Jump to content

Ջրհեղեղ Իսպանիայում (2024)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
 Այս հոդվածում նկարագրվում են ընթացիկ իրադարձություններ:

Տեղեկատվությունը, իրադարձությունների զարգացմանը զուգահեռ, կարող է շատ արագ փոփոխվել, իսկ սկզբնական լրահոսային հաղորդագրությունները կարող են լինել ոչ արժանահավատ:
Հոդվածի վերջին փոփոխությունները կարող են չարտացոլել ներկա տեղեկատվությունը:(4 Նոյեմբերի 2024)
Դուք դիտում եք հոդվածի 10 Նոյեմբերի 2024 թվականի 03:33 (UTC) տարբերակը (թարմացնել):
Մի՛ մոռացեք ընթացիկ իրադարձության մասին հաղորդագրությունն ավելացնել «Նորություններ» բաժնում:

Ջրհեղեղ Իսպանիայում
Տեսակտարերային աղետներ
Երկիր Իսպանիա
Տարեթիվհոկտեմբերի 29, 2024
Զոհվածներ229 մարդ (նոյեմբերի 22, 2024)[1]
Անհայտ կորածներ7[1]
 October 2024 Spain floods Վիքիպահեստում

Ջրհեղեղ Իսպանիայում, տարերային աղետ Իսպանիայում, որը տեղի է ունեցել 2024 թվականի հոկտեմբերի 29-ին։ Տեղատարափ անձրևը, որը առաջացել է մեկուսացված ցածր ճնշման բարձր մակարդակով գոտուց, ավելի քան մեկ տարվա մթնոլորտային տեղումներ բերեց Իսպանիայի հարավ-արևելյան մի քանի շրջաններում, ներառյալ Վալենսիայի համայնքը, Կաստիլիա-Լա Մանչան և Անդալուզիան: Դրա արդյունքում առաջացած ջրհեղեղը հանգեցրել է 223 մարդու մահվան[2], 93 անհետ կորածների[3][4] և զգալի նյութական վնասների[5][6]։ Սա Իսպանիայի պատմության մեջ ամենասարսափելի բնական աղետներից մեկն է՝ հաստատված մահվան դեպքերի քանակով[7]։

Թեև նախկինում էլ նման հորդառատ անձրևներ եղել են տարածաշրջանում, ջրհեղեղը, հավանաբար, ավելի ինտենսիվ է եղել կլիմայի փոփոխության պատճառով, և աղետներին տեղական իշխանությունների վատ արձագանքը, հավանաբար ավելի է խորացրել մարդկային կորուստները: Ջրհեղեղից հետո և՛ ազգային կառավարությունը, և՛ կամավորական և ոչ առևտրային կազմակերպությունները մոբիլիզացվել են՝ օգնելու մաքրման և վերականգնմանը:

Նախապատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վալենսիայի պատմության ընթացքում աղետալի ջրհեղեղների մասին հաղորդագրություններ են գրանցվել՝ սկսած 14-րդ դարից մինչև մեր օրերը[8]: 1957 թվականին Վալենսիայում տեղի ունեցած ջրհեղեղը, որն առաջացել էր եռօրյա «սառը կաթիլ» երևույթից (իսպ.՝ gota fría, տերմին, որն օգտագործվում է Իսպանիայում և Ֆրանսիայում աշնանային անձրևները նկարագրելու համար[9]), ինչը հանգեցրեց Տուրիա գետի զգալի վարարմանը, որին զոհ գնաց առնվազն 81 մարդ։ Տարերային աղետի պատճառով` Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի կառավարությունը հավանություն է տվել Տուրիա գետի երթուղին Վալենսիա քաղաքից հարավ՝ իր սկզբնական հունից երեք կիլոմետր հեռավորության վրա փոխելու ծրագրին[10]:

2019 թվականի սեպտեմբերին Վեգա Բախա դել Սեգուրայում ջրհեղեղի հետևանքով վեց մարդ զոհվեց։ Որպես ապագա ջրհեղեղների դեպքերին արձագանքելու միջոց, Շիմո Պուչի կառավարությունը ստեղծեց Վալենսիայի արտակարգ իրավիճակների բաժանմունքը: 2023 թվականի Վալենսիայի տարածաշրջանային ընտրություններից հետո Կառլոս Մազոնի կառավարությունը փակեց միավորումը, որը համարում էր «ավելորդ ծախս»[11]։

