές γλώσσες και ίδρυσαν διάφορα αρχαία θαλάσσια εμπορικά κράτη και βασίλεια, όπως το Μπρουνέι, την Κεντάχ, το Λανγκκάσουκα, το Γκανγκγκα Νεγκάρα, το Τσι Του, τη Νακχόν Σι Θαμμαράτ, την Παχάνγκ, το Μελάιου και τη Σριβιτζάγια.[1][2]
Η εμφάνιση του Σουλτανάτου της Μαλάκα τον 15ο αιώνα πυροδότησε μια σημαντική επανάσταση στην ιστορία των Μαλαισιανών, της οποίας η σημασία έγκειται στην ευρεία πολιτική και πολιτισμική της κληρονομιά. Οι κοινοί οριστικοί δείκτες της μαλαϊκής ταυτότητας—η θρησκεία του Ισλάμ, η μαλαϊκή γλώσσα και οι παραδόσεις—θεωρείται ότι διαδόθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής, οδηγώντας στη δημιουργία των Μαλαίων ως σημαντικής εθνοθρησκευτικής ομάδας στην περιοχή. Στη λογοτεχνία, την αρχιτεκτονική, τις μαγειρικές παραδόσεις, την παραδοσιακή ένδυση, τις παραστατικές τέχνες, τις πολεμικές τέχνες και τις παραδόσεις της βασιλικής αυλής, η Μαλάκκα έθεσε ένα πρότυπο που ακολούθησαν αργότερα τα μαλαϊκά σουλτανάτα. Η χρυσή εποχή των μαλαϊκών σουλτανάτων στη Μαλαϊκή Χερσόνησο, τη Σουμάτρα και το Βόρνεο οδήγησε πολλούς κατοίκους, ιδιαίτερα από διάφορες φυλετικές κοινότητες όπως οι Μπατάκ, οι Νταγιάκ, οι Οράνγκ Ασκλι και οι Οράνγκ Λαούτ, να ασπαστούν το Ισλάμ και να ενσωματωθούν στη μαλαϊκή ταυτότητα.
Στην πορεία της ιστορίας, ο όρος "Μαλαίος" επεκτάθηκε και σε άλλες εθνοτικές ομάδες εντός του λεγόμενου "μαλαϊκού κόσμου". Αυτή η χρήση περιορίζεται σήμερα κυρίως στη Μαλαισία και τη Σιγκαπούρη, όπου οι απόγονοι μεταναστών από αυτές τις εθνοτικές ομάδες αναφέρονται ως anak dagang ("έμποροι") και προέρχονται κυρίως από το ινδονησιακό αρχιπέλαγος, όπως οι Ατσεχνέζοι, οι Μπαντζαρέζοι, οι Μπουγκίζ, οι Μανταϊλίνγκ, οι Μινάνγκαμπάου και οι Τζαβανέζοι.
Σε όλη την ιστορία τους, οι Μαλαίοι ήταν γνωστοί ως μια θαλάσσια εμπορική κοινότητα με ρευστά πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Απορρόφησαν, μοιράστηκαν και μετέδωσαν πολλά πολιτιστικά στοιχεία από άλλες τοπικές εθνοτικές ομάδες, όπως αυτές των Μινάνγκ και των Ατσεχνέζων.[3][4]
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επική λογοτεχνία, στα Χρονικά των Μαλαίων, συνδέει την ετυμολογική προέλευση της λέξης "Μελάγιου" με ένα μικρό ποτάμι που ονομάζεται Sungai Melayu ("Ποταμός Μελάγιου") στη Σουμάτρα της Ινδονησίας. Η επική αφήγηση εσφαλμένα ανέφερε ότι ο ποταμός εκβάλλει στον ποταμό Μούσι στην Παλεμπάνγκ, ενώ στην πραγματικότητα εκβάλλει στον ποταμό Μπατάνγκ Χάρι στο Τζάμπι.[5] Ο όρος θεωρείται ότι προέρχεται από τη μαλαισιανή λέξη melaju, ένας συνδυασμός του ρηματικού προθέματος me και της ρίζας laju, που σημαίνει "επιταχύνω", και χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την επιταχυνόμενη ισχυρή ροή του ποταμού.[6]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προ-ινδουιστικός πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βαθιά στις παρθένες εκβολές του ποταμού Μέρμποκ, υπάρχουν πολλά ιστορικά λείψανα του παρελθόντος. Αρχαία μνημειακά ερείπια, κτίρια, ναοί, λιμάνια και ναυάγια ήταν όλα κλεισμένα και θαμμένα στο έδαφος για δύο χιλιετίες.[7] Στο απόγειό του, ο πολιτισμός οικισμός εκτείνονταν σε περίπου 1000 χιλιόμετρα και δέσποζε στη βόρεια πεδιάδα της Μαλαϊκής Χερσονήσου.[8][9] Σύμφωνα με τους ερευνητές, η περιοχή είναι γνωστή ως η χαμένη πόλη Σουνγκάι Μπάτου. Ιδρύθηκε το 788 π.Χ., είναι ένας από τους παλαιότερους πολιτισμούς της Νοτιοανατολικής Ασίας και πιθανόν να είναι ο πρόγονος του βασιλείου του Παλαιού Κεντάχ.
