Grzegorz Gazda: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
uzupełnienie i aktualizacja |
drobne redakcyjne |
||
(Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 22 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Naukowiec infobox |
|||
{{Źródła|data=2010-03}} |
|||
|imię i nazwisko = Grzegorz Gazda |
|||
'''Grzegorz Gazda''' (ur. [[13 października]] [[1943]]) - historyk i teoretyk literatury, komparatysta, profesor zwyczajny w Uniwersytecie Łódzkim; dyrektor Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych (od 2011 - Instytut Kultury Współczesnej) ; członek Komitetu Nauk o Literaturze PAN oraz Komitetu Nauk o Kulturze PAN, członek Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN. Autor rozpraw i książek na temat awangard literackich XX w. m.in. "Futuryzm w Polsce" ([[1974]]), "Awangarda - nowoczesność i tradycja" ([[1987]]), "Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku" ([[2000]]); II wydanie poprawione i zaktualizowane ([[2009]]) oraz "Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej" ([[2008]]). Redaktor i współredaktor sześciu tomów zbiorowych "W kręgu zagadnień awangardy" ([[1985]]-[[1995]]), książek o neogotycyzmie (dwa tomy: 2002, 2003), o realizmie magicznym ([[2007]]), problemach tolerancji w literaturze (dwa tomy, 2008) oraz "Słownika rodzajów i gatunków literackich" (2006), a także tomu studiów "Space of a Garden - Space of Culture" (Cambridge 2008; polska wersja "Przestrzeń ogrodu - przestrzeń kultury", Kraków 2008). Redaktor naczelny międzynarodowego półrocznika "Zagadnienia Rodzajów Literackich/Les problemes des genres litteraires" w latach 1997-2010. |
|||
|grafika = Profesor Grzegorz Gazda.jpg |
|||
|opis grafiki = Grzegorz Gazda (2016) |
|||
|data urodzenia = 13 października 1943 |
|||
|miejsce urodzenia = [[Srock]] |
|||
|data śmierci = 28 sierpnia 2020 |
|||
|miejsce śmierci = [[Wejherowo]] |
|||
|stopień lub tytuł naukowy = Profesor |
|||
|jakich nauk = humanistycznych |
|||
|specjalność = historia i teoria literatury, komparatystyka |
|||
|almamater = [[Uniwersytet Łódzki]] |
|||
|aktywność zawodowa = Działalność naukowa |
|||
|jednostka1 typ = Uniwersytet |
|||
|jednostka1 nazwa = Uniwersytet Łódzki |
|||
|okres zatr1 = 1969–2020 |
|||
|habilitacja data = 1986 |
|||
|profesura data = 2002 |
|||
|państwo = Polska |
|||
|doktorat data = 1972 |
|||
|commons = Category:Grzegorz Gazda |
|||
}} |
|||
'''Grzegorz Józef Gazda''' (ur. [[13 października]] [[1943]] w [[Srock|Srocku]], zm. [[28 sierpnia]] [[2020]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Nie żyje historyk i teoretyk literatury prof. Grzegorz Gazda |data dostępu = 2020-08-29 |opublikowany = dzieje.pl |url = https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/nie-zyje-historyk-i-teoretyk-literatury-prof-grzegorz-gazda |język = pl}}</ref> w [[Wejherowo|Wejherowie]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Rejestr Spadkowy PL |data dostępu = 2022-10-23 |opublikowany = rejestry-notarialne.pl |url = https://rejestry-notarialne.pl/37}}</ref>) – polski [[Historia literatury|historyk]] i [[Teoria literatury|teoretyk literatury]], [[Komparatystyka|komparatysta]], profesor nauk humanistycznych. Autor książek i artykułów poświęconych porównawczym badaniom literatur europejskich XX wieku, zwłaszcza jej nurtów [[Awangarda (literatura)|awangardowych]] oraz polskiej [[Literatura polska – dwudziestolecie międzywojenne|literaturze międzywojennej]] i [[Gatunek literacki|gatunkom literackim]]. |
|||
== Wykształcenie == |
|||
Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im J. Lelewela w [[Łódź|Łodzi]]. W 1966 ukończył studia na [[Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego|Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego]] w zakresie [[Filologia polska|filologii polskiej]] ze specjalnością [[filmoznawstwo|filmoznawczą]] i uzyskał magisterium na podstawie rozprawy o polskim filmie poetyckim, pod kierunkiem [[Bolesław Lewicki|Bolesława W. Lewickiego]]. W latach 1967–1969 był doktorantem w Studium Doktoranckim [[Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk|Instytutu Badań Literackich PAN]]. W 1972 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy ''Futuryzm w Polsce na tle ówczesnych prądów literackich'' napisanej pod kierunkiem [[Stefania Skwarczyńska|Stefanii Skwarczyńskiej]] (recenzenci: [[Teresa Cieślikowska]], [[Artur Hutnikiewicz]] i [[Michał Głowiński]]). W 1986 uzyskał stopień doktora habilitowanego i etat docenta w Uniwersytecie Łódzkim na podstawie rozprawy ''Awangarda – nowoczesność i tradycja. Z teorii i historii europejskich kierunków literackich pierwszych dziesięcioleci XX wieku'' (recenzenci: [[Stefania Skwarczyńska]], [[Janusz Sławiński (filolog)|Janusz Sławiński]], [[Alina Kowalczykowa]] i Stanisław Jaworski). W 2002 uzyskał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. |
