Fontem paginae Gaius Plinius Secundus inspicere

{{Capsa hominis Vicidata}}
[[Fasciculus:Naturalishistoria.jpg|200px|thumb|Titulus ''Naturalis historiae.'']]
'''Gaius Plinius Secundus,''' vulgo '''Plinius Maior''' appellatus ([[Novum Comum|Comi]] anno [[23]] natus, eruptione [[Vesuvius|Vesuvii]] die [[24 Augusti]] [[79]] mortuus), fuit [[educatio|vir doctus]], [[exercitus Romanus|dux militaris Romanus]], et [[avunculus]] [[Gaius Plinius Caecilius Secundus|Gai Plinii Caecilii Secundi]]. [[Auctor]] fuit ''[[Naturalis historia (Plinius)|Naturalis historiae]]''. 

== Familia ==
Plinius origine equestri natus est. [[Soror]] erat Plinia, cuius filium [[Gaius Plinius Caecilius Secundus|Gaium Plinium Caecilium Secundum]] Plinius Maior, qui ipse liberis orbus erat, educavit, postquam sororis maritus mortuus est. Postea eum etiam adoptavit. 

== Vita ==
Plinius Maior [[Roma]]e educatus est, ubi [[Publius Pomponius Secundus|Publium Pomponium Secundum]] [[poeta]]m [[tragoedia|tragoediorum]] cognovit. Ibi praecipue [[botanica]]e arti studuit. Aliquamdiu Plinius et causas dixit. Tum, anno [[47]] in [[Germania]] praefectus alae bellis [[Gnaeus Domitius Corbulo|Gnaei Domitii Corbulonis]] contra [[Chauci|Chaucos]] interfuit. Annis [[50]] et [[51]] ad [[Rhenus|Rhenum]] fuit, ubi fontem salutarem valetudini apud [[Aquae Mattiacae|Aquas Mattiacas]] situm descripsit.<ref>{{Pnh}} 31.20.</ref> Anno [[52]] Romam revertit et Comi iterum causas dixit. Postquam [[Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus|Nerone]] imperatore cursum honorum intermisit, anno [[70]] [[bellum Iudaicum|bello Iudaico]] [[Titus (imperator)|Titi Flavii]] interfuit. De eius magistratibus insequentium annorum nihil certi novimus, sed anno [[78]] praefectus classi [[Misenum|Misenensi]] factus ''[[Naturalis historia (Plinius)|Naturalem historiam]]'' scribebat. Cum anno [[79]] homines eruptione [[Vesuvius|Vesuvii]] in periculum ductos adiuvare conabatur, ipse in ora maritima iuxta [[Pompeii|Pompeios]] mortuus est.<ref>[[Gaius Plinius Caecilius Secundus|Plinius minor]], ''Epistulae'' 6.16, 6.20.</ref>

== Opera ==
Opera omnia avunculi sui, cum numero voluminum, sic recitat Plinius minor in epistula [[Baebius Macer|Baebio Macro]] missa:<ref name="epist35">Plinius minor, ''Epistulae'' 3.5.</ref>
* ''De iaculatione equestri'' unus
* ''De vita Pomponi Secundi'' duo
* ''[[Bella Germaniae (Plinius)|Bellorum Germaniae]]'' viginti
* ''Studiosi tres'' in sex volumina divisi
* ''Dubii sermonis'' octo
* ''[[A fine Aufidi Bassi]]'' triginta unus
* ''[[Naturalis historia (Plinius)|Naturalis historia]]'' 
De modo studendi idem sic explicat: "''Miraris quod tot uolumina multaque in his tam scrupulosa homo occupatus absoluerit? ... Lucubrare [[Vulcanalia|Vulcanalibus]] incipiebat non auspicandi causa sed studendi statim a nocte multa, hieme uero ab hora septima uel cum tardissime octaua, saepe sexta. . . . Post cibum saepe (quem interdiu leuem et facilem ueterum more sumebat) aestate si quid otii iacebat in sole, liber legebatur, adnotabat excerpebatque. Nihil enim legit quod non excerperet; dicere etiam solebat nullum esse librum tam malum ut non aliqua parte prodesset. . . . In secessu solum [[balneum|balinei]] tempus studiis eximebatur (cum dico balinei, de interioribus loquor; nam dum destringitur tergiturque, audiebat aliquid aut dictabat). In itinere quasi solutus ceteris curis, huic uni uacabat: ad latus notarius cum libro et pugillaribus, cuius manus hieme manicis muniebantur, ut ne caeli quidem asperitas ullum studii tempus eriperet; qua ex causa Romae quoque sella uehebatur. Repeto me correptum ab eo, cur ambularem: 'poteras' inquit 'has horas non perdere'; nam perire omne tempus arbitrabatur, quod studiis non impenderetur.''"<ref name="epist35"/>

Opus solum Plinii hodie servatum est ''[[Naturalis historia (Plinius)|Naturalis historia]]'' in 37 [[liber|libros]] divisa, e permultis [[scriptor]]ibus [[lingua Graeca|Graecis]] et [[lingua Latina|Latinis]] hausta, de [[geographia]], [[botanica]], [[pharmacologia]]. necnon multis aliis [[Scientia (ratio)|scientiis]] disserens.

== Fortuna ==
Plinius praeclarissimus fuit [[Medium Aevum|Medio Aevo]] ut qui scientiam naturalem Graecorum Romanorumque Latine digessit seriatim. Opus eius perutile est quia fere omnes libri a Plinio excerpti hodie deperditi sunt.

== Notae ==
<references/>

== Bibliographia ==
; Veteriora
* {{Fabricius Latina}} pp. 401–413

; Recentiora
* Nicholas F. Jones, "Pliny the Younger's Vesuvius "Letters" (6.16 and 6.20)" in ''Classical World'' vol. 95 (2001) pp. 31-48 [http://www.jstor.org/stable/4352621 JSTOR]
* Ronald Syme, "Pliny the procurator" in ''Harvard Studies in Classical Philology'' vol. 73 (1969) pp. 201-236

{{NexInt}}
* {{fn|Pnh}} [formula Vicipaediae pro citationibus libri ''Naturalis historia'']
* [[Medicina Plinii]] (compendium medicum ex opere Plinii magna parte extractum)

== Nexus externi ==
{{vicifons|Gaius Plinius Secundus}}
{{Victionarium|Gaius Plinius Secundus}}
{{Fontes biographici}}
* "[http://www.livius.org/pi-pm/pliny/pliny_e.html Pliny the Elder]" apud ''Livius.org'' {{Ling|Anglice}}

{{Lifetime|23|79|Plinius Secundus, Gaius}}

[[Categoria:Auctores Latini antiqui]]
[[Categoria:Botanistae]]
[[Categoria:Encyclopaedici]]
[[Categoria:Eruditi Romani antiqui]]
[[Categoria:Geographi Latini antiqui]]
[[Categoria:Praefecti Classis Romanae]]
[[Categoria:Scriptores Galliae Cisalpinae]]
[[Categoria:Gaius Plinius Secundus|!]]
[[Categoria:Vulcanologi]]

{{Myrias|Homines}}