Преглед на кодот на Водолија (соѕвездие)

{{otheruses|Водолија (хороскопски знак)}}
{{Инфокутија за соѕвездие
| name = Aquarius
| local_name = Водолија
| abbreviation = Aqr
| genitive = Aquarii
| symbology = оној што носи вода
| RA = 23
| dec= −15
| areatotal = 980
| arearank = 10th
| numbermainstars = 10, 22
| numberbfstars = 97
| numberstarsplanets = 5
| numberbrightstars = 2
| numbernearbystars = 4
| brighteststarname = [[Садалсуд|β Aqr]] (Садалсуд)
| starmagnitude = 2.9
| stardistance = 11.3
| numbermessierobjects = 3
| meteorshowers = [[мартовски аквариди]]<br />[[ета-аквариди]]<br />[[делта-аквариди]]<br />[[јота-аквариди]]
| bordering = [[Риби (соѕвездие)|Риби]]<br />[[Пегаз (соѕвездие)|Пегаз]]<br />[[Ждребе (соѕвездие)|Ждребе]]<br />[[Делфин (соѕвездие)|Делфин]]<br />[[Орел (соѕвездие)|Орел]]<br />[[Јарец (соѕвездие)|Јарец]]<br />[[Јужна Риба (соѕвездие)|Јужна Риба]]<br />[[Вајар (соѕвездие)|Вајар]]<br />[[Кит (соѕвездие)|Кит]]
| latmax = 65
| latmin = 90
| month = октомври
| notes=
}}
'''Водолија''' ([[лат.]] ''Aquarius'', '''Aqr''') — [[Небесен екватор|екваторијално соѕвездие]] на [[зодијак]]от, кое се наоѓа помеѓу соѕвездијата [[Јарец (соѕвездие)|Јарец]] и [[Риби (соѕвездие)|Риби]]. Неговото име е [[Латински јазик|латински]] за „водоносител“ или „носач на чаши“, а неговиот стар астрономски симбол е [[Податотека:Aquarius_symbol_(fixed_width).svg|20x20пкс]] (♒︎), претстава на вода. Водолија е едно од најстарите од препознаените соѕвездија по должината на зодијакот (привидната патека на [[Сонце]]то). Тоа било едно од 48-те соѕвездија наведени од астрономот [[Клавдиј Птоломеј|Птоломеј]] од 2 век, и останува едно од 88-те современи соѕвездија. Се наоѓа во регионот кој често се нарекува Море поради изобилството од соѕвездија со водени здруженија како што се [[Кит (соѕвездие)|китот]], [[Риби|рибата]] и [[река]]та [[Еридан (соѕвездие)|Еридан]]. {{Sfn|Thompson|Thompson|2007}}

Со [[Привидна ѕвездена величина|привидна светлинска величина]] 2,9, [[Садалсуд|Бета Водолија]] е најсветлата ѕвезда во соѕвездието.

== Историја и митологија ==
Водолија е идентификувана како  {{Јаз|sux-Latn|GU.LA}} „Големиот“ во каталозите на вавилонските ѕвезди и го претставува самиот бог [[Енки]], кој најчесто е прикажан како држи преполна вазна. Вавилонската ѕвездена фигура се појавува на камења и цилиндрични печати од вториот милениум. Ја содржела [[Краткодневица|зимската краткодневица]] во раното бронзено доба. {{Sfn|Thurston|1996}} Во [[Вавилонска астрономија|старовавилонската астрономија]], Енки бил владетел на најјужната четвртина од патеката на Сонцето, „Патот на Енки“, што одговара на периодот од 45 дена од двете страни на зимската краткодневица. Водолија била поврзана и со деструктивните поплави кои Вавилонците редовно ги доживувале, а со тоа била и негативна конотација. {{Sfn|Thompson|Thompson|2007}} Во астрономијата на Стариот Египет, Водолија била поврзана со годишната поплава на Нил; Се вели дека бреговите се поплавиле кога Водолија ја ставувала својата чаша во реката, почнувајќи од пролетта. {{Sfn|Staal|1988}}

Во грчката традиција, соѕвездието почнало да се претставува едноставно како една вазна од која поток се слевал до [[Јужна Риба (соѕвездие)|Јужна Риба]]. Името во [[Индиска астрологија|индиската астрологија]] е исто така ''кумба'' „водна стомна“.<ref name="Rogers-1">{{Наведување|first=John H.|last=Rogers|title=Origins of the ancient constellations: I. The Mesopotamian traditions|journal=Journal of the British Astronomical Association|volume=108|number=1|pages=9–28|date=February 1998|bibcode=1998JBAA..108....9R}}<cite class="citation cs2" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRogers1998">Rogers, John H. (February 1998), "Origins of the ancient constellations: I. The Mesopotamian traditions", ''Journal of the British Astronomical Association'', '''108''' (1): 9–28, [[Bibcode]]:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1998JBAA..108....9R 1998JBAA..]</cite></ref>