|||
== Biografia akademicka == |
|||
⚫ | |||
Etatowy pracownik [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytetu Łódzkiego]] od 1969; jako starszy asystent, [[adiunkt]], docent, profesor nadzwyczajny i profesor zwyczajny. W latach 1987–1991 kierował Zakładem Wiedzy o Filmie i pełnił funkcję prodziekana [[Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego|Wydziału Filologicznego]]. Od 1993 kierował najpierw Zakładem Teorii Literatury, następnie Katedrą Teorii Literatury, Teatru i Filmu o po jej przekształceniu w 2002 w Instytut Kultury Współczesnej pełnił (do 2012) funkcję jego dyrektora kierując jednocześnie (do 2014) Katedrą Teorii Literatury i Pracownią Języka i Kultury Żydowskiej (2005–2014). W latach 1974–1976 pracował jako lektor i wykładowca języka i literatury polskiej we Francji ([[Uniwersytet w Caen|Université de Caen]]). Był członkiem Senatu [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytetu Łódzkiego]] (2002–2012). Wypromował ponad 330 prac magisterskich i 17 doktoratów. Był promotorem [[Doktor honoris causa|doktoratów honoris causa]] dla [[Janusz Sławiński (filolog)|Janusza Sławińskiego]] i [[Amos Oz|Amosa Oza]]. Od 2003 był członkiem Rady Naukowej [[Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk|Instytutu Badań Literackich PAN]], członkiem Komitetu Nauk o Literaturze [[Polska Akademia Nauk|PAN]] i Komitetu Nauk o Kulturze PAN. W latach 2007–2010 był członkiem [[Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów|Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów]]. Laureat wielu nagród naukowych oraz odznaczeń uniwersyteckich i państwowych. |
|||
⚫ | |||
W latach 1997–2012 był redaktorem uniwersyteckiej serii ''Acta Universitatis Lodziensis. Folia Scientiae Artium i Litterarum''. Od 1983 członek redakcji, a od 1997 do 2010 redaktor naczelny czasopisma ''[[Zagadnienia Rodzajów Literackich|Zagadnienia Rodzajów Literackich/Les Problèmes des genres littéraires]]''. Był członkiem Rady Redakcyjnej także czeskich czasopism ''Slavica Litteraria'' i ''Nowaja Rusistika''. Był autorem i współredaktorem ponad 20 książek oraz ponad stu rozpraw i studiów (w tym drukowanych zagranicą). |
|||
== Działalność w organizacjach naukowych == |
|||
W latach 1970–1995 pełnił funkcję sekretarza Komisji Poetyki i Stylistyki przy [[Międzynarodowy Komitet Slawistów|Międzynarodowym Komitecie Slawistów]], był członkiem Komisji Badań Porównawczych Literatur Słowiańskich przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Od 1987 był członkiem [[Łódzkie Towarzystwo Naukowe|Łódzkiego Towarzystwa Naukowego]], Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, członkiem Komisji Kultury i Sztuki przy łódzkim oddziale [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk]]. |
|||
== Życie prywatne == |
|||
Syn Józefa i Genowefy<ref name=":0" />. Pochowany został w Łodzi na [[Cmentarz św. Rocha na Radogoszczu w Łodzi|cmentarzu pw. św. Rocha]] na Radogoszczu, przy [[Ulica Zgierska w Łodzi|ul. Zgierskiej]] 145<ref>{{Cytuj |tytuł = Grzegorz Gazda : Nekrologi : Dziennik Łódzki<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |data dostępu = 2020-09-09 |opublikowany = www.nekrologi.net |url = https://www.nekrologi.net/nekrologi/grzegorz-gazda/57533268 |język = pl}}</ref>. |
|||
Jego synem jest reżyser [[Michał Gazda (reżyser)|Michał Gazda]] (ur. 1972)<ref>{{Cytuj |tytuł = Z perspektywy absolwenta: Michał Gazda |data = październik 2023 |data dostępu = 2024-08-13 |opublikowany = www.filolog.uni.lodz.pl |url = https://www.filolog.uni.lodz.pl/strefa-kandydata/wywiady-z-absolwentami/z-perspektywy-absolwenta-michal-gazda |język = pl}}</ref>. |
|||
== Główne publikacje == |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł= Futuryzm w Polsce (seria [[Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk|IBL PAN]]: Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej) | data=1972 | wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Ossolineum]] | miejsce=Wrocław | isbn= | strony=138}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Awangarda – nowoczesność i tradycja. W kręgu europejskich kierunków literackich pierwszych dziesięcioleci XX wieku | data=1987 | wydawca=Wydawnictwo Łódzkie | miejsce=Łódź | isbn= | strony=290}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku | data=2000 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=767}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, wyd. II zmienione | data=2009 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=850}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej | data=2008 | wydawca=[[Słowo/obraz terytoria]] | miejsce=Gdańsk | isbn= | strony=270}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Słownik rodzajów i gatunków literackich (red.) | data=2006 | wydawca=[[Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”|Universitas]] | miejsce=Kraków | isbn= | strony=813}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Słownik rodzajów i gatunków literackich, wydanie nowe (red.) | data=2012 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=1253}} |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł= Profesor Grzegorz Gazda. Sylwetki Łódzkich Uczonych, zeszyt 115 | data=2014 | wydawca=[[Łódzkie Towarzystwo Naukowe]] | miejsce=Łódź | isbn= | strony=}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Historia i trwanie. 