Fontem paginae Caligula inspicere

[[Fasciculus:Caligula bust.jpg|thumb|Caligula]]
'''Gaius Iulius Caesar Germanicus,''' breviter '''Gaius Caesar,''' dictus '''Caligula''' ([[12]]–[[41]] [[p.C.n.]]), fuit [[Imperatores Romani|princeps Romanus]]. [[Antium|Antii]] natus die [[31 Augusti]] [[12]], ab [[37]] imperavit, quoad anno [[41]] occideretur. 

Caligula fuit [[filius]] natu minimus [[Germanicus|Germanici]] et [[Agrippina maior|Agrippinae maioris]]. Proavia eius erat [[Livia Drusilla]], proavus [[Augustus (imperator)|Augustus]], patruus magnus [[Tiberius (imperator)|Tiberius]], et patruus [[Claudius (imperator)|Claudius]].

Nobilissimo genere ortus est: Germanicum patrem, qui maximis [[exercitus|exercitibus]] praefuit, Augustus pro nepote adoptavit; Agrippina [[mater]] fuit neptis Augusti et exemplar feminae Romanae emendatae. Gaius agmen patris sui comitatus est, ubi cognomen ''Caligula'' a [[miles|militibus]] ei datus est propter [[caliga]]s parvas quibus induere solebat. Anno [[14]], Germanicus a Tiberio novo imperatore adoptatus est, etsi Tiberius Caligulam et Agrippinam non magni aestimabat. Germanico [[10 Octobris]] anno [[19]] mortuo, Caligula et [[soror]]es cum proavia [[Livia]] habitare iverunt. Livia autem anno [[27]] mortua, [[liberi]] cum avia [[Antonia Minor|Antonia]] habitare iverunt. Nec Livia nec Antonia Caligulae vacaverunt, et ut fama est Caligula incestus cum sororibus hoc tempore committere coepit.

[[Seianus|Lucius Aelius Seianus]], [[praefectus praetorio]] Tiberii, familiam Caligulae [[lex maiestatis|criminis maiestatis]] accusavit. Agrippina expulsa est, ad [[insula]]m quo fame enecta est; etiam duo Caligulae fratres, Nero Drususque, fame enecti sunt. Seianus Caligulam necare cogitabat, sed Tiberius eum comprehendit et necavit.

Hoc tempore, Caligula gratiam iniverat apud Tiberium, qui Caligulam [[Capreae|Capreis]] appellavit. Ut fama est, nobilissimae feminae Capreis a Tiberio corruptae sunt, sed non semper famae credendum. Suetonius dicit Caligulam adulavisse Tiberium, qui familiam suam necaverat, et deinde hilaritate ad ludos [[gladiator]]um spectavisse servosque [[crucifixio|excruciavisse]]. Anno [[33]], Tiberius Caligulae [[quaestor|quaesturam]] honorariam dedit.

Die [[16 Martii]] [[37]], Tiberius mortuus est. Ut dicitur, [[Quintus Naevius Sutorius Macro]], Caligulae custos et praefectus praetorio, Tiberium culcita suffocavit. In testamento suo, Tiberius imperium Caligulae et [[Tiberius Gemellus|Tiberio Gemello]] reliquit, sed die [[18 Martii]] [[Senatus Romanus|Senatus]] Caligulam imperatorem creavit. Caligula imperatore, testamentum inritum denuntiavit et Gemellum necavit. 

Menses principes regni Caligulae boni erant. [[Nummus|Nummos]] praetorianis dedit, iudiciosque criminis maiestatis finivit. Consulatum anno [[37]] cum [[Claudius (imperator)|Claudio]] patruo primum suffectum gessit. Nam quamquam senatus summum magistratum ei statim obtulit, dixit se post sex menses, qui consules eius anni [[Gnaeus Acerronius Proculus]] et [[Gaius Petronius Pontius Nigrinus]] fasces gererent, magistratum suscepturum<ref>[[Cassius Dio Cocceianus|Dio Cassius]], ''[[Historia Romana (Dio)|Historia Romana]]'' 59.6.5.</ref>. Etiam annis [[39]], [[40]] (hoc anno sine collega), [[41]] [[consul]] ordinarius creatus est. Multi eum amaverunt quod filius Germanici erat, sed in [[morbus|morbum]] mox incidit. Auctores [[Suetonius]] et [[Cassius Dio]] dicunt eum habuisse [[febris|febrem]] [[cerebrum|cerebri]]; tandem [[corpus]] suum, sed non [[mens]] sua, convaluit.

{{Coin image box 1 double
| header = Caligula: [[Argentum|AR]] [[denarius]]
| rubrica = annis fere 37/41 iussu Caligulae incussus ad memoriam expeditionis in [[Germania]]m a patre annis 14-16 factae
| hbkg = #abcdef
| image = File:Germanicus restitution Denarius 2120277.jpg
| caption_left = [[Germanicus|GERMANICVS]] [[Caesar (titulus)|CAESAR]] P[ater] C CAES AVG GERM, caput Germanici patris;
| caption_right = C CAESAR GERM [[Pontifex maximus|P M]] [[Tribunicia potestas|TR POT]], caput Caligulae laureatum 
| width = 180
| footer = 18 mm, 3.58 g  
| position = left
| citatio = [[Roman Imperial Coinage|RIC]], ''Gaius Caligula'', I, 18; Lyon 172; [[RSC]] 2
| margin = 0
| background = 
}}
Cum multi putaverint Caligulam esse insanum et tyrannum, [[Philo Alexandrinus]] putavit eum esse sanum, at crudelem et vitiosum. Ut fama est, Caligula equum suum [[Incitatus|Incitatum]] senatorem appellavit, milites inter bellum contra [[Britanni|Britannos]] [[concha]]s colligere inculcavit, et cum sorore [[Drusilla]] incestum admisit.

