Help:Gebruik van geluid

Let op: ben je niet zeker of een opname vrij is van auteursrechten (copyright) neem dan eerst een kijkje bij Wikipedia:Beleid voor gebruik van media! Opnames waar copyright op zit mogen niet gebruikt worden en zullen verwijderd worden!

Deze kleine handleiding legt uit hoe bruikbare opnames gemaakt en hoe de MediaWiki-codes gebruikt kunnen worden om opnames in pagina's te plaatsen.

Inladen van opnames

Kies in het menu linksonder de optie 'upload'. Je krijgt een pagina te zien in waarin een en ander uitgelegd wordt en je onderin de locatie van de opname moet aangeven. Uiteraard kan je ook de knop 'browse' (bladeren) gebruiken.

Vermeld duidelijk en zo volledig mogelijk de informatie over de rechtensituatie; het kan niet genoeg herhaald worden:
opnames moeten vrij zijn van copyright! Auteursrechtelijk beschermde opnamen die via Wikpedia verspreid worden, kunnen overal ter wereld gebruikt worden en door rechtszaken tegen copyright-overtredingen kan Wikpedia in grote problemen komen! Schending van copyright is strafbaar!

Een op het eerste gezicht mogelijk verwarrend detail is dat de opname, net als andere media, in de Afbeelding-naamruimte, bijvoorbeeld als Afbeelding:OpnameNaam.ogg opgeslagen wordt.

Veel opnames in één keer inladen

Heb je een heleboel opnames (of afbeeldingen) die je niet allemaal handmatig wilt inladen, dan kan je kiezen om Commonist te gebruiken. Dit is een programma dat het inladen van veel bestanden automatisch uitvoert. Zie: HIER voor het programma.

Aanwijzingen bij Commonist:
Commonist is een eenvoudig engelstalig programma. Ler er op dat het programma ale bestanden in een geopende map op een rijtje zet, en je zelf nog moet aanvinken welke bestanden ingeladen moeten worden. Het eenvoudigst is een map te maken waarin alleen bestanden zitten die je wilt inladen. Let er ook op dat je één keer de informatie over een bestand invoert, en die geldt dan voor alle bestanden!

Het hoorbaar maken van de opname

Nadat de opname bij voorkeur in Commons of in Wikipedia-NL is opgeslagen, en de copyrightinformatie is bijgevoegd, kan de opname toegevoegd worden aan het betreffende artikel. De syntaxis is: [[Media:nl-Nederlands.ogg|Nederlands (Ogg Vorbis)]], en het ziet er zo uit: Nederlands (Ogg Vorbis).

De toevoeging "(Ogg Vorbis)" dient om de luisteraar erop te wijzen dat er gebruikgemaakt wordt van het Ogg Vorbis-formaat.

Wat te doen als uw computer Ogg Vorbis niet ondersteunt

Het geluidsformaat Ogg Vorbis wordt niet door alle geluidsprogramma ondersteund; in sommige gevallen dient een plugin te worden gedownload.

Microsoft Windows

• Voor Windows Media Player dient Directshow Filters, geschikt voor alle versies van Microsoft Windows te worden gedownload en geinstalleerd.
  • Illiminable.com/ogg - klik op "Download Now"
• Recente versies van IrfanView [1], Winamp [2], Ashampoo, VLC player [3], en foobar2000 ondersteunen Ogg Vorbis.

MacOS X

• Macintosh-gebruikers kunnen een Ogg Vorbis plugin voor QuickTime downloaden, die de QuickTime-speler in staat stelt Ogg Vorbis af te spelen.
• Met de mediaspeler VideoLAN kan u o.a. Ogg Vorbis afspelen
  • Download VLC

GNU/Linux

Een recente Linux-installatie zou reeds overweg moeten kunnen met Ogg Vorbis. Als het niet werkt raadpleeg dan uw documentatie en de website van uw distributie.

Overige besturingssystemen

Overzicht van alle ondersteunde besturingssystemen

Error checking (Windows)

Eerst controleer je of je geluid het doet. Daarna controleer je of je een .ogg file kunt horen. Wanneer je op Media:nl-Zweeds.ogg of op een link naar een andere geluidslink drukt, dan wordt de geluidsfile gedownload. De file nl-Zweeds.ogg komt dan in bijvoorbeeld ...\Local Settings\Temp te staan. Als er geen applicatie opstart, dan moet de extentie .ogg geassocieerd worden met de applicatie die .ogg files kan afspelen.

Wat te doen als u een opname wilt maken

Audacity is vrije geluidsbewerkingssoftware waarmee je WAV, AIFF, Ogg Vorbis, en MP3 bestanden en nog veel meer mee kunt maken en bewerken. Audacity is beschikbaar voor meerdere platforms, o.a. Windows, Mac OS X en GNU/Linux.

Van mp3 of WAV naar ogg

Heb je geluidsbestanden (zonder copyright!!!) in een ander formaat dan Ogg Vorbis, dan kan je ze via Audacity omzetten naar Ogg Vorbis (openen als bv. mp3 -> opslaan of exporteren als Ogg)

Microfoon

Voor het maken van een opname is een microfoon nodig. Teneinde een optimale opname te kunnen maken is een stille omgeving zeker een voordeel: de kinderen van de buren bijvoorbeeld vallen niet zondermeer onder GNU/FDL. Zorg voor zo min mogelijk bijgeluiden. Het zachte geruis of gebrom van je computer lijkt misschien erg zacht, maar de opname wordt er toch enigszins negatief door beïnvloed. Een kleine ruimte met eventueel wat extra doeken en kussens die harde vlakke oppervlakken afschermen zullen verbazingwekkend goed helpen. Neem een geschikte afstand tot de microfoon (circa 30 centimeter), een onjuist gekozen afstand geeft een vreemd resultaat.

Opnamevolume

Zorg dat je het opnamevolume zodanig afstelt dat het geluid niet "in het rood schiet". Alle geluid boven de 0 dB zorgt voor vervorming en bijgeluiden. Het beste is het wanneer de piek van de opname tegen de -3 dB zit. Een te laag volume moet het tijdens het afspelen weer worden "opgedraaid", hetgeen ook vervorming geeft (bromgeluid, ruis). Het volume varieert idealiter tussen de -12 en -3 dB.

Samplefrequentie

Kies een geschikte sample-frequentie zoals bijvoorbeeld 44,1 kHz, voor teksten volstaat een mono-opname.

---

• Help:Ogg Vorbis