Amstel Gold Race

Nederlandse eendaagse voorjaarsklassieker voor profrenners

De Amstel Gold Race, is een sinds 1966 jaarlijks in het voorjaar in de Limburgse heuvels verreden Nederlandse wielerklassieker bij het mannen- en vrouwen- profwielrennen. De Amstel Gold Race werd opgericht door de wielerploegleiders Ton Vissers en Herman Krott.

Vlag van Nederland Amstel Gold Race voor mannen
De Eyserbosweg, een van de zwaartepunten in het parcours
De Eyserbosweg, een van de zwaartepunten in het parcours
Bijnaam De Amstel, De Gold Race, AGR, ”Nederlands Mooiste”
Regio Nederlands-Limburg
Periode derde weekend van april
Organisator Stichting Amstel Gold Race, Flanders Classics (vanaf 2025)
Classificatie
Discipline Weg
Type Heuvelklassieker, Ardense klassieker
Internationale kalender UCI World Tour
Geschiedenis
Eerste editie 1966
Aantal edities 58 (2024)
Eerste winnaar Vlag van Frankrijk Jean Stablinski
Laatste winnaar Vlag van Verenigd Koninkrijk Tom Pidcock
Laatste Bel. winnaar Wout van Aert (2021)
Laatste Ned. winnaar Mathieu van der Poel (2019)
Meeste zeges Vlag van Nederland Jan Raas (5)
Portaal  Portaalicoon   Wielersport

De naam komt van de hoofdsponsor, het biermerk Amstel, die destijds ook het type Amstel Gold uitbracht. Tevens was Herman Krott ploegleider van de Amstel Bier amateurwielerploeg. De Nederlander Jan Raas won de wedstrijd vijf keer, een record. Men sprak in die jaren wel van de Amstel Gold Raas. In latere jaren, bij de vier overwinningen van Philippe Gilbert werd er gesproken over Monsieur Cauberg of de Amstel Gilbert Race. De Amstel Gold Race is een wielerklassieker die sinds het begin in 1989 deel uitmaakt van de wereldbeker wielrennen, en behoort tot de UCI ProTour sinds het begin in 2005, en het begin van de UCI World Calendar in 2009 en sinds het begin in 2011 van UCI World Tour.

In 2020 ging de editie vanwege de coronapandemie niet door, na eerder al verplaatst te zijn naar het einde van het wielerseizoen.[1]

De Amstel Gold Race voor vrouwen werd georganiseerd van 2001 tot en met 2003 en wordt opnieuw georganiseerd sinds 2017.[2] De mannen en vrouwen editie vinden jaarlijks op dezelfde dag plaats. Op 3 oktober 2016 werd, in aanwezigheid van Marianne Vos en Anna van der Breggen, de nieuwe koersdirecteur Leontien van Moorsel en het parcours van de vrouwenwedstrijd gepresenteerd: de start en finish zijn, net als bij de mannen, in Maastricht en Vilt/ Berg en Terblijt.[3] In 2017 reden de vrouwen in totaal 121,6 km over 17 hellingen, waaronder drie lokale rondes met, in tegenstelling tot de (nieuwe) finale van de mannen, de Cauberg op 1,8 km van de finish.[4] De wedstrijd voor vrouwen maakte in 2003 deel uit van de wereldbeker en vanaf 2017 van de World Tour.

De eigenaar van het biermerk Amstel, Heineken NV, is ook eigenaar van de Amstel Gold Race. De koerslicentie is na de editie van 2024 overgegaan naar Flanders Classics.[5] Koersdirecteuren waren van 1966 tot 1996 Herman Krott en is van 1996 tot 2026 Leo van Vliet. Zijn opvolger is nog niet bekend. Bij de vrouwen is Leontien van Moorsel sinds 2016 koersdirectrice.