Solum tres annos et decem menses rexit. Die [[24 Ianuarii]] anno [[41]], necatus est a coniuratore [[Cassius Chaerea|Cassio Chaerea]], qui cum Germanico militatus fuerat et cuius vocem Caligula saepe ludibrio habuerat. Cassius et alii coniuratores etiam uxorem Caligulae, [[Caesonia]]m, et filiam eorum, Iuliam Drusillam, necaverunt. Caligula imperatore necato, erat multa perturbatio; [[Claudius]] tandem a praetorianis imperator appellatus est.

== Gaius hospes et conviva ==
Sorores tres pleno convivio "singulas infra se vicissim conlocabat, uxore supra cubante," ait [[Suetonius]].<ref>[[Suetonius]], ''[[De vita Caesarum]]'' "Gaius" 24.</ref>

"Omnium prodigorum ingenia superavit," dicit idem auctor, de novo balnearum usu et portentosissimis generibus ciborum atque cenarum huius principis disserens, "ut calidis frigidisque unguentis lavaretur, pretiosissima [[margarita]] [[acetum|aceto]] liquefacta sorberet, convivis ex [[aurum|auro]] panes et obsonia apponeret ... Fabricavit et deceris Liburnicas gemmatis puppibus, versicoloribus velis, magna thermarum et porticuum et tricliniorum laxitate magnaque etiam [[vitis|vitium]] et [[pomum|pomiferarum arborum]] varietate; quibus discumbens de die inter choros ac symphonias litora [[Campania]]e peragraret."<ref>[[Suetonius]], ''[[De vita Caesarum]]'' "Gaius" 37.</ref> In [[pons per Sinum Baianum constructus|ponte]] quem per [[Sinus Baianus|Sinum Baianum]] cum [[tabernae deversoriae|tabernis deversoriis]] construxit, cenas noctu celebravit nonnullosque convivas in mare pulsit.<ref>[[Cassius Dio Cocceianus|Dio Cassius]], ''[[Historia Romana (Dio)|Historia Romana]]'' 59.17.</ref>

== Gaius deus ==
In [[templum Castoris et Pollucis (Roma)|Templo Castoris et Pollucis]] Gaius saepe stabat inter fratres deos ibique "adorandum se adeuntibus exhibebat", dicit Suetonius. "Quidam eum Latiarem [[Iuppiter (deus)|Iouem]] consalutarunt. Templum etiam numini suo proprium . . . instituit," ibique simulacrum aureum posuit quod cotidie amiciebatur veste quali ipse uteretur. Sacrificia fuerunt [[phoenicopterus|phoenicopteri]], [[Pavo (genus)|pavo]]nes, [[tetrao]]nes, [[numidica]]e, [[meleagris|meleagrides]], [[phasiana]]e, generatim per singulos dies.<ref>[[Suetonius]], ''[[De vita Caesarum]]'' "Gaius" 22.</ref> Post mortem Gaium deificandum nemo proposuit.

{{NexInt}}
*''[[Caligula (papilio)|Caligula]]'' (papilio)
*''[[Caligula (Camus)|Caligula]]'' - theatrum ab [[Albertus Camus|Alberto Camus]]

==Notae==
<div class="references-small"><references/></div>

==Fontes==
*[[Aurelius Victor]], ''[[De Caesaribus (Victor)|De Caesaribus]]'' 3.
*[[Cassius Dio Cocceianus|Dio]], ''[[Historia Romana (Dio)|Historia Romana]]'' liber 59.
*''[[Epitome de Caesaribus]]'' 3.
*[[Eutropius (rerum gestarum scriptor)|Eutropius]], ''[[Breviarium (Eutropius)|Breviarium]]'' 7.12.
*[[Flavius Iosephus]], ''[[Antiquitates Iudaicae]]'' liber 19
*[[Philo Alexandrinus]], ''[[Legatio ad Gaium]]''
*[[Suetonius]], ''[[De vita Caesarum]],'' liber 4, "Gaius" [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost02/Suetonius/sue_vc04.html Textus].

{{Imperatores Romani}}

{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= [[Marcus Aquila Iulianus]] et [[Gaius Nonius Asprenas]]|
annus= 39<br />cum<br />[[Lucius Apronius Caesianus|Lucio Apronio Caesiano]]|
successores= ipse III (sine collega)}}
{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= ipse II et [[Lucius Apronius Caesianus]]|
annus= 40<br /><br />sine collega|
successores= ipse IV et [[Gnaeus Sentius Saturninus (consul 41)|Gnaeus Sentius Saturninus]]}}
{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= ipse III (sine collega)|
annus= 41<br />cum<br />[[Gnaeus Sentius Saturninus (consul 41)|Gnaeo Sentio Saturnino]]|
successores= [[Claudius (imperator)|Tiberius Claudius Caesar Augustus]] II et [[Gaius Caecina Largus]]}}

[[Categoria:Nati 12]]
[[Categoria:Mortui 41]]
[[Categoria:Caligula|!]]
[[Categoria:Gens Claudia]]
[[Categoria:Homosexualitas]]
[[Categoria:Imperatores Romani]]
[[Categoria:Necati]]
[[Categoria:Tiberius]]

{{Myrias|Homines}}