Во грчката митологија, Водолија понекогаш се поврзува со Деукалион, синот на [[Прометеј]] кој изградил брод со неговата сопруга Пира за да преживее непосредна поплава. Тие пловеле девет дена пред да се исфрлат на брегот на планината Парнас. {{Sfn|Thompson|Thompson|2007}} {{Sfn|Star Tales}} Водолија понекогаш се поистоветува и со прекрасниот [[Ганимед (митологија)|Ганимед]], млад човек во [[Старогрчка митологија|грчката митологија]] и син на [[троја]]нскиот крал Трос, кој [[Зевс]] го однел на [[Олимп|планината Олимп]] за да делува како водоносец на [[Старогрчка митологија|боговите]]. {{Sfn|Moore|2000}} {{Sfn|Ridpath|2001}} {{Sfn|Star Tales}} Соседната [[Орел (соѕвездие)|Орел]] го претставува орелот, под команда на Зевс, кој го грабнал младото момче;<ref>{{Наведување|first=John H.|last=Rogers|title=Origins of the ancient constellations: II. The Mediterranean traditions|url=http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1998JBAA..108...79R&amp;data_type=PDF_HIGH&amp;whole_paper=YES&amp;type=PRINTER&amp;filetype=.pdf|journal=Journal of the British Astronomical Association|volume=108|number=2|date=April 1998|pages=79–89|bibcode=1998JBAA..108...79R}}</ref> некои верзии на митот укажуваат дека орелот всушност бил преобразба на Зевс. Една традиција, навела дека тој бил однесен од Еос.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.theoi.com/Ouranios/Ganymedes.html|title=(Schol. ad Apollon. Rhod. iii. 115.)}}</ref> Уште една личност поврзана со водоносецот е Кекроп I, крал на [[Атина]] кој им [[Жртвување|жртвувал]] вода наместо [[вино]] на боговите. {{Sfn|Star Tales}}

=== Прикази ===
[[Податотека:Sidney_Hall_-_Urania's_Mirror_-_Aquarius,_Piscis_Australis_&_Ballon_Aerostatique.jpg|лево|мини| Претстава на Водолија отпечатена во 1825 година како дел од ''Огледалото на Уранија'' (вклучувајќи го сега веќе застареното соѕвездие, Ballon Aerostatique јужно од него)]]
Во првиот век, ''Алмагест'' на [[Клавдиј Птоломеј|Птоломеј]] го воспоставил вообичаениот западен приказ на Водолија. Неговата чаша со вода, самиот астеризам, се состои од Гама, Пи, Ета и Зета Водолија; истура вода во поток од повеќе од 20 ѕвезди кои завршуваат со [[Фомалхаут]], денес доделени исклучиво на Јужна Риба. Главата на водоносецот е претставена со 5-та светлинска величина 25 Водолија додека неговото лево рамо е Бета Водолија; неговото десно рамо и подлактица се претставени со Алфа и Гама Водилија, соодветно. {{Sfn|Star Tales}}

=== Во источната астрономија ===
Во кинеската астрономија, протокот на вода кој течел од чашата за вода бил прикажан како „Армија на Ју-Лин“ (''Ју-лим-киун'' или ''Јулинџун'', [[Кинеско писмо|Ханзи]] : 羽林君). Името „Ју-лин“ значи „пердуви и шуми“, што се однесува на бројните лесни војници од северните делови на царството претставени со овие слаби ѕвезди. {{Sfn|Staal|1988}} {{Sfn|Star Tales}} Ѕвездите на соѕвездието биле најбројни од кое било кинеско соѕвездие, броејќи 45, од кои повеќето се наоѓале во современото соѕвездие Водолија. Небесната војска била заштитена со ѕидот ''Леибижен'' (垒壁阵), кој ги вбројувал Јота, Ламбда, Фи и Сигма Водолија меѓу нејзините 12 ѕвезди. {{Sfn|Star Tales}} 88, 89 и 98 Водолија ги претставуваат ''Фу-ју'', секирите што се користат како оружје и за погубување на заложници. Исто така, во Водолија е ''Луи-пи-чин'', бедемите што се протегаат од 29 и 27 Риби и 33 и 30 Водолија преку Фи, Ламбда, Сигма и Јота Водолија до Делта, Гама, Капа и Ипсилон Јарец. {{Sfn|Staal|1988}}

Во близина на границата со Кит, секирата ''Фујуе'' била претставена со три ѕвезди; неговата позиција е оспорена и можеби наместо тоа се наоѓала во [[Вајар (соѕвездие)|Скулптор]]. ''Тиенлихенг'' исто така има спорна местоположба; замокот со 13 ѕвезди полн со бедеми можеби ги поседувале Ну и Кси Водолија, но наместо тоа можеби се наоѓал јужно во Јужна Риба. Астеризмот на Водна Тегла кај древните Кинези се гледал како гробница, ''Фенму''. Во близина, се наоѓал царскиот мавзолеј ''Ксиујанг'', разграничен со Капа Водолија и три други колинеарни ѕвезди. ''Ку'' („плачење“) и ''Чи'' („липање“), секоја составена од две ѕвезди, се наоѓале во истиот регион. {{Sfn|Star Tales}}