Parcours (mannen)

bewerken
Polygoonjournaal-verslag van de Amstel Gold Race 1969 met Eddy Merckx

De Amstel Gold Race is een wedstrijd van draaien en keren, waarin vele Zuid-Limburgse hellingen, soms meer dan eens, beklommen moeten worden. Enkele van de belangrijkste hellingen zijn de Cauberg, de Keutenberg en de Eyserbosweg. Nadat vele jaren Meerssen (vanaf 1966 tot en met 1990, met uitzondering van 1968, toen lag de finish in Elsloo) en Maastricht (vanaf 1991 tot en met 2002) de aankomstplaatsen waren, werd vanaf 2003 de aankomststreep getrokken op de top van de Cauberg in Valkenburg. Vanaf de editie van 2013 finishten de renners twee kilometer na de top van de Cauberg bij Vilt/ Berg en Terblijt. In 2017 werd er andermaal een parcourswijziging doorgevoerd. De finalelus die traditioneel door Valkenburg liep om via de Cauberg te finishen werd uit het parcours gehaald. De koers loopt nu vanaf de laatste berg, de (Bemelerberg), binnendoor naar dezelfde finishlocatie. Hierdoor ligt de laatste berg niet op 1,8 km, maar op 7,4 km van de finish. De organisatie hoopte door deze wijziging te bewerkstelligen dat de koers minder gesloten zou blijven in de finale.[6][7]

De eerste startplaats van de Amstel Gold Race was Breda (bij het Mastbos) in 1966. Door de Koninginnedagsfeesten, fietsten de renners dat jaar circa 50 kilometer meer dan gepland. De startplaats lag relatief ver van de Limburgse heuvelzone. In 1967 verhuisde de start daarop naar Helmond (Bij de fabriek van Amstel), waar de start tevens in 1968, 1969 en 1970 plaatsvond. Van 1971 tot en met 1997 vond de start plaats in Heerlen en sinds 1998 in Maastricht.

In 1993 vond voor het eerst een groot deel van de finale plaats op Belgisch grondgebied. Belangrijkste hellingen daar zijn de Hallembaye en de Saint-Pierre. De lus door België werd in 2001 weer geschrapt, belangrijkste reden hiervoor was de MKZ-crisis. Racefietsen, volgauto's en motoren werden voor de start ontsmet. De lus door België, inclusief de tocht over de Sint-Pietersberg bij Maastricht, keerde daarna niet meer terug in het parcours. Hoewel het na de beklimming van het Drielandenpunt (Vaalserberg), via het Belgische Gemmenich meteen de grens met Nederland weer over gaat.

Heuvels (mannen)

bewerken

De editie van 2024 ging vanaf de start in Maastricht via 33 hellingen naar Vilt/ Berg en Terblijt. Het was inmiddels de zesde keer dat de Cauberg niet als laatste beklimming werd aangedaan, maar als 2 na laatste. En Geulhemmerberg en Bemelerberg de laatste hellingen zijn.

  1 Maasberg
  2 Adsteeg
  3 Bergseweg
  4 Korenweg
  5 Nijswillerweg
  6 Rijksweg N278
  7 Wolfsberg
  8 Loorberg
  9 Schweibergerweg
  10 Camerig
  11 Drielandenpunt
  12 Gemmenich
  13 Eperheide/ Vijlenerbos
  14 Eperheide
  15 Gulpenerberg (vanaf Partij)
  16 Plettenberg
  17 Eyserweg
  18 St. Remigiusstraat/ Huls
  19 Vrakelberg
  20 Sibbergrubbe
  21 Cauberg
  22 Geulhemmerberg
  23 Keerderberg
  24 Bemelerberg
  25 Loorberg (2e maal)
  26 Gulperberg (vanaf Gulpen)
  27 Kruisberg
  28 Eyserbosweg
  29 Fromberg
  30 Keutenberg
  31 Cauberg (2e maal)
  32 Geulhemmerberg (2e maal)
  33 Bemelerberg (2e maal)

