იხილეთ წყარო გვერდისთვის რუმინეთის ისტორია

[[ფაილი:Ganditorul de la Hamangia.jpg|მინი|150პქ|''ხამანჯიელი მოაზროვნე'', [[ხამანჯიის კულტურა]]. ძვ. წ. 5250-4550]]
2002 წელს [[რუმინეთი]]ს ტერიტორიაზე, [[პეშტერა-კუ-ოასე]]ს ({{lang-ro|Peștera cu Oase}} - ''გამოქვაბული ძვლებით'') გამოქვაბულში, დაახლოებით 40 000 წლის წინ მცხოვრები [[ადამიანი]]ს ნაშთები აღმოაჩინეს.<ref>{{Citation|last=Trinkaus|first=E.|title=Early Modern Human Cranial remains from the Peştera cu Oase|journal=Journal of Human Evolution|volume=45|pages=245–253|year=2003|url=http://www.geo.edu.ro/sgr/mod/downloads/PDF/Trinkaus-JHE-2003-45-245.pdf|format=PDF|doi=10.1016/j.jhevol.2003.08.003|pmid=14580595|last2=Milota|first2=S|last3=Rodrigo|first3=R|last4=Mircea|first4=G|last5=Moldovan|first5=O|issue=3|accessdate=2014-02-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070925185013/http://www.geo.edu.ro/sgr/mod/downloads/PDF/Trinkaus-JHE-2003-45-245.pdf|archivedate=2007-09-25}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070925185013/http://www.geo.edu.ro/sgr/mod/downloads/PDF/Trinkaus-JHE-2003-45-245.pdf |date=2007-09-25 }}</ref> ეს ნარჩენები არის ევროპაში აღმოჩენილ [[ჰომო საპიენსი]]ს ნაშთებს შორის ერთ-ერთი უძველესი. ამის საფუძველზე შეიძლება ითქვას, რომ [[ევროპა|ევროპის]] კონტინენტზე ადამიანების შესვლა მოხდა დღევანდელი რუმინეთის ტერიტორიის გავლით.<ref>{{Citation|last=Zilhão|first=João|title=Neanderthals and Moderns Mixed and It Matters|journal=Evolutionary Anthropology|volume=15|issue=5|pages=183–195|date=|year=2006|url=http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/113440973/PDFSTART|accessdate=10-01-2008|doi=10.1002/evan.20110}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> ერთ-ერთი [[განამარხებული ნივთი]], რომელიც არის [[ადამიანის ქვედა ყბა|მამაკაცის ქვედა ყბა]], თარიღდება 34,000 - 36,000 წლით. შესაბამისად ის არის ევროპაში აღმოჩენილი თანამედროვე ადამიანის ერთ ერთი უძველესი განამარხებული ნივთი.<ref name="amos">Jonathan Amos, [http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/3129654.stm "Human fossils set European record"], ''[[BBC News]]'', 22 September 2003</ref> 2003-2005 წლებში იქვე აღმოჩენილი თავის ქალა შეიძლება ეკუთვნოდეს როგორც თანამედროვე ადამიანს, ასევე [[ნეანდერტალელი|ნეანდერტალელსაც]]. [[ერიკ ტრინკაუსი|ერიკ ტრინკაუსმა]] და სხვა მკვლევარებმა 2007 წელს [[Proceedings of the National Academy of Sciences]]-ში გამოქვეყნეს წერილი, სადაც გაკეთებულ აღმოჩენებზე დაყრდნობით გააკეთეს დასკვნა, რომ ამ ტერიტორიაზე ათასწლეულების წინ ორივე ჯგუფი ცხოვრობდა.

== დაკია == 
[[ფაილი:Sarmisegetusa Regia - ansamblu 1.jpg|მინი|მარცხნივ|წარმართული ტაძრის ნანგრევები, დაკიის სამეფოს დედაქალაქ [[სარმიზეგეტუზა]]ში ]]
{{მთავარი|დაკია}}  
დღევანდელი რუმინეთის ტერიტორიაზე მცხოვრები ხალხის შესახებ პირველი წერილობითი ცნობა გვხვდება [[ჰეროდოტე]]ს [[ისტორიაში (ჰეროდოტე)|ისტორიის]] IV წიგნში, რომელიც [[ძვ. წ. 440]] წელსაა დაწერილი. იქ ნათქვამია, რომ ამ ტერიტორიაზე სახლობდნენ [[გეტები]], რომელთა ტომობრივი კონფედერაციაც [[აქემენიანთა იმპერია|სპარსეთის]] იმპერატორმა [[დარიოს I]]-მა [[სკვითები]]ს წინააღმდეგ ნაწარმოები კამპანიის დროს დაამარცხა.<ref>{{Citation|last =ჰეროდოტე|author-link =ჰეროდოტე|title =ჰეროდოტეს ისტორია|digitized =Google Book Search|pages =213–217|publisher = Derby & Jackson|year =1859|url =http://books.google.com/?id=sfHsgNIZum0C&pg=PA215&lpg=PA215&dq=herodotus+dacians+darius|accessdate=10-01-2008|trans_title = William Beloe}}</ref> შემდგომში გეტები ჩაანაცვლეს [[დაკიელები|დაკიელებმა]], რომლებიც ფლობდნენ დღევანდელი რუმინეთს [[მოლდოვა]]ს და ჩრდილოეთ [[ბულგარეთი|ბულგარეთს]]. დაკიამ თავის ძლიერების მწვერვალს მიაღწია [[ძვ. წ. 82]] - [[ძვ. წ. 44|44]] წლებში, [[ბურებისტა]]ს მეფობის დროს. გაძლიერებული თრაკიის წინააღმდეგ [[იულიუს კეისარი|იულიუს კეისარმა]] წამოიწყო სამხედრო კამპანია. ბურებისტამ დახმარებისთვის კეისარის მოწინააღმდეგე რომაელ მხედარმთავარ [[გნეუს პომპეუს მაგნუსი|გნეუს პომპეუს მაგნუსს]] მიმართა, მაგრამ [[ძვ. წ. 44]] წელს ის მოკლეს. რამდენიმე თვეში ბურებისტაც მოკლეს მისმა თავადებმა. ბურებისტას მკვლელობის შემდეგ მისი სამეფო იყო 4 ნაწილად და მხოლოდ ჩვენი წელთაღრიცხვით [[95]] წელს, [[დეცებალი]]ს მეფობის დროს მოხდა მისი გაერთიანება. [[რომის იმპერია|რომმა]] დაკიის სამეფოს დამორჩილება შეძლო მხოლოს [[ტრაიანე]]ს დროს. ჩვენი წელთაღეიცხვით 101-106 წლებში ნაწარმოები [[ტრაიანეს ომები დაკიელებთან|ორი საბრძოლო კამპანიის]] დროს რომმა დაკიის ძირითადი ტერიტორია დაიმორჩილა და გადააქცია [[დაკია (რომის პროვინცია)|რომის პროვინციად]].

