"रुसी भाषा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
सा रोबोट ले हटाउँदै: zh-min-nan:Lṓ͘-se-a-gí |
सा हटक्याटद्वारा श्रेणी:चीनमा बोलिने भाषाहरू जोडियो |
||
(१८ प्रयोगकर्ताहरू द्वारा गरिएको बीचको ४५ अवतरण देखाइएन) | |||
पङ्क्ति १: | पङ्क्ति १: | ||
[[चित्र:Ruština_ve_světě.svg|thumb|right|upright=1.25|विश्वको रूसी भाषा बोल्ने देश]] |
|||
'''रूसी भाषा''' (रूसी :- русский язык रुस्की याजिक) विश्वको १४ करोड जनाको मातृभाषा हो। त्यसको उत्पत्ति [[रुस|रूस]]मा थियो, तर सोभियत सङ्घको राजनैतिक महत्त्वले धेरै एशियाली देशमा पनि बोलिन्छ। |
|||
'''रुसी भाषा''' वा '''रसियाली भाषा''' (रुसी लेखाइमा: ''Русский Язык'') विशेषतः [[रुस]], [[बेलारुस]], [[युक्रेन]], [[काजिक्स्तान]] र [[किर्गिस्तानमा]] बोलिने स्लाभिक परिवारको भाषा हो। स्लाभिक परिवारमा सबै भन्दा बढी बोलिने भाषामा रुसी भाषा पर्दछ। यसका अतिरिक्त सरकारी रूपले मान्यता नपाए पनि यो भाषा [[लाट्भिया]], [[एस्टोनिया]] लगायतका भूतपूर्व सोभियत सङ्घका मुलुकहरूमा पनि प्रयोग गरिन्छ र युक्रेन, मोल्दोभा, काकेशस, मध्य एसियामा अझै पनि सामान्यतया प्रमुख भाषाका रूपमा प्रयोग गरिन्छ। |
|||
== रूसी वर्णमाला == |
|||
संयुक्त राष्ट्रसङ्घको अधिकृत भाषामाध्य एक हो। |
|||
रसियाली भाषा [[सिरिलिक लिपि|सिरिलिक]] लिपिमा लेखिन्छन्। यस भाषामा ३३ वटा वर्णहरू हुन्छन् र लेख्य रूप र कथ्य रूप एउटै हुन्छ। यस भाषामा हरेक व्यंजनका "नरम" र "कडा" ध्वनिहरू बिना भिन्नता हुने गर्दछ जुन यस भाषाको प्रमुख विशेषता हो। अर्को महत्त्वपूर्ण पक्ष भनेको अशक्त स्वरहरूको कमी हो। तनाव, जुन प्रायः अप्रत्याशित हुन्छ, सामान्यतया कुनै विशेष चिह्नको प्रयोग गरिन्न; यद्यपि एक वैकल्पिक तीव्र उच्चारण तनाव चिह्नित गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ – जस्तै दुई समउच्चारित शब्दहरू बीच भिन्नता गर्न जस्तै: замо́к [जामोक, 'ताल्चा'] and за́мок [जामक, 'महल'], वा असामान्य शब्द वा नामहरूको उचित उच्चारण संकेत गर्न तनाव चिह्नको प्रयोग गरिन्छ। |
|||
[[चित्र:RussianLanguageMap.png|thumb|right|विश्वको रूसी भाषा बोल्ने देश]] |
|||
= रूसी वर्णमाला = |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
पङ्क्ति ११: | पङ्क्ति ९: | ||
! ठूलो अक्षर |
! ठूलो अक्षर |
||
! सानो अक्षर |
! सानो अक्षर |
||
! उच्चारण |
|||
! उच्चरण |
|||
! टिप्पणी |
! टिप्पणी |
||
|- |
|- |
||
| А |
| А |
||
| а |
| а |
||
| आ |
| आ |
||
पङ्क्ति २१: | पङ्क्ति १९: | ||
| Б |
| Б |
||
| б |
| б |
||
| |
