Tekst źródłowy strony IAI Heron

{{Samolot infobox
 |nazwa                               = IAI Heron
 |grafika                             = IAI Heron 1 in flight 2.JPEG
 |podpis grafiki                      = 
 |państwo                             = {{Państwo|ISR}}
 |producent                           = [[Israel Aerospace Industries]]
 |konstruktor                         = 
 |typ                                 = [[Bezzałogowy statek powietrzny|UAV]]
 |konstrukcja                         = 
 |załoga                              = 0
 |data oblotu                         = 18 października 1994
 |lata produkcji                      = 1994 – nadal
 |wycofany                            = 
 |egzemplarze                         = 160
 |liczba wypadków                     = 
 |liczba katastrof                    = 
 |napęd                               = Rotax 914
 |moc silnika                         = 115 KM
 |ciąg silnika                        = 
 |rozpiętość                          = 16,6 m
 |wydłużenie                          = 21
 |średnica wirnika                    = 
 |długość                             = 8,5 m
 |długość kadłuba                     = 
 |szerokość kadłuba                   = 
 |wysokość                            = 
 |powierzchnia nośna                  = 
 |profil skrzydła                     = 
 |masa własna                         = 
 |masa użyteczna                      = 250 kg
 |masa startowa                       = 1270 kg
 |masa do lądowania                   = 
 |masa uzbrojenia                     = 
 |masa paliwa                         = 
 |zapas paliwa                        = 
 |prędkość maksymalna                 = 207 km/h
 |prędkość przelotowa                 = 
 |prędkość minimalna                  = 
 |prędkość ekonomiczna                = 
 |prędkość optymalna                  = 
 |prędkość patrolowa                  = 
 |prędkość dopuszczalna               = 
 |prędkość holowania                  = 
 |prędkość wznoszenia                 = 2,5 m/s
 |wznoszenie w locie poziomym         = 
 |wznoszenie w locie pionowym         = 
 |prędkość minimalna opadania         = 
 |pułap                               = 10 000 m
 |pułap praktyczny                    = 
 |pułap zawisu z wpływem ziemi        = 
 |pułap zawisu bez wpływu ziemi       = 
 |zasięg                              = 
 |promień działania                   = 
 |długotrwałość lotu                  = 45 h
 |rozbieg                             = 
 |dobieg                              = 
 |doskonałość                         = 
 |współczynnik obciążenia konstrukcji = 
 |uzbrojenie                          = 
 |liczba miejsc                       = 
 |przestrzeń ładunkowa                = 
 |wyposażenie dodatkowe               = 
 |użytkownicy                         = {{Państwo|ISR}} {{Państwo|AUS}} {{Państwo|AZE}} {{Państwo|BRA}} {{Państwo|CAN}} {{Państwo|ECU}} {{Państwo|FRA}} {{Państwo|GRC}} {{Państwo|IND}} {{Państwo|KOR}} {{Państwo|MAR}} {{Państwo|GER}} {{Państwo|SGP}} {{Państwo|LKA}} {{Państwo|TUR}} {{Państwo|VNM}}
 |rzuty                               = IAI HERON Drawing.png
 |commons                             = Category:IAI Heron
}}
'''IAI Heron''' (hebr. הרון, pol. ''Czapla'', inne nazwy to „Machat” lub „Shoval”) – rodzina [[izrael]]skich [[Bezzałogowy statek powietrzny|bezzałogowych statków powietrznych]] klasy MALE (''Medium Altitude Long Endurance'') zbudowana przez [[Israel Aerospace Industries]]. Jest wykorzystywana do prowadzenia strategicznego i taktycznego rozpoznania, zwiadu i wywiadu, namierzania i wskazywania celów powierzchniowych oraz ich zwalczania.

== Historia ==
Konstrukcja była rozwijana we współpracy z amerykańską firmą TRW Inc. od 1994 r. na podstawie [[IAI Scout]] i [[RQ-2 Pioneer]]. Była to własna inicjatywa przemysłu lotniczego, co pozwoliło w konstrukcji drona wprowadzić dotychczas niewykorzystywane rozwiązania. Inżynierowie wykorzystali przestrzenie wewnątrzskrzydłowe do zainstalowania w nich [[Zbiornik paliwa|zbiorników paliwa]]. Wolne miejsce w [[Kadłub (lotnictwo)|kadłubie]] zostało przystosowane do przenoszenia dodatkowego wyposażenia{{r|ACE}}. [[Badania w locie|Oblot]] drona nastąpił 18 października 1994 r.{{r|AVIA}}
[[Plik:Heron.jpg|thumb|left|Heron na pasie startowym]]
Dron już w 2000 r. znalazł nabywców zagranicznych, a w 2002 r. został zakupiony przez lotnictwo [[Indie|Indii]]. Pierwsza publiczna prezentacja nowej maszyny miała miejsce w 2003 r. podczas prób dla [[United States Army|armii Stanów Zjednoczonych]]. Produkcją drona zajmuje się Israel Aerospace Industries w oddziale Malat w Izraelu we współpracy z kanadyjską firmą MacDonald, Dettwiler and Associates (MDA){{r|AFT}}.

