Ig Nobelprijs: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting Labels: Visuele tekstverwerker Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website Geavanceerde mobiele bewerking |
|||
| (35 tussenliggende versies door 23 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
[[Bestand:Frog diamagnetic levitation.jpg|thumb|De zwevende levende kikker waarmee de Nederlander [[Andre Geim]] in 2000 de Ig Nobelprijs voor natuurkunde won. In 2010 won hij de echte [[Nobelprijs voor de Natuurkunde]]. Hij is tot nog toe de enige persoon die zowel een Ig Nobel- als een Nobelprijs heeft gewonnen.]]
De '''Ig Nobelprijs''' is een parodie op de [[Nobelprijs]] en wordt ieder jaar in de herfst uitgereikt, een week voor de bekendmaking van de echte Nobelprijswinnaars.
▲De '''Ig Nobelprijs''' is een parodie op de [[Nobelprijs]] en wordt ieder jaar in de herfst, een week voor de bekendmaking van de echte Nobelprijswinnaars aan tien gevoerde onderzoeken uitgereikt, waar men eerst om moet lachen, maar die ook aan het denken zetten. Initiatiefnemer van de Ig Nobelprijs is de Amerikaanse wiskundige en uitgever van het tijdschrift "The Annals of Improbable Research" Marc Abrahams die de prijs in [[1991]] in het leven riep. Met uitzondering van drie prijzen in het eerste jaar zijn alle Ig Nobel-prijzen toegekend voor waarachtig onderzoek.
== Oorsprong ==
''Ig Nobel'' is een woordgrapje op de naam van [[Alfred Nobel]], met het Engelse ''ignoble''. ''Ig-'' ontkent het volgende woord, hier dus ''noble'', in het Nederlands nobel, edel of edelmoedig. Ignoble betekent dus: gemeen, gewoon, van lage kwaliteit, onwaardig.
De Ig Nobelprijzen werden in 1991
Later werd het doel veranderd. De prijzen werden vanaf dan gegeven aan correct onderzoek waarvan het nut niet duidelijk is.
De prijzen zijn soms kritiek via satire. Meestal vestigen ze echter de aandacht op wetenschappelijke artikelen met een humoristisch of onverwacht aspect. Voorbeelden variëren van de ontdekking dat de aanwezigheid van mensen
Sir [[Andre Geim]], die in 2000 een Ig Nobelprijs had gekregen voor het laten zweven van een kikker door magnetisme, ontving in 2010 een echte [[Nobelprijs voor de natuurkunde]] voor zijn werk met de elektromagnetische eigenschappen van [[grafeen]]. Hij is de enige die zowel een Nobel- als een Ig Nobelprijs heeft ontvangen.
== Ceremonie ==
De Ig Nobelprijs wordt gesteund door het wetenschappelijke tijdschrift ''Annals of Improbable Research'' (AIR)<ref>{{en}} {{Citeer nieuws |url=
De winnaar ontvangt ook 10.000 miljard Zimbabwaanse dollar, in één vals biljet.<ref>Standaard - [https://www.standaard.be/cnt/dmf20230915_93506041?utm_source=standaard&utm_medium=newsletter&utm_campaign=middagupdate&utm_content=small_2_middag&utm_term=1-0&M_BT=104803012798]</ref>
Het podium wordt meestal bestookt met [[papieren vliegtuigje]]s. Na enkele jaren werd het podium zo zwaar bestookt met papieren vliegtuigjes dat deze procedure werd herzien. Er worden nu drie perioden van anderhalve minuut ingelast waarin het publiek onbeperkt vliegtuigjes mag gooien. Tijdens de ceremonie is de officiële uitspraak "ig no-BELL", niet "ig-noble", maar dit onderscheid ontgaat velen. De ceremonie wordt enkele dagen later gevolgd door de Ig Informal-lezingen aan het [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]], waarin laureaten de kans krijgen hun resultaten en de relevantie ervan aan een gewoon publiek uit te leggen. Deze uitleg heeft een beperking in tijd en als de laureaten over hun tijd gaan komt sinds 1999 een achtjarig meisje op, Miss Sweetie Poo,
== Belgen en Nederlanders ==
Onder de winnaars uit het verleden bevinden zich verschillende [[Belgen]] en [[Nederlanders]]:
* 1993 - Literatuur — F. van de Werf en 975 coauteurs, waaronder een
* 1999 - Fysica — [[Jean-Marc Vanden Broeck]] ([[Universiteit van East Anglia]], [[Engeland]]) voor zijn berekeningen om een theepot te maken die bij uitschenken niet druppelt.
