Przejdź do zawartości

Edmund White: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m HotCat: Szybkie dodanie kategorii "Amerykańscy działacze na rzecz LGBT"
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
 
(Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 23 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Edmund White by David Shankbone.jpg|right|thumb|250px|Edmund White]]
[[Plik:Edmund White by David Shankbone.jpg|thumb|250px|Edmund White (2007)]]


'''Edmund Valentine White III''' (ur. 13 stycznia 1940 w [[Cincinnati]]) – amerykański powieściopisarz, dramatopisarz, nowelista i [[krytyka literacka|krytyk literacki]].
⚫
{{commonscat|Edmund White}}


'''Edmund Valentine White III''' (ur. 13 stycznia 1940 w [[Cincinnati]]) — [[USA|amerykański]] [[powieściopisarz]], [[nowelista]], [[dramatopisarz]] i [[krytyk]]. Uchodzi za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich przedstawiających problematykę [[homoseksualizm]]u. Na język polski prozę Edmunda White'a tłumaczył [[Jerzy Jarniewicz]]<ref name="piw">[http://www.piw.pl/autorzy/white.htm Edmund White w serwisie PIW], dostęp 2009-08-01</ref>. Jest zdeklarowanym [[gej]]em<ref>Informacja podana za [http://www.nndb.com/people/017/000047873/ NNDB.com] i [http://www.edmundwhite.com/ oficjalną stroną WWW]</ref>.
Uchodzi za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich przedstawiających problematykę [[homoseksualizm]]u. Na język polski prozę Edmunda White’a tłumaczyli [[Jerzy Jarniewicz]]<ref name="piw">[http://www.piw.pl/indeks-autorow/white-edmund/ Edmund White w serwisie PIW], dostęp 2009-08-01.</ref>, [[Jacek Dehnel]], [[Piotr Tarczyński]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Encor. Hotel de Dream: powieść nowojorska / Edmund White |data dostępu=2017-06-07|opublikowany=katalogi.bn.org.pl|url=http://katalogi.bn.org.pl/iii/encore/record/C__Rb2760371__Shotel%20de%20dream__Orightresult__U__X6?lang=pol&suite=cobalt}}</ref>, [[Andrzej Sosnowski (poeta)|Andrzej Sosnowski]] i [[Szymon Żuchowski]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Encore – Zapominanie Eleny / Edmund White |data dostępu=2017-06-07|opublikowany=katalogi.bn.org.pl|url=http://katalogi.bn.org.pl/iii/encore/record/C__Rb2947023__Szapominanie%20eleny__Orightresult__U__X6?lang=pol&suite=cobalt}}</ref>. Jest zdeklarowanym [[gej]]em<ref>{{NNDB|osoba|017/000047873|Edmund White}}</ref><ref>[http://www.edmundwhite.com/ Witryna internetowa Edmunda White’a].</ref>.


Studiował w [[University of Michigan]] w [[Ann Arbor]]. W latach 1962-1979 pracował dla tygodnika "[[Time (tygodnik)|Time]]". Wykładał na [[John Hopkins University]] w [[Baltimore]], a następnie w latach 1981-1983 na [[Columbia University]] w Nowym Jorku. Na [[Yale University]] i [[Uniwersytet w Princeton|Uniwersytecie w Princeton]] prowadził kursy ''creative writing''. W latach 1983-1990 mieszkał [[Paryż]]u, nadal wykładając na amerykańskich uczelniach. Jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich<ref name="piw" />.
Studiował na [[Uniwersytet Michigan|Uniwersytecie Michigan]] (w [[Ann Arbor]]). W latach 1962–1979 pracował dla tygodnika „[[Time (tygodnik)|Time]]”. Wykładał na [[Uniwersytet Johnsa Hopkinsa|Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa]] (w [[Baltimore]]), a następnie w latach 1981–1983 na [[Uniwersytet Columbia|Uniwersytecie Columbia]] (w Nowym Jorku). Na [[Uniwersytet Yale|Uniwersytecie Yale]] i [[Uniwersytet w Princeton|Uniwersytecie w Princeton]] prowadził zajęcia z pisania kreatywnego. W latach 1983–1990 mieszkał Paryżu, nadal wykładając na amerykańskich uczelniach. Jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich<ref name="piw" />.


