Quelltext vun der Säit San Marino weisen

{{Infobox Land
 | Numm = Republik San Marino<br>Repubblica di San Marino
 | Fändel = Flag of San Marino.svg
 | Fändel Bildbreet=
 | Fändel Artikel = Fändel vu San Marino
 | Wopen = Coat of arms of San Marino.svg
 | Wope Breet =
 | Wopen Artikel = Wope vu San Marino
 | National Devise = Libertas<br>([[Latäin|lat.:]] "Fräiheet")
 | Kaart= Europe location SMO alt.png
 | Kaart Breet =
 | Offiziell Sprooch = [[Italieenesch]]
 | Haaptstad = [[San Marino (Stad)|San Marino]]
 | Haaptstad Awunner = 4 214 (2012)
 | Haaptstad Koordinaten = {{coor dms|43|56|32|N|12|26|52|O}}
 | Staatsform = [[Republik]]
 | Landeschef Titel = [[Capitano Reggente|Capitani Reggente]]
 | Landeschef = [[Alessandro Rossi]]<br>[[Milena Gasperoni]]
 | Regierungschef Titel = Ausseminister 
 | Regierungschef = [[Luca Beccari]]
 | Total Fläch= 61,24
 | Fläch Plaz =
 | Waasserfläch =
 | Bevëlkerung = 33 908 {{small|([[2023]])}}
 | Bevëlkerung Plaz =
 | Bevëlkerungsdicht = 554
 | Onofhängegkeet = [[3. September]] [[301]] 
 | Nationalfeierdag = [[3. September]]
 | Nationalhymn = ''[[Inno Nazionale della Repubblica]]''<br>[http://www.mobilemine.net/San_Marino/Anthem_Of_San_Marino-0_1783002.mp3 Fir&nbsp;ze&nbsp;lauschteren]&nbsp;[http://www.visitsanmarino.com/detail.asp?c=1&p=0&id=538 Partitur]
 | Wärung = [[Euro]] (EUR)
 | Zäitzon = + 1 ([[Mëtteleuropäesch Zäit|MEZ]]) 
 | Internet TLD = [[.sm]]
 | Telefonsprefix = +378
 | Notizen =
 | Extra Bild = San marino map.png
 | Extra Bild2 =
}}
D''''Republik San Marino''', op [[Italieenesch]] ''Repubblica di San Marino'' an op [[Romagnolesch]] ''Ripóbblica 'd San Maroin'', mam Bäinumm: ''La Serenissima'' ass e [[Staat]] a [[Südeuropa]]. E läit ganz an [[Italien]], ouni eng Grenz mat anere Länner ze hunn. San Marino läit tëscht den italieenesche Regiounen [[Emilia-Romagna]] ([[Provënz Rimini]]) a [[Marken]] ([[Provënz Pesaro an Urbino]]), net wäit vun der [[Adriatescht Mier|adriatescher]] Küst bei [[Rimini]] ewech. Um Fielskamp [[Titano|Monte Titano]] steet d'[[Festung]] La Guaita. San Marino ass déi eelst [[Republik]] vun der Welt an huet eng Geschicht, déi bis op d'Joer 301 zeréckgeet. San Marino ass kee [[Stadstaat]], mä e besteet aus néng Gemengen.

{{Méi Info 1|Lëscht vun de san-marineesesche Gemengen}}

== Geographie ==
[[Fichier:Sanmarino5.jpg|thumb|D'Festung ''Guaita'' uewen um Bierg ''Titano'']]
D'Republik San Marino läit op der Ostsäit vun den [[Etrusker|etruskeschen]] [[Apennin]]en. D'Nord-Süd-Orientatioun gëtt am [[Relief (Topographie)|Relief]] bal ganz vum Réck vum [[Titano|Monte Titano]] dominéiert. De Bierg, dee fir de gréissten Deel aus [[Kallek]]stee besteet, gëtt vu Süde Richtung Norden ëmmer méi géi a bréngt et op der nërdlecher Spëtzt op eng Héicht vu 756 Meter, dem héchste Punkt vun der Republik.