Три од кинеските лунарни дворци го споделиле своето име со соѕвездија. ''Ну'', исто така име за 10-тата лунарна палата, била слугинка претставена од Ипсилон, Му, 3 и 4 Водолија. Единаесеттиот лунарен замок го споделил своето име со соѕвездието ''Ксу'' („празнина“), формирано од Бета Водолија и Алфа Ждребе; претставувал мрачно место поврзано со смртта и погребите. ''Веи'', покривот и 12-та лунарна палата, било соѕвездие во облик на V, формирано од Алфа Водолија, Тета Пегаз и Ипсилон Пегаз; го споделувало своето име со две други кинески соѕвездија, во денешните [[Скорпија (соѕвездие)|Скорпија]] и [[Овен (соѕвездие)|Овен]]. {{Sfn|Star Tales}}

== Карактеристики ==
=== Ѕвезди ===
[[Податотека:AquariusCC.jpg|мини|Соѕвездието Водолија како што може да се види со голо око]]
И покрај неговата истакната местоположба на зодијакот и неговата голема големина, Водолија нема особено светли ѕвезди, неговите четири најсветли ѕвезди се помалку светли од величина 2,8 {{Sfn|Moore|2000}} (Скалата на привидна величина е обратна логаритамска, со сè посветли објекти кои имаат помали и помали (понегативни) величини. Неодамнешното истражување покажало дека има неколку ѕвезди кои лежат во нејзините граници кои поседуваат [[Вонсончева планета|планетарни системи]].

Двете најсветли ѕвезди, α Водолија и β Водолија се светли жолти суперџинови, од спектрални типови G0Ib и G2Ib соодветно,<ref name="mnras402_2_1369" /> кои некогаш биле ѕвезди од главната низа од 5 до 9 од В-класата и тие биле жешки синобели ѕвезди. Двете исто така се движат низ просторот нормално на рамнината на Млечниот Пат.<ref name="apj627_1_L53">{{Наведено списание|last=Ayres|first=Thomas R.|last2=Brown|first2=Alexander|last3=Harper|first3=Graham M.|date=July 2005|title=Chandra observations of coronal emission from the early G supergiants α and β&nbsp;Aquarii|journal=[[The Astrophysical Journal]]|volume=627|issue=1|pages=L53–L56|bibcode=2005ApJ...627L..53A|doi=10.1086/431977|doi-access=free}}</ref> Со само засенчување на α, β Водолија е најсветлата ѕвезда во Водолија со привидна светлинска величина од 2,91. Ја има и вистинското име Садалсууд. Оладена и отечена на околу 50&nbsp;пати повеќе од пречникот на Сонцето, таа е околу 2200&nbsp;пати толку светли како Сонцето.<ref name="kalerbeta">{{Наведена мрежна страница|url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/sadalsuud.html|title=Sadalsuud (Beta Aquarii)|last=Kaler|first=James B.|work=Stars|series=Astronomy Department|publisher=[[University of Illinois|U. Illinois]]|accessdate=11 October 2016}}</ref> Таа е околу 6,4&nbsp;пати помасивна како Сонцето и околу 56 милиони години.<ref name="leonid">{{Наведено списание|last=Lyubimkov|first=Leonid S.|last2=Lambert|first2=David L.|last3=Korotin|first3=Sergey A.|last4=Rachkovskaya|first4=Tamara M.|last5=Poklad|first5=Dmitry B.|year=2015|title=Carbon abundance and the N/C ratio in atmospheres of A-, F- and G-type supergiants and bright giants|journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]]|volume=446|issue=4|page=3447|arxiv=1411.2722|bibcode=2015MNRAS.446.3447L|doi=10.1093/mnras/stu2299|doi-access=free}}</ref> Садалсууд е {{Безпрелом|540 ± 20 светлосни години}} од Земјата.<ref name="vanLeeuwen2007">{{Наведено списание|last=van&nbsp;Leeuwen|first=F.|year=2007|title=Validation of the new Hipparcos reduction|journal=[[Astronomy and Astrophysics]]|volume=474|issue=2|pages=653–64|arxiv=0708.1752|bibcode=2007A&A...474..653V|doi=10.1051/0004-6361:20078357}}</ref> α Водолија, познати и како ''Садалмелик'', имаат привидна величина од 2,94. Тој е оддалечен {{Безпрелом|520 ± 20 светлосни години}} од Земјата,<ref name="vanLeeuwen2007" /> и е околу 6,5&nbsp;пати помасивна од Сонцето и 3000&nbsp;пати толку прозрачна. Та е 53 милиони години на старост.<ref name="mnras402_2_1369">{{Наведено списание|last=Lyubimkov|first=Leonid S.|last2=Lambert|first2=David L.|last3=Rostopchin|first3=Sergey I.|last4=Rachkovskaya|first4=Tamara M.|last5=Poklad|first5=Dmitry B.|year=2010|title=Accurate fundamental parameters for A-, F- and G-type supergiants in the solar neighbourhood|journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]]|volume=402|issue=2|pages=1369–1379|arxiv=0911.1335|bibcode=2010MNRAS.402.1369L|doi=10.1111/j.1365-2966.2009.15979.x|doi-access=free}}</ref>