=== რომის დაკია (106-275) ===
[[ფაილი:Roman province of Dacia (106 - 271 AD).svg|მინი|რომის დაკია 106-275 წლებში]]
{{მთავარი|დაკია (რომის პროვინცია)}}
რომისთვის დაკიის ტერიტორიები იქ არსებული [[ოქრო]]ს და [[ვერცხლი]]ს საბადოების გამო იყო საინტერესო. საბოლოოდ რომმა მიიღო დაახლოებით 165 ტონა ოქრო და 330 ტონა ვერცხლი. რომმა დაიწყო დაკიელების ინტენსიური [[რომანიზაცია]], [[ლათინური]]ს გავრცელებამ დასაბამი მისცა [[პროტო-რუმინული ენა|პროტო-რუმინული ენის]] წარმოშობას.<ref>{{cite book|last=Matley|first=Ian|title=Romania; a Profile|publisher=Praeger|year=1970|pages=85}}</ref><ref>{{cite book|last=Giurescu|first=Constantin C.|title=The Making of the Romanian People and Language|publisher=Meridiane Publishing House|year=1972|location=Bucharest|pages=43, 98–101, 141}}</ref>

240 - 256 წლებში [[კარპები]]სა და [[გუთები]]ს შემოსევების გამო რომმა დაკია დაკარგა. რომის იმპერიამ დაკია საბოლოოდ 275 წელს დატოვა, რითიც დაკია გახდა რომის იმპერიის პირველი დაკარგული პროვინცია. დაკიის დაპყრობა რომაელების მიერ გახდა [[რუმინელების ეთნოგენეზისი]]ს დასაწყისი.

== შუა საუკუნეები ==
[[ფაილი:Bran Castle.jpg|მინი|მარცხნივ|[[ბრანი (ციხე-დარბაზი)|ბრანის ციხე-დარბაზი]], აგრეთვე ცნობილი როგორც დრაკულას სასახლე. აგებულია 1212 წელს.]]
[[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] რუმინელები ცხოვრობდნენ სამ სამთავროში: [[ვლახეთი|ვლახეთში]] ({{lang-ro|Ţara Românească}} - რუმინული მიწა), [[მოლდოვის სამთავრო]]ში (Moldova)და [[ტრანსილვანია]]ში (Transilvania / Ardeal).

VIII-XII საუკუნეებში, [[პაჭანიკები|პაჭანიკებმა]] ([[თურქულენოვანი ხალხები|თურქულენოვანი ხალხი]] [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიის]] მინდვრებიდან) [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] ჩრდილოეთი ტერიტორიები დაიკავეს. X საუკუნისთვის ისინი აკონტროლებდნენ ტერიტორიას [[დონი (მდინარე)|დონსა]] და [[დუნაი]]ს შორის.<ref>http://www.britannica.com/EBchecked/topic/448299/Pechenegs</ref> XI-XII საუკუნეში მომთაბარე ტომების კონფედერაცია [[ყივჩაღები]]ს მეთაურობით აკონტროლებდნენ ტერიტორიას აღმოსავლეთით დღევანდელი [[ყაზახეთი]]დან დასავლეთით ვლახიის ჩთვლით.<ref>http://www.cambridge.org/catalogue/catalogue.asp?isbn=9780511110153&ss=fro</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.eliznik.org.uk/RomaniaHistory/wallachia-history.htm |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2014-02-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150923235632/http://www.eliznik.org.uk/RomaniaHistory/wallachia-history.htm |archivedate=2015-09-23 }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.gather.com/viewArticle.jsp?articleId=281474977384642 |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2014-02-22 |archiveurl=https://archive.today/20130426051709/http://www.gather.com/viewArticle.jsp?articleId=281474977384642 |archivedate=2013-04-26 }}</ref><ref>http://books.google.com/books?id=8C6P3PYaPmQC&pg=PA137&lpg=PA137&dq=%22cuman%22+wallachia{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>

XI საუკუნისთვის ტრანსილვანიამ [[უნგრეთის სამეფო]]ს შემადგენლობაში მოიპოვა ფართო ავტონომია. [[უნგრეთის მეფეების სია|უნგრეთის მეფეები]] იწვევდნენ [[საქსები|საქსებს]] და ასახლებდნენ ტრანსილვანიის ნაკლებად დასახლებულ მიწებზე. ტრანსილვანიის ტერიტორიაზე ასევე ცხოვრობდნენ [[სეკეები]]. ტრანსილვანიის სამთავრომ უნგრეთის სამეფოსგან დამოუკიდებლობა მოიპოვა 1570 წელს, თუმცა 1711 წელს ის დაიპყრეს [[ჰაბსბურგები|ჰაბსბურგებმა]].