| बे |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| В |
| В |
||
| в |
| в |
||
| |
| भे |
||
| उच्चारण नेपाली शैलीले (दुइटा ओठले) होइन; अङ्ग्रेजी शैली (माथिल्लो दाँत र तल्लो ओठले)। |
| उच्चारण नेपाली शैलीले (दुइटा ओठले) होइन; अङ्ग्रेजी शैली (माथिल्लो दाँत र तल्लो ओठले)। |
||
|- |
|- |
||
| Г |
| Г |
||
| г |
| г |
||
| |
| गे |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| Д |
| Д |
||
| д |
| д |
||
| |
| दे |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
पङ्क्ति ४३: | पङ्क्ति ४१: | ||
| ये |
| ये |
||
| |
| |
||
|- |
|||
|Ё |
|||
|ё |
|||
|यो |
|||
| |
|||
|- |
|- |
||
| Ж |
| Ж |
||
पङ्क्ति ७६: | पङ्क्ति ७९: | ||
| М |
| М |
||
| м |
| м |
||
| |
| एम |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| Н |
| Н |
||
| н |
| н |
||
| |
| एन |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
पङ्क्ति ९१: | पङ्क्ति ९४: | ||
| П |
| П |
||
| п |
| п |
||
| |
| पे |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| Р |
| Р |
||
| р |
| р |
||
| |
| एर |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| С |
| С |
||
| с |
| с |
||
| |
| एस |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| Т |
| Т |
||
| т |
| т |
||
| |
| ते |
||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
पङ्क्ति ११६: | पङ्क्ति ११९: | ||
| Ф |
| Ф |
||
| ф |
| ф |
||
| |
| एफ |
||
| उच्चारण नेपाली शैलीले (दुइटा ओठले) होईन; अङ्ग्रेजी शैली (माथिल्लो दाँत र तल्लो ओठले) । |
| उच्चारण नेपाली शैलीले (दुइटा ओठले) होईन; अङ्ग्रेजी शैली (माथिल्लो दाँत र तल्लो ओठले) । |
||
|- |
|- |
||
| Х |
| Х |
||
| х |
| х |
||
| |
| ख |
||
| |
| उच्चारण नेपाली ख नभइ उर्दू खुदाको ख हो। |
||
|- |
|- |
||
| Ц |
| Ц |
||
पङ्क्ति १४७: | पङ्क्ति १५०: | ||
| ъ |
| ъ |
||
| - |
| - |
||
| |
| कडा चिह्न; उच्चारित हुँदैन। यसलाई ''त्योरदिजन्क'' भनिन्छ। |
||
|- |
|- |
||
| Ы |
| Ы |
||
| ы |
| ы |
||
| अ्इ |
|||
| इ |
|||
| |
| |
||
|- |
|- |
||
| Ь |
| Ь |
||
| ь |
| ь |
||
| |
|||
| य |
|||
| |
| नरम चिह्न; यसलाई ''म्याकिजन्क'' भनिन्छ। |
||
|- |
|- |
||
| Э |
| Э |
||
पङ्क्ति १७५: | पङ्क्ति १७८: | ||
|} |
|} |
||
==सन्दर्भ सामग्रीहरू== |
|||
[[श्रेणी:भाषा]] |
|||
{{reflist}} |
|||
==बाह्य कडीहरू== |
|||
{{Commonscat|Russian language}} |
|||
[[श्रेणी:भाषाहरू]] |
|||
[[ab:Урыс бызшәа]] |
|||