W 2004 r. kolejną umowę podpisano z Francją, a w 2007 z Turcją. W międzyczasie, w 2005 r., dron wszedł na wyposażenie [[Siły Obronne Izraela|Sił Obronnych Izraela]], które zawarły z producentem kontrakt o wartości 50&nbsp;mln dolarów. W gronie użytkowników znalazły się [[Azerbejdżan]], [[Brazylia]], [[Australia]], [[Kanada]], [[Ekwador]], Indie, [[Maroko]], [[Sri Lanka]] oraz [[Singapur]]. Ponadto Heron jest eksploatowany, na zasadzie leasingu, przez [[Niemcy]] oraz [[Grecja|Grecję]]{{r|ZBI2}}. Na podstawie IAI Heron Francja opracowała własną konstrukcję, która pierwotnie nosiła nazwę SIDM (''Systeme Interimaire de Drone MALE''). Następnie nazwa została zmieniona na [[EADS Harfang]], pierwszy lot tego drona odbył się w 1998 roku. Oblotu seryjnego egzemplarza dokonano 11 września 2006 r.{{r|UN}}

W 2007 r. na Paris Air Show zaprezentowano modyfikację noszącą oznaczenie ''Heron TP''. Na wyposażenie Sił Obronnych Izraela został przyjęty w 2010 r. Nowa konstrukcja została znacznie powiększona w porównaniu do wersji pierwotnej – długość kadłuba wynosi 13 metrów, rozpiętość skrzydeł&nbsp;26&nbsp;m. Do jego napędu zastosowano silnik turbośmigłowy Pratt and Whitney PT6A-67A o mocy 1200&nbsp;[[Koń mechaniczny|KM]], co zwiększyło pułap operacyjny do 12&nbsp;500&nbsp;m, prędkość do ok. 300&nbsp;km/h a masę przenoszonego ładunku do 1000&nbsp;kg. Udoskonalone zostało wyposażenie do prowadzenia rozpoznania, ponadto dron może przenosić pociski rakietowe oraz zyskał wyposażenie umożliwiające tankowanie w locie. Wprowadzone modyfikacje dają dronowi możliwości lotu na dużych wysokościach i dalekiego zasięgu (HALE – ''High Altitude Long Endurance''). We wrześniu 2015 r. rząd Indii zatwierdził zakup dziesięciu Heron TP dla indyjskich sił powietrznych{{r|AFT2}}. Zainteresowanie zakupem drona w tej wersji wyraziły Niemcy, w 2020 r. planowano zakup 140 egzemplarzy w ramach kontraktu o wartości 165 milionów dolarów{{r|DZ}}. Niemieckie Ministerstwo Obrony w kwietniu 2022 r. potwierdziło podpisanie kontaktu, 60 dronów będzie zakupione w wersji szkolnej a 80 w wersji bojowej{{r|DT}}. Heron TP stał się podstawą do opracowania nowego drona noszącego oznaczenie [[IAI Eitan]]{{r|AF2}}.

Na pokazie lotniczym w Singapurze w lutym 2014 r. IAI zaprezentowało udoskonaloną wersję oznaczoną jako ''Super Heron''{{r|MF}}. Jego oblot odbył się w październiku 2013 r. W nowej konstrukcji zastosowano [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silnik dieslowski]] wytwórni [[FIAT]] DieselJet o mocy ok. 200&nbsp;KM, który ma za zadanie zrekompensować wzrost masy drona do 1450&nbsp;kg. Zastosowanie tego napędu pozwala maszynie na utrzymanie pułapu operacyjnego 10&nbsp;000&nbsp;m i na długotrwałość lotu rzędu 45 godzin. W budowie drona zastosowano potrójne systemy awioniczne, przenosi on system obserwacyjny MOSP3000-HD EO/IR z laserowym wskaźnikiem celów oraz [[radar]] ELM-2055D SAR/GMTI. Ponadto może przenosić wyposażenie do walki elektronicznej{{r|AIN}}{{r|DEFM}}.

W maju 2017 r. została zaprezentowana nowa wersja Herona oznaczona jako ''Long Runner'' – jest to maszyna opracowana z myślą o wykonywaniu dalekich misji z wykorzystywaniem łączności i nawigacji satelitarnej. Konstruktorzy skupili się na zminimalizowaniu czynności obsługi naziemnej, co umożliwia m.in. lądowanie drona w miejscach, gdzie jest wyłącznie tankowany. Daje to możliwość prowadzenia dalekosiężnych lotów. ''Long Runner'' dysponuje możliwością integracji i współpracy z wcześniejszymi modelami (''Heron'' i ''Heron TP''){{r|ACE}}.

W 2019 r. została zaprezentowana modyfikacja drona, nosząca oznaczenie ''Tactical Heron'' (''T-Heron''). Nowa konstrukcja ma zredukowane wymiary o 30% w porównaniu z poprzednim modelem{{r|IAI}}. T-Heron ma stać się jednostką klasy średniej, wspierającą większe bsl klasy MALE i klasy mini{{r|MIL}}.

29 stycznia 2020 r. koncern IAI zaprezentował model ''Heron II'' charakteryzujący się pułapem lotu zwiększonym do 12&nbsp;000 metrów oraz przeprojektowanym [[Kadłub (lotnictwo)|kadłubem]]. Ułatwia to obsługę drona oraz daje możliwość szybkiej rekonfiguracji przenoszonego wyposażenia i dostosowywania go do planowanego zadania{{r|ZBI2}}. Prędkość wzrosła do 260&nbsp;km/h, masa własna do 1350&nbsp;kg a masa przenoszonego ładunku do 470&nbsp;kg. Dron został oficjalnie zaprezentowany w lutym podczas Singapore Airshow 2020{{r|RP}}. W sierpniu 2022 r. [[Czechy|Republika Czeska]] potwierdziła, że jest zainteresowana zakupem Herona{{r|ZBI3}}.