2024 թվականի հոկտեմբերի 25-ին Պետական ​​օդերևութաբանական գործակալության (AEMET) օդերևութաբան Խուան Խեսուս Գոնսալես Ալեմանը նախազգուշացրել է, որ առաջիկա «սառը կաթիլը» կարող է վերածվել հզոր փոթորիկի: Ի սկզբանե նրա հայտարարությունը արժանացել է ծաղրի ու կլիմայի փոփոխությունը հերքողների կողմից մեղադրվել «խուճապահարության» մեջ «X» սոցիալական մեդիա հարթակում[12][13]։

Բնապահպանական գործոններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վալենսիան գտնվում է գետի հունի երկայնքով ալյուվիալ հարթավայրում, ինչն այն դնում է ջրհեղեղների բարձր ռիսկի տակ։ Երբ հորդառատ անձրևները համընկնում են կոնվեկտիվ փոթորիկի հետ, որի ժամանակ ծովի մակարդակը հակված է բարձրանալու, հոսքը հատկապես խախտվում է, և ջրհեղեղի վտանգը կրկնապատկվում է: Ամենաշատ անձրև ստացած տարածքները չեն հեղեղվել, բայց նրանք, ում աշխարհագրությունն ավելի հակված է ջրի կուտակմանը, հեղեղվել են, օրինակ՝ ծայրամասային համայնքները, բայց ոչ քաղաքի կենտրոնը, որտեղ հին գետի հունը վերածվել է զբոսայգու` 1986 թվականին Տուրիայի այգին[14]:

Երկրորդ մորֆոլոգիական առանձնահատկությունը երրորդական ժամանակաշրջանի լեռներն են[15]։ Մայրցամաքից ժայռերով բաժանված ամպերը արագորեն ընկնում են տեղումների մեջ[15]։ Օրինակ՝ Վալենսիայի հարավում գտնվող Օլիվա քաղաքը 1972 թվականից հետո 20 ինտենսիվ ջրհեղեղ է ապրել[15]:

Երրորդ գործոնը ափամերձ գոտու ինտենսիվ ուրբանիզացումն է: Անթափանց մակերևույթները (օրինակ՝ ճանապարհները և շենքերը) խոչընդոտում են ջրի ներթափանցմանը գետնին[15]: Ջուրը կուտակվում է հարթ մակերեսի վրա և լրացուցիչ պահպանվում է մետր երկարությամբ ափամերձ լեռնաշղթայով[15]։ Երբ արտահոսքը կանխվում է, և ջուրը կուտակվում է, տեղի է ունենում հանկարծակի հորդացում[15]: Ծովի մակարդակի բարձրացումն էլ ավելի կմեծացնի արտահոսքի ժամանակը մինչև օրեր կամ նույնիսկ շաբաթներ[15]:

1997-2007 թվականներին ինտենսիվ շինարարություն է իրականացվել, որը անշահավետ է ստացվել։ 2024 թվականի ամառվանից հետո ծովի անսովոր բարձր ջերմաստիճանը նպաստեց մեծ ուղղահայաց ուղղություններով շարժվող ամպերի ձևավորմանը։

Ջրհեղեղ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վալենսիայի ինքնավար համայնքում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ECDM քարտեզ, որը ցույց է տալիս տեղումների քանակը Իսպանիայի հարավ-արևելքում հոկտեմբերի 29-30-ն ընկած ժամանակահատվածում:

