Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT, KRRiTV) – polski organ państwowy, który według Konstytucji (art. 213–215) ma stać na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Ilustracja
Siedziba Rady przy skwerze kard. Stefana Wyszyńskiego 9 w Warszawie, wejście główne od strony ul. Żytniej
Państwo

 Polska

Data utworzenia

28 kwietnia 1993

Przewodniczący

Maciej Świrski

Zastępca Przewodniczącego

Agnieszka Glapiak

Budżet

24,65 mln PLN (2017)[1]

Zatrudnienie

147 (2017)[2]

Adres
Skwer kard. S. Wyszyńskiego 9
01-015 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji”
Ziemia52°14′24,6″N 20°58′56,0″E/52,240167 20,982222
Strona internetowa
Logo instytucji
Biura Rady przy ul. Sobieskiego 101

Siedziba i Biuro KRRiT znajdują się przy skwerze kard. S. Wyszyńskiego 9, a Wydział Abonamentu RTV przy ul. Sobieskiego 101 w Warszawie.

Przed powstaniem KRRiT

edytuj

W latach 1951–1993 instytucją zajmującą się kontrolą i organizacją pracy stacji radiowych i telewizyjnych na terytorium Polski był Komitet do spraw Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja”[3][4][5].

Struktura KRRiT

edytuj

Zasady, tryb działania, organizację oraz szczegółowe zasady powoływania członków KRRiT określa ustawa z dnia 29 grudnia 1992 roku o radiofonii i telewizji, wraz z późniejszymi nowelizacjami. W skład Rady wchodzi (po nowelizacji ustawy z 29 grudnia 2005 roku) 5 członków. Są oni wybierani przez: Sejm – 2 członków, Senat – 1, prezydenta RP – 2. Kadencja członków KRRiT wynosi 6 lat, może być skracana wspólną decyzją Sejmu i Senatu (o odrzuceniu dorocznego sprawozdania) zatwierdzoną przez prezydenta RP. Ta sama osoba nie może zostać ponownie wybrana na pełną kadencję. Ze swojego grona Rada wybiera przewodniczącego i zastępcę (na wniosek przewodniczącego).

Członkowie KRRiT na mocy postanowień Konstytucji RP (art. 198) odpowiadają za popełnienie deliktu konstytucyjnego przed Trybunałem Stanu.

Główne zadania i działalność

edytuj
  • konstytucyjne (art. 213 ust. 1 Konstytucji RP): stanie na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji;
  • ustawowe (art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, wraz z późniejszymi nowelizacjami)[5]:
    • projektowanie w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów kierunku polityki państwowej w dziedzinie radiofonii i telewizji;
    • określanie warunków działalności nadawców programów radiowych i telewizyjnych;
    • rozpatrywanie wniosków i podejmowanie rozstrzygnięć w sprawach przyznawania koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych;
    • sprawowanie kontroli nad działalnością nadawców w zakresie określonym ustawą;
    • organizowanie badań treści i odbioru programów radiowych i telewizyjnych;
    • określanie wysokości opłat za udzielanie koncesji oraz wpis do rejestru;
    • opiniowanie projektów aktów ustawodawczych oraz umów międzynarodowych dotyczących radiofonii i telewizji;
    • inicjowanie postępu naukowo – technicznego i kształcenie kadr w dziedzinie radiofonii i telewizji;
    • współpraca z właściwymi organizacjami i instytucjami w zakresie ochrony praw autorskich, praw wykonawców, praw producentów oraz nadawców programów radiowych i telewizyjnych

Ponadto Rada ustala stawki kwotowe opłat abonamentowych na następny rok kalendarzowy do 31 maja każdego roku[6].

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji Rada przedstawia corocznie do końca marca Sejmowi, Senatowi i prezydentowi RP sprawozdanie ze swej działalności za rok poprzedzający oraz informację o podstawowych problemach radiofonii i telewizji. Dokument jest udostępniany w postaci druku sejmowego (senackiego).