Na bazie swych doświadczeń i odpowiadając na zapotrzebowanie klientów Israel Aerospace Industries przygotowały modyfikację oznaczoną jako ''Maritime Heron''. Jest to maszyna przeznaczona do patroli morskich i misji wywiadowczych obejmujących wykrywanie, klasyfikację i identyfikację obiektów oraz do misji ''Intelligence, Surveillance & Reconnaissance'' (ISR). Typowa konfiguracja operacyjna składa się z morskiego radaru patrolowego, modułu elektrooptycznego w zakresie światła widzialnego i podczerwieni oraz opcjonalnego pakietu wywiadu elektronicznego. System może również wykorzystywać zestawy wyposażenia dostarczone przez klienta{{r|IAI4}}. W tej konfiguracji dron został zaprezentowany w 2022 r. w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]{{r|ESD}}.

== Wykorzystanie ==
Drony Heron, w różnych wersjach, są obecnie eksploatowanie w ok. 20 krajach (stan na 2022 r.){{r|ACE}}.
{| class="wikitable"
|+
| style="text-align:center;" | Kraj
| style="text-align:center;" | Historia użytkowania
|-
| style="text-align:center;" | Izrael
|Dron został wprowadzony na wyposażenie Sił Obronnych Izraela w 2005 r. Izrael prawdopodobnie dysponuje 36 dronami Heron i dziewięcioma Heron TP. Są obsługiwane przez dywizjon 200 z [[Baza lotnicza Palmachim|bazy lotniczej Palmachim]] oraz przez 210 dywizjon z [[Baza lotnicza Tel Nof|bazy lotniczej Tel Nof]]. Wykorzystywane są przez marynarkę wojenną w nadzorze granic morskich oraz przez wojska lądowe w prowadzonych operacjach do zapewniania bliskiego wsparcia piechocie, wojskom pancernym i artylerii. W 2008 r. drony Heron wykorzystano podczas [[Operacja Płynny Ołów|operacji Płynny Ołów]].
|-
| style="text-align:center;" | Australia
|[[Royal Australian Air Force]] wydzierżawiły od IAI 10 dronów Heron (kontrakt na 91&nbsp;mln dolarów) do użytku w Afganistanie. Umowa była zawarta na rok, z możliwością przedłużenia na kolejne dwa lata. Dostawa pierwszych maszyn miała miejsce w 2009 r. Herony przeznaczone dla Australii wyposażono w radar Sentient Kestrel GMTI. Umowa była sukcesywnie wydłużana do czerwca 2017 r.
|-
| style="text-align:center;" | Azerbejdżan
|Azerbejdżan w 2012 r. podpisał kontrakt na zakup pięciu Heron TP. Prawdopodobnie zostały wyposażone we wskaźniki celów (GMTI) oraz [[radar z syntetyczną aperturą]] (SAR).
|-
| style="text-align:center;" | Brazylia
|Specjalnie na potrzeby Brazylii IAI opracowało wersję oznaczoną ''Caçador''. Oblot został wykonany 7 lipca 2016 r., odbiorcy dostarczono trzy egzemplarze, które są użytkowane przez policję i siły powietrzne. 11 dronów zostało zmontowane w Brazylii przez firmę A.S. Avionics Services. Łącznie Brazylia użytkuje 15 egzemplarzy Herona.
|-
| style="text-align:center;" | Ekwador
|Marynarka Wojenna Ekwadoru zakupiła dwa drony Heron, które są wykorzystywane do ochrony granic morskich państwa. Zostały wyposażone w radar nadzoru morskiego ELM-2022A.
|-
| style="text-align:center;" | Francja
|IAI wspólnie z firmą EADS opracowała na potrzeby Francji wariant nazwany Harfang. Jego oblot miał miejsce 11 września 2006 r. Trzy Harfangi wykorzystano podczas francuskiej misji w Afganistanie, która zakończyła się w 2012 r. W 2009 r. Francja zakupiła kolejną maszynę tej wersji. Od stycznia 2013 r. Harfang został wykorzystany podczas [[Operacja Serwal|operacji Serwal]], francuskiej interwencji w [[Mali]]. 2018 r. zostały zastąpione przez MQ-9 Reaper. Harfangi sprzedano w 2020 r. do Maroka.
|-
| style="text-align:center;" | Grecja
|W maju 2020 r. Grecja wydzierżawiła dwa drony Heron, które wykorzystała do nadzoru granicy morskiej. Umowa ma się zakończyć w 2023 r.
|-
| style="text-align:center;" | Indie
|W latach 2002–2013 Indie nabyły 62 drony Heron, które zostały wykorzystane przez siły powietrzne, marynarkę i wojska lądowe. Pięć z nich uległo katastrofie. W lutym 2021 r. armia indyjska wydzierżawiła od Izraela kolejne cztery maszyny Heron TP. Indie prowadziły prace nad wyposażeniem swoich Heronów w [[Broń precyzyjnego rażenia|broń precyzyjną]], prawdopodobnie dziesięć egzemplarzy zostało zmodyfikowane w tym celu.
|-
| style="text-align:center;" | Kanada
|W sierpniu 2008 r. Kanada zawarła kontrakt o wartości 90&nbsp;mln dolarów na dzierżawę Heronów. Umowa została zawarta na potrzeby kanadyjskiej misji w Afganistanie i obowiązywała od lutego 2009 r. do początku 2011 r. Kontrakt został przedłużony do czerwca 2011 r. W późniejszych latach Kanada była zainteresowana dronami Heron TP.
|-
| style="text-align:center;" | Korea Południowa
|W grudniu 2014 r. podpisano umowę na zakup trzech dronów Heron, które dostarczono w 2016 r. Zostały przekazane do jednostek wojskowych stacjonujących przy granicy z [[Korea Północna|Koreą Północną]].
|-
| style="text-align:center;" | Maroko
|W lutym 2020 roku Maroko zakupiło cztery Harfangi od Francji. Prawdopodobnie zostały wykorzystane w walkach z [[Front Polisario|Frontem Polisario]] w [[Sahara Zachodnia|Saharze Zachodniej]].
|-
| style="text-align:center;" | Niemcy
|W czerwcu 2018 r. zawarto umowę leasingową na dostawę pięciu maszyn i czterech systemów kontroli naziemnej. Drony zostały wykorzystane przez niemieckie oddziały podczas misji w Afganistanie i Mali. Zawarto kolejną na dostawę pięciu egzemplarzy Heron TP. Dostawa miała miejsce w październiku 2021 r., przewiduje się, że drony będą w służbie do 2028 r.
|-
| style="text-align:center;" | Singapur
|Singapur w latach 2012–2013 zakupił 10 dronów Heron, które trafiły do dywizjonów 119 i 128. Część z nich została wyposażona w radar z syntetyczną aperturą (SAR). W 2017 r. wykorzystano je podczas ćwiczeń do koordynacji działań samolotów myśliwskich, śmigłowców szturmowych i artylerii.
|-
| style="text-align:center;" | Turcja
|W 2005 roku Turcja podpisała umowę z Izraelem na zakup 10 maszyn Heron wraz z infrastrukturą naziemną. W ich konstrukcji wykorzystano od 30 do 50% komponentów i podzespołów tureckich. Z uwagi na opóźnienia w dostawie w 2007 r. Turcja wydzierżawiła trzy Herony nie zawierające podzespołów krajowych. W grudniu 2008 r. IAI rozpoczęło dostawę zmodyfikowanych maszyn, ostatnie przekazano w 2011 r.
|-
| style="text-align:center;" | Wietnam
|W 2018 r. zakupił trzy Heron TP dla swojej marynarki wojennej, które zostały dostarczone w maju 2019 r. Maszyny są na stanie 954. Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
|}