2024 թվականի հոկտեմբերի 29-ից սկսած «սառը կաթիլը» կտրուկ հեղեղումներ բերեց Իսպանիայի հարավում և հարավ-արևելքում, հիմնականում՝ Վալենսիայի շրջանում[16]: Ժամը 06:42-ին Պետական ​​օդերևութաբանական գործակալությունը (AEMET) եղանակային նարնջագույն նախազգուշացում է հայտարարել Վալենսիայի հարավում: 20 րոպեից էլ քիչ անց Վալենսիայի նավահանգիստը հայտարարեց, որ փակվելու է[17]: Ժամը 07:36-ին AEMET-ը հայտարարեց եղանակային կարմիր նախազգուշացում Վալենսիայի ներքին շրջանների համար և բարձրացրեց իր նախկին նախազգուշացումը ամենաբարձր մակարդակի վրա: Այդ պահին Պլանա դ'Ուտիելում արդեն հորդառատ անձրև էր գալիս[17]: Ժամը 10:30-ի դրությամբ շտապօգնության ծառայությունները Ռիբերայում դուրս են բերել մարդկանց մեքենաներից[17]:

Հորտա Սուդը (վերևում) և Ռիբերա Ալտան (ներքևում), Վալենսիայի ինքնավար համայնքի ամենաշատ տուժած շրջաններից (կոմարկա) երկուսն են:

Ժամը 11:30-ին Չիվայի կիրճում՝ սեզոնային հոսքը վարարել է և հեղեղել համայնքը[17], Չիվայում օրվա՝ 8 ժամվա ընթացքում գրանցվել է մոտ 500 միլիմետր տեղումներ[16]: Ժամը 11:45-ին արտակարգ իրավիճակների ծառայությունները ահազանգ են տվել Մագրո գետի երկայնքով գտնվող համայնքներին։ Ժամը 12:00-ին Մագրոն ափերից դուրս է եկել Ուտիելում[17], որտեղ տեղումների քանակը գրանցվել է 200 մմ[18]: Ուտիելի քաղաքապետ Ռիկարդո Գաբալդոնը հայտնել է, որ ջրի մակարդակը երեք մետր բարձրության վրա է, մի քանիսը մնացել են թակարդում, իսկ մյուսները անհայտ կորել են[19]: Վալենսիայի համալսարանը, որը նախօրեին դադարեցրել էր դասերը հորդառատ տեղումների կանխատեսման պատճառով և տարիներ առաջ ստեղծել էր արտակարգ իրավիճակների կոմիտե, որոշեց կեսօրին դադարեցնել բոլոր ուսումնական, վարչական, հետազոտական ​​և մշակութային գործունեությունը բոլոր կամպուսներում և համալսարանի տարածքում[20]: Ժամը 12:20-ին շտապօգնության ծառայությունները ահազանգել են Պոյոյի կիրճի երկայնքով գտնվող համայնքներին: Հաջորդ ժամին փոթորկից տուժած համայնքները մնացել էին առանց էլեկտրականության կամ հեռախոսային ծառայության[17]: Կեսօրին Վալենսիայի նահանգային խորհուրդը իր բոլոր աշխատողներին ուղարկեց տուն՝ պատճառաբանելով, որ «բնակչության համար շատ մեծ վտանգ կա»՝ կապված «սառը կաթիլի» հետ: Ժամը 14:00-ի դրությամբ բոլոր գրասենյակները փակ էին[21]։ Պայպորտայում գտնվող Պոյոյի կիրճում գրանցվել է մոտավորապես 2300 m3·s-1 հոսքի առավելագույն արագություն[22]:

Ժամը 13:00-ին Վալենսիայի նախագահ Կառլոս Մազոնը մամուլի ասուլիս է հրավիրել, որում պնդել է, որ փոթորկի ուժգնությունը կնվազի մինչև ժամը 18:00-ն։ Սակայն ժամը 17:35-ի դրությամբ արտակարգ իրավիճակների ծառայություններն արդեն ահազանգեր էին տալիս Մագրո և Ջուկար գետերի վարարման վերաբերյալ[17]։ Ժամը 18:00-ին Տուրիս քաղաքը 10 րոպեում գրանցել է 42 մմ տեղումներ և սահմանել իսպանական նոր ռեկորդ՝ մեկ ժամում 179,4 մմ[23]: Ժամը 18:30-ին Պոյո գետը Տոռենտեում դուրս է եկել ափերից և հոսել հոսանքով ներքև՝ հեղեղելով Հորտա Սուդ շրջանի մի քանի բնակավայրեր: Շատ մարդիկ զոհվեցին, իսկ մյուսները պատսպարվեցին V-30 մայրուղու վրա կամ առևտրի կենտրոններում[17]։