Niektóre uprawnienia

edytuj
  • udzielanie koncesji na nadawanie sygnału telewizyjnego i radiowego;
  • podział środków z abonamentu radiowo-telewizyjnego;
  • nakładanie kar pieniężnych na nadawców

Skład Rady

edytuj

Członkowie Rady

edytuj

Lista przewodniczących Rady

edytuj
  1. Marek Markiewicz od 19 kwietnia 1993 do 1 marca 1994
    • wakat od 2 marca 1994 do 30 marca 1994
  2. Ryszard Bender od 30 marca 1994 do 21 lipca 1994
  3. Janusz Zaorski od 22 lipca 1994 do 10 maja 1995
  4. Marek Jurek od 10 maja 1995 do 28 grudnia 1995
  5. Bolesław Sulik od 28 grudnia 1995 – 21 kwietnia 1999
    • wakat od 22 kwietnia 1999 do 6 lipca 1999
  6. Juliusz Braun od 6 lipca 1999 do 26 marca 2003
  7. Danuta Waniek od 26 marca 2003 do 31 grudnia 2005
    • wakat od 1 stycznia 2006 do 6 lutego 2006
  8. Elżbieta Kruk od 6 lutego 2006 do 30 marca 2006
    • wakat od 30 marca 2006 do 17 maja 2006
  9. Elżbieta Kruk od 17 maja 2006 do 26 września 2007
    • wakat od 26 września 2007 do 23 października 2007
  10. Witold Kołodziejski od 23 października 2007 do 4 sierpnia 2010
    • wakat od 4 sierpnia 2010 do 10 sierpnia 2010
  11. Jan Dworak od 10 sierpnia 2010 do 12 września 2016
    • wakat od 12 września 2016 do 19 września 2016
  12. Witold Kołodziejski od 19 września 2016[11] do 3 października 2022
    • wakat od 3 października 2022 do 10 października 2022
  13. Maciej Świrski od 10 października 2022[9]

Lista zastępców przewodniczącego Rady

edytuj
  1. Maciej Iłowiecki od 19 kwietnia 1993 do 23 września 1994
    • wakat od 24 września 1994 do 10 maja 1995
  2. Bolesław Sulik od 10 maja 1995 do 28 grudnia 1995
    • wakat od 29 grudnia 1995 do 11 stycznia 1996
  3. Ryszard Miazek od 11 stycznia 1996 do 10 maja 1996
    • wakat od 11 maja 1996 do 14 października 1998
  4. Witold Graboś od 14 października 1998 do 6 lipca 1999
    • wakat od 7 lipca 1999 do 13 lipca 1999
  5. Jan Sęk od 13 lipca 1999 do 8 maja 2003
    • wakat od 9 maja 2003 do 5 czerwca 2003
  6. Aleksander Łuczak od 5 czerwca 2003 do 30 grudnia 2005
    • stanowisko nie funkcjonowało od 30 grudnia 2005 do 21 września 2010
  7. Witold Graboś od 4 sierpnia 2010 do 12 września 2016
    • wakat od 12 września 2016 do 26 września 2016
  8. Teresa Bochwic od 27 września 2016 do 3 października 2022
    • wakat od 3 października 2022 do 10 października 2022
  9. Agnieszka Glapiak od 10 października 2022[12]

Byli sekretarze Rady

edytuj
  1. Andrzej Zarębski od 19 kwietnia 1993 do 21 kwietnia 1999
    • wakat od 22 kwietnia 1999 do 23 marca 2000
  2. Włodzimierz Czarzasty od 23 marca 2000 do 26 sierpnia 2004
    • stanowisko zniesione 26 sierpnia 2004

Byli członkowie Rady

edytuj

Z nominacji Prezydenta RP

edytuj

Z ramienia Sejmu RP

edytuj

Z ramienia Senatu RP

edytuj

Rzecznicy prasowi

edytuj
  • Katarzyna Twardowska od 2010 do 2017[16]
  • Teresa Brykczyńska od 2017

Rzecznicy Wolności Słowa

edytuj

Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia

edytuj

Wydatki i dochody Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji są realizowane w części 09 budżetu państwa[17].

W 2017 wydatki KRRiT wyniosły 24,65 mln zł, dochody 24,11 mln zł[1]. Przeciętne zatrudnienie w Biurze KRRiT w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 147 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 6941 zł[2].

W ustawie budżetowej na 2018 wydatki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zaplanowano w wysokości 42,99 mln zł, a dochody 24,83 mln zł[18].