Το ιστορικό τοπίο της περιοχής συνδέεται με την ακμάζουσα βιομηχανία σιδήρου με αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανασκαφεί, ιστορικά ορυχεία, αποθήκες, εργοστάσια και λιμάνια όπου βρίσκεται μαζί με διάφορα είδη μεταλλεύματος, όπως καμίνι, σκωρία και πλινθώματα υψηλής ποιότητας. Επιπλέον, η μοναδική τεχνική τήξης σιδήρου Tuyere που λειτουργεί στο Σουνγκάι Μπάτου, χαιρετίζεται ως η παλαιότερη του είδους της στον κόσμο. Τα προϊόντα ήταν ιδιαίτερα περιζήτητα και εξάγονταν σε διάφορες γωνιές του Παλαιού Κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της αρχαίας Ινδίας, της Κίνας, της Μέσης Ανατολής, της Κορέας και της Ιαπωνίας. Βάσει πρώιμων σανσκριτικών αναφορών, η περιοχή ήταν γνωστή ως "σιδερένιο μπολ".[8][9]
Ο πολιτισμός διέθετε επίσης ξεχωριστές αρχαίες θρησκευτικές αναζητήσεις πριν από την ινδική επιρροή στην περιοχή. Οι πρώτοι κάτοικοι του Αρχιπελάγους της Μαλαισίας έχουν περιγραφεί ως ανιμιστές και ιθαγενείς σαμάνοι, ομοίως με άλλες ιθαγενείς θρησκείες της Ανατολικής Ασίας όπως ο Σιντοϊσμός. Η αρχαία λαϊκή θρησκεία χαρακτήριζε ξεκάθαρα ότι κάθε στοιχείο της φύσης έχει ένα πνεύμα. Στο Σουνγκάι Μπάτου, αρχαιολογικά στοιχεία αποκαλύπτουν κάποια τελετουργική και θρησκευτική αρχιτεκτονική αφιερωμένη στη λατρεία του ήλιου και του βουνού.[8][9]
Εκτός από το Σουνγκάι Μπάτου, το αρχιπέλαγος της Μαλαισίας γνώρισε επίσης τη μνημειώδη ανάπτυξη μεγάλων αστικών οικισμών και αρχαίων εδαφικών πολιτικών, όπου οδηγήθηκε από κοσμοπολίτικες αγροτικές κοινωνίες, ακμάζουσα δεξιοτεχνία, πολυεθνικούς εμπόρους και ξένους ομογενείς. Μέχρι τον πέμπτο αιώνα μ.Χ., αυτός ο οικισμός είχε μετατραπεί σε μια κυρίαρχη πόλη-κράτος, που διαμορφώθηκε συλλογικά με την ενεργό συμμετοχή στα διεθνή εμπορικά δίκτυα και τη φιλοξενία διπλωματικών πρεσβειών από Κίνα και Ινδία.[8][9]
Ινδική επιρροή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δεν υπάρχουν ακριβείς αποδείξεις για την ημερομηνία του αρχαιότερου Ινδικού ταξιδιού στον κόλπο της Βεγγάλης, αλλά αρχαιολογικά στοιχεία που βρέθηκαν στην κοιλάδα Μπουγιάνγκ δείχνουν ότι οι Μαλαίοι στη χερσόνησο είχαν εμπορικές συναλλαγές με το Σιάμ από τον πρώτο αιώνα μ.Χ.[11] Η ανάπτυξη του εμπορίου με το Σιάμ οδήγησε στη διάδοση των μεγάλων ινδικών θρησκειών. Χώροι λατρείας άρχισαν να χτίζονται με βάση την αρχιτεκτονική του τοπικού πληθυσμού και οι τοπικοί αρχηγοί άρχισαν να αυτοαποκαλούνται Πενγχούλου και απορρόφησαν πολλές βασικές πτυχές του σιαμαίου φεουδαρχικού συστήματος διακυβέρνησης.[12] Αργότερα, μικρά θαλάσσια κράτη εμφανίστηκαν στις παράκτιες περιοχές της χερσονήσου όπως Τσι Του (πρώτος αιώνας), το Γκάνγκα Νεγκάρα ( 2ος αιώνας), το Λανγκασούκα (2ος αιώνας) και το Παν Παν (4ος αιώνας).