* 2002 - Economie — bestuurders, managers en auditeurs van [[Lernout & Hauspie]] (en 25 andere firma's) voor de toepassing van het wiskundige concept van de [[imaginair getal|imaginaire getallen]] in de bedrijfsvoering.
* 2011 - Geneeskunde — [[Luk Warlop]] ([[Katholieke Universiteit Leuven]]) en de Nederlanders [[Mirjam Tuk]] ([[Universiteit Twente]]) en [[Debra Trampe]] ([[Universiteit Groningen]]) voor hun onderzoek naar hoe een volle of lege blaas ons beslissingsvermogen beïnvloedt.<ref name="kuleuven" />
* 2016 - Psychologie — [[Bruno Verschuere]] ([[Universiteit van Amsterdam]]) voor zijn onderzoek naar hoe vaak leugenaars liegen.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2133965-onderbroeken-voor-ratten-bekroond-met-ig-nobelprijs |titel=Onderbroeken voor ratten bekroond met Ig Nobelprijs |datum=2016-09-23 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2020 - Geneeskunde — [[Damiaan Denys]] en zijn Nederlandse collega's Nienke Vulink en Arnoud van Loon ([[Universiteit van Amsterdam]]) voor het onderzoek naar [[misofonie]] (agressie en moordneigingen door smakken, niezen, snurken, slurpen of andere geluiden).<ref>{{en}}[https://www.youtube.com/watch?v=AOfHJf9q3b4 The Ig Nobel Prize Ceremony 2020], [[YouTube]], 18 september 2020. [https://web.archive.org/web/20230414142908/https://www.youtube.com/watch?v=AOfHJf9q3b4 Gearchiveerd] op 14 april 2023.</ref>
;Nederlanders▼
* 1993 Literatuur — 976 auteurs, waaronder een 40-tal Nederlanders, voor het publiceren van een medische publicatie die honderd keer zoveel auteurs als bladzijden heeft.▼
* 2000 Geneeskunde — [[Willibrord Weijmar Schultz]], [[Pek van Andel]], en [[Eduard Mooyaart]] van de [[Rijksuniversiteit Groningen|RUG]] en [[Ida Sabelis]] uit Amsterdam, voor hun verhelderende artikel, "[[Magnetic Resonance Imaging]] of Male and Female Genitals During Coitus and Female Sexual Arousal."▼
▲* 1993 - Literatuur — 976 auteurs, waaronder een 40-tal Nederlanders, voor het publiceren van een medische publicatie die honderd keer zoveel auteurs als bladzijden heeft.
▲* 2000 - Geneeskunde — [[Willibrord Weijmar Schultz]], [[Pek van Andel]], en [[Eduard Mooyaart]] van de [[Rijksuniversiteit Groningen|RUG]] en [[Ida Sabelis]] uit Amsterdam, voor hun verhelderende artikel, "[[Magnetic Resonance Imaging]] of Male and Female Genitals During Coitus and Female Sexual Arousal."