D'Staatsgebitt huet d'Form vun engem onreegelméissege Véiereck an ass am grousse Ganzen hiwweleg. Et ass 60,57 Quadratkilometer grouss an huet en Territoire, dee manner wéi 3 Prozent vun der Fläch vum [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerger Land]] duerstellt. D'Längt vun der Grenz mat Italien ass 39&nbsp;km. Direkt um südwestlechen Hank vum Monte Titano läit d'[[Haaptstad]], déi dee selwechten Numm wéi d'Land selwer huet: [[San Marino (Stad)|San Marino]].
== Bevëlkerung ==
San Marino huet 32.471 Awunner (Stand: 2012). Dovu liewen der 4.214 an der Haaptstad [[San Marino (Stad)|San Marino]], 10.571 zu [[Serravalle (San Marino)|Serravalle]] (gréisst Siidlung), 6.609 zu [[Borgo Maggiore]], 3.256 zu [[Domagnano]], 2.548 zu [[Fiorentino‎ (San Marino)|Fiorentino]], 2.096 zu [[Acquaviva (San Marino)|Acquaviva]], 1.180 zu [[Faetano]], 1.087 zu [[Chiesanuova (San Marino)|Chiesanuova]] an 910 zu [[Montegiardino]].

D'Landessprooch ass [[Italieenesch]]. Wéinst der staarker Ofhängegkeet vum [[Tourismus]] schwätzt bal jiddwereen eng Friemsprooch. Meeschtens [[Englesch]], [[Däitsch]] oder [[Franséisch]].

[[Romagnolesch]], en emilianesch-romagnoleschen Dialekt, ass nach besonnesch ënner der eelerer Generatioun staark verbreet.

92,3 Prozent vun der Populatioun si [[Kathoulesch Kierch|kathoulesch]], 4,7 Prozent gehéieren enger anerer [[Relioun]] un, an 3 Prozent bekenne sech zu kenger Relioun.
== Politesche System==
[[Fichier:Palazzo Pubblico - esterno.jpg|thumb|upright|De Regierungspalais zu San Marino]]
D'Funktioun vum Staatschef hunn zu San Marino zwéi ''Capitani Reggenti'' (Regierungshaaptmänner), déi all sechs Méint vum Parlament gewielt ginn. D'Roll vum Parlament spillt dobäi de ''Consiglo Grande e Generale'', deen och Gesetzer stëmmen däerf. D'walberechtegt Bierger (Arego) hunn d'Méiglechkeet dem ''Consiglo Grande'' Virschléi an Ufroen z'ënnerbreeden.
== Geschicht ==
Ëm d'Joer 300 soll de Marinus, e Steemetzer vu Rab (enger [[Kroatien|kroatescher]] Insel), als Bauaarbechter op [[Rimini]], deemools eng Stad déi floréiert huet, komm sinn. Nach virum Joer 303, wéi déi schlëmmst Chrëschteverfollgungen ugefaangen hunn, ass de Marinus op de Bierg Titano geflücht an huet do mat en ettleche Glawensbridder eng chrëschtlech Communautéit gegrënnt. Dat soll den 3. September 301 geschitt sinn an deen Dag gouf dunn och allgemeng als Grënnungsdag vu San Marino ugeholl. Nodeem den Toleranzedikt vun Nikodemia am Joer 311 d'Situatioun berengegt hat, gouf de Marinus vum Bëschof vu Rimini, Gaudenzio, zum Diakon ernannt a krut vun enger [[Réimescht Räich|réimescher]] [[Patrizier]]in, déi zum [[Chrëschtentum]] konvertéiert war, den Titano geschenkt. Nom Doud vun hirem Patréiner huet San Marino sech am Joer 366 als Republik konstituéiert.

An den éischte Joerhonnerte sinn, fir sécher ze goen, um Monte Titano Befestegungsinstallatioune gebaut ginn. Dräi Buerge waren et déi och Zetäre mat Waasserreserve fir d'Noutfäll haten. Am Laf vum 13. Joerhonnert hat d'Republik schwéier Zäiten, wéi se sech géint d'Nopeschbescheef huet misse wieren, deenen et drëm gaangen ass, fir d'Bevëlkerung dem [[Poopst]] z'ënnerwerfen an hinnen nei Steieren ofzeknäppen. D'Onofhängegkeet hat deemools hire Präis, och méi spéit, wéi erëm versicht ginn ass, dës friddlech Republik der Kierch z'ënnerwerfen.

