Belfast
Belfast (Iersk: Béal Feirste) is de grutste stêd (city) en in distrikt yn Noard-Ierlân en de provinsje Ulster. Sûnt 1922 is it de haadstêd fan Noard-Ierlân, en it is de haadstêd fan it greefskip Antrim.
| Belfast | ||
| ||
| Bestjoer | ||
| Lân | Noard-Ierlân Feriene Keninkryk | |
| Greefskip | County Antrim County Down | |
| Boargemaster | Naomi Long (Alliance Party) 2008 | |
| Sifers | ||
| Ynwennertal | 267.500 (2010) | |
| Oerflak | 115 km² | |
| Befolkingsticht. | 2 428/ km² | |
| Stêdekloft | 483.418 | |
| Hichte | m | |
| Oar | ||
| Koördinaten | ||
Dizze side giet oer de stêd yn Noard-Ierlân. Foar oare betsjuttings, sjoch: Belfast (betsjuttingsside).
De name Belfast komt fan it Ierske Béal Feirste, mûning fan de Farset, de rivier dêr't de stêd oan boud is. De rivier Farset is opgien yn de gruttere rivier Lagan en is tsjintwurdich net folle mear as in piip dy't ûnder de stêd rint.
Belfast leit oan de see-earm Belfast Lough en hat sa in drekte ferbining mei de Ierske See. De stêd wurdt omjûn fan hichten (Black Mountain en Cavehill). Alde gebouwen yn Belfast binne ûnder oaren de Queen's University (1849) en de City Hall (1903). Under de bêst bewarre binne twa (eardere) banken: Ulster Bank (1860) en Northern Bank (1769).
It grutste drûchdok fan de wrâld is hjir ek. Yn dit dok waard de ferneamde Titanic boud. Fanâld oare wichtige yndustrieën binne de fabrikaazje fan it Ierske linnen en it meitsjen fan tou.
Belfast hat twa fleanfjilden, George Best Belfast City Airport, oan de râne fan de stêd by Holywood, en Belfast International Airport, ûnder Lough Neagh.
Skiednis
bewurkje seksjeDe omkriten fan Belfast binne al sûnt de brûnstiid bewenne, en oerbliuwsels fan forten út de izertiid binne noch te sjen. Oan de mûning fan de rivier waard foar it earst yn 1177 in (Normandysk) kastiel boud troch John de Courcy. It kastiel en de oanswettende delsetting waarden tweintich jier letter wer ferneatige en de regio kaam ûnder it bewâld fan de famylje O'Neill. Belfast bleau lykwols in frijwat lyts plak yn de Midsiuwen.
Yn de iere 17e iuw festigen har Ingelsen en Skotten yn Belfast, nei it plan fan Sir Arthur Chichester, om it gebiet te kolonisearjen (The Plantation of Ulster). Dit hie hie rebûlje fan de autochtone befolking fan gefolgen yn 1641. Letter luts Belfast in protte Hugenoaten oan, dy't dêr de linnenyndustry opsetten. Belfast waard ek it sintrum fan it Ierske protestantisme.
De tsjinstelling tusken de katolike en protestanske befolkingsgroepen oppenearre him fral yn de 19e iuw. Sûnttiid wurdt de stêd pleage troch de ferdieling en it skeel tusken de katoliken en de protestanten. Yn 1920-22 waard Belfast de haadstêd fan Noard-Ierlân neidat it Ierske eilân ferdield wie. De Ierske Unôfhinklikheidskriich dêroan anneks koste 500 ynwenners fan Belfast it libben. Belfast waard swier bombardearre yn de Twadde Wrâldkriich. Yn 1941 stoaren sa'n 1000 minsken by in Dútsk bomardemint, tûzenen rekken harren huzen kwyt.
De stêd waard ek hurd rekke yn de striid (The Troubles) tusken 1960 en 1997. De helte fan de slachtoffers yn dat tiidrek foel yn Belfast. It fjouwer-stjerren Europe Hotel yn it sintrum waard sa'n 30 kear rekke troch bomoanslaggen fan de IRA. Sûnt de wapenstilstân fan 1997 is it tal gewelddiedichheden tige sakke en is der hoop op in frede dy't bliuwt.
Sûnt dy tiid hat Belfast in flinke groei trochmakke. Der is in soad ynvesterre yn it sintrum, wat no in fuotgongersgebiet is, dêr't alle grutte ynternasjonale winkels fertsjintwurdige binnedie, yn in sportstadion en in modern teater (The Waterfront Hall).
-
Eastkant Donegallplein -
Scottish Provident Institution -
Katedraal fan St. Anne
Sport
bewurkje seksjeBelfast hat it fuotbalstadion Windsor Park, dêr't Noard-Iersk fuotbalalvetal en Linfield FC har thúswedstriden spylje; der kinne 20.332 minsken yn.
Berne yn Belfast
bewurkje seksje- William Thomson (1824), Iersk-Skotsk natuerkundige ( 1907)
- C.S. Lewis (1898), skriuwer en kristlik apologeet ( 1963)
- Chaim Herzog (1918), Britsk militêr, Israelysk diplomaat en presidint ( 1997)
- Betty Williams (22 maaie 1943), fredesaktiviste en Nobelpriiswinner
- David Trimble (15 oktober 1944), politikus en Nobelpriiswinner
- David McWilliams (1945), sjonger (2002)
- Van Morrison (1945), sjonger, tekstskriuwer en gitarist
- George Best (1946), fuotballer (2005)
- Alex Higgins (1949), snookerspiler (2010)
- Denis Donaldson (1950), politikus en spion (2006)
- Mary McAleese (1951), presidint fan Ierlân
- Alister McGrath (1953), teolooch
- Michael McNamee, sindeling
- Gary Moore (1952), musikus ( 2011)