Zygmunt Załęski
Zygmunt Załęski, ps. Gnatowski, Mazur (ur. 13 lutego 1892 w Gnatach-Zarazach, zm. 12 stycznia 1966 w Warszawie[1]) – polski działacz ruchu ludowego, poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II i III kadencji.
| Pełne imię i nazwisko |
Zygmunt Julian Załęski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 lutego 1892 |
| Data i miejsce śmierci |
12 stycznia 1966 |
| Poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II i III kadencji | |
| Okres |
od 1945 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujSyn Franciszka. Jako uczeń szkoły średniej wziął udział w rewolucji 1905 roku. W młodości pracował przy budowie kolei na odcinku Herby-Kielce. Brał udział w powstaniach śląskich. W 1918 przystąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”. Od 6 marca 1921 do 7 marca 1922 zasiadał w zarządzie głównym tej partii. W 1924 ukończył studia na Wydziale Społecznym Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. Od 1925 do 1928 stał na czele Centralnego Związku Młodzieży Wiejskiej, a później (1928–1929) Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. Był również sekretarzem Słowiańskiego Związku Młodzieży Wiejskiej. Podczas II wojny światowej działał w Stronnictwie Ludowym „Roch”, a po wojnie w Polskim Stronnictwie Ludowym. Był dyrektorem departamentu rolnictwa w Delegaturze Rządu RP na Kraj (1942–1944). Był członkiem komisji programowej i rolnej, później gospodarczo-rolnej Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej zasiadał w Krajowej Radzie Narodowej (od grudnia 1945), pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Poselskiego PSL. 21 stycznia 1946 został wybrany w skład rady naczelnej PSL. W 1945 został kierownikiem Wydziału Rolnego Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL.
W 1947 uzyskał mandat posła na Sejm Ustawodawczy z okręgu Pruszków. Od 16 listopada 1947 do 28 kwietnia 1948 był zastępcą przewodniczącego klubu tzw. „odrodzonego PSL”. 19 maja 1949 został pozbawiony mandatu członka rady naczelnej PSL i wykluczony z partii. W 1950 został bezpodstawnie aresztowany, a 23 marca 1951 Sejm wyraził zgodę na jego aresztowanie. W 1953 został skazany na karę 12 lat pozbawienia wolności, po pół roku został warunkowo zwolniony z więzienia na okres leczenia, w 1956 został zrehabilitowany. W 1955 podjął pracę w Biurze Projektów Zagospodarowania Przestrzennego Wsi we Wrocławiu. W 1956 wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, od 17 grudnia 1956 był członkiem prezydium naczelnego komitetu ZSL, w którym zasiadał do 30 listopada 1959. W 1957 i 1961 obejmował mandat posła na Sejm PRL z okręgu Piaseczno, a następnie z okręgu Ciechanów, przez dwie kadencje był przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego.
Od 1922 był mężem Zofii z Wańkowskich (zm. 1979), z którą miał syna Jana Henryka[2].
Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 286-5-22)[3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927)[4]
Przypisy
edytuj- ↑ Praca zbiorowa 1989 ↓, s. 451.
- ↑ Zygmunt Julian Załęski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-01].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Tadeusz Załęski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-21].
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 709 („za zasługi na polu narodowem i społecznem oraz na polu organizacji młodzieży wiejskiej”).
Bibliografia
edytuj- W czterdziestą rocznicę powstania Krajowej Rady Narodowej: materiały i dokumenty, Kancelaria Sejmu, Warszawa 1984.
- Praca zbiorowa: Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989. ISBN 83-205-4045-3.
- Romuald Turkowski (red.), Opozycja parlamentarna w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym 1945–1947, Warszawa 1997.
- Informacje w BIP IPN.