Erelijst mannen

bewerken
Jaar Winnaar Tweede Derde
2024   Tom Pidcock   Marc Hirschi   Tiesj Benoot
2023   Tadej Pogačar   Ben Healy   Tom Pidcock
2022   Michał Kwiatkowski   Benoît Cosnefroy   Tiesj Benoot
2021   Wout van Aert   Tom Pidcock   Maximilian Schachmann
2020 Niet verreden (Covid-19)
2019   Mathieu van der Poel   Simon Clarke   Jakob Fuglsang
2018   Michael Valgren   Roman Kreuziger   Enrico Gasparotto
2017   Philippe Gilbert   Michał Kwiatkowski   Michael Albasini
2016   Enrico Gasparotto   Michael Valgren   Sonny Colbrelli
2015   Michał Kwiatkowski   Alejandro Valverde   Michael Matthews
2014   Philippe Gilbert   Jelle Vanendert   Simon Gerrans
2013   Roman Kreuziger   Alejandro Valverde   Simon Gerrans
2012   Enrico Gasparotto   Jelle Vanendert   Peter Sagan
2011   Philippe Gilbert   Joaquim Rodríguez   Simon Gerrans
2010   Philippe Gilbert   Ryder Hesjedal   Enrico Gasparotto
2009   Sergej Ivanov   Karsten Kroon   Robert Gesink
2008   Damiano Cunego   Fränk Schleck   Alejandro Valverde
2007   Stefan Schumacher   Davide Rebellin   Danilo Di Luca
2006   Fränk Schleck   Steffen Wesemann   Michael Boogerd
2005   Danilo Di Luca   Michael Boogerd   Mirko Celestino
2004   Davide Rebellin   Michael Boogerd   Paolo Bettini
2003   Aleksandr Vinokoerov   Michael Boogerd   Danilo Di Luca
2002   Michele Bartoli   Sergej Ivanov   Michael Boogerd
2001   Erik Dekker   Lance Armstrong   Serge Baguet
2000   Erik Zabel   Michael Boogerd   Markus Zberg
1999   Michael Boogerd   Lance Armstrong   Gabriele Missaglia
1998   Rolf Järmann   Maarten den Bakker   Michele Bartoli
1997   Bjarne Riis   Andrea Tafi   Beat Zberg
1996   Stefano Zanini   Mauro Bettin   Johan Museeuw
1995   Mauro Gianetti   Davide Cassani   Beat Zberg
1994   Johan Museeuw   Bruno Cenghialta   Marco Saligari
1993   Rolf Järmann   Gianni Bugno   Jens Heppner
1992   Olaf Ludwig   Johan Museeuw   Dmitri Konysjev
1991   Frans Maassen   Maurizio Fondriest   Dirk De Wolf
1990   Adrie van der Poel   Luc Roosen   Jelle Nijdam
1989   Eric Van Lancker   Claude Criquielion   Steve Bauer
1988   Jelle Nijdam   Steven Rooks   Claude Criquielion
1987   Joop Zoetemelk   Steven Rooks   Malcolm Elliott
1986   Steven Rooks   Joop Zoetemelk   Ronny Van Holen
1985   Gerrie Knetemann   Jozef Lieckens   Johnny Broers
1984   Jacques Hanegraaf   Kim Andersen   Patrick Versluys
1983   Phil Anderson   Jan Bogaert   Jan Raas
1982   Jan Raas   Stephen Roche   Gregor Braun
1981   Bernard Hinault   Roger De Vlaeminck   Fons De Wolf
1980   Jan Raas   Fons De Wolf   Sean Kelly
1979   Jan Raas   Henk Lubberding   Sven-Åke Nilsson
1978   Jan Raas   Francesco Moser   Joop Zoetemelk
1977   Jan Raas   Gerrie Knetemann   Hennie Kuiper
1976   Freddy Maertens   Jan Raas   Luc Leman
1975   Eddy Merckx   Freddy Maertens   Joseph Bruyère
1974   Gerrie Knetemann   Walter Planckaert   Walter Godefroot
1973   Eddy Merckx   Frans Verbeeck   Herman Vanspringel
1972   Walter Planckaert   Willy De Geest   Joop Zoetemelk
1971   Frans Verbeeck   Gerben Karstens   Roger Rosiers
1970   Georges Pintens   Willy Van Neste   André Dierickx
1969   Guido Reybrouck   Jos Huysmans   Eddy Merckx
1968   Harrie Steevens   Roger Rosiers   Daniel Van Ryckeghem
1967   Arie den Hartog   Cees Lute   Harrie Steevens
1966   Jean Stablinski   Bernard Van De Kerckhove   Jan Hugens

Meervoudige winnaars

bewerken
Overwinningen Renner Jaren
5   Jan Raas 1977, 1978, 1979, 1980, 1982
4   Philippe Gilbert 2010, 2011, 2014, 2017
2   Eddy Merckx 1973, 1975
  Gerrie Knetemann 1974, 1985
  Rolf Järmann 1993, 1998
  Enrico Gasparotto 2012, 2016
  Michał Kwiatkowski 2015, 2022