მოლდოვიის და ვლახეთის სამთავროები ჩამოყალიბდა XIV საუკუნეში, თუმცა XIV საუკუნე [[ოსმალეთის იმპერია]]მ შეძლო ვლახეთის დამორჩილება. ამ პერიოდის ცნობილი მმართველი იყო [[ვლად III ცეპეში]] (აგრეთვე ცნობილი როგორც ვლად დრაკულა რუმ. Vlad Drăculea). ის იყო [[ვლახეთის მმართველები|ვლახეთის თავადი]] 1448, 1456–62, და 1476 წლებში.<ref>{{cite book|last =Schoolfield|first =George C.|title =A Baedeker of Decadence: Charting a Literary Fashion, 1884-1927
|publisher =Yale University Press|year=2004|isbn = 0-300-04714-2|url = http://books.google.com/?id=LzBSu7HZLhcC&pg=PA219&dq=isbn=0300047142+vlad}}</ref><ref>[http://www.donlinke.com/drakula/vlad.htm#Evidence Vlad Tepes: The Historical Dracula]</ref> 1897 წელს მისი გავლენით [[ბრემ სტოკერი|ბრემ სტოკერმა]] შექმნა რომანი - ''[[დრაკულა]]''. რუმინელები მას პატივს მიაგებენ როგორც სამართლიანობისა, დამოუკიდებლობის და [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობის]] ოსმალეთის [[ექსპანსიონიზმი]]საგან დამცველს.<ref>{{Citation| title =Count Dracul's Legend| year =2006| url =http://www.romaniatourism.com/dracula.html| accessdate =| archiveurl =https://web.archive.org/web/20160117044410/http://www.romaniatourism.com/dracula.html| archivedate =2016-01-17}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160117044410/http://www.romaniatourism.com/dracula.html |date=2016-01-17 }}</ref>  მოლდოვეთის სამთავრომ მისი ძლიერების მწვერვალს მიაღწია [[შტეფან III დიდი]]ს (1457 - 1504) მმართველობის დროს. თუმცა მისი გარდაცვალების შემდეგ მოლდოვის სამთავროც ოსმალეთის გავლების ქვეშ მოექცა.

== თანამედროვე პერიოდი ==
[[ფაილი:Stema Mihai Viteazul.jpg|მინი|მიხაი მამაცის ბეჭედი პირადი კავშირის დროს.]]
1541 წლისთვის [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთის]] მთლიანი ნახევარკუნძული და [[უნგრეთი]]ს ნაწილი იყო [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] პროვინციები. მათგან განსხვავებით ვლახეთს, ტრანსილვანიას და მოლდავეთის სამთავროს ჰქონდათ [[პროტექტორატი]]ს სტატუსი. ჰქონდათ სრული საშინაო ავტონომია და XVIII საუკუნენბმდე გარკვეული საგარეო დამოუკიდებლობაც. ამ პერიოდს ასევე ეწოდება [[ფანარიოტები]]ს ხანა. ამ პერიოდში ასპარეზზე გამოვიდა [[რუსეთის იმპერია]], რომელიც ასევე ემუქრებოდა რუმინულ სამთავროებს.

[[იანუშ II ზაპოლია]]მ (არა ჰაბსბურგმა [[უნგრეთის მეფე]]მ) ტრანსილვანიაში [[ალბა-იულია]]ში გადაიტანა სამეფო სასამართლო, ხოლო უნგრეთის ტახტიდან გადადგომის შემდეგ გახდა ტრანსილვანიის პირველი თაპრინცი. მისი [[ტურდა]]ს ედიქტი (1568) ევროპის ისტორიაში [[აღმსარებლობის თავისუფლება|აღმსარებლობის თავისუფლების]] შესახებ პირველი ედიქტი იყო. მას შემდეგ ტრანსილვანიას ძირითადად [[კალვინიზმი|კალვინისტი]] [[უნგრელები|უნგრელი]] თავადები (XVII-საუკუნებდე), ხოლო ტრანსილვანაში [[პროტესტანტიზმი]] გავრცელდა.

[[მიხაი მამაცი]] (რუმ. Mihai Viteazul) იყო [[ვლახიეთის მმართველების სია|ვლახიეთის მთავარი]]  (1593–1601 წ.), [[ტრანსილვანიის მმართველების სია|ტრანსილვანიის მმართველი]] (1599–1600 წ.) და [[მოლდავეთის სამთავროს მმართველების სია|მოლდავეთის მთავარი]] (1600 წ.). მისი მმართველობის მცირე მონაკვეთში ის იყო ტრანსილვანიის და მოლდავეთის სამთავროს მმართველიც, რომლებსაც ჰქონდათ შექმნილი [[პირადი კავშირი]].<ref>{{ro icon}}{{Citation|last =Rezachevici|first =Constantin|title =Mihai Viteazul: itinerariul moldovean|year =2000|journal=Magazin istoric|issue =5 |url =}}</ref> მისი გარდაცვალების შემდეგ კავშირი დაიშალა. ვლახეთი და მოლდავეთის სამთავრო გახდნენ ისევ ოსმალეთის ვასალები, რომლებსაც ჰქონდათ გარკვეული საშინაო და საგარეო ავტონომია, თუმცა XVIII საუკუნეში ესეც სრულად დაიკარგა.

== დამოუკიდებლობა და რუმინეთის სამეფო ==
[[ფაილი:RomaniaBorderHistoryAnnimation 1859-2010.gif|მინი|მარცხნივ|250პქ|რუმინეთი 1859-2010 წლებში.]]
{{იხილეთ აგრეთვე|ვლახეთისა და მოლდავიის გაერთიანებული სამთავრო}}
[[1866]] წელს მოლდოვის და ვლახეთის გაერთიანებული სამთავროში მოხდა გადატრიალება, სამთავროს მმართველი [[ალექსანდრუ იოან კუზა]] გადააყენეს და მის მაგივრად ტახტი დაიკავა [[ჰოენცოლერნ-ზიგმარინგენები]]ს გრაფმა კარლმა. რომელიც შემდგომში ცნობილი გახდა როგორც [[კაროლ I]].

რუმინეთმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის (1877-1878)]] შემდეგ, სადაც ის რუსეთის მხარეს იბრძოდა.<ref>{{ru icon}} {{Citation|title =San Stefano Preliminary Treaty|year =1878|url =http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/FOREIGN/stefano.htm}}</ref> [[1878]] წელს, [[ბერლინის ხელშეკრულება (1878)|ბერლინის ხელშეკრულებით]] რუმინეთი აღიარეს დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ.<ref>{{Citation|title =Modern History Sourcebook: The Treaty of Berlin, 1878 - Excerpts on the Balkans|date =13 July 1878|place =Berlin|url =http://www.fordham.edu/halsall/mod/1878berlin.html}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080608120300/http://www.fordham.edu/halsall/mod/1878berlin.html |date=8 ივნისი 2008 }}</ref> რუმინეთმა [[რუსეთი|რუსეთს]] გადასცა [[ბესარაბია]] და სანაცვლოდ მიიღო [[დობრუჯა]] და [[შავი ზღვა|შავ ზღვაზე]] გასასვლელი.

[[1881]] წელს, რუმინეთის [[სამთავრო]]ს სტატუსი შეიცვალა სამეფოთი და გახდა [[რუმინეთის სამეფო]], ხოლო თავადი კარლო რუმინეთის [[მეფე]] კაროლ I.

1878–1914 წლები იყო რუმინეთში სტაბილურობის და განვითარების პერიოდი. [[ბალკანეთის მეორე ომი|ბალკანეთის მეორე ომში]] რუმინეთმა მხარი დაუჭირა [[საბერძნეთი|საბერძნეთს]], [[სერბეთი|სერბეთს]] და [[მონტენეგრო]]ს [[ბულგარეთი]]ს წინააღმდეგ. შედეგად [[ბუქარესტის საზავო ხელშეკრულება (1913)|ბუქარესტის საზავო ხელშეკრულებით (1913)]] რუმინეთმა მიიღო [[სამხრეთი დობრუჯა]].<ref>{{Citation|last =Anderson|first =Frank Maloy
|last2 =Hershey|first2 =Amos Shartle|title =Handbook for the Diplomatic History of Europe, Asia, and Africa 1870-1914|publisher =Government Printing Office|year =1918|location =Washington D.C.}}</ref>

== პირველი მსოფლიო ომი ==
[[ფაილი:Romanians before WW1.jpg|მინი|რუმინელებით დასახლებული ტერიტორია, პირველ მსოფლიო ომამდე.]]
რუმინეთის ახალი სახელმწიფო მოქცეული იყო იმ დროის ისეთი ძლიერი სახელმწიფოების შუაში როგორებიც იყვნენ: [[ოსმალეთის იმპერია]], [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია]] და [[რუსეთის იმპერია]]. ქვეყანა ცდილობდა მისი კულტურა, არმია და ადმინისტრაციული მოწყობა განევითარებინა იმ დროინდელი [[საფრანგეთი]]ს მოდელზე.

[[1914]] წელს დაიწყო [[პირველი მსოფლიო ომი]], რუმინეთმა გამოაცხადა [[ნეიტრალიტეტი]]. ორი წლის შემდეგ, [[მოკავშირეები (პირველი მსოფლიო ომი)|მოკავშირეთა]] (განსაკუთრებით საფრანგეთის აქტიურობით) ზეწოლით 1916 წლის 14/27 აგვისტოს ის მოკავშირეთა მხარეზე ჩერთო ომში. რუმინეთმა ეროვნული ერთიანობის აღდგენის პირობა მიიღო, რაც ტრანსილვანიაზე რუმინეთის უფლების აღიარებას გულისხმობდა, რომელიც იმ დროს ავსტრია-უნგრეთის იმპერიაში შედიოდა. რუმინეთმა ავსტრია-უნგრეთს ომი გამოუცხადა.<ref>{{Citation |last =Horne|first =Charles F.|year =|title =Ion Bratianu's Declaration of War Delivered to the Austrian Minister in Romania on 28 August 1916|volume =V|publisher =Source Records of the Great War|url=http://www.firstworldwar.com/source/romaniawardeclaration.htm}}</ref>

[[ცენტრალური ძალები]]ს მიერ ჩატარებული [[რუმინეთი პირველ მსოფლიო ომში|სამხედრო კომპანიის]] შედეგად რუმინეთმა კატასტროფული მარცხი განიცადა. 4 თვეში მან დაკარგა ქვეყნის ორი მესამედი და [[რუმინეთის სახმელეთო ჯარები|სახმელეთო ჯარების]] უდიდესი ნაწილი. როდესაც 1917 წელს შემოჭრილი ჯარების შეჩერება მოხერხდა რუმინეთის განკარგულებაში მხოლოდ მოლდოვა იყო. 1918 წელს რუმინეთს აღარ შესწევდა ომის გაგრძელების ძალა და [[გერმანიის იმპერია]]სთან სამშვიდობო ხელშეკრულებას მოაწერა ხელი ([[ბუქარესტის ხელშეკრულება (1918)]]).

1918 წელს ომის დასასრულს რუმინეთი ისევ ჩაება ომში. ომის დასრულების შემდეგ რუსეთის და ავსტრია-უნგრეთის იმპერიები დაიშალა. [[ტრანსილვანია|ტრანსილვანიის]], [[ბესარაბია|ბესარაბიის]] და [[ბუკოვინა]]ს მთავრობებმა გადაწყიტეს შეერთებოდნენ რუმინეთის სამეფოს, რითიც შეიქმნა [[დიდი რუმინეთი]].