[[γ Водолија]], исто така наречена ''Sadachbia'', е бела ѕвезда од главната низа од спектрален тип ѕвезда од спектрален тип A0V која е помеѓу 158 и 315 милиони години и е околу 2,5&nbsp;пати поголема од сончевата мсас ({{Сончева маса|2.5}}),<ref name="David2015">{{Наведено списание|last=David|first=Trevor J.|last2=Hillenbrand|first2=Lynne A.|year=2015|title=The ages of early-type stars: Strömgren photometric methods calibrated, validated, tested, and applied to hosts and prospective hosts of directly imaged exoplanets|journal=[[The Astrophysical Journal]]|volume=804|issue=2|pages=146|arxiv=1501.03154|bibcode=2015ApJ...804..146D|doi=10.1088/0004-637X/804/2/146}}</ref> и двојно го зголемува нејзиниот полупречник.<ref name="aaa367_521">{{Наведено списание|last=Pasinetti Fracassini|first=L.E.|last2=Pastori|first2=L.|last3=Covino|first3=S.|last4=Pozzi|first4=A.|date=February 2001|title=Catalogue of apparent diameters and absolute radii of stars (CADARS) – third edition – comments and statistics|journal=[[Astronomy and Astrophysics]]|volume=367|issue=2|pages=521–524|arxiv=astro-ph/0012289|bibcode=2001A&A...367..521P|doi=10.1051/0004-6361:20000451}}</ref> Нејзината големина е&nbsp;3,85, а е оддалечена {{Безпрелом|164 ± 9 светлосни години}}, и оттука нејзината сјајност е {{Сончева сјајност|50}}. {{Sfn|Moore|2000}} Името ''Sadachbia'' доаѓа од арапскиот за „среќните ѕвезди на шаторите“, ''sa'd al-akhbiya'' . {{Sfn|Star Tales}}

[[δ Водолија]], исто така позната како ''Skat'' <ref name="IAU-LSN">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.iau.org/public/themes/naming_stars/|title=Star Names|work=IAU.org|publisher=[[International Astronomical Union]]|accessdate=30 July 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.iau.org/public/themes/naming_stars/ "Star Names"]. </cite></ref> {{Sfn|Ridpath|2001}} или ''Scheat'' {{Sfn|Moore|2000}} е синобела спектрална ѕвезда од типот А2 со привидна величина &nbsp;3,27 и [[Сјајност|осветленост]] {{Сончева сјајност|105}}. {{Sfn|Moore|2000}}

[[ε Водолија]], исто така позната како ''Албали'', {{Sfn|Staal|1988}} е синобела спектрална ѕвезда од типот А1 со привидна величина&nbsp;3,77, [[Апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина]] 1,2 и сјајност од {{Сончева сјајност|28}}. {{Sfn|Moore|2000}} {{Sfn|Ridpath|2001}}

[[ζ Водолија]] е [[Двоѕвезда|двојна ѕвезда]] од спектрален тип F2; двете ѕвезди се бели. {{Sfn|Ridpath|2001}} Во комбинација, тие се сметаат дека се со големина&nbsp;3,6 со осветленост {{Сончева сјајност|50}}  . Примарната има големина&nbsp;4,53, а големината на секундарната е&nbsp;4,31, но и двете имаат апсолутна светлинска величина од 0.6 {{Sfn|Moore|2000}} Орбиталниот период на системот е 760&nbsp;години; во моментов двете компоненти се оддалечуваат една од друга. {{Sfn|Ridpath|2001}}

[[θ Водолија]], понекогаш наречен''а Ancha'', {{Sfn|Staal|1988}} е спектрален тип G8 со привидна величина од&nbsp;4,16 и апсолутна светлинска  величина од 1.4 {{Sfn|Moore|2000}}

[[к Водолија]], исто така наречена ''Ситула'', има привидна величина од 5.03 <ref name="IAU-LSN"/>

[[λ Водолија]], исто така наречена ''Hudoor'' или ''Ekchusis'', {{Sfn|Staal|1988}} е [[Ѕвездена класификација|спектрален тип M2]] со величина од 3,74 и осветленост {{Сончева сјајност|120}}. {{Sfn|Moore|2000}}

[[ξ Водолија]], исто така наречена ''Bunda'',<ref name="IAU-LSN"/> е спектрален тип А7 со привидна величина&nbsp;4,69 и апсолутна светлинска величина од 2,4 {{Sfn|Moore|2000}}

[[π Водолија]], исто така наречена ''Seat'', е [[Ѕвездена класификација|спектрален тип B0]] со привидна величина од &nbsp;4,66 и апсолутна величина од -4,1 {{Sfn|Moore|2000}}

=== Планетарни системи ===
Дванаесет вонсончеви системи се пронајдени во Водолија од 2013 година. [[Глизе 876]], една од најблиските ѕвезди до Земјата на оддалеченост од 15 светлосни години, {{Sfn|APOD Gliese 876}} била првата ѕвезда од [[црвено џуџе]] која била пронајдена дека поседува [[планетарен систем]]. Орбитираат четири планети, вклучително и една [[земјовидна планета]] 6,6 пати поголема од земјината маса. Планетите варираат во орбиталниот период од 2 дена до 124 дена. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia Gliese 876}} 91 Водолија е [[Џиновска ѕвезда|портокалова џиновска]] ѕвезда околу една планета, 91 Водолија . Масата на планетата е 2,9 пати поголема од масата на Јупитер, а нејзиниот орбитален период е 182 дена. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia 91 Aqr}} Глизе 849 е црвено џуџеста ѕвезда орбитирана од првата позната долгопериодна планета слична на Јупитер, Глизе 849. Масата на планетата е 0,99 пати поголема од онаа на Јупитер, а нејзиниот орбитален период е 1.852 дена. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia Gj 849}}