Ժամը 19:25-ին Պիկանիա քաղաքի կամուրջը ավերվել է բարձրացող ջրերի հետևանքով[17]։ Ժամը 20:11-ին Վալենսիայի ժեներալիտետը SMS հաղորդագրություն է տարածել՝ խորհուրդ տալով Վալենսիայի քաղաքացիներին մնալ տանը: Ժամը 20:36-ին Իսպանիայի կառավարությունը հարցում է ստացել Վալենսիայի համայնքում Արտակարգ իրավիճակների ռազմական ստորաբաժանման միջամտության մասին[17]։ Ժամը 21:00-ին կրկին հայտնվել է Կառլոս Մազոնը՝ ջրհեղեղները «աննախադեպ իրավիճակ» հայտարարելու համար[17]։ Հոկտեմբերի 30-ի կեսգիշերին մոտ Մազոնի սոցիալական մեդիայի թիմը ջնջեց թվիթը, որում նա պնդում էր, որ փոթորիկը կվերանա[24]:

2024 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Նուևա Տուրիա գետը, որը ձևավորվել է 1973 թվականին, դուրս է եկել ափերից՝ խնայելով Վալենսիա քաղաքը[22]։

Հարավային պլանը գետի նոր հուն է Տուրիայի համար, որը կառուցվել է 1957 թվականի աղետալի ջրհեղեղից հետո, սակայն այն միայն պաշտպանել է Վալենսիա քաղաքը մեծ վնասներից[25][22]: Միայն Պայպորտա քաղաքի էպիկենտրոնում 62 մարդ է մահացել[26][27]։ Ի վերջո, ջրհեղեղից տուժել են Հորտա Սուդի բոլոր բնակավայրերը և ամենաշատը Կամպո դե Տուրիայում ու Ռեկենա Ուտիելում[28][29]:

Այլ տարածաշրջաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փոթորկի ամպեր Անդալուզիայի և Էստրեմադուրայի վրա, 2024 թվականի նոյեմբերի 1-ին:

Անդալուզիայում փոթորիկը սողանքներ է առաջացրել[30][31] և վնասել շենքերին, ճանապարհներին, կամուրջներին և գյուղատնտեսական հողատարածքներին[32][33][34]։ Քաղաքացիական գվարդիան ստիպված է եղել փրկել մի քանի մարդու[35]։ Օդերևութաբանները կանխատեսում են, որ 2024 թվականի հոկտեմբերի 31-ին տարածաշրջանին նոր փոթորիկներ կհարվածեն[36]։

Հեղեղվել է նաև Մուրսիայի տարածաշրջանը, թեև ավելի քիչ, քան մյուս շրջանները[37]։ Ջրհեղեղը հասել է նաև Արագոնի Տերուել և Սարագոսա պրովինցիաներ[38]։

Հորդառատ ջրհեղեղի ժամանակ արված մի քանի տեսանյութեր ցույց են տվել, թե ինչպես են քաղաքացիական անձինք բռնվել ծառերից՝ դիմակայելու ջրի արագ հոսքին, իսկ Կաստիլիա-Լա Մանչայի Լետուր մունիցիպալիտետում 30 մարդ հայտնվել է սելավաջրերի թակարդում[39]: Մունիցիպալիտետում հայտնել են երկու զոհված կնոջ և հինգ անհետ կորածների մասին[40]։ Նոյեմբերի 5-ին զոհերի թիվը հասել է հինգի[41]։

Նոյեմբերի 3-ի գիշերը Բարսելոնայի Մարտորել, Կաստելդեֆելս և Գավա քաղաքների փողոցները հեղեղվել են անձրևի հետևանքով[42]։ Տուժել են նաև Սիտխեսն ու Տառագոնան[43][44]։