Με την προστασία της Ινδίας και του Σιάμ, ο πλούτος της αποκτήθηκε σε μεγάλο βαθμό μέσω του εμπορίου αλόγων. Στη δόξα της, η αρχαία μαλαϊκή γλώσσα χρησιμοποιήθηκε ως επίσημη γλώσσα και έγινε η lingua franca της περιοχής, αντικαθιστώντας τα σανσκριτικά, την κύρια γλώσσα του Ινδουισμού[13]. Οι απόγονοί του κυβέρνησαν το νησί μέχρι τα τέλη του 16ου αιώνα, όταν το βασίλειο της Μαλαισίας αντιμετώπισε μια επίθεση από την κινεζική γη που ξεκίνησε δυναστεία Μινγκ. Το 1401, ο δισέγγονος του Sang Nila Utama, Paduka Sri Maharaja Parameswara υποχώρησε στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Μαλαισίας και ίδρυσε το Σουλτανάτο της Μαλάκα[14]. Το σουλτανάτο της Μαλάκα αντικατέστησε την πολιτική δύναμη της Μαλαισίας και κληρονόμησε πολλά βασιλικά έθιμα και τον πολιτισμό της Μαλαισίας από το βασίλειο Bentan, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων εδαφών που κάποτε ελεγχόταν από τον προκάτοχό του[15][16][17].
Ισλαμισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δύο σημαντικές εξελίξεις που άλλαξαν την ιστορία της Μαλαισίας εμφανίστηκαν στις αρχές του 12ου και 15ου αιώνα. Το πρώτο ήταν η άφιξη του Ισλάμ: και το δεύτερο ήταν η άνοδος του Σουλτανάτου της Μαλάκκα στη νοτιοδυτική ακτή της χερσονήσου της Μαλαισίας.[18]
Το Ισλάμ εξαπλώθηκε στις παράκτιες περιοχές που αποτελούν σήμερα μέρος των πολιτειών Κεντάχ, Περάκ, Κελάνταν και Τερενγκάνου, τουλάχιστον από τον 12ο αιώνα.[19] Κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής, η θρησκεία Το Ισλάμ ενσωματώθηκε με την κοινωνία και τον πολιτισμό της Μαλαισίας και έγινε η πιο σημαντική πτυχή στον ορισμό της ταυτότητας των Μαλαίων.[20][18]
Το 1511, η πόλη της Μαλάκα έπεσε στα χέρια των κατακτητών Πορτογάλοι. Παρόλα αυτά, η Μαλάκκα παραμένει ένα θεσμικό πρωτότυπο: ένα παράδειγμα εθνικής διακυβέρνησης και ένα πολιτιστικό σημείο αναφοράς για διαδόχους κράτη όπως το Σουλτανάτο του Τζοχόρ-Ριάου και το Σουλτανάτο του Παχάνγκ[21].
Σε όλο τον πορθμό της Σιγκαπούρης, ένα άλλο βασίλειο της Μαλαισίας, το Σουλτανάτο του Ριάου Λίνγκα είχε αναδειχθεί σε σημαντικό θαλάσσιο λιμάνι ανταγωνιστή της Μαλάκκα. Το Ριάου Λίνγκα έφτασε στο αποκορύφωμά του στα μέσα του 19ου αιώνα όταν έλεγχε γη πολύ βόρεια σε αυτό που είναι σήμερα Νήσος Σιαντάν, η Νατούνα και μέχρι το νησί Ταμπελάν στην Ινδονησία[22].
Τα άλλα μεγάλα σουλτανάτα της Μαλαισίας είναι το Σουλτανάτο Κεντά (1136–σήμερα) και το Σουλτανάτο Πατάνι (1516–1771) που κυριαρχούσαν στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου.