Во Водолија има и помалку истакнати системи. WASP-6, ѕвезда од типот G8 со светлинска величина 12,4, е домаќин на една вонсончева планета, WASP-6 b. Ѕвездата е оддалечена 307 [[Парсек|парсеци]] од Земјата и има маса од 0,888 [[Сончева маса|сончеви маси]] и полупречник од 0,87 [[Сончев полупречник|сончеви полупречници]]. WASP-6 b била откриена во 2008 година со [[Начини на откривање на вонсончеви планети|метод на премин]]. Орбитира околу својата матична ѕвезда на секои 3,36 дена на растојание од 0,042 [[Астрономска единица|астрономски единици]] (АЕ). Има 0,503 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]], но има пропорционално поголем полупречник од 1,224 [[Јупитеров полупречник|јупитерови полупречници]]. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia WASP-6}} HD 206610, ѕвезда К0 која се наоѓа на 194 парсеци од Земјата, е домаќин на една планета, HD 206610 b. Ѕвездата домаќин е поголема од Сонцето; помасивна е со 1,56 сончеви маси и поголема со 6,1 сончеви полупречници. Планетата е откриена со методот на радијална брзина во 2010 година и има маса од 2,2 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]]. Орбитира на секои 610 дена на растојание од 1,68 АЕ. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia HD 206610 b}} Многу поблиску до нејзиното сонце е WASP-47 b, кој орбитира на секои 4,15 дена на само 0,052 АЕ од нејзиното сонце, жолтото џуџе (G9V) WASP-47. WASP-47 е блиску по големина до Сонцето, има полупречник од 1,15 сончеви полупречници и маса уште поблиску со 1,08 сончеви маси. WASP-47 b била откриена во 2011 година со метод на пемин, како WASP-6 b. Таа е малку поголема од Јупитер со маса од 1,14 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]] и полупречник од 1,15 јупитерови маси. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia WASP-47 b}}

Во Водолија има уште неколку системи со една планета. HD 210277, жолта ѕвезда со светлинска величина која се наоѓа на на 21,29 парсеци од Земјата, е домаќин на една позната планета: HD 210277 b. Планетата со маса на Јупитер 1,23 орбитира на речиси исто растојание како и Земјата околу Сонцето {{--}} 1,1 АЕ, иако неговиот орбитален период е значително подолг на околу 442 дена. HD 210277 b е откриен порано од повеќето други планети во Водолија, откриен со методот на радијална брзина во 1998 година. Ѕвездата околу која орбитира наликува на Сонцето надвор од нивната слична [[Ѕвездена класификација|спектрална класа]] ; има полупречник од 1,1 сончеви полупречници и маса од 1,09 сончеви маси. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia HD 210277 b}} HD 212771 b, поголема планета со 2,3 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]], орбитира околу ѕвездата домаќин HD 212771 на растојание од 1,22 АЕ. Самата ѕвезда, едвај под прагот на видливост со голо око со светлинска величина 7,6, е ѕвезда G8IV (жолт подџин) која се наоѓа на 131 парсеци од Земјата. Иако има слична маса на Сонцето {{--}} 1,15 сончеви маси {{--}} таа е значително помалку густа со нејзиниот полупречник од 5 сончеви полупречници. Нејзината осамена планета била откриена во 2010 година со методот на радијална брзина, како и неколку други вонсончеви планети во соѕвездието. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia HD 212771 b}}

Од 2013 година, имало само два познати системи со повеќе планети во границите на Водолија: системите Глизе 876 и HD 215152. Првиот е доста истакнат; вториот има само две планети и има ѕвезда домаќин подалеку од 21,5 парсеци. Системот HD 215152 се состои од планетите HD 215152 b и HD 215152 c кои орбитираат околу нивното сонце од типот K0, со светлинска величина 8,13. Двее биле откриени во 2011 година со методот на радијална брзина, двете мали планети орбитираат многу блиску до нивната ѕвезда домаќин. HD 215152 c е поголем со 0,0097 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]](сеуште значително поголема од Земјата, која тежи со 0,00315 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]]); неговиот помал брат е едвај помал со 0,0087 [[Јупитерова маса|јупитерови маси]]. Грешката во мерењата на масата (0,0032 и {{Јупитерова маса|0.0049}}  соодветно) е доволно голема за да го направи ова несовпаѓање статистички незначително. HD 215152 c исто така орбитира подалеку од ѕвездата од HD 215152 b, 0,0852 АЕ во споредба со 0,0652. {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia HD 215152 b}} {{Sfn|Exoplanet Encyclopedia HD 215152 c}}

На 23 февруари 2017 година, НАСА објавила дека ултраладната џуџеста ѕвезда [[TRAPPIST-1]] во Водолија има седум земјовидни планети [[Вонсончева планета|слични на Земјата]].<ref name="Trappist-1">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.nasa.gov/press-release/nasa-telescope-reveals-largest-batch-of-earth-size-habitable-zone-planets-around|title=NASA Telescope Reveals Largest Batch of Earth-Size, Habitable-Zone Planets Around Single Star|date=22 February 2017|work=NASA|accessdate=23 February 2017}}</ref> Од нив, дури четири може да се наоѓаат во [[Животопогоден појас|животопогодниот појас]] на системот и може да имаат течна вода на нивните површини. Откривањето на системот TRAPPIST-1 астрономите го гледаат како значаен чекор кон пронаоѓање живот надвор од Земјата.