[[श्रेणी:सम्पर्क भाषाहरू]] |
|||
[[af:Russies]] |
|||
[[श्रेणी:चीनमा बोलिने भाषाहरू]] |
|||
[[ak:Russian kasa]] |
|||
[[als:Russische Sprache]] |
|||
[[am:መስኮብኛ]] |
|||
[[an:Idioma ruso]] |
|||
[[ang:Russisc sprǣc]] |
|||
[[ar:لغة روسية]] |
|||
[[arc:ܠܫܢܐ ܪܘܣܝܐ]] |
|||
[[arz:روسى]] |
|||
[[ast:Rusu]] |
|||
[[av:ГІурус мацI]] |
|||
[[az:Rus dili]] |
|||
[[ba:Урыҫ теле]] |
|||
[[bar:Russische Sproch]] |
|||
[[bat-smg:Rosu kalba]] |
|||
[[bcl:Ruso]] |
|||
[[be:Руская мова]] |
|||
[[be-x-old:Расейская мова]] |
|||
[[bg:Руски език]] |
|||
[[bi:Toktok Rusia]] |
|||
[[bn:রুশ ভাষা]] |
|||
[[bo:ཨུ་རུ་སུའི་སྐད།]] |
|||
[[br:Rusianeg]] |
|||
[[bs:Ruski jezik]] |
|||
[[bxr:Ород хэлэн]] |
|||
[[ca:Rus]] |
|||
[[ce:Órsiyn mott]] |
|||
[[ceb:Rinuso]] |
|||
[[ckb:زمانی ڕووسی]] |
|||
[[co:Lingua russia]] |
|||
[[crh:Rus tili]] |
|||
[[cs:Ruština]] |
|||
[[csb:Rusczi jãzëk]] |
|||
[[cu:Роусьскъ ѩꙁꙑкъ]] |
|||
[[cv:Вырăс чĕлхи]] |
|||
[[cy:Rwseg]] |
|||
[[da:Russisk (sprog)]] |
|||
[[de:Russische Sprache]] |
|||
[[diq:Ruski]] |
|||
[[dsb:Rusojska rěc]] |
|||
[[dv:ރޫސީ]] |
|||
[[el:Ρωσική γλώσσα]] |
|||
[[eml:Róss]] |
|||
[[en:Russian language]] |
|||
[[eo:Rusa lingvo]] |
|||
[[es:Idioma ruso]] |
|||
[[et:Vene keel]] |
|||
[[eu:Errusiera]] |
|||
[[fa:زبان روسی]] |
|||
[[fi:Venäjän kieli]] |
|||
[[fiu-vro:Vinne kiil]] |
|||
[[fr:Russe]] |
|||
[[frp:Russo]] |
|||
[[fy:Russysk]] |
|||
[[ga:An Rúisis]] |
|||
[[gag:Rus dili]] |
|||
[[gan:俄語]] |
|||
[[gd:Ruisis]] |
|||
[[gl:Lingua rusa]] |
|||
[[got:𐍂𐌿𐍃𐌰𐍂𐌰𐌶𐌳𐌰]] |
|||
[[gv:Rooshish]] |
|||
[[hak:Ngò-lò-sṳ̂-ngî]] |
|||
[[he:רוסית]] |
|||
[[hi:रूसी भाषा]] |
|||
[[hif:Russi bhasa]] |
|||
[[hr:Ruski jezik]] |
|||
[[hsb:Rušćina]] |
|||
[[ht:Lang ris]] |
|||
[[hu:Orosz nyelv]] |
|||
[[hy:Ռուսերեն]] |
|||
[[ia:Lingua russe]] |
|||
[[id:Bahasa Rusia]] |
|||
[[ik:Uruusiq uqautchit]] |
|||
[[ilo:Pagsasao a Rúso]] |
|||
[[io:Rusiana linguo]] |
|||
[[is:Rússneska]] |
|||
[[it:Lingua russa]] |
|||
[[ja:ロシア語]] |
|||
[[jbo:rukybau]] |
|||
[[jv:Basa Rusia]] |
|||
[[ka:რუსული ენა]] |
|||
[[kbd:Урысыбзэ]] |
|||
[[kk:Орыс тілі]] |
|||
[[km:ភាសារុស្ស៊ី]] |
|||
[[kn:ರಷ್ಯಾದ ಭಾಷೆ]] |
|||
[[ko:러시아어]] |
|||
[[koi:Роч кыв]] |
|||
[[krc:Орус тил]] |
|||
[[ku:Zimanê rûsî]] |
|||