Αποικισμός από ξένες δυνάμεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τα έτη 1511 έως 1984, τα περισσότερα βασίλεια της Μαλαισίας και τα σουλτανάτα της Μαλαισίας έπεσαν υπό αποικισμός από την Ευρώπη όπως πορτογαλικά, ολλανδικά και βρετανικά. Υπάρχουν επίσης περιφερειακές όπως Siam και Ιαπωνία.
Το 1511, η πορτογαλική αυτοκρατορία έθεσε το Σουλτανάτο της Μαλαισίας της Μαλάκας υπό την προστασία της. Ωστόσο, οι Πορτογάλοι δεν μπορούσαν να επεκτείνουν την πολιτική τους επιρροή πέρα από το φρούριο της Μαλάκκα. Ο Σουλτάνος διατήρησε την υπεροχή στα εδάφη έξω από τη Μαλάκα και ίδρυσε το Σουλτανάτο Τζοχόρ-Ριάου το 1528 για να ανακτήσει τη Μαλάκα. Οι Πορτογάλοι αντιμετώπισαν αρκετές αντεπιθέσεις οι οποίες συνεχίζονταν μέχρι το 1614, όταν ένας συνδυασμένος στρατός του Τζοχόρ και της Ολλανδικής Αυτοκρατορίας, έδιωξε τους Πορτογάλους από τη χερσόνησο για πάντα. Ως συμφωνία με το Τζοχόρ το 1606, οι Ολλανδοί ανέλαβαν στη συνέχεια τη διοίκηση του Μαλάκκα από το 1641 έως το 1825.[23]
Η ιστορία της Χερσονήσου της Μαλαισίας έχει επίσης εχθρική σχέση με το βασίλειο του Σιάμ. Το ίδιο το σουλτανάτο της Μαλάκας πολέμησε δύο πολέμους με το Σιάμ, ενώ οι πολιτείες της Βόρειας Μαλαισίας αποικίστηκαν κατά διαστήματα υπό την κυριαρχία του Σιάμ για αιώνες. Το 1771, το νέο Βασίλειο του Σιάμ υπό τη Δυναστεία Τσάκρι, κατήργησε το Σουλτανάτο Παττάνι και στη συνέχεια κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας του Σουλτανάτου του Κεντάχ. Νωρίτερα, το Σιάμ υπό το Βασίλειο της Αγιουτχάγια είχε ήδη απορροφήσει Ταμπραλίγκα και νίκησε το Σουλτανάτο Σινγκόρα τον 17ο αιώνα. Σύμφωνα με τη Συμφωνία της Μπανγκόκ 1909, το Σιάμ έλαβε το έδαφος της Μεγάλης Συνομοσπονδίας Παττάνι και μέρος της περιοχής Κέντα από τους Βρετανούς ως δώρο, ώστε το Σιάμ να ευνοήσει τους Βρετανούς.[24][25]
Το 1786, το Νήσος Πενάνγκ δημοπρατήθηκε στη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών από το Σουλτανάτο Κεντάχ σε αντάλλαγμα για στρατιωτική βοήθεια κατά του Σιάμ που δεν έφτασε ποτέ. Το 1819, η εταιρεία εξαγόρασε επίσης τη Σιγκαπούρη από το Σουλτανάτο του Τζοχόρ-Ριάου, και στη συνέχεια το 1824, η Μαλάκκα από τους Ολλανδούς. Όλοι οι εμπορικοί σταθμοί ήταν επίσημα γνωστοί ως Στενό το 1826 και έγιναν αποικία του στέμματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1867. Η βρετανική παρέμβαση στις υποθέσεις των κρατών της Μαλαισίας επισημοποιήθηκε το 1895, όταν ο οι βασιλιάδες της Μαλαισίας δέχτηκαν Βρετανούς στη διοίκηση και Συνομόσπονδα κράτη της Μαλαισίας σχηματίστηκαν.
Η παρακμή της αυτοκρατορίας του Μπρουνέι κορυφώθηκε τον 19ο αιώνα, όταν το Μπρουνέι έχασε μεγάλο μέρος της επικράτειάς του Rajah Putih Sarawak. Το Μπρουνέι ήταν βρετανικό προτεκτοράτο από το 1888 έως το 1984.[26]
Το 1909 τα πολλά κράτη της περιοχής, ήταν γνωστά ως Αδέσμευτα κράτη της Μαλαισίας. Αργότερα, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όλα τα εδάφη που ανήκαν στους Βρετανούς συλλογικά γνωστά ως Βρετανική Μαλαΐα καταλήφθηκαν από την Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας. Με τη λήξη του πολέμου, και συγκεκριμένα λίγο αργότερα το 1948, δημιουργήθηκε η Ομοσπονδία της Μαλαισίας και η χώρα άρχισε να παίρνει τη σημερινή της μορφή.
