Przejdź do zawartości

Edmund White: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
dodanie do kategorii
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
 
(Nie pokazano 44 wersji utworzonych przez 31 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image:Edmund White by David Shankbone.jpg|right|thumb|250px|Edmund White]]{{Commons|Category:Edmund White}}
[[Plik:Edmund White by David Shankbone.jpg|thumb|250px|Edmund White (2007)]]
'''Edmund Valentine White III''' (ur. [[13 stycznia]] [[1940]] roku) — [[USA|amerykański]] powieściopisarz, nowelista, dramatopisarz i krytyk. Jego najbardziej znaną książką jest częściowo autobiograficzny ''[[Zuch (powieść)|Zuch]]'' (''A Boy's Own Story'', [[1982]]; wydanie polskie [[1998]]), ukazujący dzieciństwo i wczesną młodość homoseksualnego chłopca. Większość dzieł White'a porusza wątki gejowskie.


'''Edmund Valentine White III''' (ur. 13 stycznia 1940 w [[Cincinnati]]) – amerykański powieściopisarz, dramatopisarz, nowelista i [[krytyka literacka|krytyk literacki]].
White jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich, uczestniczy też w programie pisania kreatywnego Uniwersytetu w [[Princeton]].


Uchodzi za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich przedstawiających problematykę [[homoseksualizm]]u. Na język polski prozę Edmunda White’a tłumaczyli [[Jerzy Jarniewicz]]<ref name="piw">[http://www.piw.pl/indeks-autorow/white-edmund/ Edmund White w serwisie PIW], dostęp 2009-08-01.</ref>, [[Jacek Dehnel]], [[Piotr Tarczyński]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Encor. Hotel de Dream: powieść nowojorska / Edmund White |data dostępu=2017-06-07|opublikowany=katalogi.bn.org.pl|url=http://katalogi.bn.org.pl/iii/encore/record/C__Rb2760371__Shotel%20de%20dream__Orightresult__U__X6?lang=pol&suite=cobalt}}</ref>, [[Andrzej Sosnowski (poeta)|Andrzej Sosnowski]] i [[Szymon Żuchowski]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Encore – Zapominanie Eleny / Edmund White |data dostępu=2017-06-07|opublikowany=katalogi.bn.org.pl|url=http://katalogi.bn.org.pl/iii/encore/record/C__Rb2947023__Szapominanie%20eleny__Orightresult__U__X6?lang=pol&suite=cobalt}}</ref>. Jest zdeklarowanym [[gej]]em<ref>{{NNDB|osoba|017/000047873|Edmund White}}</ref><ref>[http://www.edmundwhite.com/ Witryna internetowa Edmunda White’a].</ref>.
⚫
[[Kategoria:Amerykańscy pisarze|White, Edmund]]
⚫
[[Kategoria:Pisarze literatury LGBT|White, Edmund]]
⚫
[[Kategoria:Urodzeni w 1940]]


Studiował na [[Uniwersytet Michigan|Uniwersytecie Michigan]] (w [[Ann Arbor]]). W latach 1962–1979 pracował dla tygodnika „[[Time (tygodnik)|Time]]”. Wykładał na [[Uniwersytet Johnsa Hopkinsa|Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa]] (w [[Baltimore]]), a następnie w latach 1981–1983 na [[Uniwersytet Columbia|Uniwersytecie Columbia]] (w Nowym Jorku). Na [[Uniwersytet Yale|Uniwersytecie Yale]] i [[Uniwersytet w Princeton|Uniwersytecie w Princeton]] prowadził zajęcia z pisania kreatywnego. W latach 1983–1990 mieszkał Paryżu, nadal wykładając na amerykańskich uczelniach. Jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich<ref name="piw" />.
⚫
[[de:Edmund White]]