== Twórczość ==
== Twórczość ==
Wśród wcześniejszych utworów White'a znajdują wyrafinowane poetyckie powieści nie poruszające tematyki homoseksualnej w sposób tak wyrazisty jak późniejsze dzieła: debiutancka powieść ''Forgetting Elena'' (1973, ''Zapominanie Eleny'') oraz ''Nocturnes for the King of Naples'' (1978, ''Nokturny dla króla Neapolu'')<ref name="piw" />.
Wśród wcześniejszych utworów White’a znajdują wyrafinowane poetyckie powieści nie poruszające tematyki homoseksualnej w sposób tak wyrazisty jak późniejsze dzieła: debiutancka powieść ''Zapominanie Eleny'' (przekład polski: [[Andrzej Sosnowski (poeta)|Andrzej Sosnowski]] i [[Szymon Żuchowski]]) oraz ''Nocturnes for the King of Naples'' (1978, ''Nokturny dla króla Neapolu'')<ref name="piw" />.


Znaczący rozgłos przyniosła mu powieść ''[[Zuch (powieść)|A Boy's Own Story]]'' (1982, ''Spowiedź chłopca'')<ref>''A Boy's Own Story'' wydana została w Polsce przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1998 pt. ''Zuch''</ref> ukazująca dzieciństwo i wczesną młodość chłopaka, który odkrywa swą seksualną odmienność na tle represyjnego klimatu Ameryki [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] Homoseksualizm bohatera rodzice uważają za chorobę, co usiłuje on pogodzić z normalną edukacją i życiem rodzinnym. Bardzo osobista i intymna narracja książki, z przewrotnym zakończeniem porównywanym przez krytyków do najlepszych powieści [[Jean Genet|Geneta]] i [[Witold Gombrowicz|Gombrowicza]]<ref name="piw" />.
Znaczący rozgłos przyniosła mu powieść ''[[Zuch (powieść)|A Boy’s Own Story]]'' (1982, ''Spowiedź chłopca'')<ref>''A Boy’s Own Story'' wydana została w Polsce przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1998 pt. ''Zuch''.</ref> ukazująca dzieciństwo i wczesną młodość chłopaka, który odkrywa swą seksualną odmienność na tle represyjnego klimatu Ameryki [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] Homoseksualizm bohatera rodzice uważają za chorobę, co usiłuje on pogodzić z normalną edukacją i życiem rodzinnym. Bardzo osobista i intymna narracja książki, z przewrotnym zakończeniem porównywanym przez krytyków do najlepszych powieści [[Jean Genet|Geneta]] i [[Witold Gombrowicz|Gombrowicza]]<ref name="piw" />.


Powieść stanowi pierwszą część autobiograficznej trylogii, której kolejna, ''The Beautiful Room is Empty'' (''Piękny pokój jest pusty''), ukazała się pięć lat później. Jej bohater, tradycyjnie wychowany młodzieniec ukazany w kontekście społeczno-środowiskowym, zmaga się z akceptacją własnej orientacji seksualnej. Tło ostatnich kart powieści stanowią sceny [[Stonewall (wydarzenia)|nowojorskich zamieszek ulicznych na Christopher Street]] latem 1969, które stały się pierwszym aktem [[gay liberation movement]]<ref name="piw" />. Trzecia część ''The Farewell Symphony'' (1997) jest obrazem dwudziestu lat dorosłości bohatera do początku lat 90.
Powieść stanowi pierwszą część autobiograficznej trylogii, której kolejna, ''The Beautiful Room is Empty'' (''Piękny pokój jest pusty''), ukazała się pięć lat później. Jej bohater, tradycyjnie wychowany młodzieniec ukazany w kontekście społeczno-środowiskowym, zmaga się z akceptacją własnej orientacji seksualnej. Tło ostatnich kart powieści stanowią sceny [[Stonewall (zamieszki)|nowojorskich zamieszek ulicznych na Christopher Street]] latem 1969, które stały się pierwszym aktem [[gay liberation movement]]<ref name="piw" />. Trzecia część ''The Farewell Symphony'' (1997) jest obrazem dwudziestu lat dorosłości bohatera do początku lat 90.