Nagrody przyznawane przez KRRiT

edytuj
  • Wielka Nagroda Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – przyznawana przez KRRiT dwojgu aktorom za wybitne osiągnięcia artystyczne w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji Polskiej.
  • Nagroda im. Macieja Szumowskiego za szczególną wrażliwość na sprawy społeczne na Krakowskim Festiwalu Filmowym – laureat wybierany jest przez KRRiT spośród uczestników Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jednej z najstarszych imprez w Europie poświęconej filmom dokumentalnym, animowanym i krótkometrażowym.
  • Nagroda im. dr. Pawła Stępki – przyznawana przez KRRiT oraz Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Nagroda przyznawana jest corocznie w dwóch kategoriach: Najlepsza rozprawa doktorska z dziedziny mediów elektronicznych oraz Najlepsze wydawnictwo naukowe i popularnonaukowe z dziedziny mediów elektronicznych.
  • Grand Prix KRRiT im. Witolda Zadrowskiego przyznawana na Ogólnopolskim Konkursie Twórczości Radiowej w dziedzinie reportażu i dokumentu – organizowany rokrocznie konkurs skierowany do pracowników i współpracowników wszystkich rozgłośni regionalnych radia publicznego w Polsce, ogólnopolskich programów Polskiego Radia SA oraz Studia Reportażu i Dokumentu.
  • Nagrody Don Kichot i Arete – za debiuty sezonu w słuchowiskach realizowanych przez Teatr Polskiego Radia – nagrody przyznawane twórcom najciekawszych debiutów sezonu w słuchowiskach realizowanych przez Teatr Polskiego Radia. Nagrody wręczane na początku sezonu artystycznego podsumowują najciekawsze osiągnięcia sezonu poprzedniego.

Kontrowersje

edytuj
  • W 2006 KRRiT nałożyła karę w wysokości 500 tys. złotych na telewizję Polsat za emisję programu Kuba Wojewódzki, w którym Kazimiera Szczuka parodiowała występującą na antenie Radia Maryja Magdalenę Buczek[19]. Telewizja Polsat zaskarżyła tę decyzję do sądu[20]. Skarga została oddalona, a wyrok sądu pierwszej instancji został podtrzymany przez Sąd Najwyższy 14 stycznia 2010 roku (sygn. akt III SK 15/09)[21][22].
  • Misja obserwacyjna Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w raportach dotyczących przebiegu wyborów parlamentarnych w Polsce w 2007 opublikowanych 22 października 2007 i 20 marca 2008 roku[23] przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka zarzuciła KRRiT upartyjnienie i „niezdolność do właściwego wywiązania się ze swojej konstytucyjnej odpowiedzialności”[24].
  • W 2014 KRRiT nałożyła karę dla telewizji Polsat w wysokości 50 tys. złotych za pokazywanie „obrazów okrucieństwa” o wczesnej porze. Chodziło o 553. odcinek serialu Malanowski i Partnerzy (pokazano w nim m.in. odcięte palce w garnku). Odcinek miał kwalifikację wiekową 12 lat i był emitowany w godzinach popołudniowych[25][26].
  • W 2016 roku KRRiT nałożyła karę w wysokości 10 tys. zł na Stopklatkę TV za małą liczbę audycji europejskich[27][28].
  • W 2016 roku KRRiT nałożyła karę na Kino Polska TV S.A. i ITI Neovision S.A. w łącznej wysokości 32 tys. zł za mniejszy niż obowiązujący w ustawie o radiofonii i telewizji udział audycji z udogodnieniami dla osób niepełnosprawnych z dysfunkcją narządów wzroku lub słuchu[a][29][30][31].
  • W grudniu 2017 KRRiT nałożyła karę w wysokości 1 mln 479 tys. zł na telewizję TVN za sposób relacjonowania w dniach 16–18 grudnia 2016 kryzysu sejmowego (m.in. za „propagowanie działań sprzecznych z prawem oraz sprzyjających zachowaniom zagrażających bezpieczeństwu”)[32][33]. Kara została uchylona przez Przewodniczącego KRRiT w styczniu 2018[34].
  • W styczniu 2023 przewodniczący KRRiT Maciej Świrski wszczął postępowanie, mające sprawdzić „czy audycja pt. 'Czarno na białym: siła kłamstwa' wyemitowana w programie TVN24 i TVN zawiera treści naruszające art. 18 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 roku o radiofonii i telewizji. Przewodniczący KRRiT będzie również badać w jakim stopniu ewentualne rozpowszechnianie nieprawdziwych i nierzetelnych informacji narusza warunki koncesji udzielonej TVN S.A. na nadawanie programu pod nazwą TVN”. Telewizja TVN oskarżyła Radę o nieposzanowanie wolności słowa oraz niekonstytucyjność decyzji[35].

Zobacz też

edytuj
  1. Kara na Kino Polska TV S.A. 2000 zł, a ITI Neovision 30 000 zł.

