Tekst źródłowy strony Filipp Bobkow

{{Żołnierz infobox
 |imię i nazwisko     = Filipp Bobkow
 |imię i nazwisko org = Фили́пп Дени́сович Бобко́в
 |pseudonim           = 
 |rodzaj wojsk        = paramilitarny
 |zwycięstwa          = 
 |grafika             = BobkovFD.jpg
 |opis grafiki        = Filipp Bobkow (2012)
 |stopień grafika     = RAF A F9GenArmy since 1974h.svg
 |stopień             = [[generał armii (ZSRR)|generał armii]]
 |data urodzenia      = [[1 grudnia]] [[1925]]
 |miejsce urodzenia   = Czerwona Kamjanka
 |data śmierci        = [[17 czerwca]] [[2019]]
 |miejsce śmierci     = [[Moskwa]]
 |lata służby         = 1942–1992
 |siły zbrojne        = [[Plik:Red star.svg|20px]] [[Armia Czerwona]]<br />[[Plik:Emblema KGB.svg|20px]] [[KGB]]
 |formacja            = 
 |jednostki           = 
 |stanowiska          = I zastępca przewodniczącego KGB
 |wojny i bitwy       = 
 |późniejsza praca    = 
 |odznaczenia         = {{order|OL (ZSRR)}} {{order|OL (ZSRR)}} {{order|OL (ZSRR)}} {{order|ORP}} {{order|SU-OWO|1}} {{order|OCzSzP}} {{order|SU-OS|3}} {{order|MO (ZSRR)}} {{order|MO (ZSRR)}} {{order|SU-MBZ}} {{order|SU-MZNWWO}} {{order|SU-MzWOG}} {{order|SU-M100UL}} {{order|SU-M20ZWWO}} {{order|SU-M30ZWWO}} {{order|SU-M40ZWWO}} {{order|SU-M50ZWWO}} {{order|RU-Z}} {{order|SU-MWP}} {{order|SU-MUBB}} {{order|SU-MWSZZSRR}} {{order|SU-M30RAMW}} {{order|SU-M40SZ}} {{order|SU-M50SZ}} {{order|SU-M60SZ}} {{order|SU-M70SZ}} {{order|SU-M1500K}} {{order|SU-MzNS|1}} {{order|SU-MzNS|2}} {{order|MN-OSB|1}} {{order|MN-OCS|1}} {{order|MN-OGP|1}}
 |commons             = 
 |wikiźródła          = 
 |wikicytaty          = 
}}
'''Filipp Dienisowicz Bobkow''' ([[Język rosyjski|ros.]] Фили́пп Дени́сович Бобко́в, ur. [[1 grudnia]] [[1925]] we wsi Czerwona Kamjanka w [[Rejon aleksandryjski|rejonie aleksandryjskim]], zm. [[17 czerwca]] [[2019]] w [[Moskwa|Moskwie]]<ref>[https://lenta.ru/news/2019/06/17/bobkov/ Умер Филипп Бобков] {{lang|ru}}</ref>) – radziecki wojskowy i funkcjonariusz [[KGB]], generał armii, I zastępca przewodniczącego KGB w latach 1985–1991.

== Życiorys ==
Od 1929 mieszkał z rodziną w [[Donieckie Zagłębie Węglowe|Donbasie]], od 1932 w [[Makiejewka|Makiejewce]], skąd po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na ZSRR 1941]] uciekł do [[Obwód kemerowski|obwodu kemerowskiego]]. Pracował na budowach w mieście [[Lenińsk Kuźniecki]], gdzie został wybrany do fabrycznej organizacji [[Komsomoł|komsomolskiej]], potem II sekretarzem komitetu fabrycznego. Od grudnia 1942 w [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], pomocnik dowódcy plutonu i komsorgiem batalionu strzelców, potem dowódca plutonu. Walczył na Froncie Zachodnim, uczestnik [[Operacja rżewsko-wiaziemska (1943)|operacji rżewsko-wiaziemskiej]], gdzie został ranny, później brał udział w [[Operacja smoleńska|bitwie pod Smoleńskiem]], pod [[Mohylew]]em i w zimowych walkach na [[Białoruś|Białorusi]] na początku 1944, gdzie został po raz drugi ranny i wskutek tego do lata 1944 przebywał w szpitalu. Po powrocie na front walczył nad Bałtykiem, m.in. w [[Kurlandia|Kurlandii]]. Szlak bojowy zakończył na [[Łotwa|Łotwie]]. Od 1944 w [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]].

== Służba w organach kontrwywiadu ==
Po wojnie podjął studia w szkole kontrwywiadu [[Smiersz]] przy [[Leningradzki Okręg Wojskowy (ZSRR)|Leningradzkim Okręgu Wojskowym]], po ukończeniu której 1946 skierowany do pracy w centralnym aparacie [[MGB|Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR]]. Pracował w V Zarządzie (tajno-politycznym) wykonując pracę operacyjną, od 1952 roku szef kolejno 2 i Wydziału 1 Oddziału V Zarządu, następnie szef 1 Wydziału i zastępca szefa IV Zarządu.