1919 წელს, [[სენ-ჟერმენის საზავო ხელშეკრულება (1919)|სენ-ჟერმენის საზავო ხელშეკრულებით]] მოხდა რუმინეთის და ბუკოვინას გაერთიანების რატიფიცცირება.<ref>{{cite book |url=http://books.google.com/?id=ox_gXq2jpdYC&pg=PA162&lpg=PA162&dq=treaty+of+st+germain+text+bukovina |title=Europe Since 1945: An Encyclopedia |author=Bernard Anthony Cook |page=162 |isbn=0-8153-4057-5 |year=2001 |publisher=Taylor & Francis |accessdate=07-12-2007}}</ref> [[1920]] წელს, [[პარიზის ხელშეკრულება (1920)|პარიზის ხელშეკრულებით]] რუმინეთის და ბესარაბიის,<ref>{{cite journal |title=The Legal Status of the Bukovina and Bessarabia |author=Malbone W. Graham |journal=The American Journal of International Law |date=October 1944 |volume=38 |issue=4 |jstor=2192802}}</ref> ხოლო ასევე 1920 წელს [[ტრიანონის საზავო ხელშეკრულება|ტრიანონის საზავო ხელშეკრულებით]] უნგრეთმა აღიარა რუმინეთის ტრანსილვანიაზე უფლება.<ref>{{cite web |url=http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Trianon |title=Text of the Treaty of Trianon |publisher=World War I Document Archive |accessdate=07-12-2007}}</ref>

== დიდი რუმინეთი ==
[[ფაილი:Romania MASSR 1924.png|მინი|მარცხნივ|დიდი რუმინეთი (1920 - 1940)]]
{{მთავარი|დიდი რუმინეთი}}
[[რუმინული ენა|რუმინული]] გამოთქმა [[დიდი რუმინეთი|România Mare]] (ლიტერატურულ თარგმანში ''დიდი რუმინეთი'') აღნიშნავს რუმინეთ [[ომებს შორის პერიოდი|ომებს შორის პერიოდში]], როდესაც რუმინეთი მოიცავდა ყველა თავის ისტორიულ რეგიონს და ფარავდა თითქმის 300,000 კმ²-ს.<ref>{{ro icon}}[http://media.ici.ro/history/ist08.htm Statul National Unitar (România Mare 1919 - 1940)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080612075330/http://media.ici.ro/history/ist08.htm |date=2008-06-12 }}</ref>

დიდი რუმინეთის იდეა ასევე არის რუმინული [[ნაციონალიზმი]]ს ერთ ერთი გამოხატულება. ბევრისთვის დიდი რუმინეთი დღემდე ასოცირდება დაკარგულ შესაძლებლობასთან, განსაკუთრებით მას შემდეგ წარმოქმნილი [[რუმინეთის სოციალისტური რესპუბლიკა|კომუნისტური რუმინეთის]] ფონზე. ნაციონალისტური იდეის ხაზგასასმელად [[დიდი რუმინეთის პარტია|რუმინეთის ნაციონალისტური პარტია]] მას იყენებს საკუთარ დასახელებაში.

1918 წელს პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ტრანსილვანია და ბესარაბია შეუერთდა [[რუმინეთის ძველი სამეფო|რუმინეთის ძველ სამეფოს]]. ტრანსილვანიის რუმინელმა დეპუტატებმა მხარი დაუჭირეს რუმინეთთან შეერთებას, რომელი გადაწყვეტილებაც გამოცხადდა [[ალბა-იულია]]ში. ბესარაბიამ 1917 წელს, სახელმწიფო საბჭოს ([[სფატულ ცერი]]) გადაწყვეტილებით გამოაცხადა რუსეთისგან დამოუკიდებლობა და სთხოვა რუმინეთს რუსეთის [[ბოლშევიკი|ბოლშევიკური]] ძალებისაგან დაცვა, რომლებიც აპირებდნენ რუმინეთშიც განეხორციელებინათ [[რუსეთის რევოლუცია]].

ტრანსილვანიის რეგიონების: [[მარამურეში]]ს, [[კრიშანა]]ს და [[ბანატი]]ს რუმინეთთან შეერთების რატიფიცირება მოხდა 1920 წელს, [[ტრიანონის საზავო ხელშეკრულება|ტრიანონის საზავო ხელშეკრულებით]]. ამ დროს მოხდა ამ ტერიტორიებზე რუმინეთის უფლების აღიარება და დამოუკიდებელ [[უნგრეთი|უნგრეთსა]] და რუმინეთის სამეფოს შორის საზღვრის დადგენა. ბუკოვინასა და ბესარაბიის რუმინეთთან მიერთების რატიფიცირება ასევე 1920 წელს [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის საზავო ხელშეკრულებით]] მოხდა. რუმინეთს [[ბალკანეთის მეორე ომი]]ს შემდეგ ასევე დაკავებული ჰქონდა მანამდე [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]] შემავალი [[სამხრეთი დობრუჯა]].

1918 წლისთვის რუმინეთის შემადგენლობაში შედიოდა ყველა ის ტერიტორია სადაც მოსახლეობის უმეტესობას შეადგენდნენ [[რუმინელები]]. ასევე მის ტერიტორიაზე მოხვდა რამდენიმე მსხვილი ეთნიკური ჯგუფი: [[უნგრელები]], [[გერმანელები]], [[ებრაელები]], [[უკრაინელები]], [[უნგრელები]] რაც მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 28%-ს შეადგენდა. რუმინეთის [[რუმინეთის 1923 წლის კონსტიტუცია|1923 წლის კონსტიტუციის]] საფუძველზე ეთნიკურ უმცირესობებს პარლამენტში ჰყავდათ წარმომადგენლენი და ასევე შექმნეს საკუთარი პარტიები (უნგრელებმა 1922 წელს, გერმანელებმა 1929 წელს, ებრაელებმა 1931 წელს).

