Salmon Chase: Różnice pomiędzy wersjami

Salmon Chase
Pełne imię i nazwisko	Salmon Portland Chase
Data urodzenia	13 stycznia 1808
Data śmierci	7 maja 1873
	6. prezes Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych
Okres	od 15 grudnia 1864; do 7 maja 1873
Poprzednik	Roger Brooke Taney
Następca	Morrison Remick Waite
	25. sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 7 marca 1861; do 30 czerwca 1864
Poprzednik	John Adams Dix
Następca	William Pitt Fessenden
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 10:18, 20 mar 2023

Salmon Portland Chase (ur. 13 stycznia 1808 w Cornish, New Hampshire, zm. 7 maja 1873) – amerykański polityk okresu wojny secesyjnej, senator, prezes Sądu Najwyższego. Aktywny zwolennik zniesienia niewolnictwa.

Życiorys

Po ukończeniu studiów w Waszyngtonie został prawnikiem w Cincinnati w stanie Ohio. Był rzecznikiem przeciwników niewolnictwa i bronił wielu uciekinierów z Południa.

W latach 1849–1855 był senatorem 3 klasy ze stanu Ohio. W czasie sprawowania urzędu sprzeciwiał się rozszerzeniu niewolnictwa na nowe terytoria odbierane Indianom na zachodzie USA.

Następnie w latach 1856–1860 był gubernatorem stanu Ohio.

W 1860 r. uzyskał nominację na prezydenta USA z ramienia Partii Republikańskiej, lecz ostatecznie wycofał swą kandydaturę na rzecz Abrahama Lincolna, w którego gabinecie sprawował urząd 25. sekretarza skarbu. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych pracowników administracji w czasie wojny secesyjnej, który wprowadził „pożyczkę narodową” i aktywnie zbierał pieniądze na dalsze prowadzenie wojny. Położył podwaliny pod współczesny system bankowości światowej.

W roku 1864, po ostrej wymianie zdań z Lincolnem (który nie lubił go osobiście)^[1], złożył dymisję i został mianowany 6. prezesem Sądu Najwyższego. Na tym stanowisku przewodniczył procesowi o impeachment prezydenta Andrew Johnsona w 1868, w rok później orzekał w sprawie Texas v. White.

Chase wykorzystał możliwości Departamentu Skarbu, aby zacząć budować poparcie dla swojej nominacji na stanowisko prezydenta w wyborach 1864 r. Pojawienie się niezadowolenia z polityki rekonstrukcyjnej Lincolna wzmocniło jego sprawę. W grudniu 1863 r. w Waszyngtonie ukształtował się komitet Chase’a z senatorem Samuelem C. Pomeroyem z Kansas na czele. Ostatecznie w wyniku braku wystarczającego poparcia Salmon Chase zrezygnował z kandydowania^[2]. W roku 1872 ponownie ubiegał się o urząd prezydenta USA, startował z listy demokratów, lecz również bezskutecznie.

Jego wizerunek znajduje się na banknocie o nominale 10 000 dolarów USA (banknot nie znajduje się w powszechnym obiegu).

Przypisy

↑ W połowie 1862 r. doszło do kryzysu gabinetowego, Chase, mając poparcie sekretarza wojny Stantona, próbował doprowadzić do ustąpienia sekretarza stanu Sewarda. Powodem miała być jakoby ugodowa polityka Sewarda dążącego do pokoju bez zwycięstw. Dzięki roztropności Lincolna kryzys zdołano zażegnać (prezydent nie przyjął złożonych przez obu ministrów rezygnacji). Krzysztof Michałek, Na drodze ku potędze Warszawa 1991, s. 40.
↑ James G. Randall i Richard N.J.G.R.R.N. Current, Lincoln the President: Last Full Measure, Nowy Jork 1955, s. 99 .

Linki zewnętrzne

Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
Biografia. supremecourthistory.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-22)]. The Supreme Court Historical Society (ang.)
Biografia Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych (ang.)

[1] W połowie 1862 r. doszło do kryzysu gabinetowego, Chase, mając poparcie sekretarza wojny Stantona, próbował doprowadzić do ustąpienia sekretarza stanu Sewarda. Powodem miała być jakoby ugodowa polityka Sewarda dążącego do pokoju bez zwycięstw. Dzięki roztropności Lincolna kryzys zdołano zażegnać (prezydent nie przyjął złożonych przez obu ministrów rezygnacji). Krzysztof Michałek, Na drodze ku potędze Warszawa 1991, s. 40.