Զոհեր և վնասներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջրհեղեղի հետևանքով զոհվել է առնվազն 217 մարդ[5], այդ թվում՝ 211-ը՝ Վալենսիա պրովինցիայում[45][46], ևս երկուսը Կաստիլիա-Լա Մանչայում[47] և մեկը՝ Անդալուզիայում[48][49][50]։ Նրանց թվում էին երկու տղամարդ Կոլումբիայից և Միացյալ Թագավորությունից[51][52], և երկուսը Չինաստանից[53]։ Ըստ AEMET-ի գլխավոր կլիմայագետ Խոսե Անխել Նունյեսի՝ մահացության դեպքերի մեծ մասը տեղի է ունեցել այն վայրերում, որտեղ անձրև չի եղել[54]:

Նոյեմբերի 3-ի դրությամբ Վալենսիայում առնվազն 2000 մարդ է անհետ կորած ճանաչվել[55], հիմնականում՝ ընտանիքի անհետ կորած անդամների հետ կապված շտապ օգնության հեռախոսահամարով կանչերից[56]: Եվս հինգը անհետ կորել են Կաստիլիա-Լա Մանչայում[40]: Անհայտ կորածների թվում են Իսպանիայի ռումինական համայնքի 16 անդամներ[57]։

Ջրհեղեղը զգալիորեն վնասել է շենքերն ու ենթակառուցվածքները՝ քշելով մեքենաները և ռելսերից դուրս բերելով արագընթաց գնացքը, սակայն դրա մոտ 300 ուղևորներից ոչ մեկը չի տուժել[39]: Վալենսիայում 1800 ձեռնարկություն է ավերվել, ևս 4500-ը՝ վնասվել[58]։

Հետևանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ալջինետում փոթորկից ավերված բնակելի շենքի ճակատը։
Ջրհեղեղի հետևանքով ավերածություններ Կատարոխայի զբոսայգիներում և փողոցներում։

Իսպանական «Administrador de Infraestructuras Ferroviarias» երկաթուղային օպերատորը դադարեցնում է Վալենսիայի բոլոր երկաթուղային ծառայությունները՝ մինչև իրավիճակը կարգավորվի[59]: Սա ներառում էր Վալենսիայից Մադրիդ արագընթաց երկաթուղային ծառայությունների և Վալենսիայի բոլոր մերձքաղաքային գնացքների դադարեցումները: Ավելին, ջրհեղեղները և դրան հաջորդած վթարները արգելափակել են Autovía A-3/E-901, Autovía A-7/E-15 հիմնական մայրուղիների[60] և այլ ճանապարհների մասերը[61]: «Metrovalencia»-ն դադարեցրել է ծառայությունները, հատկապես ծանր տուժել են քաղաքի հարավային գծերը: Սպասվում էր, որ սպասարկման բնականոն վերականգնման համար ամիսներ կպահանջվեն[62]։

Հոկտեմբերի 31-ին Կաստելյոնում գտնվող «Mercadona» սուպերմարկետում մսի դատարկ դարակները խուճապային գնումներից հետո։

Հորդառատ անձրևների և քամիների պատճառով Վալենսիայի օդանավակայանից շեղվել է 12 չվերթ, ևս 10 ժամանում և մեկնում այնտեղ չեղարկվել է։ Մալագայի օդանավակայանում հոկտեմբերի 29-ին չեղարկվել կամ փոխվել են բազմաթիվ չվերթեր[63], մինչև հոկտեմբերի 30-ին չվերսկսվեց բնականոն երթուղիները[35]:

Քանի որ արտակարգ իրավիճակների հեռախոսահամարը ողողված է եղել միջադեպերի մասին հաղորդումներով, շատ մարդիկ սոցիալական ցանցերից օգնություն են խնդրել իրենց կամ ընտանիքի անդամների համար[64]: Վալենսիայի համայնքի Չեստե քաղաքում գտնվող Ռիկարդո Տորմո ավտոմրցուղին օգտագործվել է որպես օգնության կենտրոն, սակայն վնասված մուտքով[65][66][67]: Նոյեմբերի 17-ին նախատեսված «Valencia MotoGP»-ն չեղյալ հայտարարվեց, կազմակերպիչները պլանավորում են միջոցառումը անցկացնել այլուր[68]:

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.lamoncloa.gob.es/info-dana/Paginas/2024/221124-datos-seguimiento-actuaciones-gobierno.aspx
  2. ↑ L. B. (2024 թ․ նոյեմբերի 8). «El Gobierno eleva a 223 los fallecidos en España, 215 de ellos en Valencia». 20 Minutos (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  3. ↑ Domínguez, Teresa (2024 թ․ նոյեմբերի 7). «Los desaparecidos por la DANA en Valencia suben a 93». El Periódico (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  4. ↑ Santos, Almudena (2024 թ․ նոյեմբերի 6). «Ascienden a 93 los casos activos de desaparecidos en Valencia por la DANA». Las Provincias (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 Evans, Holly; Cobham, Tara; Croft, Alex (2024 թ․ նոյեմբերի 2). «Spain floods latest: 5,000 more soldiers deployed as satellite photos show extent of devastation». The Independent (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  6. ↑ Jones, Sam (2024 թ․ նոյեմբերի 2). «Spain floods: 10,000 troops and police drafted in to deal with disaster». The Guardian. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  7. ↑ «Spain's deadliest floods in decades: Death toll reaches 205 as temporary morgue opens». ITVX. 2024 թ․ նոյեմբերի 1. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  8. ↑ «La primera gran riada en la historia de Valencia fue en 1517: derribó tres puentes de cinco y hubo cientos de muertos». El Español (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  9. ↑ Martín León, Francisco (2003). «LAS GOTAS FRÍAS / DANAS IDEAS Y CONCEPTOS BÁSICOS» (PDF). Servicio de Técnicas de Análisis y Predicción, INM (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  10. ↑ Carrión, R.; Nicasio, B. (2007 թ․ օգոստոսի 13). «Hasta aquí llegó la riada». ABC (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  11. ↑ Martínez, Laura (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «Qué era la Unidad Valenciana de Emergencias, el servicio de coordinación que Mazón suspendió al llegar al Gobierno». elDiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  12. ↑ «Un experto de AEMET avisó hace cinco días del peligro que suponía esta DANA y fue ridiculizado en redes sociales» [An AEMET expert warned five days ago of the danger posed by this DANA and was ridiculed on social networks]. elDiario.es (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  13. ↑ «Un experto de la AEMET avisó hace cinco días del riesgo de la DANA y fue ridiculizado en redes» [An AEMET expert warned of the danger posed by this DANA five days ago and was ridiculed on social media]. Cadena SER (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  14. ↑ Sangrà, Marta (2024 թ․ հոկտեմբերի 31). «History and geography of Valencia: why have some areas been flooded and others not?». Valencia Secreta (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 Eguibar, Miguel Ángel; Porta-García, Raimon; Torrijo, Francisco Javier; Garzón Roca, Julio (2021 թ․ հոկտեմբերի 21). «Flood Hazards in Flat Coastal Areas of the Eastern Iberian Peninsula: A Case Study in Oliva (Valencia, Spain)». Water. 13 (21): 2975. doi:10.3390/w13212975. ISSN 2073-4441.
  16. ↑ 16,0 16,1 «La peor gota fría en décadas devasta Valencia con al menos 70 víctimas mortales, decenas de desaparecidos y pueblos anegados». Artículo 14 (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  17. ↑ 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 Pitarch, Sergi (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «Cronología de una alerta que llegó tarde: "Cuando Utiel y Requena se inundan, se sabe lo que va a pasar después río abajo"». elDiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  18. ↑ «At least 51 dead in Spain after heavy rain causes flooding». Euronews (անգլերեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  19. ↑ «More than 50 dead after torrential rain brings flash flooding to Spain». The Independent (անգլերեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  20. ↑ «L'avís que sí que va arribar: la Universitat de València va constituir un comité de crisi per a suspendre les classes dilluns» (կատալաներեն). ElDiario.es. 2024 թ․ նոյեմբերի 3.
  21. ↑ Pitarch, Sergi (2024 թ․ հոկտեմբերի 31). «La Diputación de Valencia cerró sus centros de trabajo por la DANA seis horas antes de la alerta por SMS a la población». elDiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 «El efecto embudo y el brutal caudal de la rambla del Poyo, claves en el desastre». Levante-EMV (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 31. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  23. ↑ https://x.com/AEMET_CValencia/status/1852456184696946854