* 2003 Biologie — [[Kees Moeliker|C.W. Moeliker]], van het Natuurmuseum Rotterdam, voor het documenteren van de eerste wetenschappelijke observatie van homoseksuele [[necrofilie]] bij de [[wilde eend]].▼
* 2000 - Natuurkunde — [[Andre Geim]] van de [[Radboud Universiteit Nijmegen|Universiteit van Nijmegen]], en Sir [[Michael Berry]] van de [[Bristol University]], voor het laten zweven van een [[kikkers|kikker]] door middel van een zeer sterke magneet. In 2010 kreeg hij samen met zijn [[promovendus]] [[Konstantin Novoselov]] de [[Nobelprijs voor Natuurkunde]] vanwege hun onderzoek naar de eigenschappen van grafeen.<ref>[https://web.archive.org/web/20200718134357/https://www.nu.nl/wetenschap/2349075/nederlander-wint-nobelprijs-natuurkunde.html Nederlander wint Nobelprijs Natuurkunde], NU.nl, 6 oktober 2010</ref> Hij is daarmee de enige die zowel een Nobelprijs als een Ig Nobelprijs heeft gewonnen.<ref>Slate, [https://www.slate.com/articles/business/how_failure_breeds_success/2014/05/nobel_prize_in_physics_andre_geim_went_from_levitating_frogs_to_science.html The Deliberate Amateur - How outlandish experimentation and “grazing shallow” led to a Nobel Prize win.], 21 mei 2014</ref>
* 2006 Biologie — [[Bart Knols]] en [[Ruurd de Jong]], [[Wageningen University]], voor het aantonen dat de vrouwelijke [[Malariamuggen|malariamug]] even sterk door de lucht van [[tenenkaas]] als die van Limburgse kaas wordt aangetrokken.<ref>[http://www.volkskrant.nl/archief/malariamug-wordt-aangelokt-door-geur-van-menselijke-tenenkaas~a390539/ Malariamug wordt aangelokt door geur van menselijke 'tenenkaas'] de Volkskrant, 13 oktober 1995</ref><ref>[http://www.kennislink.nl/publicaties/muggen-ruiken-als-de-beste Muggen ruiken als de beste] Kennislink, 1 januari 2000</ref><ref>[http://www.rug.nl/society-business/science-shops/beta-vraag-8 Hoe kan het dat muggen mij steeds prikken?]</ref>▼
▲* 2003 - Biologie — [[Kees
▲* 2006 - Biologie — [[Bart Knols]] en [[Ruurd de Jong]], [[Wageningen University]], voor het aantonen dat de vrouwelijke [[Malariamuggen|malariamug]] even sterk door de lucht van [[tenenkaas]] als die van Limburgse kaas wordt aangetrokken.<ref>[
* 2010 Geneeskunde — [[Simon Rietveld]] ([[Universiteit van Amsterdam]]) en [[Ilja van Beest]] ([[Tilburg University]]), voor hun onderzoek dat astmasymptomen worden verzacht door een ritje in de achtbaan.▼
*
▲* 2010 - Geneeskunde — [[Simon Rietveld]] ([[Universiteit van Amsterdam]]) en [[Ilja van Beest]] ([[Tilburg University]]), voor hun onderzoek dat astmasymptomen worden verzacht door een ritje in de achtbaan.
* 2011 Geneeskunde — [[Mirjam Tuk]] ([[Universiteit Twente]]) en [[Debra Trampe]] ([[Universiteit Groningen]]) en de Belg [[Luk Warlop]] ([[Katholieke Universiteit Leuven]]) voor hun onderzoek naar hoe een volle of lege blaas ons beslissingsvermogen beïnvloedt.<ref name="kuleuven">{{Citeer nieuws |url=https://nieuws.kuleuven.be/nl/campuskrant/1112/extra/beslissen-met-een-volle-blaas--ig-nobelprijs-voor-professor-luk-warlop Beslissen met een volle blaas |title=Beslissen met een volle blaas: Ig Nobelprijs voor professor Luk Warlop |author=Campuskrant [[Katholieke Universiteit Leuven|KU Leuven]] |date=29 september 2001}} <small>Geraadpleegd 30 maart 2019</small></ref>▼
*
▲* 2011 - Geneeskunde — [[Mirjam Tuk]] ([[Universiteit Twente]]) en [[Debra Trampe]] ([[Universiteit Groningen]]) en de Belg [[Luk Warlop]] ([[Katholieke Universiteit Leuven]]) voor hun onderzoek naar hoe een volle of lege blaas ons beslissingsvermogen beïnvloedt.<ref name="kuleuven">{{Citeer nieuws |url=https://nieuws.kuleuven.be/nl/campuskrant/1112/extra/beslissen-met-een-volle-blaas--ig-nobelprijs-voor-professor-luk-warlop Beslissen met een volle blaas |title=Beslissen met een volle blaas: Ig Nobelprijs voor professor Luk Warlop |author=Campuskrant [[Katholieke Universiteit Leuven|KU Leuven]] |date=29 september 2001|archiefurl=https://web.archive.org/web/20190330170229/https://nieuws.kuleuven.be/nl/campuskrant/1112/extra/beslissen-met-een-volle-blaas--ig-nobelprijs-voor-professor-luk-warlop|archiefdatum=2019-03-30}} <small>Geraadpleegd 30 maart 2019</small></ref>
* 2012 - Psychologie — [[Anita Eerland]], [[Rolf Zwaan]] en [[Tulio Guadalupe]], voor hun onderzoek naar waarom de [[Eiffeltoren]] kleiner lijkt wanneer je naar links leunt.