[2] James G. Randall i Richard N.J.G.R.R.N. Current, Lincoln the President: Last Full Measure, Nowy Jork 1955, s. 99 .

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Polityk infobox
- |polityk    = Salmon Portland Chase
+ |polityk               = Salmon Chase
+ |grafika               = Mathew Brady, Portrait of Secretary of the Treasury Salmon P. Chase, officer of the United States government (1860–1865, full version).jpg
- |grafika    = [[Plik:Salmon Chase, Brady-Handy photo portrait ca1855-1865.jpg|200px]]
+ |pełne imię i nazwisko = Salmon Portland Chase
- |data urodzenia = [[13 stycznia]] [[1808]]
- |data śmierci = [[7 maja]] [[1873]]
+ |data urodzenia        = 13 stycznia 1808
- |partia     =
+ |data śmierci          = 7 maja 1873
+ |partia                =
- |wykształcenie =
+ |funkcja               = 6. [[Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych|prezes Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych]]
- |religia =
+ |od                    = [[15 grudnia]] [[1864]]
- |funkcja    = 6. [[Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych|Prezes Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych]]
+ |do                    = [[7 maja]] [[1873]]
- |Pierwsza Dama =
+ |poprzednik            = [[Roger Brooke Taney]]
- |Wiceprezydent =
+ |następca              = [[Morrison Remick Waite]]
- |wicepremier(zy) =
+ |2 funkcja             = 25. [[sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych]]
- |rzadpremiera =
- |od         = [[15 grudnia]] [[1864]]
+ |2 od                  = [[7 marca]] [[1861]]
- |do         = [[7 maja]] [[1873]]
+ |2 do                  = [[30 czerwca]] [[1864]]
- |poprzednik = [[Roger Brooke Taney]]
+ |2 poprzednik          = [[John Adams Dix]]
- |następca   = [[Morrison Remick Waite]]
+ |2 następca            = [[William Pitt Fessenden]]
+ |commons               = Salmon P. Chase
- |2 funkcja    = 25. [[Sekretarze Skarbu Stanów Zjednoczonych|Sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych]]
- |2 od         = [[7 marca]] [[1861]]
- |2 do         = [[30 czerwca]] [[1864]]
- |2 poprzednik = [[John Adams Dix]]
- |2 następca   = [[William Pitt Fessenden]]
- |commons = Salmon P. Chase
 }}
-'''Salmon Portland Chase''' ([[13 stycznia]] [[1808]] w [[Gmina Cornish (New Hampshire)|Cornish]], [[New Hampshire]] - [[7 maja]] [[1873]]) − [[Stany Zjednoczone|amerykański]] polityk okresu [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]], [[Senat Stanów Zjednoczonych|senator]], [[Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych|prezes Sądu Najwyższego]]. Aktywny zwolennik [[abolicjonizm]]u.
+'''Salmon Portland Chase''' (ur. [[13 stycznia]] [[1808]] w [[Cornish (New Hampshire)|Cornish]], [[New Hampshire]], zm. [[7 maja]] [[1873]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] polityk okresu [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]], [[Senat Stanów Zjednoczonych|senator]], [[Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych|prezes Sądu Najwyższego]]. Aktywny zwolennik [[abolicjonizm|zniesienia niewolnictwa]].
+== Życiorys ==
-Po ukończeniu studiów w [[Waszyngton]]ie został prawnikiem w [[Cincinnati]] w stanie [[Ohio]]. Był rzecznikiem przeciwników niewolnictwa i bronił wielu uciekinierów z południa.
+Po ukończeniu studiów w [[Waszyngton]]ie został prawnikiem w [[Cincinnati]] w stanie [[Ohio]]. Był rzecznikiem przeciwników niewolnictwa i bronił wielu uciekinierów z Południa.
-W latach [[1849]]-[[1855]] był [[Senat Stanów Zjednoczonych|senatorem]] [[Klasy senatorów Stanów Zjednoczonych|3 klasy]] ze stanu [[Ohio]]. W czasie sprawowania urzędu przeciwiał się rozszerzeniu niewolnictwa na nowe terytoria odbierane [[Indianie|Indianom]] na zachodzie [[Stany Zjednoczone|USA]].