=== Длабоконебесни тела ===
[[Податотека:The_green_bean_galaxy_J2240.jpg|мини|Галаксијата „Зелен Грав“ J2240 се наоѓа во соѕвездието Водолија <ref>{{Наведена изјава за печат|title=Galaxy-wide Echoes from the Past|url=http://www.eso.org/public/news/eso1249/|access-date=7 December 2012}}</ref>]]
Поради неговата положба подалеку од галактичката рамнина, поголемиот дел од објектите на длабокото небо во Водолија се галаксии, глобуларни јата и планетарни маглини. {{Sfn|Thompson|Thompson|2007}} Водолија содржи три [[Длабоконебесно тело|длабоконебесни тела]] кои се во [[Месјеов каталог|Месејовиот каталог]]: глобуларните јата [[Месје 2|Месје&nbsp;2]], [[Месје 72|Месје&nbsp;72]], и астеризмот [[Месје 73|Месје&nbsp;73]]. Додека M73 првично бил каталогизиран како ретко населено отворено јато, современата анализа покажува дека 6-те главни ѕвезди не се доволно блиску една до друга за да одговараат на оваа дефиниција, прекласифицирајќи го M73 како астеризам.<ref>{{Наведено списание|last=Odenkirchen|first=M.|last2=Soubiran|first2=C.|date=2002-02-01|title=NGC 6994 – clearly not a physical stellar ensemble|url=https://www.aanda.org/articles/aa/abs/2002/07/aa1843/aa1843.html|journal=Astronomy & Astrophysics|language=en|volume=383|issue=1|pages=163–170|arxiv=astro-ph/0111601|bibcode=2002A&A...383..163O|doi=10.1051/0004-6361:20011730|issn=0004-6361}}</ref> Две познати [[Планетарна маглина|планетарни маглини]] се исто така наоѓаат во Водолија: [[Сатурн (маглина)|маглината Сатурн]] (NGC&nbsp;7009), југоисточно од μ Водолија; и познатата [[Завојница (маглина)|маглина Завојница]] (NGC&nbsp;7293), југозападно од δ Водолија.

М2, исто така каталогизирано како NGC 7089, е богато збиено јато кое се наоѓа на приближно 37.000 светлосни години од Земјата. Со величина од 6,5, може да се гледа во инструменти со мала бленда, но телескоп со 100-мм бленда може да ги види сите ѕвезди. М72, исто така каталогизиран како NGC 6981, е мало јато со 9-та светлинска величина кое се наоѓа на приближно 56.000 светлосни години од Земјата. {{Sfn|Ridpath|2001}} M73, исто така каталогизиран како NGC 6994, е отворен кластер со многу оспорен статус.

Водолијата е дом и на неколку планетарни маглини. [[Сатурн (маглина)|NGC 7009]], позната и како Сатурнска маглина, е планетарна маглина со 8-ма величина која се наоѓа на 3.000 светлосни години од Земјата. Својот назив го добил според астрономот од 19 век [[Вилијам Парсонс]] поради сличноста со планетата [[Сатурн (планета)|Сатурн]]; има слаби испакнатини од двете страни што личат на [[Сатурнови прстени|Сатурновите прстени]]. Изгледа сино-зелена во телескоп и има средишна ѕвезда со светлинска величина 11,3. {{Sfn|Ridpath|2001}} Во споредба со маглината Хеликс, друга планетарна маглина во Водолија, таа е прилично мала. {{Sfn|Levy|2005}} [[Завојница (маглина)|NGC 7293]], позната и како маглина Хеликс, е најблиската планетарна маглина до Земјата на растојание од 650 светлосни години. Зафаќа 0,25 квадратни степени, што ја прави и најголемата планетарна маглина видена од Земјата. Меѓутоа, бидејќи е толку голема, може да се гледа само како многу слаб објект, {{Sfn|Ridpath|2001}} иако има прилично висок [[површински сјај]] од 6,0. {{Sfn|Levy|2005}}

Една од видливите галаксии во Водолија е [[NGC 7727]], од особен интерес за астрономите аматери кои сакаат да откријат или набљудуваат [[Супернова|супернови]]. [[Спирална галаксија]] ([[Морфолошка класификација на галаксиите|тип S]]), има [[површински сјај]] од 10,7 и е 3 на 3 лачни секунди. {{Sfn|Sherrod|Koed|2003}} [[NGC 7252]] е сплет од ѕвезди кои произлегуваат од судирот на две големи галаксии и е позната како галаксија „Атоми за мир“ поради нејзината сличност со атом од цртан филм. {{Sfn|APOD Atoms-for-Peace Galaxy}}

=== Метеорски дождови ===
Постојат три големи метеорски дождови во Водолија: Ета Водолија, Делта Водолија и Јота Водолија.