== Wypadki i katastrofy ==
Pierwsza znana utrata IAI Heron miała miejsce 24 października 2003 r. Dron należący do [[Indyjskie Siły Powietrzne|Indyjskich Sił Powietrznych]] rozbił się na skutek kolizji w powietrzu z samolotem [[MiG-21]]bis w rejonie bazy lotniczej [[Bathinda]]. Samolot zdołał wylądować, dron zniszczył dom na obrzeżach bazy. W wyniku jego katastrofy obrażenia odniosła 14-letnia dziewczynka{{r|ASN4}}. Kolejna katastrofa indyjskiego Herona miała miejsce 26 listopada 2014 r. Z powodu awarii silnika lądował przymusowo 15&nbsp;km od miasta [[Bhuj]]{{r|DG}}. 9 stycznia 2015 r. kolejny indyjski dron rozbił się z powodu awarii w dystrykcie [[Barmer (dystrykt)|Barmer]] w [[Radżastan]]ie{{r|ZNEWS}}. Następna katastrofa indyjskiego Herona miała miejsce 11 sierpnia 2017 r. w rejonie wioski Ladoli w rejonie Rajbagh w dystrykcie [[Kathua]]{{r|TIE}}. Marynarka Wojenna Indii 22 marca 2018 r. utraciła Herona w Porbandar w stanie Gudżarat. Za przyczynę katastrofy uznano problemy techniczne i utratę komunikacji z naziemnym stanowiskiem kontroli lotu{{r|NDTV}}.

Heron [[Bundeswehra|Bundeswehry]] lądował awaryjnie 16 listopada 2020 r. z powodu awarii silnika w pobliżu bazy [[Mazar-i Szarif]] w [[Afganistan]]ie{{r|ASN}}. 19 grudnia niemiecki Heron rozbił się 70&nbsp;km od [[Kunduz (miasto)|Kunduz]]{{r|ASN2}}. 5 marca 2021 r. nastąpiła kolejna katastrofa, tym razem w rejonie Mazar-i Szarif{{r|ALT}}.

Izraelskie Herony kilkakrotnie uległy katastrofom. We wrześniu 2022 r. jeden z dronów rozbił się w morzu w pobliżu granicy morskiej Izraela z [[Liban]]em, następnie został odzyskany przez [[Izraelski Korpus Morski|izraelską marynarkę wojenną]]. Kolejna katastrofa miała miejsce w październiku, kiedy to z powodu awarii silnika Heron rozbił się w pobliżu miasta [[Arad (Izrael)|Arad]]. Obydwa te wydarzenia spowodowały zawieszenie użytkowania Heronów do momentu wyjaśnienia przyczyn katastrofy{{r|ToI}}. 1 grudnia 2022 r. Izraelskie Siły Samoobrony poinformowały, że przyczyną katastrof był wadliwy element wyposażenia odpowiadający za sterowanie lotem. Israel Aerospace Industries dokonał wymiany wadliwej części{{r|ToI2}}. 23 stycznia 2023 r. armia Izraela utraciła kolejnego Herona, który rozbił się podczas startu z bazy Palmachim. Ta strata również spowodowała zawieszenie lotów Heronów do momentu wyjaśnienia przyczyn katastrofy{{r|ASN3}}.