* 2013 Waarschijnlijkheid — [[Bert Tolkamp]] ''et al'' (Scotland's Rural College), voor het sta- en liggedrag van [[koe (rund)|koe]]ien.▼
*
▲* 2013 - Waarschijnlijkheid — [[Bert Tolkamp]] ''et al'' (Scotland's Rural College), voor het sta- en liggedrag van [[koe (rund)|koe]]ien.
* 2015 - Literatuur — Mark Dingemanse, Francisco Torreira en Nick J. Enfield, voor de ontdekking dat het woord "huh?" in bijna elke taal voorkomt.
* 2019 - Economie — Timothy en [[Andreas Voss]] en hun Turkse collega Habip Gedik, voor hun onderzoek naar welke bankbiljetten de meeste gevaarlijke bacteriën overbrengen.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2301475-ig-nobelprijs-voor-nederlands-onderzoek-naar-smerige-bankbiljetten |titel=Ig Nobelprijs voor Nederlands onderzoek naar smerige bankbiljetten |datum=2019-09-13 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2020 - Geneeskunde — Nienke Vulink en Arnoud van Loon, samen met de Belgische collega [[Damiaan Denys]] ([[Universiteit van Amsterdam]]) voor het onderzoek naar [[misofonie]] (agressie en moordneigingen door smakken, niezen, snurken, slurpen of andere geluiden).<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2348797-agressief-door-smakgeluiden-nederlands-onderzoek-wint-ig-nobelprijs |titel=Agressief door smakgeluiden: Nederlands onderzoek wint Ig Nobelprijs |datum=2020-09-18 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2021 - Natuurkunde - Jasper Meeusen, TU Eindhoven (samen met internationaal team), voor het onderzoek hoe voetgangers hun koers verleggen om niet constant tegen elkaar op te botsen.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2397224-onderzoekers-tu-eindhoven-krijgen-ig-nobelprijs-voor-botsonderzoek |titel=Onderzoekers TU Eindhoven krijgen Ig Nobelprijs voor 'botsonderzoek' |datum=2021-09-10 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2022 - Toegepaste cardiologie - Mariska Kret, voor haar onderzoek naar het effect van een [[Blind date (afspraakje)|blind date]] op de hartslag van jongeren.<ref name=":0">{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2444763-ig-nobelprijzen-voor-nederlands-onderzoek-naar-roddelen-maya-klysma-s-en-blind-dates |titel=Ig Nobelprijzen voor Nederlands onderzoek naar roddelen, maya-klysma's en blind dates |datum=2022-09-16 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2022 - Kunstgeschiedenis - Peter de Smet voor zijn onderzoek uit 1986 met analyses van afbeeldingen van rituele klysma's op antiek Maya-vaatwerk.<ref name=":0" />
* 2022 - Vredesprijs - Paul van Lange (Vrije Universiteit Amsterdam), voor de wiskundige en psychologische analyse van roddels.<ref name=":0" />
* 2023 - Onderwijs - Wijnand van Tilburg (University of Essex) voor het onderzoek naar verveling onder docenten en studenten.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2490560-ig-nobelprijs-voor-onderzoek-verveelde-studenten-en-seksende-ansjovissen |titel=Ig Nobelprijs voor onderzoek verveelde studenten en seksende ansjovissen |datum=2023-09-15 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2024 - Waarschijnlijkheid - Eric-Jan Wagenmakers (Universiteit van Amsterdam) voor een antwoord op de vraag of een munt bij [[Kruis of munt|kop of munt]] het vaakst landt op de kant die boven werd gehouden.<ref name=":1">{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2536943-nederlander-wint-ig-nobelprijs-met-350-757-keer-kop-of-munt-gooien |titel=Nederlander wint Ig Nobelprijs met 350.757 keer kop of munt gooien |datum=2024-09-13 |bezochtdatum=2024-09-13 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
* 2024 - Scheikunde - Een Nederlands-Frans onderzoeksteam (Universiteit van Amsterdam) liet dronken en nuchtere wormen met elkaar racen voor het bestuderen van de scheiding van actieve [[Polymeer|polymeren]].<ref name=":1" />
== Externe
* {{en}} {{Citeer nieuws |url=
{{Appendix}}
| |||