Wéi de [[Napoleon Bonaparte]] um Rudder war, huet hie sengen Zaldoten am Laf vu senger Italienkampagne, den Uerder ginn, San Marino, fir dat hie vill Estime hat, z'ëmgoen an net ze besetzen. Nom Napoléon senger Néierlag gouf 1815&nbsp;um [[Wiener Kongress]] déi fréier Situatioun erëm hiergestallt an d'Fräiheet an d'Onofhängegkeet vu San Marino gouf confirméiert.

Interessant ass och, dat am Laf vum Risorgimento an Italie vill Fräiheetskämpfer op San Marino geflücht sinn, och de [[Giuseppe Garibaldi]], deen do 1861 d'Nationalitéit vu San Marino kritt huet. An dësem Zesummenhank huet de spéideren Éierebierger vu San Marino, den [[Abraham Lincoln]] an engem Bréif un hir Autoritéite geschriwwen: ''Äre Staat ass zwar kleng, mä een, deen an der Geschicht am meeschte begiert ass''.

1865 huet San Marino als éischt europäescht Land d'[[Doudesstrof]] ofgeschaaft.

An der Zäit vum [[Benito Mussolini|Mussolini]] an Italien, hat de [[Faschismus]] och zu San Marino eng staark Positioun, de Fräiheetssënn ass awer erhale bliwwen an d'Land huet refuséiert, fir Zaldote fir de Mussolini ze stellen. Am [[Zweete Weltkrich]] huet d'Land et och fäerdeg bruecht, seng Neutralitéit oprecht z'erhalen. Et ass allerdéngs am September 1944 zu San Marino zu Gefechter komm, wéi déi alliéiert Truppen an Italien déi däitsch Besatzung verdriwwen hunn.
== Wirtschaft a Verkéier ==
San Marino huet keng eege Buedemschätz. Et exportéiert haaptsächlech [[Wäin]] a landwirtschaftlech Produkter, an och [[Käppchen|Käppercher]], déi vu Sammler staark gesicht sinn. Haapthandelspartner vu San Marino ass Italien.

Wéi an Italien, deem seng [[Italieenesch Lira|Lira]] et virdrun als Wärung hat, ass den [[Euro]] zanter dem 1.Januar 2002 déi offiziell Wärung. San Marino ass net Member vun der [[Eurozon]], huet awer, well et virdrun och eege Lire-Stécker erausgouf, [[Euromënze vu San Marino|Euromënzen]] an den Ëmlaf bruecht mat eegenem Design op der nationaler Säit.

San Marino ass e Land, dat touristesch staark besicht ass; 60 % vu senge Recettë stame vum Tourismus. Dofir sinn d'[[Steieren]] zu San Marino sou niddereg. Et huet néng eege Banke fir seng lokal Geschäfter. D'international Finanztransaktioune ginn iwwer italieenesch Banken ofgewéckelt.
{{clear}}
[[Fichier:Marino als steinhauer.png|thumb|De Steemetzer Marino]]
== Literatur ==
* Fabio Foresti: ''Quella nostra sancta libertà. Lingue, storia e società nella Repubblica di San Marino.'' Biblioteca e ricerca. Quaderni della Segretaria di Stato per la Pubblica Istruzione, Affari Sociali. Istituti Culturali e Giustizia 6. Aiep, San Marino 1998. ISBN 88-86051-66-2
* Günter Weitershagen: ''San Marino und die Einführung des Euro.'' Libertas Paper. Bd 33. Libertas, Sindelfingen 2000. ISBN 3-921929-37-7
* Friedrich Kochwasser: ''San Marino. Die älteste und kleinste Republik der Welt.'' Erdmann, Herrenalb im Schwarzwald 1961.
== Um Spaweck ==
{{Commonscat|San Marino|San Marino}}

{{wiktionary|San Marino}}

* {{it}} [http://www.visitsanmarino.com Websäit vu San Marino]
* {{it}} {{en}} [http://www.esteri.sm Websäit vum Ausseministère vu San Marino]
* {{it}} {{en}} [http://www.unirsm.sm Websäit vun der ''Università degli Studi'']

[[Kategorie:San Marino| ]]