== მეორე მსოფლიო ომი ==
[[ფაილი:Rom1942.png|მინი|რუმინეთის საზღვრები მეორე მსოფლიო ომის დროს]]
[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროსაც რუმინეთი ნეიტრალიტეტის შენარჩუნებას ცდილობდა, მაგრამ [[1940]] წლის 28 ივნისს მან [[საბჭოთა კავშირი]]სგან მიიღო ულტიმატუმი, რომელიც ომში ჩაურთველობის შემთხვევაში [[შეჭრა|შეჭრით]] ემუქრებოდა.<ref name="ultimatum">{{ro icon}}[http://www.unibuc.ro/eBooks/istorie/istorie1918-1940/13-4.htm Soviet Ultimata and Replies of the Romanian Government] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071113170140/http://www.unibuc.ro/eBooks/istorie/istorie1918-1940/13-4.htm |date=2007-11-13 }} in Ioan Scurtu, Theodora Stănescu-Stanciu, Georgiana Margareta Scurtu, ''Istoria Românilor între anii 1918-1940'' (in Romanian), [[ბუქარესტის უნივერსიტეტი]], 2002</ref> [[მოსკოვი]]სა და [[ბერლინი]]ს ზეწოლის გამო, რუმინეთი იძულებული გახდა დაეტოვებინა [[ბესარაბია]] და ჩრდილოეთი [[ბუკოვინა]], რომ თავი აერიდებინა ომში ჩართვისაგან.<ref>{{Citation|last=Nagy-Talavera|first=Nicolas M.|title=Green Shirts and Others: a History of Fascism in Hungary and Romania|year=1970|page=305}}</ref> ამ და სხვა ფაქტორების გამო რუმინეთი შეუერთდა [[ღერძი ბერლინი-რომი-ტოკიო|აქსისის]] კავშირს, შედეგად სამხრეთი [[დობრუჯა]] გადაეცა [[ბულგარეთი|ბულგარეთს]], ხოლო რუმინეთმა მიიღო [[ჩრდილოეთი ტრანსილვანია]].<ref>{{cite journal|author=M. Broszat|title=Deutschland — Ungarn — Rumänien. Entwicklung und Grundfaktoren nationalsozialistischer Hegemonial- und Bündnispolitik 1938-1941|journal=[[Historische Zeitschrift (ჟურნალი)]]|issue=206|year=1968|language=German|pages=552–553}}</ref>

1940 წელს რუმინეთმა ტერიტორია როგორც აღმოსავლეთით ასევე დასავლეთით დაკარგა. ბესარაბიის ორი მესამედის ოკუპაცია მოახდინა რაბჭოთა კავშირმა და ჩამოაყალიბა [[მოლდავეთის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა]]. ჩრდილოეთი ბუკოვინა და [[ბუდჟაკი]] გადაეცა [[უკრაინის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა]]ს. 1940 წლის აგვისტოში [[გერმანია|გერმანიის]] და [[იტალია|იტალიის]] გადაწყვეტილებით [[ვენის მეორე სასამართლო]]ზე რუმინეთს გადასცეს ჩრდილოეთი ტრანსილვანია. 1940 წელს კაროლის გადადგომიდან მალევე სამხრეთი დობრუჯაც დაკარგა რუმინეთმა, რომელიც გადაეცა ბულგარეთს.
[[ფაილი:Romania-CIA WFB Map (2004).png|მინი|რუმინეთის რუკა II მსოფლიო ომის შემდეგ.]]
[[კაროლ II]]-ს მიერ ნაწარმოები არასწორი დიპლომატიის გამო რუმინეთმა დაკარგა ბევრი ტერიტორია. ამის გამო არმიამ ის ტახტიდან გადააყენა და ხელისუფლებაში მოვიდა გენერალი [[იონ ანტონესკუ]]. ოთხი თვის განმავლობაში ქვეყანაში იყო სამხედრო მმართველობა ([[ეროვნულ-ლეგიონერული სახელმწიფო]]). იონ ანტონესკუ იძულებული იყო ხელისუფლება [[რკინის გვარდია]]სთან გაეზიარებინა. 1941 წლის იანვარში რკინის გვარდიამ წარუმატებლად სცადა მისი ხელისუფლებიდან ჩამოცილება. [[1941 წლის აჯანყება რუმინეთში|აჯანყების]] ჩახშობის შემდეგ იონი გახდა რუმინეთის ერთპიროვნული მმართველი. 1941 წელს რუმინეთი გერმანიის [[ვერმახტი]]ს მმართველობით ჩაერთო მეორე მსოფლიო ომში და ბესარაბიისა და ბუკოვინას დაბრუნების იმედით საბჭოთა კავშირს გამოუცხადა ომი. ომის პერიოდში რუმინეთი [[მესამე რაიხი]]სთვის ნავთობის მნიშვნელოვან წყაროს წარმოადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://www.2worldwar2.com/mistakes.htm#ploesti|title=The Biggest Mistakes In World War 2:Ploesti - the most important target|accessdate=08-12-2007}}</ref> [[ოპერაცია ბარბაროსა]]ს განხორციელების მერე რუმინეთმა მიიღო უფლება [[ტრანსისტრიის გუბერნია|ტრანსისტრიის]] სახელით ემართა ტერიტორია [[დნესტრი|დნესტრსა]] და [[სამხრეთი ბუგი|სამხრეთ ბუგს]] შორის.

ანტონესკუს რეჟიმი [[ნაციონალ-სოციალიზმი|ნაცისტების]] პოლიტიკას ატარებდა.<ref>{{cite book|editor=Ronald D. Bachman|title=Romania:World War II|accessdate=08-12-2007|edition=2|publisher=Library of Congress.Federal Research Division|location=Washington D.C.|oclc=DR205.R613 1990|url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/rotoc.html|date=09-11-2005}}</ref> ის ახორციელებდა [[ებრაელები]]ს და [[ბოშები]]ს დევნას, განსაკუთრებით აღმოსავლეთ რუმინეთის იმ რეგიონებში (ტრანსისტრია, მოლდოვა), რომელიც მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში შედიოდნენ.<ref>{{cite web|quote=“no country, besides Germany, was involved in massacres of Jews on such a scale.”|author=Raul Hilberg|publisher=International Commission on the Holocaust in Romania|title=Executive Summary: Historical Findings and Recommendations|coauthors=Yad Vashem|year=2004|url=http://yad-vashem.org.il/about_yad/what_new/data_whats_new/pdf/english/EXECUTIVE_SUMMARY.pdf|accessdate=01-11-2007|format=PDF|archiveurl=https://www.webcitation.org/5oC66El8a?url=http://yad-vashem.org.il/about_yad/what_new/data_whats_new/pdf/english/EXECUTIVE_SUMMARY.pdf|archivedate=2010-03-13}}</ref> საერთაშორისო კომისიის ([[ვისელის კომისია]], რომელიც რუმინეთის მთავრობამ 2004 წელს გაასაჯაროვა) დასკვნის თანახმად, ანტონესკუს დიქტატურის დროს სხვა და სხვა ფორმით მოხდა დაახლოებით 280,000 - 380,000 ებრაელის და ბოშას მკვლელობა (შირითადად ბესარაბიიდან, ბუკოვინადან და ტრანსისტრიიდან).<ref>Ilie Fugaru, [http://washingtontimes.com/upi-breaking/20041111-023944-6848r.htm Romania clears doubts about Holocaust past], [[United Press International|UPI]], 11 November 2004</ref><ref name="Commission">{{cite web  | author = International Commission on the Holocaust in Romania  | title = Executive Summary: Historical Findings and Recommendations  | work = Final Report of the International Commission on the Holocaust in Romania  | publisher = Yad Vashem (The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority)  | date = 11 November 2004  | url = http://yad-vashem.org.il/about_yad/what_new/data_whats_new/pdf/english/EXECUTIVE_SUMMARY.pdf  | format = PDF  | doi =   | accessdate = 25-07-2006  | archiveurl = https://www.webcitation.org/5oC66El8a?url=http://yad-vashem.org.il/about_yad/what_new/data_whats_new/pdf/english/EXECUTIVE_SUMMARY.pdf  | archivedate = 13 მარტი 2010  }}</ref>