[[kv:Роч кыв]] |
|||
[[kw:Russek]] |
|||
[[ky:Орус тили]] |
|||
[[la:Lingua Russica]] |
|||
[[lad:Lingua russa]] |
|||
[[lb:Russesch]] |
|||
[[lbe:Оьрус маз]] |
|||
[[lez:Урус чӀал]] |
|||
[[li:Russisch]] |
|||
[[lij:Lengua russa]] |
|||
[[lmo:Lengua rüssa]] |
|||
[[lt:Rusų kalba]] |
|||
[[lv:Krievu valoda]] |
|||
[[mdf:Рузонь кяль]] |
|||
[[mg:Fiteny rosy]] |
|||
[[mhr:Руш йылме]] |
|||
[[mk:Руски јазик]] |
|||
[[ml:റഷ്യൻ ഭാഷ]] |
|||
[[mn:Орос хэл]] |
|||
[[mr:रशियन भाषा]] |
|||
[[mrj:Руш йӹлмӹ]] |
|||
[[ms:Bahasa Rusia]] |
|||
[[myv:Рузонь кель]] |
|||
[[mzn:روسی]] |
|||
[[na:Dorerin Ratsiya]] |
|||
[[nah:Rusiatlahtōlli]] |
|||
[[nap:Russo]] |
|||
[[nds:Russ’sche Spraak]] |
|||
[[nds-nl:Russisch]] |
|||
[[new:रूसी भाषा]] |
|||
[[nl:Russisch]] |
|||
[[nn:Russisk]] |
|||
[[no:Russisk]] |
|||
[[nrm:Russe]] |
|||
[[nv:Biʼééʼ Łichííʼí bizaad]] |
|||
[[oc:Rus]] |
|||
[[os:Уырыссаг æвзаг]] |
|||
[[pa:ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ]] |
|||
[[pap:Ruso]] |
|||
[[pcd:Russe]] |
|||
[[pih:Rushan]] |
|||
[[pl:Język rosyjski]] |
|||
[[pms:Lenga russa]] |
|||
[[pnb:روسی]] |
|||
[[ps:روسي ژبه]] |
|||
[[pt:Língua russa]] |
|||
[[qu:Rusu simi]] |
|||
[[rm:Lingua russa]] |
|||
[[rmy:Rusikani chhib]] |
|||
[[ro:Limba rusă]] |
|||
[[roa-tara:Lènga russe]] |
|||
[[ru:Русский язык]] |
|||
[[rue:Російскый язык]] |
|||
[[sa:रूसी भाषा]] |
|||
[[sah:Нуучча тыла]] |
|||
[[sc:Limba russa]] |
|||
[[scn:Lingua russa]] |
|||
[[sco:Roushie leid]] |
|||
[[se:Ruoššagiella]] |
|||
[[sh:Ruski jezik]] |
|||
[[simple:Russian language]] |
|||
[[sk:Ruština]] |
|||
[[sl:Ruščina]] |
|||
[[sm:Gagana fa'a Lusia]] |
|||
[[sq:Gjuha ruse]] |
|||
[[sr:Руски језик]] |
|||
[[srn:Rusitongo]] |
|||
[[su:Basa Rusia]] |
|||
[[sv:Ryska]] |
|||
[[sw:Kirusi]] |
|||
[[szl:Rusko godka]] |
|||
[[ta:உருசிய மொழி]] |
|||
[[te:రష్యన్ భాష]] |
|||
[[tet:Rusu]] |
|||
[[tg:Забони русӣ]] |
|||
[[th:ภาษารัสเซีย]] |
|||
[[tk:Rus dili]] |
|||
[[tl:Wikang Ruso]] |
|||
[[tpi:Tok Rasia]] |
|||
[[tr:Rusça]] |
|||
[[tt:Urıs tele]] |
|||
[[udm:Ӟуч кыл]] |
|||
[[ug:رۇس تىلى]] |
|||
[[uk:Російська мова]] |
|||
[[ur:روسی زبان]] |
|||
[[uz:Rus tili]] |
|||
[[vep:Venäkel']] |
|||
[[vi:Tiếng Nga]] |
|||
[[war:Rinuso]] |
|||