[[en:Edmund White]]
== Twórczość ==
[[fr:Edmund White]]
Wśród wcześniejszych utworów White’a znajdują wyrafinowane poetyckie powieści nie poruszające tematyki homoseksualnej w sposób tak wyrazisty jak późniejsze dzieła: debiutancka powieść ''Zapominanie Eleny'' (przekład polski: [[Andrzej Sosnowski (poeta)|Andrzej Sosnowski]] i [[Szymon Żuchowski]]) oraz ''Nocturnes for the King of Naples'' (1978, ''Nokturny dla króla Neapolu'')<ref name="piw" />.
[[it:Edmund White]]

[[pt:Edmund White]]
Znaczący rozgłos przyniosła mu powieść ''[[Zuch (powieść)|A Boy’s Own Story]]'' (1982, ''Spowiedź chłopca'')<ref>''A Boy’s Own Story'' wydana została w Polsce przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1998 pt. ''Zuch''.</ref> ukazująca dzieciństwo i wczesną młodość chłopaka, który odkrywa swą seksualną odmienność na tle represyjnego klimatu Ameryki [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] Homoseksualizm bohatera rodzice uważają za chorobę, co usiłuje on pogodzić z normalną edukacją i życiem rodzinnym. Bardzo osobista i intymna narracja książki, z przewrotnym zakończeniem porównywanym przez krytyków do najlepszych powieści [[Jean Genet|Geneta]] i [[Witold Gombrowicz|Gombrowicza]]<ref name="piw" />.
[[fi:Edmund White]]

Powieść stanowi pierwszą część autobiograficznej trylogii, której kolejna, ''The Beautiful Room is Empty'' (''Piękny pokój jest pusty''), ukazała się pięć lat później. Jej bohater, tradycyjnie wychowany młodzieniec ukazany w kontekście społeczno-środowiskowym, zmaga się z akceptacją własnej orientacji seksualnej. Tło ostatnich kart powieści stanowią sceny [[Stonewall (zamieszki)|nowojorskich zamieszek ulicznych na Christopher Street]] latem 1969, które stały się pierwszym aktem [[gay liberation movement]]<ref name="piw" />. Trzecia część ''The Farewell Symphony'' (1997) jest obrazem dwudziestu lat dorosłości bohatera do początku lat 90.

White jest współautorem wydanego w 1977 opracowania ''The Joy of Gay Sex'' (''Radość gejowskiego seksu''). Wśród jego publikacji znajdują się nowele poruszających problematykę [[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]] oraz liczne artykułów i szkice o tematyce [[gej]]owskiej, w tym również wydana w 1980 praca pt. ''States of Desire: Travels in Gay America'' (''Stany pożądania. Podróże po gejowskiej Ameryce'')<ref name="piw" />.

Spod pióra White’a wyszły również trzy biografie pisarzy homoseksualistów. W 1993 ukazało się, będące owocem siedmioletniej pracy, 700-stronicowe opracowanie życiorysu [[Jean Genet|Jeana Geneta]] (''Genet: A Biography''), wydane niemal równocześnie w Anglii, Ameryce i Francji<ref name="piw" /> Uchodące za najdonioślejsze dzieło krytyczne o tym pisarzu. W 1998 ukazała się biografia ''Marcel Proust'', a w 2008 ''Rimbaud: The Double Life of a Rebel''.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
⚫
{{commonscat|Edmund White}}
* „Literatura na Świecie” – numer 03/1997 (308) poświęcony twórczości Edmunda White’a

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:White, Edmund}}
[[Kategoria:Amerykańscy działacze na rzecz LGBT]]
⚫
[[Kategoria:Amerykańscy prozaicy]]
⚫
[[Kategoria:Pisarze literatury LGBT]]
[[Kategoria:Pisarze związani z Nowym Jorkiem]]
[[Kategoria:Pisarze związani z Paryżem]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Cincinnati]]
⚫
[[Kategoria:Urodzeni w 1940]]
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Yale]]

Aktualna wersja na dzień 10:25, 15 wrz 2024

Edmund White (2007)

Edmund Valentine White III (ur. 13 stycznia 1940 w Cincinnati) – amerykański powieściopisarz, dramatopisarz, nowelista i krytyk literacki.