White jest współautorem wydanego w 1977 r. opracowania ''The Joy of Gay Sex'' (''Radość gejowskiego seksu''). Wśród jego publikacji znajdują się nowele poruszających problematykę [[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]] oraz liczne artykułów i szkice o tematyce [[gej]]owskiej, w tym również wydana w 1980 r. praca pt. ''States of Desire: Travels in Gay America'' (''Stany pożądania. Podróże po gejowskiej Ameryce'')<ref name="piw" />.
White jest współautorem wydanego w 1977 opracowania ''The Joy of Gay Sex'' (''Radość gejowskiego seksu''). Wśród jego publikacji znajdują się nowele poruszających problematykę [[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]] oraz liczne artykułów i szkice o tematyce [[gej]]owskiej, w tym również wydana w 1980 praca pt. ''States of Desire: Travels in Gay America'' (''Stany pożądania. Podróże po gejowskiej Ameryce'')<ref name="piw" />.


Spod pióra White'a wyszły również trzy biografie pisarzy-homoseksualistów. W 1993 r. ukazało się, będące owocem siedmioletniej pracy, 700-stronicowe opracowanie życiorysu [[Jean Genet|Jeana Geneta]] (''Genet: A Biography''), wydane niemal równocześnie w Anglii, Ameryce i Francji<ref name="piw" /> uchodące za najdonioślejsze dzieło krytyczne o tym pisarzu. W 1998 r. ukazała się biografia ''Marcel Proust'', a w 2008 ''Rimbaud: The Double Life of a Rebel''.
Spod pióra White’a wyszły również trzy biografie pisarzy homoseksualistów. W 1993 ukazało się, będące owocem siedmioletniej pracy, 700-stronicowe opracowanie życiorysu [[Jean Genet|Jeana Geneta]] (''Genet: A Biography''), wydane niemal równocześnie w Anglii, Ameryce i Francji<ref name="piw" /> Uchodące za najdonioślejsze dzieło krytyczne o tym pisarzu. W 1998 ukazała się biografia ''Marcel Proust'', a w 2008 ''Rimbaud: The Double Life of a Rebel''.


== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


== Bibliografia przedmiotowa ==
== Bibliografia ==
⚫
{{commonscat|Edmund White}}
{{Bibliografia start}}
# "Literatura na Świecie" nr 03/1997 (308) poświęcony twórczości Edmunda White'a
* „Literatura na Świecie” – numer 03/1997 (308) poświęcony twórczości Edmunda White’a
{{Bibliografia stop}}


{{Kontrola autorytatywna}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.edmundwhite.com/ Oficjalna strona internetowa]


{{DEFAULTSORT:White, Edmund}}
{{SORTUJ:White, Edmund}}
⚫
[[Kategoria:Amerykańscy działacze na rzecz LGBT]]

[[Kategoria:Amerykańscy pisarze]]
[[Kategoria:Amerykańscy prozaicy]]
[[Kategoria:Pisarze literatury LGBT]]
[[Kategoria:Pisarze związani z Nowym Jorkiem]]
[[Kategoria:Pisarze związani z Paryżem]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Cincinnati]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1940]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1940]]
[[Kategoria:Homoseksualizm w sztuce (biografie)]]
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Yale]]
⚫
[[Kategoria:Amerykańscy działacze na rzecz LGBT]]

[[de:Edmund White]]
[[en:Edmund White]]
[[fr:Edmund White]]
[[it:Edmund White]]
[[pt:Edmund White]]
[[sh:Edmund White]]
[[fi:Edmund White]]

Aktualna wersja na dzień 10:25, 15 wrz 2024

Edmund White (2007)

Edmund Valentine White III (ur. 13 stycznia 1940 w Cincinnati) – amerykański powieściopisarz, dramatopisarz, nowelista i krytyk literacki.