Μαλαϊκός εθνικισμός και πολιτική ιστορία του 20ου αιώνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρχαιότερη και πιο σημαντική πολιτική ιδέα της Μαλαισίας, είναι η θέση των Μαλαίων απέναντι στην αποικιοκρατία και τη μετανάστευση ξένων μη Μαλαίων. Ακόμη και με την πίεση που επέβαλε η βρετανική αποικιακή κυβέρνηση, υπάρχουν τουλάχιστον 147 περιοδικά και εφημερίδες που εκδίδονταν κατά την αποικιοκρατία, μεταξύ 1876 και 1941. Μεταξύ των αξιοσημείωτων περιοδικών είναι τα "Al-Imam" (1906), "Pengasaush" (1920), "Majlis" (1935) και "Utusan Melayu" (1939). Η άνοδος του εθνικισμού της Μαλαισίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό από τρεις ριζοσπαστικές εθνικιστικές φατρίες που διακρίνονται σε: α) αριστερούς της Μαλαισίας, β) ισλαμικές ομάδες και γ) η συντηρητική ελίτ στην οποία αντιτάθηκαν οι προηγούμενοι.[27]
Τα μέλη των αριστερών Μαλαίων εκπροσωπήθηκαν από το Ένωση Νέων Μαλαίων, η οποία ιδρύθηκε το 1938 από μια ομάδα μορφωμένων Μαλαίων, με την ιδέα της Μεγάλης Ινδονησίας. Το 1945, αναδιοργανώθηκαν σε ένα πολιτικό κόμμα γνωστό ως Μαλαϊκό Εθνικιστικό Κόμμα (PKMM). Το ισλάμ αρχικά αντιπροσωπεύτηκε από το Καούμ Μούντα, αποτελούμενο από μορφωμένους μελετητές της Μέσης Ανατολής με αισθήματα πανισλαμισμού. Το πρώτο ισλαμιστικό πολιτικό κόμμα ήταν το "Parti Orang Muslimin Malaya" (Hizbul Muslimin) που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1948, το οποίο αργότερα αντικαταστάθηκε από το Μαλαϊκό Ισλαμιστικό Κόμμα το 1951. Η τρίτη συντηρητική ομάδα αποτελούνταν από τη δυτική ελίτ, γραφειοκράτες και τα μέλη της βασιλικής οικογένειας που μοιράζονταν μια κοινή αγγλική εκπαίδευση. Δημιούργησαν εθελοντικές οργανώσεις γνωστές ως ενώσεις της Μαλαισίας σε διάφορα μέρη της χώρας και κύριος στόχος τους ήταν να προωθήσουν τη βρετανική προστασία έναντι της θέσης των Μαλαίων. Τον Μάρτιο του 1946, 41 ενώσεις της Μαλαισίας σχημάτισαν Ηνωμένη Μαλαϊκή Εθνική Οργάνωση (UMNO)[27].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Milner, Anthony Crothers (2011). The Malays (Pbk. ed., 1. publ έκδοση). Chichester: Wiley-Blackwell. σελ. 24, 33. ISBN 978-1-4443-3903-1.
- ↑ Barnard, Timothy P., επιμ. (2004). Contesting Malayness: Malay identity across boundaries. Singapore: Singapore University Press, National University of Singapore. ISBN 978-9971-69-279-7.
- ↑ Milner, Anthony Crothers (2011). The Malays (Pbk. ed., 1. publ έκδοση). Chichester: Wiley-Blackwell. σελ. 131. ISBN 978-1-4443-3903-1.
- ↑ Barnard, Timothy P., επιμ. (2004). Contesting Malayness: Malay identity across boundaries. Singapore: Singapore Univ. Press. σελ. 32, 33, 43. ISBN 978-9971-69-279-7.
- ↑ Reid, Anthony (2001-10). «Understanding Melayu (Malay) as a Source of Diverse Modern Identities» (στα αγγλικά). Journal of Southeast Asian Studies 32 (3): 295–313. doi:. ISSN 1474-0680. https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-southeast-asian-studies/article/abs/understanding-melayu-malay-as-a-source-of-diverse-modern-identities/6E1353012FC5E6FB3403BEABE5411FCA.