Katastrofy Herona miały również miejsce wśród użytkowników eksploatujących mniej egzemplarzy tej konstrukcji. 19 października 2005 r. dron sił zbrojnych Sri Lanki rozbił się nad Mankulam{{r|ASN5}}. Turecki Heron rozbił się 9 maja 2014 r. podczas misji treningowej w wiosce Sarıkoç w pobliżu [[Gaziantep]] w dystrykcie [[Nizip]]{{r|TZ}}.

== Wyposażenie ==
[[Plik:IAI Heron 1 operators.JPEG|thumb|left|Stanowisko kontroli lotu Herona]]
Heron jest wyposażony w satelitarne łącze komunikacyjne SATCOM, które pozwala na prowadzenie operacji na dalekich dystansach (BLOS – ''Beyond Line of Sight'') oraz system automatycznego startu i lądowania (ATOL – ''Automatic Taxi-takeoff and Landing''){{r|ZBI}}. Dron przenosi wyposażenie umożliwiające prowadzenie obserwacji w zakresie [[Światło widzialne|pasma widzialnego]], [[Termografia|termowizji]], [[Radar|stacje radiolokacyjne]] oraz systemy [[Walka elektroniczna|rozpoznania elektronicznego]]{{r|AFT}}.

Do realizacji zadań rozpoznawczych na jego pokładzie jest zainstalowany system MOSP TV/FLIR (''Multimission Optronic Stabilized Payload'') z systemem transmisji w czasie rzeczywistym lub może przenosić kontener sprzętowy EL/M-2055 SAR/MTI. Może być również wyposażony w patrolowy radar morski Elta EL/M-2022U lub ELM/2055. W skład przenoszonego wyposażenia może wchodzić moduł wywiadu komunikacyjnego (COMINT), obejmujący anteny kierunkowe HF, VHF i UHF, anteny kierunkowe ELK-7065 HF i geolokalizacyjne 3D firmy IAI ELTA oraz interferometryczny system namierzania kierunkowego ELK-7071, który pracuje w zakresie od 20 MHz do 3 GHz. Przenosi także sprzęt wywiadu elektronicznego, w tym ELTA ELL-8385, system ESM obejmujący pasmo od 0,5 do 18&nbsp;GHz. Ma również identyfikację swój-obcy (IFF) oraz system automatycznej identyfikacji (AIS). W skład przenoszonego wyposażenia wchodzi radarowy system ostrzegania i lokalizacji ELTA ELL-8265{{r|ACE}}.

Dzięki wbudowanemu wyposażeniu nawigacyjnemu jest w stanie samodzielnie wykonać lot po zaplanowanej trasie. Możliwe jest też odbycie lotu w trybie półautomatycznym, podczas którego operator może przejąć kontrolę nad maszyną w dowolnym momencie. W przypadku utraty połączenia z naziemnym stanowiskiem kontroli dron automatycznie realizuje procedurę powrotu do miejsca startu. Do sterowania Heronem wykorzystywany jest cyfrowy system łączności satelitarnej Elk-1891 z dwukierunkową transmisją danych kompatybilny z systemem sterowania stosowanym w [[IAI Searcher]] II. Operator drona korzysta ze stanowiska kierowania GCS-3000, które jest kompatybilne z [[RQ-5 Hunter]]{{r|AVIA}}.

== Konstrukcja ==
Dron IAI Heron jest zbudowany w układzie wolnonośnego [[górnopłat]]u. Kadłub o przekroju trapezowym, w przedniej części znajduje się komora ładunkowa o pojemności 163&nbsp;l. Druga komora znajduje się w środkowej części kadłuba i ma pojemność 643&nbsp;l. W konstrukcji [[Skrzydło (lotnictwo)|płata]] zastosowano [[Materiał kompozytowy|materiały kompozytowe]] oraz o strukturze plastra miodu. Płat jest wyposażony w system przeciwoblodzeniowy oraz [[klapy]] wychylane w zakresie od -15° do +60°. Do [[Skrzydło (lotnictwo)|skrzydeł]] zamontowane są dwie belki kadłubowe zakończone [[Powierzchnie sterowe|usterzeniem]] z dwoma [[statecznik (lotnictwo)|statecznikami]] pionowymi. [[Podwozie (lotnictwo)|Podwozie]] trójpunktowe z kierowanym kółkiem przednim, chowane w locie, wyposażone w hamulce hydrauliczne. Do napędu zastosowano [[Cylinder (mechanika)|czterocylindrowy]] [[silnik tłokowy]] Rotax 914 o mocy startowej 115&nbsp;KM (86&nbsp;kW) i nominalnej 100&nbsp;KM (74,6&nbsp;kW), wyposażony w jednostopniową [[Sprężarka|sprężarkę]]. Silnik napędza dwułopatowe [[śmigło]] o zmiennym skoku i średnicy 1,7&nbsp;m{{r|AVN}}.

