Ig Nobelprijs

De Ig Nobelprijs is een parodie op de Nobelprijs en wordt ieder jaar in de herfst, een week voor de bekendmaking van de echte Nobelprijswinnaars aan tien gevoerde onderzoeken uitgereikt, waar men eerst om moet lachen, maar die ook aan het denken zetten. Initiatiefnemer van de Ig Nobelprijs is de Amerikaanse wiskundige en uitgever van het tijdschrift "The Annals of Improbable Research" Marc Abrahams die de prijs in 1991 in het leven riep. Met uitzondering van drie prijzen in het eerste jaar zijn alle Ig Nobel-prijzen toegekend voor waarachtig onderzoek.

De zwevende levende kikker waarmee de Nederlander Andre Geim in 2000 de Ig Nobelprijs voor natuurkunde won. In 2010 won hij de echte Nobelprijs voor de Natuurkunde. Hij is tot nog toe de enige persoon die zowel een Ig Nobel- als een Nobelprijs heeft gewonnen.

Naamgeving

Ig Nobel is een woordgrapje op de naam van Alfred Nobel, met het Engelse ignoble. Ig- ontkent het volgende woord, hier dus noble, in het Nederlands nobel, edel of edelmoedig. Ignoble betekent dus: gemeen, gewoon, van lage kwaliteit, onwaardig.

Ceremonie

De Ig Nobelprijs wordt gesteund door het wetenschappelijke tijdschrift Annals of Improbable Research (AIR), met publicaties op het gebied van humoristisch onderzoek. De uitreiking vindt plaats tijdens een gala in het Sanders Theatre van de Universiteit van Harvard: echte Nobelprijswinnaars reiken de prijzen uit.

Het podium wordt meestal bestookt met papieren vliegtuigjes. Na enkele jaren werd het podium zo zwaar bestookt met papieren vliegtuigjes dat deze procedure werd herzien. Er worden nu drie perioden van anderhalve minuut ingelast waarin het publiek onbeperkt vliegtuigjes mag gooien. Tijdens de ceremonie is de officiële uitspraak "ig no-BELL", niet "ig-noble", maar dit onderscheid ontgaat velen. De ceremonie wordt enkele dagen later gevolgd door de Ig Informal-lezingen aan het MIT, waarin laureaten de kans krijgen hun resultaten en de relevantie ervan aan een gewoon publiek uit te leggen. Deze uitleg heeft een beperking in tijd en als de laureaten over hun tijd gaan komt sinds 1999 een achtjarig meisje, Miss Sweetie Poo, roepen Please stop, I'm bored, Stop aub. Ik verveel me. Ook het welkomstwoord en het slotwoord worden met een vast stramien aangekondigd. De openingszin is namelijk "Welkom, welkom" en de slotzin is "Tot ziens, tot ziens".

Belgen en Nederlanders

Onder de winnaars uit het verleden bevinden zich verschillende Belgen en Nederlanders:

Belgen

• 1993 Literatuur — F. van de Werf en 975 coauteurs, waaronder een 80-tal Belgen, voor het publiceren van een medische publicatie die honderd keer zoveel auteurs als bladzijden had.
• 1999 Fysica — Jean-Marc Vanden Broeck (Universiteit van East Anglia, Engeland) voor zijn berekeningen om een theepot te maken die bij uitschenken niet druppelt.
• 2002 Economie — bestuurders, managers en auditeurs van Lernout & Hauspie (en 25 andere firma's) voor de toepassing van het wiskundige concept van de imaginaire getallen in de bedrijfsvoering.
• 2011 Geneeskunde — Luk Warlop (Katholieke Universiteit Leuven) en de Nederlanders Mirjam Tuk (Universiteit Twente) en Debra Trampe (Universiteit Groningen) voor hun onderzoek naar hoe een volle of lege blaas ons beslissingsvermogen beïnvloedt.
• 2016 Psychologie — Bruno Verschuere (Universiteit van Amsterdam) voor zijn onderzoek naar hoe vaak leugenaars liegen

Nederlanders

• 1993 Literatuur — 976 auteurs, waaronder een 40-tal Nederlanders, voor het publiceren van een medische publicatie die honderd keer zoveel auteurs als bladzijden heeft.

• 2000 Geneeskunde — Willibrord Weijmar Schultz, Pek van Andel, en Eduard Mooyaart van de RUG en Ida Sabelis uit Amsterdam, voor hun verhelderende artikel, "Magnetic Resonance Imaging of Male and Female Genitals During Coitus and Female Sexual Arousal."
• 2000 Natuurkunde — Andre Geim van de Universiteit van Nijmegen, en Sir Michael Berry van de Bristol University, voor het laten zweven van een kikker door middel van een zeer sterke magneet.
• 2003 Biologie — C.W. Moeliker, van het Natuurmuseum Rotterdam, voor het documenteren van de eerste wetenschappelijke observatie van homoseksuele necrofilie bij de wilde eend.
• 2006 Biologie — Bart Knols en Ruurd de Jong, Wageningen University, voor het aantonen dat de vrouwelijke malariamug even sterk door de lucht van tenenkaas als die van Limburgse kaas wordt aangetrokken.
• 2007 Biologie — Annelies van Bronswijk, Technische Universiteit Eindhoven, voor onderzoek naar mijten, insecten, pseudo-schorpioenen, bacteriën, algen, varens en schimmels waarmee wij ons bed delen.
• 2010 Geneeskunde — Simon Rietveld (Universiteit van Amsterdam) en Ilja van Beest (Tilburg University), voor hun onderzoek dat astmasymptomen worden verzacht door een ritje in de achtbaan.
• 2011 Natuurkunde — Herman Kingma, Universiteit Maastricht, voor onderzoek dat aantoonde waarom discuswerpers wel, maar kogelslingeraars niet duizelig worden bij het gooien.
• 2011 Geneeskunde — Mirjam Tuk (Universiteit Twente) en Debra Trampe (Universiteit Groningen) en de Belg Luk Warlop (Katholieke Universiteit Leuven) voor hun onderzoek naar hoe een volle of lege blaas ons beslissingsvermogen beïnvloedt.
• 2012 Psychologie — Anita Eerland, Rolf Zwaan en Tulio Guadalupe, voor hun onderzoek naar waarom de Eiffeltoren kleiner lijkt wanneer je naar links leunt.
• 2012 Anatomie — Frans de Waal en Jennifer Pokorny (VS), voor de ontdekking dat chimpansees elkaar kunnen herkennen aan de hand van een foto van hun achterwerk.
• 2013 Waarschijnlijkheid — Bert Tolkamp et al (Scotland's Rural College), voor het sta- en liggedrag van koeien.
• 2015 Literatuur — Mark Dingemanse, Francisco Torreira en Nick J. Enfield, voor de ontdekking dat het woord "huh?" in bijna elke taal voorkomt.

Externe links

• (en) Improbable Research, "Winners of the Ig® Nobel Prize".

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie Ig Nobel prijs van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.