Uchodzi za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich przedstawiających problematykę homoseksualizmu. Na język polski prozę Edmunda White’a tłumaczyli Jerzy Jarniewicz[1], Jacek Dehnel, Piotr Tarczyński[2], Andrzej Sosnowski i Szymon Żuchowski[3]. Jest zdeklarowanym gejem[4][5].

Studiował na Uniwersytecie Michigan (w Ann Arbor). W latach 1962–1979 pracował dla tygodnika „Time”. Wykładał na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa (w Baltimore), a następnie w latach 1981–1983 na Uniwersytecie Columbia (w Nowym Jorku). Na Uniwersytecie Yale i Uniwersytecie w Princeton prowadził zajęcia z pisania kreatywnego. W latach 1983–1990 mieszkał Paryżu, nadal wykładając na amerykańskich uczelniach. Jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich[1].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Wśród wcześniejszych utworów White’a znajdują wyrafinowane poetyckie powieści nie poruszające tematyki homoseksualnej w sposób tak wyrazisty jak późniejsze dzieła: debiutancka powieść Zapominanie Eleny (przekład polski: Andrzej Sosnowski i Szymon Żuchowski) oraz Nocturnes for the King of Naples (1978, Nokturny dla króla Neapolu)[1].

Znaczący rozgłos przyniosła mu powieść A Boy’s Own Story (1982, Spowiedź chłopca)[6] ukazująca dzieciństwo i wczesną młodość chłopaka, który odkrywa swą seksualną odmienność na tle represyjnego klimatu Ameryki lat 50. Homoseksualizm bohatera rodzice uważają za chorobę, co usiłuje on pogodzić z normalną edukacją i życiem rodzinnym. Bardzo osobista i intymna narracja książki, z przewrotnym zakończeniem porównywanym przez krytyków do najlepszych powieści Geneta i Gombrowicza[1].

Powieść stanowi pierwszą część autobiograficznej trylogii, której kolejna, The Beautiful Room is Empty (Piękny pokój jest pusty), ukazała się pięć lat później. Jej bohater, tradycyjnie wychowany młodzieniec ukazany w kontekście społeczno-środowiskowym, zmaga się z akceptacją własnej orientacji seksualnej. Tło ostatnich kart powieści stanowią sceny nowojorskich zamieszek ulicznych na Christopher Street latem 1969, które stały się pierwszym aktem gay liberation movement[1]. Trzecia część The Farewell Symphony (1997) jest obrazem dwudziestu lat dorosłości bohatera do początku lat 90.

White jest współautorem wydanego w 1977 opracowania The Joy of Gay Sex (Radość gejowskiego seksu). Wśród jego publikacji znajdują się nowele poruszających problematykę AIDS oraz liczne artykułów i szkice o tematyce gejowskiej, w tym również wydana w 1980 praca pt. States of Desire: Travels in Gay America (Stany pożądania. Podróże po gejowskiej Ameryce)[1].

Spod pióra White’a wyszły również trzy biografie pisarzy homoseksualistów. W 1993 ukazało się, będące owocem siedmioletniej pracy, 700-stronicowe opracowanie życiorysu Jeana Geneta (Genet: A Biography), wydane niemal równocześnie w Anglii, Ameryce i Francji[1] Uchodące za najdonioślejsze dzieło krytyczne o tym pisarzu. W 1998 ukazała się biografia Marcel Proust, a w 2008 Rimbaud: The Double Life of a Rebel.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Edmund White w serwisie PIW, dostęp 2009-08-01.
  2. ↑ Encor. Hotel de Dream: powieść nowojorska / Edmund White [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2017-06-07].
  3. ↑ Encore – Zapominanie Eleny / Edmund White [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2017-06-07].
  4. ↑ Edmund White w bazie Notable Names Database (ang.)
  5. ↑ Witryna internetowa Edmunda White’a.
  6. ↑ A Boy’s Own Story wydana została w Polsce przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1998 pt. Zuch.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • „Literatura na Świecie” – numer 03/1997 (308) poświęcony twórczości Edmunda White’a
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edmund_White&oldid=74764864”