Od 1954 w organach [[KGB|Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów ZSRR]]. Od 1955 sekretarz partyjnej organizacji IV Zarządu KGB oraz zastępca szefa 1 Wydziału, od 1956 szef 1 wydziału w IV Zarządzie KGB (kontrwywiad ideologiczny). W marcu 1956 brał udział w tłumieniu zamieszek w [[Tbilisi]], 1956 ukończył zaocznie Wyższą Szkołę Partyjną przy KC [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]], od 1960 szef 10 Oddziału II Zarządu Głównego KGB (kontrwywiad), od 1961 zastępca szefa [[II Zarząd Główny Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego|II Zarządu Głównego KGB]], od 1965 w stopniu generała majora.

Od 1968 zastępca szefa V Zarządu KGB, od maja 1969 do stycznia 1983 jego szef; głównym zadaniem tego Zarządu była „walka z dywersją ideologiczną, elementami antysowieckimi, profilaktyka i zapobieganie masowym nieporządkom”. Od 18 stycznia 1983 zastępca przewodniczącego KGB, a od 5 grudnia 1985 do 29 stycznia 1991 I zastępca przewodniczącego KGB, od 30 października 1987 w stopniu generała armii. Deputowany do [[Rada Najwyższa ZSRR|Rady Najwyższej ZSRR]] XI kadencji, 1986-1990 członek KC KPZR. Od 1992 kierownik Zarządu Analitycznego holdingu AO Grupa „MOST”. Aktywny komentator dawnych i bieżących wydarzeń w ZSRR, [[Rosja|Rosji]] i na świecie, przyjaźnił się z prezydentem Federacji Rosyjskiej [[Władimir Putin|Władimirem Putinem]].

Pochowany na [[Cmentarz Trojekurowski w Moskwie|Cmentarzu Trojekurowskim]] w Moskwie<ref>[http://www.moscow-tombs.ru/2019/bobkov_fd.htm Могилы знаменитостей. Московский некрополь. БОБКОВ Филипп Денисович (1925 – 2019)]</ref>.

== Odznaczenia ==
* [[Order Lenina]] (trzykrotnie)
* [[Order Rewolucji Październikowej]]
* [[Order Wojny Ojczyźnianej]] I klasy
* [[Order Czerwonego Sztandaru Pracy]]
* [[Order Sławy (ZSRR)|Order Sławy]] III klasy
* [[Medal „Za Odwagę” (ZSRR)|Medal „Za Odwagę”]] (dwukrotnie)
* [[Medal „Za zasługi bojowe”]]
* [[Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”]]
* [[Medal „Za wyróżnienie w ochronie granic państwowych ZSRR”]]
* [[Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina”|Medal 100-lecia urodzin Lenina]]
* [[Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”]]
* [[Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”]]
* [[Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”]]
* [[Medal jubileuszowy „50-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”]]
* [[Medal Żukowa]] (Rosja)
* Medal 850-lecia Moskwy
* [[Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”]]
* [[Medal „Za umacnianie braterstwa broni”]]
* [[Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”]]
* [[Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”]]
* [[Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”]]
* [[Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”]]
* [[Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR”]]
* [[Medal „W upamiętnieniu 1500-lecia Kijowa”|Medal 1500-lecia Kijowa]]
* Medal Za umacnianie braterstwa broni (resortowy – Ministerstwo Obrony)
* [[Medal „Za nienaganną służbę”]] I klasy
* Medal „Za nienaganną służbę” II klasy
* [[Order Suche Batora]] ([[Mongolia]])
* Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia)
* Order Gwiazdy Polarnej (Mongolia)
* Medal 50-lecia Mongolskiej Rewolucji Ludowej (Mongolia)
* Order Czerwonego Sztandaru ([[Afganistan]])
* Medal 30-lecia zwycięstwa nad Chałchin-Goł (Mongolia)
* Order Ludowej Republiki Bułgarii ([[Bułgaria]])
* Medal Braterstwa Broni ([[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]])
* Medal za Wybitne zasługi dla rozwoju obwodu kemerowskiego (obwód kemerowski)
* Odznaka za Rany – dwukrotnie ranny

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* [[Nikita Pietrow]], ''Stalinowski kat Polski Iwan Sierow'', Warszawa 2013.
* https://web.archive.org/web/20080120215635/http://www.biograph.ru/bank/bobkov_fd.htm (ros.)
* http://www.pseudology.org/colonels/Bobkov_FD.htm (ros.)
* http://www.kommersant.ru/doc/18086 (ros.)

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Bobkow, Filipp}}
[[Kategoria:Funkcjonariusze KGB]]
[[Kategoria:Radzieccy generałowie armii]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem 100-lecia urodzin Lenina]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Weteran pracy”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za nienaganną służbę”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za Odwagę” (ZSRR)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za umacnianie braterstwa broni”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za zasługi bojowe”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Żukowa]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru (Mongolia)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Lenina]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Rewolucji Październikowej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Sławy]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Suche Batora]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy]]
[[Kategoria:Radzieccy żołnierze II wojny światowej]]
[[Kategoria:Smiersz]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1925]]
[[Kategoria:Zmarli w 2019]]
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Trojekurowskim w Moskwie]]