  24. ↑ «Mazón borra el tuit en el que el martes afirmaba que el temporal disminuiría de intensidad a las 18.00 horas». elDiario.es (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 31. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  25. ↑ Torres, Andoni (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «Así está el nuevo cauce del Turia a su paso por Valencia: una imagen nunca vista» [This is how the new Turia's riverbed in Valencia is: a never-seen-before image]. Las Provincias (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  26. ↑ Kassam, Ashifa (2024 թ․ հոկտեմբերի 31). «'It was a trap': flood alert came too late for residents of Paiporta, Spain». The Guardian. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  27. ↑ Teresa, Medrano (2024 թ․ նոյեմբերի 1). «What to know about the unprecedented floods that killed more than 200 in Spain». Associated Press. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  28. ↑ Lorao, David (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «Se confirma la tragedia: al menos 62 muertos por la DANA en Valencia». Artículo14 (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  29. ↑ Olmos, Isabel (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «Riada en València: La alarma sonó demasiado tarde». Levante (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  30. ↑ Jiménez Troyano, Andrea (2024 թ․ հոկտեմբերի 29). «Los estragos del temporal en Málaga a causa de la fuerte tormenta: desprendimientos e inundaciones en la capital». El Español (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  31. ↑ «Las lluvias torrenciales sobre Málaga, en imágenes» [The torrential rains over Málaga, in pictures]. Diario Sur (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 29. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  32. ↑ Sánchez, Nacho (2024 թ․ հոկտեմբերի 29). «Granizos como pelotas de golf en El Ejido: "Parecía el fin del mundo"». El País (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  33. ↑ «Una fuerte tormenta de granizo destroza coches y arrasa invernaderos en El Ejido». Canal Sur (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 29. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  34. ↑ Europa Press (2024 թ․ հոկտեմբերի 29). «Más de un centenar de incidencias por el temporal de lluvia y granizo en Almería». Diario de Almería (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  35. ↑ 35,0 35,1 «Última hora de la DANA en Andalucía, en directo: inundaciones y carreteras cortadas por lluvias en Sevilla, Huelva, Málaga y Cádiz hoy». ABC (Spanish). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  36. ↑ Wilson, Joseph (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «Spanish authorities report at least 51 dead from devastating flash floods». News10 ABC. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  37. ↑ «Una DANA con más sustos que daños en la Región de Murcia». La Verdad (Spanish). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  38. ↑ Poveda, Ismael (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «La DANA irrumpe en Aragón y provoca inundaciones en varias localidades de Teruel y Zaragoza». El Mundo. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  39. ↑ 39,0 39,1 «Flash floods in Spain leave at least 51 people dead». Sky News (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  40. ↑ 40,0 40,1 «Vecinos de Letur tras la tragedia». ABC. 2024 թ․ հոկտեմբերի 31.
  41. ↑ «Los muertos en Castilla-La Mancha ascienden a cinco tras encontrarse un segundo fallecido en Letur». El País (իսպաներեն). 2024 թ․ նոյեմբերի 5. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  42. ↑ Zamoro, Carlotta (2024 թ․ նոյեմբերի 4). «El Baix Llobregat, en alerta roja: las lluvias torrenciales inundan las calles de Martorell, Castelldefels y Gavà». Metrópoli Abierta (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  43. ↑ «Calles inundadas en Sitges: las lluvias torrenciales se desplazan hacia el Baix Llobregat y el Penedès». El Periódico (իսպաներեն). 2024 թ․ նոյեմբերի 3. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  44. ↑ «La DANA azota ahora Tarragona y provoca inundaciones y cortes de carreteras». La Vanguardia (իսպաներեն). 2024 թ․ նոյեմբերի 3. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  45. ↑ Vera, Susana; Martinez, Guillermo (2024 թ․ նոյեմբերի 2). «Spain mounts biggest peacetime disaster recovery operation as death toll reaches 214» (անգլերեն). Reuters. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  46. ↑ Giménez, Miguel (2024 թ․ նոյեմբերի 1). «La DANA deja ya 202 muertos solo en la provincia de Valencia». elDiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  47. ↑ «Flash floods in Spain leave at least 72 people dead». Sky News. 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  48. ↑ «Primer fallecido en Andalucía como consecuencia de las inundaciones». Ideal (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  49. ↑ «A DINA deixa xa 92 mortos só en Valencia; o Goberno decreta tres días de loito oficial». G24 (գալիսերեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  50. ↑ López, Adriana; Martínez, Marta; Vargas, Lino (2024 թ․ հոկտեմբերի 31). «Los muertos ascienden a 158 y el temporal pone en alerta máxima a Castellón y al sur de Tarragona». El Confidencial (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  51. ↑ «Confimaron la muerte del primer colombiano por la DANA en Valencia, España». Infobae (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 31.
  52. ↑ «Varios países están pendientes de la identificación de las víctimas de la DANA por si hubiera extranjeros entre ellas». Cadenaser (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 31.
  53. ↑ CGTN. «2 Chinese killed, 2 others missing in Spain's floods, says embassy». news.cgtn.com (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  54. ↑ Navarro Castelló, Carlos (2024 թ․ հոկտեմբերի 31). «José Ángel Núñez, de AEMET: "La mayoría de personas murieron en zonas donde no llovía. Hay que hacer una reflexión"». elDiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  55. ↑ «Aumenta a 216 el número de muertos por inundaciones en España». Cadena 3 (իսպաներեն). 2024 թ․ նոյեմբերի 3. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  56. ↑ Marco, Lucas (2024 թ․ նոյեմբերի 1). «El acta de la reunión de crisis entre Mazón y Marlaska: 1.900 personas denunciadas como desaparecidas en el 112». elDiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  57. ↑ Otopeanu, Cristian (2024 թ․ նոյեմբերի 4). «6 români găsiți în viață, 16 români rămân dispăruți în inundațiile din Spania, anunță MAE». Libertatea (ռումիներեն).
  58. ↑ «Spain floods latest: King Charles 'utterly heartbroken' as deaths rise; tragedy exposes 'criminal negligence'». Sky News. 2024 թ․ նոյեմբերի 2. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  59. ↑ «Dozens killed as heavy rains, flash floods slam Spain». France 24 (անգլերեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  60. ↑ Gonález, L; Quílez, S; Gómez, L; Fedriani, I (2024 թ․ հոկտեմբերի 29). «Inundaciones por la DANA, en directo». Radio-televisión española (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  61. ↑ Tráfico, Dir. Gral. [@DGTes] (October 30, 2024). «📢⚠️ Actualizamos la información por DANA:⚫️ Valencia, cortadas: A-3, Chiva y Mislata. ➡️A-7, en La Alcudia, y Sagunto. ➡️V-30, Mislata. ➡️V-31 y CV-36, Horno de Alcedo y Silla. ➡️CV-35,Titaguas. ➡️N-3, Villar de Olmos y Utiel. ➡️CV-33, Torrent. ➡️CV-50, Alzira» (Թվիթ). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին – via Թվիթթեր.
  62. ↑ Torres, Begoña (2024 թ․ հոկտեմբերի 31). «Metrovalencia tardará meses en recuperar el servicio entre la capital y los municipios del sur» (իսպաներեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  63. ↑ «Atascos y retrasos en los vuelos por las intensas lluvias y la tormenta de rayos en Málaga». ABC (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 29. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  64. ↑ «Personas atrapadas por la dana piden auxilio por redes sociales con vídeos y mensajes angustiosos» [People trapped by the cold drop appeal for help on social media with distressing messages and videos]. El País (իսպաներեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  65. ↑ Cobb, Haydn (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «MotoGP "committed" on Valencia GP but focus on flooding support effort». Motorsport.com. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  66. ↑ «Valencia Update». The Official Home of Formula E (անգլերեն). 2024 թ․ հոկտեմբերի 30. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  67. ↑ Gougis, Michael (2024 թ․ հոկտեմբերի 30). «MotoGP: Valencia Facility Damaged In Deadly Floods». Roadracing World Magazine (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  68. ↑ «Valencia MotoGP race cancelled due to deadly flood damage in Spain». Al Jazeera (անգլերեն). 2024 թ․ նոյեմբերի 1. Վերցված է 2024 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջրհեղեղ_Իսպանիայում_(2024)&oldid=10143156» էջից