Uchodzi za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich przedstawiających problematykę homoseksualizmu. Na język polski prozę Edmunda White’a tłumaczyli Jerzy Jarniewicz[1], Jacek Dehnel, Piotr Tarczyński[2], Andrzej Sosnowski i Szymon Żuchowski[3]. Jest zdeklarowanym gejem[4][5].

Studiował na Uniwersytecie Michigan (w Ann Arbor). W latach 1962–1979 pracował dla tygodnika „Time”. Wykładał na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa (w Baltimore), a następnie w latach 1981–1983 na Uniwersytecie Columbia (w Nowym Jorku). Na Uniwersytecie Yale i Uniwersytecie w Princeton prowadził zajęcia z pisania kreatywnego. W latach 1983–1990 mieszkał Paryżu, nadal wykładając na amerykańskich uczelniach. Jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich[1].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Wśród wcześniejszych utworów White’a znajdują wyrafinowane poetyckie powieści nie poruszające tematyki homoseksualnej w sposób tak wyrazisty jak późniejsze dzieła: debiutancka powieść Zapominanie Eleny (przekład polski: Andrzej Sosnowski i Szymon Żuchowski) oraz Nocturnes for the King of Naples (1978, Nokturny dla króla Neapolu)[1].

Znaczący rozgłos przyniosła mu powieść A Boy’s Own Story (1982, Spowiedź chłopca)[6] ukazująca dzieciństwo i wczesną młodość chłopaka, który odkrywa swą seksualną odmienność na tle represyjnego klimatu Ameryki lat 50. Homoseksualizm bohatera rodzice uważają za chorobę, co usiłuje on pogodzić z normalną edukacją i życiem rodzinnym. Bardzo osobista i intymna narracja książki, z przewrotnym zakończeniem porównywanym przez krytyków do najlepszych powieści Geneta i Gombrowicza[1].

Powieść stanowi pierwszą część autobiograficznej trylogii, której kolejna, The Beautiful Room is Empty (Piękny pokój jest pusty), ukazała się pięć lat później. Jej bohater, tradycyjnie wychowany młodzieniec ukazany w kontekście społeczno-środowiskowym, zmaga się z akceptacją własnej orientacji seksualnej. Tło ostatnich kart powieści stanowią sceny nowojorskich zamieszek ulicznych na Christopher Street latem 1969, które stały się pierwszym aktem gay liberation movement[1]. Trzecia część The Farewell Symphony (1997) jest obrazem dwudziestu lat dorosłości bohatera do początku lat 90.

White jest współautorem wydanego w 1977 opracowania The Joy of Gay Sex (Radość gejowskiego seksu). Wśród jego publikacji znajdują się nowele poruszających problematykę AIDS oraz liczne artykułów i szkice o tematyce gejowskiej, w tym również wydana w 1980 praca pt. States of Desire: Travels in Gay America (Stany pożądania. Podróże po gejowskiej Ameryce)[1].

Spod pióra White’a wyszły również trzy biografie pisarzy homoseksualistów. W 1993 ukazało się, będące owocem siedmioletniej pracy, 700-stronicowe opracowanie życiorysu Jeana Geneta (Genet: A Biography), wydane niemal równocześnie w Anglii, Ameryce i Francji[1] Uchodące za najdonioślejsze dzieło krytyczne o tym pisarzu. W 1998 ukazała się biografia Marcel Proust, a w 2008 Rimbaud: The Double Life of a Rebel.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Edmund White w serwisie PIW, dostęp 2009-08-01.
  2. ↑ Encor. Hotel de Dream: powieść nowojorska / Edmund White [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2017-06-07].
  3. ↑ Encore – Zapominanie Eleny / Edmund White [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2017-06-07].
  4. ↑ Edmund White w bazie Notable Names Database (ang.)
  5. ↑ Witryna internetowa Edmunda White’a.
  6. ↑ A Boy’s Own Story wydana została w Polsce przez Państwowy Instytut Wydawniczy w 1998 pt. Zuch.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • „Literatura na Świecie” – numer 03/1997 (308) poświęcony twórczości Edmunda White’a
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edmund_White&oldid=74764864”