Przypisy

edytuj
  1. a b Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/3, 2/10. [dostęp 2017-09-13].
  2. a b Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 09 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, czerwiec 2018. s. 16. [dostęp 2017-08-11].
  3. Dekret z 2 sierpnia 1951 r. o utworzeniu i zakresie działania Komitetu do Spraw Radiofonii „Polskie Radio” (Dz.U. z 1951 r. nr 41, poz. 308).
  4. Ustawa z 2 grudnia 1960 r. o Komitecie do Spraw Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja” (Dz.U. z 1960 r. nr 54, poz. 307).
  5. a b Dz.U. z 2022 r. poz. 1722.
  6. Art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1689).
  7. Prof. Tadeusz Kowalski wybrany do KRRiT [online], forsal.pl, 4 sierpnia 2022.
  8. a b Agnieszka Glapiak i Maciej Świrski powołani przez Sejm do KRRiT [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2022-09-16] (pol.).
  9. a b Maciej Świrski przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji [online], gov.pl/web/krrit [dostęp 2022-10-10] (pol.).
  10. a b Prezydent RP powołał Marzenę Paczuską i dr Hannę Karp w skład KRRiT [online], Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 3 października 2022 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  11. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Witold Kołodziejski przewodniczącym KRRiT – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji [online], krrit.gov.pl [dostęp 2016-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-06].
  12. Maciej Kozielski: Maciej Świrski przewodniczącym KRRiT. To on zakładał Redutę Dobrego Imienia i ogłaszał infamię. press.pl. [dostęp 2022-10-10]. (pol.).
  13. a b Powołanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. prezydent.pl, 9 lipca 2010.
  14. a b Prezydent powołał dwóch członków KRRiT [online], prezydent.pl, 13 września 2016.
  15. Prof. Stefan Pastuszka członkiem KRRiT. Tak zdecydował Senat. gazeta.pl, 22 lipca 2010.
  16. KRRiT ma rzecznika prasowego. WirtualneMedia.pl. [dostęp 2010-09-08].
  17. Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026).
  18. Ustawa budżetowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r.. [w:] Dz. U. poz. 291 [on-line]. isap.sejm.gov.pl, 1 lutego 2018. s. 11, 38. [dostęp 2017-09-13].
  19. Polsat ukarany za Szczukę i „Nieustraszonych” [online], press.pl [dostęp 2016-07-11].
  20. Polsat odwołał się od kary KRRiT, „Puls Biznesu”, pb.pl [dostęp 2016-07-11].
  21. Polsat płaci pół miliona za szyderstwa z Madzi Buczek. tvn24.pl. [dostęp 2016-07-11].
  22. Polsat zapłaci za wypowiedź Kazimiery Szczuki. DEON.pl. [dostęp 2016-07-11].
  23. Poland, Early Parliamentary Elections, 21 October 2007: Final Report. Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka, 2018-03-20. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  24. OBWE krytykuje TVP i KRRiT – Najpopularniejsze informacje – Informacje – portal TVN24.pl – 22.10.2007.
  25. Malanowski i partnerzy: Polsat ukarany za rzeź w serialu, „Rzeczpospolita [dostęp 2016-07-11].
  26. Polsat ukarany za poćwiartowane zwłoki. Musi zapłacić 50 tys. zł. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2016-07-11].
  27. Stopklatka TV ukarana za małą liczbę audycji europejskich. Media2.pl. [dostęp 2017-02-11].
  28. Stopklatka ukarana przez KRRiT za małą ilość audycji europejskich – Konsumenci – rp.pl. [dostęp 2017-03-06].
  29. Canal+ Sport i Kino Polska ukarane przez KRRiT | Polonica – SATKurier.pl. satkurier.pl. [dostęp 2017-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)].
  30. KRRiT ukarała Kino Polska i Canal+ Sport. „Za mało audycji z udogodnieniami dla niepełnosprawnych”. www.wirtualnemedia.pl. [dostęp 2017-11-24].
  31. Kino Polska i Canal+ Sport ukarane przez Krajową Radę – Media i internet – rp.pl. www.rp.pl. [dostęp 2017-11-24].
  32. Elżbieta Rutkowska, Patryk Słowik. Prawda o rekordowej karze dla TVN. „Dziennik Gazeta Prawna”, s. A7, 14 grudnia 2017. 
  33. Uzasadnienie kary dla TVN 24. [w:] Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji [on-line]. krrit.gov.pl. [dostęp 2017-12-26].
  34. Przewodniczący KRRiT uchylił decyzję z 11 grudnia 2017 r. w sprawie TVN i zapowiedział stworzenie Medialnego Okrągłego Stołu. [w:] Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji [on-line]. krrit.gov.pl, 10 stycznia 2018. [dostęp 2018-02-20].
  35. Postępowanie KRRiT ws. „Siły kłamstwa”. TVN: Bezprzedmiotowe i powinno zostać umorzone. gazeta.pl. [dostęp 2023-01-06].

Bibliografia

edytuj
  • Maria Kruk (red.), System organów ochrony prawnej w Polsce, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa 2006.

Linki zewnętrzne

edytuj