- ↑ Abdul Rashid Melebek· Amat Juhari Moain (2006). Sejarah bahasa Melayu. Siri pengajian dan pendidikan Utusan. Cheras, Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors. ISBN 978-967-61-1809-7.
- ↑ Mok 2017.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Pearson (2015)
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Hall (2017)
- ↑ Lembah Bujang - Ancient Village ή Οικισμός στη Μαλαισία.
- ↑ Lembah Bujang - Ancient Village or Settlement in Malaysia
- ↑ Asiapac Editorial, επιμ. (2005). Gateway to Malay culture. Montage culture (3. ed έκδοση). Singapore: Asiapac Books. ISBN 978-981-229-326-8.
- ↑ . Η λαμπρότητα αυτής της αυτοκρατορίας, ωστόσο, άρχισε να μειώνεται μετά από μια μαζική επίθεση από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τον 11ο αιώνα, η οποία κατέστρεψε άμεσα την οικονομική και στρατιωτική της δύναμη. Η κατάρρευση αυτής της αυτοκρατορίας είχε κάνει τη βασιλική της οικογένεια να γίνει πρόσφυγας στις επαρχίες που ήταν ακόμα πιστές και υπήρξαν αρκετές προσπάθειες από Μαλαισιανούς πρίγκιπες να αναβιώσουν την αυτοκρατορία. Το 1324, με την υποστήριξη πιστών αυτοκρατορικών υπαλλήλων, ενός Μαλαισιανού πρίγκιπα από το νησί Μπεντάν, ο Sang Nila Utama ίδρυσε το βασίλειο της Σιγκαπούρης στο Temasek<ref>Πρότυπο:Αναφορά βιβλίου
- ↑ «The Ruling House of Malacca - Johor». Unknown parameter
|τελευταίο=ignored (βοήθεια); Unknown parameter|πρώτος=ignored (βοήθεια); Unknown parameter|ημερομηνία πρόσβασης=ignored (βοήθεια) - ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομαMalaysia Brunei & Singapore. - ↑ Πρότυπο:Cite εγκυκλοπαίδεια
- ↑ Πρότυπο:Αναφορά βιβλίου
- ↑ 18,0 18,1 World and Its Peoples: Μαλαισία, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη και Μπρουνέι. New York: Marshall Cavendish Corporation. 2008. σελίδες 1174, 1219, 1220, 1222.
- ↑ Hussin Mutalib (2008). Islam in Southeast Asia. Southeast Asia background series. Singapore: ISEAS. ISBN 978-981-230-758-3.
- ↑ Mohd Fauzi Yaacob (2009). Malaysia: Transformation and social change. Malaysia: Arah Pendidikan Sdn Bhd. σελ. 16. ISBN 978-967-323-132-4.
- ↑ William Wilson Hunter (Author), Paul Ernest Roberts (Author) (2010). A History of British India: To the Overthrow of the English in the Spice Archipelago. Nabu Press. m/s. 345. ISBN 978-1145707160.
- ↑ Simon Richmond (2007). Μαλαισία, Σιγκαπούρη & Μπρουνέι. εκδόσεις Lonely Planet Planet. σελ. 32. ISBN 36-005-607-983 Check
|isbn=value: length (βοήθεια). - ↑ William Wilson Hunter (Συγγραφέας), Paul Ernest Roberts (Συγγραφέας) (2010). A History of British India: To the Ανατροπή των Άγγλων στο Αρχιπέλαγος των Μπαχαρικών. Nabu Press. σελ. 345. ISBN 978-1145707160.
- ↑ Andaya, Barbara Watson· Andaya, Leonard Y. (1991). A history of Malaysia. Macmillan Asian histories series (Reprinted έκδοση). Basingstoke London: Macmillan. ISBN 978-0-333-27672-3.
- ↑ Brown, Michael E., επιμ. (1997). Government policies and ethnic relations in Asia and the Pacific. CSIA studies in international security. Cambridge, Mass. London: MIT. ISBN 978-0-262-52245-8.
- ↑ . CIA World Factbook. 2011. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bx.html. Ανακτήθηκε στις 13-01-2011.
- ↑ 27,0 27,1 Leo Suryadinata (2000). Nationalism & Παγκοσμιοποίηση: Ανατολή και Δύση. Ινστιτούτο Νοτιοανατολικής Ασίας Μελέτες. σελίδες 133–136. ISBN 978-9812300782.