== Dane techniczne ==
{| class="wikitable"
|+
|
| style="text-align:center;" | Heron
| style="text-align:center;" | Heron TP
| style="text-align:center;" | Super Heron
| style="text-align:center;" | Heron II
| style="text-align:center;" | Tactical Heron
| style="text-align:center;" | Maritime Heron

|-
|Długość
|8,5 m
|14 m
|9 m
|8,5 m
|7,3 m
|8,5 m
|-
|Rozpiętość
|16,6 m
|26 m
|17 m
|16,6 m
|10,6 m
|10,6 m
|-
|Masa użyteczna
|250 kg
|2700 kg
|450 kg
|490 kg
|180 kg
|470 kg
|-
|Masa startowa
|1270 kg
|5670 kg
|1450 kg
|1430 kg
|600 kg
|1270 kg
|-
|Napęd
|Rotax 914
|Pratt & Whitney PT6A-67A
|FIAT
|Rotax 914
|Rotax 912iSC
|brak danych
|-
|Moc
|115 KM
|1 200 KM
|200 KM
|141 KM
|100 KM
|brak danych
|-
|Prędkość maksymalna
|207 km/h
|407 km/h
|280 km/h
|280 km/h
|224 km/h
|260 km/h
|-
|Pułap
|10&nbsp;000 m
|15&nbsp;000 m
|9150 m
|10&nbsp;600 m
|8000 m
|10&nbsp;600 m
|-
|Zasięg{{refn|grupa=uwaga|Lot z zachowaniem łączności dwustronnej/lot po zaprogramowanej trasie}}
|250–1000 km
|250–1000 km
|350–1000 km
|250–1000 km
|300–1500 km
|250–1000 km
|-
|Długotrwałość lotu
|45 h
|30 h
|52 h
|45 h
|24 h
|45 h
|}