1944 წლის 20 აგვისტოს რუმინეთისს საზღვარი გადაკვეთა საბჭოთა არმიამ. 23 აგვისტოს ანტონესკუ დაატყვევა რუმინეთის მეფე [[მიჰაი I]]-მა, რომელიც [[მოკავშირეები მეორე მსოფლიო ომში|მოკავშირეების]] მხარეს იყო და გერმანიისთვის ომი ჰქონდა გამოცხადებული. 31 აგვისტოს საბჭოთა ჯარი შევიდა [[ბუქარესტი|ბუქარესტში]]. მიუხედავად რუმინეთის მოკავშირეების მხარეზე გადასვლისა, 1947 წლის [[პარიზის სამშვიდობო ხელშეკრულებები (1947)|პარიზის სამშვიდობო კონფერენციაზე]] ნაცისტების დამარცხებაში რუმინეთის წვლილი არ აღიარეს.<ref>{{cite web|url=http://www.rferl.org/featuresarticle/2005/5/38D4D252-BE7E-4943-A6A9-4E3C1B32A05F.html|title=World War II – 60 Years After: Former Romanian Monarch Remembers Decision To Switch Sides|author=Eugen Tomiuc|date=May 6, 2005|accessdate=2007-12-08}}</ref>

[[წითელი არმია|წითელი არმიის]] მხარდაჭერით რუმინეთში [[კომუნიზმი|კომუნისტებმა]] არჩევნები 80%-ით მოიგეს.

== კომუნისტური პერიოდი (1947–1989) ==
[[ფაილი:Adunare Piaţa Palatului August 1968.jpg|მინი|მარცხნივ|[[ნიკოლაე ჩაუშესკუ]] კიცხავს [[ვარშავის პაქტი (ჩეხოსლოვაკიაში შეჭრა)|ვარშავის პაქტით ჩეხოსლოვაკიაში შეჭრას]]. 1968 წ.]]
კომუნისტებმა 1947 წელს რუმინეთის [[მეფე]] [[მიჰაი I]]-ს  აიძულეს უარი ეთქვა ტახტზე და ქვეყანა დაეტოვებინა. რუმინეთში გამოცხადდა [[რესპუბლიკა]].<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ro.html |title=CIA - The World Factbook - Romania |accessdate=2014-03-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200515163205/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ro.html |archivedate=2020-05-15 }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.ed-u.com/ro.html |title=Romania - Country Background and Profile at ed-u.com - The Colossal Education Mega |accessdate=2014-03-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081210194350/http://www.ed-u.com/ro.html |archivedate=2008-12-10 }}</ref> რუმინეთი 1950-იანი წლების ბოლომდე პირდაპირ [[საბჭოთა კავშირი]]ს მიერ იმართებოდა. ამ პერიოდში რუმინეთის რესსურსების საბჭოთა კავშირში მასიურად გაედინებოდა.<ref>{{Citation|first=Carmen|last=Rîjnoveanu|title=Romania's Policy of Autonomy in the Context of the Sino-Soviet Conflict|year=2003|pages=1|publisher=Czech Republic Military History Institute, Militärgeschichtliches Forscheungamt|url=http://www.servicehistorique.sga.defense.gouv.fr/07autredossiers/groupetravailhistoiremilitaire/pdfs/2003-gthm.pdf|format=PDF|accessdate=2014-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080624195137/http://www.servicehistorique.sga.defense.gouv.fr/07autredossiers/groupetravailhistoiremilitaire/pdfs/2003-gthm.pdf|archivedate=2008-06-24}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080624195137/http://www.servicehistorique.sga.defense.gouv.fr/07autredossiers/groupetravailhistoiremilitaire/pdfs/2003-gthm.pdf |date=2008-06-24 }}</ref><ref>{{Citation|last=Roper|first=Stephen D.|title=Romania: The Unfinished Revolution|place=ლონდონი|publisher=Routledge|year=2000|isbn=90-5823-027-9|pages=18}}</ref><ref>{{Citation|last=Cioroianu|first=Adrian|title=On the Shoulders of Marx. An Incursion into the History of Romanian Communism|language=რუმინული|publisher=Editura Curtea Veche|year =2005|location=Bucharest|pages=68–73|isbn=973-669-175-6}}</ref>