Ета Водолија се најсилниот метеорски дожд што зрачи од Водолија. Врвот го достигнува помеѓу 5 и 6 мај со брзина од приближно 35 метеори на час. {{Sfn|Ridpath|2001}} Првично откриени од кинеските астрономи во 401 година, Ета Водолија можат да се видат како врнат почнувајќи од 21 април и дури на 12 мај. Основното тело на дождот е [[Халеева Комета|Халеевата комета]], [[Список на периодични комети|периодична комета]]. [[Метеороид|Огнените топки]] се вообичаени веднаш по врвот, приближно помеѓу 9 и 11 мај. Се смета дека обичните метеори имаат жолти траги. {{Sfn|Sherrod|Koed|2003}}

Делта Водолија е метеорски дожд со двојно зрачење, кој најпрво го достигнува врвот на 29 јули, а вториот на 6 август. Првото зрачење се наоѓа на југ од соѕвездието, додека вториот зрачи се наоѓа во северниот круг на астеризмот на Риби. Врвната стапка на јужното зрачење е околу 20 метеори на час, додека максималната брзина на северното зрачење е околу 10 метеори на час. {{Sfn|Ridpath|2001}}

Јота Водолија е прилично слаб метеорски дожд кој го достигнува својот врв на 6 август, со брзина од приближно 8 метеори на час. {{Sfn|Ridpath|2001}}

== Астрологијата ==
Од 2002 година, Сонцето се појавува во соѕвездието Водолија од 16 февруари до 12 март. Во тропската астрологија, Сонцето се смета дека е во знакот Водолија од 20 јануари до 19 февруари, а во Сидералната астрологија, од 15 февруари до 14 март.
Водолијата е поврзана и со периодот на водолија, концепт популарен во контракултурата и средновековната [[алхемија]] од 1960-тите. Датумот на почетокот на Добата на Водолија е тема на многу [https://www.theosophical.org/publications/quest-magazine/4505 дебати] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20230724135718/https://www.theosophical.org/publications/quest-magazine/4505 |date=2023-07-24 }}.