[[wuu:俄语]] |
|||
[[xal:Орсин келн]] |
|||
[[xmf:რუსული ნინა]] |
|||
[[yi:רוסיש]] |
|||
[[yo:Èdè Rọ́síà]] |
|||
[[zh:俄语]] |
|||
[[zh-yue:俄文]] |
|||
[[zu:IsiRashiya]] |
१६:५९, १४ जुलाई २०२४को रुपमा हालको पुनरावलोकनहरू
रुसी भाषा वा रसियाली भाषा (रुसी लेखाइमा: Русский Язык) विशेषतः रुस, बेलारुस, युक्रेन, काजिक्स्तान र किर्गिस्तानमा बोलिने स्लाभिक परिवारको भाषा हो। स्लाभिक परिवारमा सबै भन्दा बढी बोलिने भाषामा रुसी भाषा पर्दछ। यसका अतिरिक्त सरकारी रूपले मान्यता नपाए पनि यो भाषा लाट्भिया, एस्टोनिया लगायतका भूतपूर्व सोभियत सङ्घका मुलुकहरूमा पनि प्रयोग गरिन्छ र युक्रेन, मोल्दोभा, काकेशस, मध्य एसियामा अझै पनि सामान्यतया प्रमुख भाषाका रूपमा प्रयोग गरिन्छ।
रूसी वर्णमाला
[सम्पादन गर्नुहोस्]रसियाली भाषा सिरिलिक लिपिमा लेखिन्छन्। यस भाषामा ३३ वटा वर्णहरू हुन्छन् र लेख्य रूप र कथ्य रूप एउटै हुन्छ। यस भाषामा हरेक व्यंजनका "नरम" र "कडा" ध्वनिहरू बिना भिन्नता हुने गर्दछ जुन यस भाषाको प्रमुख विशेषता हो। अर्को महत्त्वपूर्ण पक्ष भनेको अशक्त स्वरहरूको कमी हो। तनाव, जुन प्रायः अप्रत्याशित हुन्छ, सामान्यतया कुनै विशेष चिह्नको प्रयोग गरिन्न; यद्यपि एक वैकल्पिक तीव्र उच्चारण तनाव चिह्नित गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ – जस्तै दुई समउच्चारित शब्दहरू बीच भिन्नता गर्न जस्तै: замо́к [जामोक, 'ताल्चा'] and за́мок [जामक, 'महल'], वा असामान्य शब्द वा नामहरूको उचित उच्चारण संकेत गर्न तनाव चिह्नको प्रयोग गरिन्छ।
ठूलो अक्षर | सानो अक्षर | उच्चारण | टिप्पणी |
---|---|---|---|
А | а | आ | |
Б | б | बे | |
В | в | भे | उच्चारण नेपाली शैलीले (दुइटा ओठले) होइन; अङ्ग्रेजी शैली (माथिल्लो दाँत र तल्लो ओठले)। |
Г | г | गे | |
Д | д | दे | |
Е | е | ये | |
Ё | ё | यो | |
Ж | ж | झ | उच्चारण अङ्ग्रेजी pleasureको s जस्तो। |
З | з | ज | अङ्ग्रेजी z |
И | и | ई | |
Й | й | य | |
К | к | क | |
Л | л | ल | |
М | м | एम | |
Н | н | एन | |
О | о | ओ | |
П | п | पे | |
Р | р | एर | |
С | с | एस | |
Т | т | ते | |
У | у | ऊ | |
Ф | ф | एफ | उच्चारण नेपाली शैलीले (दुइटा ओठले) होईन; अङ्ग्रेजी शैली (माथिल्लो दाँत र तल्लो ओठले) । |
Х | х | ख | उच्चारण नेपाली ख नभइ उर्दू खुदाको ख हो। |
Ц | ц | त्स | |
Ч | ч | च | |
Ш | ш | श | |
Щ | щ | श्च | |
Ъ | ъ | - | कडा चिह्न; उच्चारित हुँदैन। यसलाई त्योरदिजन्क भनिन्छ। |
Ы | ы | अ्इ | |
Ь | ь | नरम चिह्न; यसलाई म्याकिजन्क भनिन्छ। | |
Э | э | ए | |
Ю | ю | यू | |
Я | я | या |