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ [[რუმინეთის საბჭოთა ოკუპაცია]]ს მოყვა 1947 წელს რუმინეთის სოციალისტური რესპუბლიკის ჩამოყალიბება და მეფის მიჰაი I-ის ქვეყნიდან განდევნა. რუმინეთის ლიდერი 1948 წლიდან 1965  წელს მის გარდაცვალებამდე იყო [[გეორგ გეორგიუ-დეჟი]], [[რუმინეთის კომუნისტური პარტია|რუმინეთის კომუნისტური პარტიის]] [[გენერალური მდივანი]]. მის მმართველობის დროსვე დაიწყო რუმინეთის საბჭოთა კავშირისგან დამოუკიდებლობის მოსაპოვებლად მოძრაობა. მან შეძლო დაერწმუნებინა [[ნიკიტა ხრუშჩოვი]] 1958 წელს რუმინეთიდან ჯარების გაეყვანა.<ref>Johanna Granville, [http://www.scribd.com/doc/17679545/DejAVu-Early-Roots-of-Romanias-Independence-by-Johanna-Granville "''Dej''-a-Vu: Early Roots of Romania's Independence,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090902161846/http://www.scribd.com/doc/17679545/DejAVu-Early-Roots-of-Romanias-Independence-by-Johanna-Granville |date=2009-09-02 }} ''East European Quarterly'', vol. XLII, no. 4 (Winter 2008), pp. 365-404.</ref> რუმინეთიდან საბჭოთა ჯარების გასვლის შემდეგ, რუმინეთმა უფრო გააძლიერა დამოუკიდებელი მოქმედება. [[ვარშავის პაქტი]]ს ქვეყნებიდან რუმინეთი ერთადერთი იყო რომელმაც 1968 წელს [[ჩეხოსლოვაკია]]ში საბჭოთა ჯარების შესვლას მხარი არ დაუჭირა. ის ასევე ერთადერთი იყო ვარშავის პაქტის ქვეყნებიდან, რომელმაც 1967 წელს [[ექვსდღიანი ომი]]ს შემდეგ [[ისრაელი|ისრაელთან]] არ გაწყვიტა დიპლომატიური ურთიერთობა და 1963 წელს [[გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა (1990 წლამდე)|გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკასთან]] ეკონომიური, ხოლო 1968 წელს დიპლომატიური ურთიერთობა დაამყარა.<ref>[http://countrystudies.us/romania/75.htm "countrystudies.us - Romania: Soviet Union and Eastern Europe"]</ref>

1977 - 1981 წლებში რუმინეთის საგარეო ვალი მკვეთრად გაიზარდა (3-დან 10 მილიარდ ამერიკულ დოლარამდე),<ref>{{Citation|last=Deletant|first=Dennis|title=New Evidence on Romania and the Warsaw Pact, 1955-1989|publisher=Cold War International History Project e-Dossier Series|url=http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?topic_id=1409&fuseaction=topics.publications&doc_id=16367&group_id=13349|accessdate=2014-03-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081029113345/http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?topic_id=1409&fuseaction=topics.publications&doc_id=16367&group_id=13349|archivedate=2008-10-29}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081029113345/http://www.wilsoncenter.org/index.cfm?topic_id=1409&fuseaction=topics.publications&doc_id=16367&group_id=13349 |date=2008-10-29 }}</ref> შედეგად [[საერთაშორისო სავალუტო ფონდი]]ს და [[მსოფლიო ბანკი]]ს გავლენა იზრდებოდა რაც არ თავსდებოდა ჩაუშესკუს [[ავტარკია|ავტარკიულ]] პოლიტიკასთან. საბოლოოდ ჩუშესკუს მთავრობამ შეიმუშავა პროექტი რომლის მიხედვითაც ვალების საბოლოო გასტუმრება 1989 წლისთვის უნდა დასრულებულიყო. მან ქვეყანაში გაატარა პოლიტიკა რომლის შედაგადაც ქვეყანა გადაიქცა [[პოლიციური სახელმწიფო|პოლიციურ სახელმწიფოდ]] და შექმნა მისი [[პიროვნების კულტი]]. საბოლოოდ მოსახლეობის უკმაყოფილება გადაიზარდა [[რუმინეთის რევოლუცია (1989)|რევოლუციაში]], რომლის შედეგადაც 1989 წელს ჩაუშესკუ ჩამოაგდეს და სიკვდილით დასაჯეს.

რუმინეთის კომუნისტური ეპოქა დასრულდა 1989 წლის 22 დეკემბერს, როდესაც [[ეროვნული გადარჩენის ფრონტი (რუმინეთი)|ეროვნული გადარჩენის ფრონტმა]] რუმინეთში [[დემოკრატია|დემოკრატიული]] წყობის აღდგენა გამოაცხადა.

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[რუმინეთის პრეზიდენტი]]

== ლიტერატურა ==
* Djuvara,  Neagu (2012). ''A Concise History of Romanians'' [http://www.amazon.com/dp/1478132043/ excerpt and text search]
* Hitchins, Keith M. (1996). ''The Romanians, 1774–1866'' [http://www.questia.com/read/59535292/the-romanians-1774-1866 online]
* Hitchins, Keith M. (1994). ''Rumania, 1866–1947'' [http://www.questia.com/library/3012812/rumania-1866-1947 online]
* Klepper, Nicolae (2002). ''Romania: An Illustrated History'' [http://www.amazon.com/dp/0781809355/ excerpt and text search]
* Moscovici, Claudia (2012). ''Velvet Totalitarianism: Post-Stalinist Romania'' [http://www.amazon.com/dp/B00BZAOGI6/  excerpt and text search]

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons}}
* [http://www1.yadvashem.org/yv/en/holocaust/about/04/romania.asp?WT.mc_id=wiki The Beginning of the Final Solution: Murder of the Jews of Romania] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211026160909/https://www.yadvashem.org/yv/en/holocaust/about/04/romania.asp%3FWT.mc_id%3Dwiki |date=2021-10-26 }}
* [http://domino.kappa.ro/guvern/istoria-e.html Illustrated History of Romanians] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011154229/http://domino.kappa.ro/guvern/istoria-e.html |date=2007-10-11 }}
* [http://www.worldstatesmen.org/Romania.htm World Statesmen: Romania]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}
{{ევროპა თემატურად|ისტორია|ევროპის ისტორია}}

[[კატეგორია:რუმინეთის ისტორია]]