==Белешки==
{{наводи}}

== Наводи ==
{{Refbegin|30em}}
* {{citation
  | url = http://apod.nasa.gov/apod/ap101116.html
  | title = Atoms-for-Peace Galaxy Collision
  | date = 16 November 2010
  | access-date = 22 August 2014
  | work = Astronomy Picture of the Day
  | publisher = NASA
  | ref = {{sfnRef|APOD Atoms-for-Peace Galaxy}}
  }}
* {{citation
  | url = http://apod.nasa.gov/apod/ap980626.html
  | title = A Planet for Gliese 876
  | date = 26 June 1998
  | access-date = 23 April 2012
  | work = Astronomy Picture of the Day
  | publisher = NASA
  | ref = {{sfnRef|APOD Gliese 876}}
  }}
* {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia WASP-6}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/wasp-6_b/
 |title=Planet WASP-6 b
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=23 February 2013
 |date=8 April 2012
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314060600/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/wasp-6_b/
 |archive-date=14 March 2014
}}
* {{citation
 |url         = http://exoplanet.eu/star.php?st=Gliese+876
 |title       = Notes for star Gliese 876
 |access-date  = 23 April 2012
 |ref         = {{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia Gliese 876}}
 |url-status     = dead
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20120426090935/http://exoplanet.eu/star.php?st=Gliese+876
 |encyclopedia        = [[Extrasolar Planets Encyclopaedia]]
 |archive-date = 26 April 2012
}}
* {{citation
  | url = http://exoplanet.eu/star.php?st=91+Aqr
  | archive-url = https://web.archive.org/web/20110505014620/http://exoplanet.eu/star.php?st=91+Aqr
  | url-status = dead
  | archive-date = 5 May 2011
  | title = Notes for star 91 Aqr
  | access-date = 23 April 2012
  | encyclopedia = [[Extrasolar Planets Encyclopaedia]]
  | ref = {{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia 91 Aqr}}
  }}
* {{citation
  | url = http://exoplanet.eu/star.php?st=Gj+849
  | archive-url = https://web.archive.org/web/20071106054024/http://exoplanet.eu/star.php?st=Gj+849
  | url-status = dead
  | archive-date = 6 November 2007
  | title = Notes for star Gj 849
  | access-date = 23 April 2012
  | encyclopedia = [[Extrasolar Planets Encyclopaedia]]
  | ref = {{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia Gj 849}}
  }}
* {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 206610 b}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_206610_b/
 |title=Planet HD 206610 b
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=21 March 2013
 |date=19 March 2010
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314061609/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_206610_b/
 |archive-date=14 March 2014
}}
* {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia WASP-47 b}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/wasp-47_b/
 |title=Planet WASP-47 b
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=21 March 2013
 |date=24 April 2012
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314061606/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/wasp-47_b/
 |archive-date=14 March 2014
}}
* {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 210277 b}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_210277_b/
 |title=Planet HD 210277 b
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=22 March 2013
 |date=6 September 2006
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314072607/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_210277_b/
 |archive-date=14 March 2014
}}
**  {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 212771 b}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_212771_b/
 |title=Planet HD 212771 b
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=22 March 2013
 |date=19 March 2010
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314072432/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_212771_b/
 |archive-date=14 March 2014
}}
* {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 215152 b}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_215152_b/
 |title=Planet HD 215152 b
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=22 March 2013
 |date=12 September 2011
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314072429/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_215152_b/
 |archive-date=14 March 2014
}}
* {{citation
 |ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 215152 c}}
 |url=http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_215152_c/
 |title=Planet HD 215152 c
 |encyclopedia=The Extrasolar Planet Encyclopedia
 |publisher=Paris Observatory
 |access-date=22 March 2013
 |date=12 September 2011
 |url-status=dead
 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140314061417/http://voparis-exoplanet-new.obspm.fr/catalog/hd_215152_c/
 |archive-date=14 March 2014
}}
* {{citation
  | first = David H.
  | last = Levy
  | title = Deep Sky Objects
  | publisher = Prometheus Books
  | year = 2005
  | isbn = 978-1-59102-361-6
  | url-access = registration
  | url = https://archive.org/details/deepskyobjects00davi
  }}
* {{citation
  | title = Cambridge Guide to Stars and Planets
  | last1 = Moore
  | first1 = Patrick
  | last2 = Tirion
  | first2 = Wil
  | publisher = Cambridge University Press
  | edition = 2nd
  | date = 1997
  | isbn = 978-0-521-58582-8
  | url-access = registration
  | url = https://archive.org/details/cambridgeguideto00moor
  }}
* {{citation
  | title = The Data Book of Astronomy
  | last = Moore
  | first = Patrick
  | date = 2000
  | publisher = Institute of Physics Publishing
  | isbn = 978-0-7503-0620-1
  }}
* {{citation
  | last = Ridpath
  | first = Ian
  | others = Wil Tirion
  | date = 2001
  | title = Stars and Planets Guide
  | edition = 3rd
  | publisher = Princeton University Press
  | isbn = 978-0-691-08913-3
  }}
* {{citation
  | last1 = Ridpath
  | first1 = Ian
  | last2 = Tirion
  | first2 = Wil
  | date = 2007
  | title = Stars and Planets Guide
  | edition = 4th
  | location = Collins, London
  | isbn = 978-0691135564
  | publisher = Princeton University Press
  }}
* {{citation
  | last = Ridpath
  | first = Ian
  | title = Aquarius
  | work = Star Tales
  | url = http://www.ianridpath.com/startales/aquarius.html
  | access-date = 14 March 2013
  | ref = {{sfnRef|Star Tales}}
  }}
* {{citation
  | last1 = Sherrod
  | first1 = P. Clay
  | last2 = Koed
  | first2 = Thomas L.
  | date = 2003
  | title =  A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations
  | publisher = Courier Dover Publications
  | isbn = 9780486152165
  }}
* {{citation
  | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=alf+aqr
  | title = Sadalmelik
  | access-date = 23 April 2012
  | publisher = SIMBAD
  | ref = {{sfnRef|SIMBAD Sadalmelik}}
  }}
* {{citation
  | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=beta+aquarii&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id
  | title = bet Aqr
  | access-date = 24 April 2012
  | publisher = SIMBAD
  | ref = {{sfnRef|SIMBAD Beta Aquarii}}
  }}
* {{citation
  | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?ident=gamma+aquarii&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id
  | title = gam Aqr
  | publisher = SIMBAD
  | access-date = 24 April 2012
  | ref = {{sfnRef|SIMBAD Gamma Aquarii}}
  }}
* {{citation
  | title = The New Patterns in the Sky: Myths and Legends of the Stars
  | last = Staal
  | first = Julius D.W.
  | publisher = The McDonald and Woodward Publishing Company
  | date = 1988
  | edition = 2nd
  | isbn = 978-0-939923-04-5
  }}
* {{citation
  | title = Illustrated Guide to Astronomical Wonders
  | last1 = Thompson
  | first1 = Robert Bruce
  | last2 = Thompson
  | first2 = Barbara Fritchman
  | publisher = O'Reilly Media
  | date = 2007
  | isbn = 978-0-596-52685-6
  }}
* {{citation
  | title = Early Astronomy
  | last = Thurston
  | first = Hugh
  | date=1996
  | publisher = Springer
  | isbn = 978-0-387-94822-5
  }}
{{Refend}}

== Надворешни врски ==
{{Commons and category|Aquarius|Aquarius (constellation)}}
* [http://www.allthesky.com/constellations/aquarius/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Aquarius]
* [http://astrojan.nhely.hu/aqua.htm The clickable Aquarius]
* [https://iconographic.warburg.sas.ac.uk/category/vpc-taxonomy-017069 Warburg Institute Iconographic Database (medieval and early modern images of Aquarius)]

{{Соѕвездија}}
{{Ѕвезди во Водолија }}

[[Категорија:Соѕвездија забележани од Птоломеј]]
[[Категорија:Соѕвездија]]
[[Категорија:Водолија (соѕвездие)| ]]