+W latach 1849–1855 był [[Senat Stanów Zjednoczonych|senatorem]] [[Klasy senatorów Stanów Zjednoczonych|3 klasy]] ze stanu [[Ohio]]. W czasie sprawowania urzędu sprzeciwiał się rozszerzeniu niewolnictwa na nowe terytoria odbierane [[Indianie|Indianom]] na zachodzie [[Stany Zjednoczone|USA]].
-Następnie w latach [[1856]]-[[1860]] był [[gubernator]]em stanu [[Ohio]].
+Następnie w latach 1856–1860 był [[gubernator]]em stanu [[Ohio]].
-W [[1860]] uzyskał nominację na prezydenta USA z ramienia [[Partia Republikańska (USA)|Partii Republikańskiej]], lecz ostatecznie wycofał swą kandydaturę na rzecz [[Abraham Lincoln|Abrahama Lincolna]], w którego [[Gabinet Stanów Zjednoczonych|gabinecie]] sprawował urząd 25. [[Sekretarze Skarbu Stanów Zjednoczonych|sekretarza skarbu]]. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych pracowników administracji w czasie [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]], który wprowadził "pożyczkę narodową" i aktywnie zbierał pieniądze na dalsze prowadzenie wojny. Położył podwaliny pod współczesny system bankowości światowej.
+W 1860 r. uzyskał nominację na [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydenta USA]] z ramienia [[Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)|Partii Republikańskiej]], lecz ostatecznie wycofał swą kandydaturę na rzecz [[Abraham Lincoln|Abrahama Lincolna]], w którego [[Gabinet Stanów Zjednoczonych|gabinecie]] sprawował urząd [[Sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych|25. sekretarza skarbu]]. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych pracowników administracji w czasie [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]], który wprowadził „pożyczkę narodową” i aktywnie zbierał pieniądze na dalsze prowadzenie wojny. Położył podwaliny pod współczesny system bankowości światowej.
-W roku [[1864]], po ostrej wymianie zdań z Lincolnem (który nie lubił go osobiście), złożył dymisję i został mianowany 6. [[Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych|prezesem Sądu Najwyższego]]. Na tym stanowisku przewodniczył procesowi o [[impeachment]] [[prezydent]]a [[Andrew Johnson]]a.
+W roku 1864, po ostrej wymianie zdań z Lincolnem (który nie lubił go osobiście)<ref>W połowie 1862 r. doszło do kryzysu gabinetowego, Chase, mając poparcie [[sekretarz wojny Stanów Zjednoczonych|sekretarza wojny]] [[Edwin M. Stanton|Stantona]], próbował doprowadzić do ustąpienia [[Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych|sekretarza stanu]] [[William H. Seward|Sewarda]]. Powodem miała być jakoby ugodowa polityka Sewarda dążącego do ''pokoju bez zwycięstw''. Dzięki roztropności Lincolna kryzys zdołano zażegnać (prezydent nie przyjął złożonych przez obu ministrów rezygnacji). [[Krzysztof Michałek]], ''Na drodze ku potędze'' Warszawa 1991, s. 40.</ref>, złożył dymisję i został mianowany [[Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych|6. prezesem Sądu Najwyższego]]. Na tym stanowisku przewodniczył procesowi o [[Impeachment Andrew Johnsona|impeachment]] [[prezydent]]a [[Andrew Johnson]]a w 1868, w rok później orzekał w sprawie [[Texas v. White]].
+Chase wykorzystał możliwości [[Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych|Departamentu Skarbu]], aby zacząć budować poparcie dla swojej nominacji na stanowisko prezydenta w wyborach 1864 r. Pojawienie się niezadowolenia z [[Rekonstrukcja (Stany Zjednoczone)|polityki rekonstrukcyjnej]] Lincolna wzmocniło jego sprawę. W grudniu 1863 r. w Waszyngtonie ukształtował się komitet Chase’a z senatorem Samuelem C. Pomeroyem z [[Kansas]] na czele. Ostatecznie w wyniku braku wystarczającego poparcia Salmon  Chase zrezygnował z kandydowania<ref>{{Cytuj |autor = James G. Randall i Richard N. Current |tytuł = Lincoln the President: Last Full Measure |data = 1955 |miejsce = Nowy Jork |s = 99}}</ref>. W roku 1872 ponownie ubiegał się o urząd prezydenta USA, startował z listy [[Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)|demokratów]], lecz również bezskutecznie.