== Uwagi ==
{{Uwagi}}

== Przypisy ==
<references>
<ref name="MIL">{{Cytuj stronę |url = https://milmag.pl/iai-t-heron-uja |tytuł = IAI T-Heron ujawniony |opublikowany = Milmag.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20210515053951/https://milmag.pl/iai-t-heron-ujawniony/ | język = pl |zarchiwizowano = 2022-05-15 |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="ZBI">{{Cytuj stronę |url = https://zbiam.pl/kontrakt-dla-iai-na-system-bezzalogowy-heron/ |tytuł = Kontrakt dla IAI na system bezzałogowy Heron |opublikowany = Zespół Badań i Analiz Militarnych |archiwum = https://web.archive.org/web/20221127153851/https://zbiam.pl/kontrakt-dla-iai-na-system-bezzalogowy-heron/ | język = pl |zarchiwizowano = 2022-11-27 |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="AFT">{{Cytuj stronę |url = https://www.airforce-technology.com/projects/heron-uav/ |tytuł = Heron / Machatz 1 Unmanned Aerial Vehicle (UAV) |opublikowany = Airforce Technology |archiwum = https://web.archive.org/web/20230325163711/https://www.airforce-technology.com/projects/heron-uav/ | język = pl |zarchiwizowano = 2023-03-25 |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="ZBI2">{{Cytuj stronę |url = https://zbiam.pl/iai-prezentuje-herona-mk-ii/ |tytuł = IAI prezentuje Herona Mk. II |opublikowany = Zespół Badań i Analiz Militarnych |archiwum = https://web.archive.org/web/20211205143318/https://zbiam.pl/iai-prezentuje-herona-mk-ii/ | język = pl |zarchiwizowano = 2021-12-05 |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="ZBI3">{{Cytuj stronę |url = https://zbiam.pl/republika-czeska-stawia-na-system-heron/ |tytuł = IAI prezentuje Herona Mk. II |opublikowany = Zespół Badań i Analiz Militarnych |archiwum = https://web.archive.org/web/20220926095155/https://zbiam.pl/republika-czeska-stawia-na-system-heron/ | język = pl |zarchiwizowano = 2022-09-26 |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="ALT">{{Cytuj stronę |url = https://www.altair.com.pl/news/view?news_id=32954 |tytuł = Niemiecki Heron-1 rozbił się w Afganistanie |opublikowany = Altair Agencja Lotnicza Sp. z o.o. | język = pl |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="AVN">{{Cytuj stronę |url = https://aviationweek.com/defense-space/program-dossier-iai-heron |tytuł = Program Dossier: IAI Heron |opublikowany = Aviation Week Network |archiwum = https://web.archive.org/web/20230323103940/https://aviationweek.com/defense-space/program-dossier-iai-heron | język = en |zarchiwizowano = 2023-03-23 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="RP">{{Cytuj stronę |url = https://radar.rp.pl/przemysl-obronny/art17508451-izrael-zaprezentowal-prototyp-nowego-drona |tytuł = Izrael zaprezentował prototyp nowego drona |opublikowany = Rzeczpospolita |archiwum = https://web.archive.org/web/20220124160844/https://radar.rp.pl/przemysl-obronny/art17508451-izrael-zaprezentowal-prototyp-nowego-drona | język = pl |zarchiwizowano = 2022-01-24 |data dostępu = 2023-05-26}}</ref>
<ref name="AVIA">{{Cytuj stronę |url = https://avia.pro/blog/iai-heron?ysclid=li6dk92n4d407939516 |tytuł = IAI HERON |opublikowany = Avia.pro |archiwum = https://web.archive.org/web/20230527192205/https://avia.pro/blog/iai-heron?ysclid=li6dk92n4d407939516 | język = ru |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="UN">{{Cytuj stronę |url = http://www.airwar.ru/enc/bpla/heron.html?ysclid=li6efexhqg29185657 |tytuł = Heron |opublikowany = Уголок неба |archiwum = https://web.archive.org/web/20230527195313/http://www.airwar.ru/enc/bpla/heron.html?ysclid=li6efexhqg29185657 | język = ru |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="DZ">{{Cytuj stronę |url = https://dzen.ru/a/YphPGTB3EUEqREHN |tytuł = Израильские боевые дроны "Heron TP" - это нечто особенное |opublikowany = dzen.ru |archiwum = https://web.archive.org/web/20230527203319/https://dzen.ru/a/YphPGTB3EUEqREHN | język = ru |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="DT">{{Cytuj stronę |url = https://www.defencetoday.com/air/air-platforms/germany-to-arm-heron-tp-drones/ |tytuł = Germany to arm Heron TP drones |opublikowany = Defence Today |archiwum = https://web.archive.org/web/20230131101710/https://www.defencetoday.com/air/air-platforms/germany-to-arm-heron-tp-drones/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="MF">{{Cytuj stronę |url = https://www.militaryfactory.com/aircraft/detail.php?aircraft_id=1172|tytuł = IAI Super Heron |opublikowany = Military Factory |archiwum = https://web.archive.org/web/20221210020610/https://www.militaryfactory.com/aircraft/detail.php?aircraft_id=1172 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="AIN">{{Cytuj stronę |url = https://www.ainonline.com/aviation-news/defense/2014-02-10/iai-unveils-latest-heron-uav |tytuł = IAI Unveils Latest Heron UAV |opublikowany = AIN Media Group, Inc. |archiwum = https://web.archive.org/web/20230527212307/https://www.ainonline.com/aviation-news/defense/2014-02-10/iai-unveils-latest-heron-uav | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="DEFM">{{Cytuj stronę |url = https://www.defensemirror.com/news/10034/IAI_Unveil_New_Super_Heron_UAS_At_Singapore_Airshow_2014 |tytuł = IAI Unveil New Super Heron UAS At Singapore Airshow 2014 |opublikowany = Defense Mirror |archiwum = https://web.archive.org/web/20230527214019/https://www.defensemirror.com/news/10034/IAI_Unveil_New_Super_Heron_UAS_At_Singapore_Airshow_2014 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="IAI">{{Cytuj stronę |url = https://www.iai.co.il/p/tactical-heron |tytuł = Tactical Heron |opublikowany = IAI |archiwum = https://web.archive.org/web/20221229205614/https://www.iai.co.il/p/tactical-heron | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-27 |data dostępu = 2023-05-27}}</ref>