Overwinningen per land

bewerken
Overwinningen Land
18   Nederland
14   België
7   Italië
3   Duitsland,   Zwitserland
2   Denemarken,   Frankrijk,   Polen
1   Australië,   Kazachstan,   Luxemburg,   Rusland,   Slovenië,   Tsjechië,   Verenigd Koninkrijk

Amstel Gold Race voor vrouwen

bewerken
  Amstel Gold Race voor vrouwen
 
De Amstel Gold Race voor vrouwen van 2017
Bijnaam De Amstel, De Gold Race, AGR, ”Nederlands Mooiste”
Regio Nederlands-Limburg
Periode derde weekend van april
Organisator Stichting Amstel Gold Race
Classificatie
Discipline weg
Type Heuvelklassieker, Ardense klassieker
Internationale kalender UCI Women's World Tour
Categorie 1.WWT
Geschiedenis
Eerste editie 2001
Aantal edities 10 (2024)
Eerste winnaar   Debby Mansveld
Laatste winnaar   Marianne Vos
Laatste Ned. winnaar Marianne Vos (2024)
Meeste zeges   Marianne Vos (2)
Portaal      Wielersport
Jaar Eerste Tweede Derde
2024   Marianne Vos   Lorena Wiebes   Ingvild Gåskjenn
2023   Demi Vollering   Lotte Kopecky   Shirin van Anrooij
2022   Marta Cavalli   Demi Vollering   Liane Lippert
2021   Marianne Vos   Demi Vollering   Annemiek van Vleuten
2020 Niet verreden (Covid-19)
2019   Katarzyna Niewiadoma   Annemiek van Vleuten   Marianne Vos
2018   Chantal Blaak   Lucinda Brand   Amanda Spratt
2017   Anna van der Breggen   Elizabeth Deignan   Katarzyna Niewiadoma
  Annemiek van Vleuten
2004 t/m 2016: Wedstrijd niet georganiseerd, maar wel:
2004 t/m 2016 Holland Hills Classic en 2007 t/m 2010 Dolmans Heuvelland Classic
2003   Nicole Cooke   Olivia Gollan   Edita Pučinskaitė
2002   Leontien Zijlaard-van Moorsel   Mirjam Melchers-van Poppel   Katherine Bates
2001   Debby Mansveld   Mirjam Melchers-van Poppel   Leontien Zijlaard-van Moorsel

Meervoudige winaressen

bewerken
Overwinningen Wielrenster Jaren
2   Marianne Vos 2021, 2024

Overwinningen per land

bewerken
Overwinningen Land
7   Nederland
1   Italië,   Polen,   Verenigd Koninkrijk

 

Toerversie

bewerken

Sinds 2001 wordt er naast de wedstrijd voor de profs ook een toerversie voor amateurs, recreatieve fietsers en andere geïnteresseerden georganiseerd. De deelnemers hebben de keuze tussen een traject van 60, 100, 125, 150, 200 of 250 km. Alle deelnemers krijgen een rugnummer, bikechip (voor het vastleggen van tijden en het herkennen van foto- en videopassages) en een nummerbordje. Onderweg bestaat de mogelijkheid energie bij te tanken in de daarvoor ingerichte revitaliseringsposten. Net als in de wedstrijdklassieker bereiken de deelnemers na een pittige eindklim de top van de Cauberg, de finishplaats. Over het algemeen wordt de inschrijving voor dit evenement binnen twee weken gesloten, omdat dan alle ongeveer 12.000 startkaarten uitverkocht zijn. In 2009 vond een ware run op startkaarten plaats. Dit resulteerde in een zeer overbelaste website. Binnen dertig uur waren dan ook alle startbewijzen uitverkocht. In 2010 kwam er een vernieuwde website, en daarmee een verbeterde bereikbaarheid van de mogelijkheid tot inschrijving, een uitverkoop in recordtijd van slechts 38 minuten waarin diezelfde 12.000 startbewijzen verkocht werden.

bij Geulhem vlak voor de Geulhemmerberg is een klein stukje eigen weg vernoemd naar Hennie Kuiper die deze nam en daarmee de bocht afsneed tijdens de Amstel Gold Race 1982. Ook naar Mathieu van der Poel is een straat vernoemd. De Oeveregrubbe weg in Terblijt waar hij zijn bekende comeback tijdens de Amstel Gold Race 2019 uitvoerde, wordt sinds juni 2019 de Mathieu van der Poel Allee genoemd.

 
Hennie Kuiper allee

Zie ook

bewerken