-Kilkakrotnie ubiegał się o urząd [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydenta USA]]. W roku [[1872]] startował z listy [[Partia Demokratyczna (USA)|demokratów]], lecz również bezskutecznie.
 Jego wizerunek znajduje się na banknocie o nominale 10&nbsp;000 [[dolar amerykański|dolarów USA]] (banknot nie znajduje się w powszechnym obiegu).
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 == Linki zewnętrzne ==
-{{congbio|C000332}}
+* {{Congbio|C000332}}
+* {{Cytuj stronę | url = http://supremecourthistory.org/history-of-the-court/chief-justices/salmon-portland-chase-1864-1873/ | tytuł = Biografia | opublikowany = supremecourthistory.org | archiwum = https://web.archive.org/web/20110522041623/http://supremecourthistory.org/history-of-the-court/chief-justices/salmon-portland-chase-1864-1873/ | zarchiwizowano = 2011-05-22}} The Supreme Court Historical Society {{lang|en}}
-* [http://www.supremecourthistory.org/02_history/subs_timeline/images_chiefs/006.html Biografia] The Supreme Court Historical Society {{lang|en}}
-* [http://www.ustreas.gov/education/history/secretaries/spchase.shtml Biografia] [[Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych]] {{lang|en}}
+* [http://www.treasury.gov/about/history/Pages/spchase.aspx Biografia] [[Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych]] {{lang|en}}
+{{Gabinet Abrahama Lincolna}}
 {{Prezesi SN USA}}
+{{Senatorowie z Ohio}}
-{{Poprzednik Następca|urząd=[[Senat Stanów Zjednoczonych|senator 3 klasy]] |lata=[[1849]]–[[1855]] |pop=[[William Allen]] |nast=[[George E. Pugh]]}}
-{{Poprzednik Następca|urząd=Gubernator [[Ohio]] |lata=[[1856]]–[[1860]] |pop=[[William Medill]] |nast=[[William Dennison]]}}
-{{Poprzednik Następca|urząd=[[Senat Stanów Zjednoczonych|senator 3 klasy]] |lata=[[4 marca]] [[1861]] – [[6 marca]] [[1861]] |pop=[[George E. Pugh]] |nast=[[John Sherman]]}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-{{DEFAULTSORT:Chase, Salmon}}
+{{SORTUJ:Chase, Salmon}}
 [[Kategoria:Prezesi Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych]]
 [[Kategoria:Senatorzy z Ohio]]
 [[Kategoria:Gubernatorzy Ohio]]
-[[Kategoria:Sekretarze Skarbu Stanów Zjednoczonych]]
+[[Kategoria:Sekretarze skarbu Stanów Zjednoczonych]]
 [[Kategoria:Urodzeni w 1808]]
 [[Kategoria:Zmarli w 1873]]
+[[Kategoria:Osoby przedstawione na amerykańskich banknotach]]
-[[cs:Salmon P. Chase]]
-[[de:Salmon P. Chase]]
-[[en:Salmon P. Chase]]
-[[fr:Salmon Portland Chase]]
-[[it:Salmon Portland Chase]]
-[[hu:Salmon P. Chase]]
-[[nl:Salmon P. Chase]]
-[[ja:サーモン・チェイス]]
-[[no:Salmon P. Chase]]
-[[pt:Salmon P. Chase]]
-[[ru:Чейз, Сэмон Портленд]]
-[[fi:Salmon P. Chase]]
-[[sv:Salmon P. Chase]]
-[[zh:萨蒙·P·蔡斯]]

Prezydent	Abraham Lincoln
Wiceprezydent	Hannibal Hamlin Andrew Johnson
Szefowie departamentów	Dyplomacja: William H. Seward – Skarb: Salmon Chase William P. Fessenden Hugh McCulloch – Wojna: Simon Cameron Edwin M. Stanton – Sprawiedliwość: Edward Bates James Speed – Poczta: Montgomery Blair William Dennison – Marynarka Wojenna: Gideon Welles – Zasoby wewnętrzne: Caleb Blood Smith John Palmer Usher

1. klasa	Smith Meigs Worthington Boardman Kerr Ruggles Morris Tappan Corwin Ewing Wade Thurman Sherman Hanna Dick Pomerene Fess Donahey H. Burton Huffman K. Taft Bricker Young R. Taft Jr Metzenbaum DeWine S. Brown
3. klasa	Worthington Tiffin Griswold Campbell Morrow Trimble E. Brown Harrison Burnet Ewing Allen Chase Pugh Chase Sherman Matthews Pendleton Payne Brice Foraker T. Burton Harding Willis Locher T. Burton McCulloch Bulkley R. Taft Burke Bender Lausche Saxbe Metzenbaum Glenn Voinovich Portman Vance