<ref name="ASN">{{Cytuj stronę |url = https://aviation-safety.net/wikibase/244932 |tytuł = ASN Wikibase Occurrence # 244932 |opublikowany = Aviation Saefty Network |archiwum = https://web.archive.org/web/20210411013520/https://aviation-safety.net/wikibase/244932 | język = en |zarchiwizowano = 2021-04-11 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ASN2">{{Cytuj stronę |url = https://aviation-safety.net/wikibase/244966 |tytuł = ASN Wikibase Occurrence # 244966 |opublikowany = Aviation Saefty Network |archiwum = https://web.archive.org/web/20230528202330/https://aviation-safety.net/wikibase/244966 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ASN3">{{Cytuj stronę |url = https://aviation-safety.net/wikibase/306104 |tytuł = ASN Wikibase Occurrence # 306104 |opublikowany = Aviation Saefty Network |archiwum = https://web.archive.org/web/20230315183203/https://aviation-safety.net/wikibase/306104 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ASN4">{{Cytuj stronę |url = https://aviation-safety.net/wikibase/249899 |tytuł = ASN Wikibase Occurrence # 249899 |opublikowany = Aviation Saefty Network |archiwum = https://web.archive.org/web/20230528204209/https://aviation-safety.net/wikibase/249899 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ASN5">{{Cytuj stronę |url = https://aviation-safety.net/wikibase/270164 |tytuł = ASN Wikibase Occurrence # 249899 |opublikowany = ASN Wikibase Occurrence # 270164 |archiwum = https://web.archive.org/web/20230528213751/https://aviation-safety.net/wikibase/270164 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ZNEWS">{{Cytuj stronę |url = https://zeenews.india.com/news/rajasthan/iafs-unmanned-aerial-vehicle-crashes-in-barmer_1527326.html|tytuł = IAF's Unmanned Aerial Vehicle crashes in Barmer |opublikowany = Z News |archiwum = https://web.archive.org/web/20150130062810/https://zeenews.india.com/news/rajasthan/iafs-unmanned-aerial-vehicle-crashes-in-barmer_1527326.html | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="TIE">{{Cytuj stronę |url = https://indianexpress.com/article/cities/jammu/unmanned-aerial-vehicle-uav-of-iaf-crashes-in-kathua-in-jammu-kashmir-4791771/ |tytuł = Unmanned Aerial Vehicle (UAV) of IAF crashes in Kathua in Jammu-Kashmir |opublikowany = The Indian Express |archiwum = https://web.archive.org/web/20171215071831/https://indianexpress.com/article/cities/jammu/unmanned-aerial-vehicle-uav-of-iaf-crashes-in-kathua-in-jammu-kashmir-4791771/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="NDTV">{{Cytuj stronę |url = https://www.ndtv.com/india-news/second-indian-navy-heron-drone-crashes-in-gujarat-in-a-month-1837644 |tytuł = Navy's Israeli-Made Heron Drone Crashes In Porbandar. Second In 3 Weeks |opublikowany = NDTV |archiwum = https://web.archive.org/web/20230409223929/https://www.ndtv.com/india-news/second-indian-navy-heron-drone-crashes-in-gujarat-in-a-month-1837644 | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ToI">{{Cytuj stronę |url = https://www.timesofisrael.com/idf-suspects-engine-malfunction-behind-crash-of-armed-drone/ |tytuł = IDF suspects engine malfunction behind crash of armed drone |opublikowany = The Times of Israel |archiwum = https://web.archive.org/web/20230208032623/https://www.timesofisrael.com/idf-suspects-engine-malfunction-behind-crash-of-armed-drone/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-02-08 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="ToI2">{{Cytuj stronę |url = https://www.timesofisrael.com/iaf-drone-fleet-returns-to-service-after-faulty-part-that-caused-crash-replaced/ |tytuł = IAF drone fleet returns to service after faulty part that caused crash replaced|opublikowany = The Times of Israel |archiwum = https://web.archive.org/web/20230203094641/https://www.timesofisrael.com/iaf-drone-fleet-returns-to-service-after-faulty-part-that-caused-crash-replaced/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-02-03 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="DG">{{Cytuj stronę |url = https://www.deshgujarat.com/2014/11/26/iaf-uav-plane-crashes-in-kutch-photos/ |tytuł = IAF UAV plane crashes in Kutch (photos) |opublikowany = Desh Gujarat |archiwum = https://web.archive.org/web/20230528204757/https://www.deshgujarat.com/2014/11/26/iaf-uav-plane-crashes-in-kutch-photos/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="TZ">{{Cytuj stronę |url = http://www.todayszaman.com/news-347425-heron-crashes-in-southern-turkey.html |tytuł = UAV crashes in southern Turkey |opublikowany = Todays Zaman |archiwum = https://web.archive.org/web/20140517053006/www.todayszaman.com/news-347425-heron-crashes-in-southern-turkey.html | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-28 |data dostępu = 2023-05-28}}</ref>
<ref name="AFT2">{{Cytuj stronę |url = https://www.airforce-technology.com/projects/heron-tp-eitan-male-uav/ |tytuł = Heron TP (Eitan) MALE UAV |opublikowany = Airforce Technology |archiwum = https://web.archive.org/web/20230427012447/https://www.airforce-technology.com/projects/heron-tp-eitan-male-uav/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-04-27 |data dostępu = 2023-05-29}}</ref>
<ref name="AF2">{{Cytuj stronę |url = https://armedforces.eu/air_forces/drone/IAI_Eitan_%28Heron_TP%29 |tytuł = IAI Eitan (Heron TP) |opublikowany = ArmedForces.eu |archiwum = https://web.archive.org/web/20230502232603/https://armedforces.eu/air_forces/drone/IAI_Eitan_(Heron_TP) | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-02 |data dostępu = 2023-05-29}}</ref>
<ref name="IAI4">{{Cytuj stronę |url = https://www.iai.co.il/p/heron-maritime |tytuł = Maritime Heron. Next-Generation Maritime Solution|opublikowany = ArmedForces.eu |archiwum = https://web.archive.org/web/20211216224204/https://www.iai.co.il/p/heron-maritime | język = en |zarchiwizowano = 2021-12-16 |data dostępu = 2023-05-29}}</ref>
<ref name="ESD">{{Cytuj stronę |url = https://euro-sd.com/2022/05/articles/exclusive/26229/maritime-heron/ |tytuł = Maritime HERON Tested in UK |opublikowany = European Security & Defence |archiwum = https://web.archive.org/web/20220526231145/https://euro-sd.com/2022/05/articles/exclusive/26229/maritime-heron/ | język = en |zarchiwizowano = 2022-05-26 |data dostępu = 2023-05-29}}</ref>
<ref name="ACE">{{Cytuj stronę |url = https://acetechni.com/iai-heron/ |tytuł = IAI Heron |opublikowany = Ace Technical|archiwum = https://web.archive.org/web/20230530075018/https://acetechni.com/iai-heron/ | język = en |zarchiwizowano = 2023-05-30 |data dostępu = 2023-05-30}}</ref>
</references>

== Linki zewnętrzne ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=JeVPQ97EfUU MARITIME HERON IAI 3], dostęp: 2023-05-30
* [https://www.youtube.com/watch?v=z_r48BjwhBk Heron MK II - Medium Altitude Long Endurance UAV], dostęp: 2023-05-30
* [https://www.youtube.com/watch?v=bUb38j5gFTk Eye in the Sky - IAI Heron], dostęp: 2023-05-30
* [https://www.youtube.com/watch?v=QO3OS9DX_uE New Israeli UAV - The IAI "Super Heron"], dostęp: 2023-05-30

{{Izraelskie samoloty wojskowe}}

[[Kategoria:Izraelskie bezzałogowe statki powietrzne]]
[[Kategoria:IAI]]