60 lat Katedry Teorii Literatury/Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych | data=2007 | wydawca=[[Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego]] | miejsce=Łódź | isbn= | strony=}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko= | imię= | inni= | tytuł=Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny | data=2006 | wydawca=[[Ośrodek Przetwarzania Informacji]] | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=}} |
|||
* ''Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Słownik biobibliograficzny'', tom 3, IBL PAN, Warszawa 2016. |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{SORTUJ:Gazda, Grzegorz}} |
|||
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Łódzkiego]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Komitetu Nauk o Literaturze PAN]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego]] |
|||
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu w Łodzi]] |
|||
[[Kategoria:Polscy historycy literatury]] |
|||
[[Kategoria:Polscy teoretycy literatury]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Zmarli w 2020]] |
Aktualna wersja na dzień 20:40, 7 paź 2024
Grzegorz Gazda (2016) | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
13 października 1943 |
Data i miejsce śmierci |
28 sierpnia 2020 |
Profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: historia i teoria literatury, komparatystyka | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1972 |
Habilitacja |
1986 |
Profesura |
2002 |
Działalność naukowa | |
Uniwersytet |
Uniwersytet Łódzki |
Okres zatrudn. |
1969–2020 |
Grzegorz Józef Gazda (ur. 13 października 1943 w Srocku, zm. 28 sierpnia 2020[1] w Wejherowie[2]) – polski historyk i teoretyk literatury, komparatysta, profesor nauk humanistycznych. Autor książek i artykułów poświęconych porównawczym badaniom literatur europejskich XX wieku, zwłaszcza jej nurtów awangardowych oraz polskiej literaturze międzywojennej i gatunkom literackim.
Wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im J. Lelewela w Łodzi. W 1966 ukończył studia na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego w zakresie filologii polskiej ze specjalnością filmoznawczą i uzyskał magisterium na podstawie rozprawy o polskim filmie poetyckim, pod kierunkiem Bolesława W. Lewickiego. W latach 1967–1969 był doktorantem w Studium Doktoranckim Instytutu Badań Literackich PAN. W 1972 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Futuryzm w Polsce na tle ówczesnych prądów literackich napisanej pod kierunkiem Stefanii Skwarczyńskiej (recenzenci: Teresa Cieślikowska, Artur Hutnikiewicz i Michał Głowiński). W 1986 uzyskał stopień doktora habilitowanego i etat docenta w Uniwersytecie Łódzkim na podstawie rozprawy Awangarda – nowoczesność i tradycja. Z teorii i historii europejskich kierunków literackich pierwszych dziesięcioleci XX wieku (recenzenci: Stefania Skwarczyńska, Janusz Sławiński, Alina Kowalczykowa i Stanisław Jaworski). W 2002 uzyskał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.
Biografia akademicka
[edytuj | edytuj kod]Etatowy pracownik Uniwersytetu Łódzkiego od 1969; jako starszy asystent, adiunkt, docent, profesor nadzwyczajny i profesor zwyczajny. W latach 1987–1991 kierował Zakładem Wiedzy o Filmie i pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego. Od 1993 kierował najpierw Zakładem Teorii Literatury, następnie Katedrą Teorii Literatury, Teatru i Filmu o po jej przekształceniu w 2002 w Instytut Kultury Współczesnej pełnił (do 2012) funkcję jego dyrektora kierując jednocześnie (do 2014) Katedrą Teorii Literatury i Pracownią Języka i Kultury Żydowskiej (2005–2014). W latach 1974–1976 pracował jako lektor i wykładowca języka i literatury polskiej we Francji (Université de Caen). Był członkiem Senatu Uniwersytetu Łódzkiego (2002–2012). Wypromował ponad 330 prac magisterskich i 17 doktoratów. Był promotorem doktoratów honoris causa dla Janusza Sławińskiego i Amosa Oza. Od 2003 był członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN, członkiem Komitetu Nauk o Literaturze PAN i Komitetu Nauk o Kulturze PAN. W latach 2007–2010 był członkiem Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Laureat wielu nagród naukowych oraz odznaczeń uniwersyteckich i państwowych.
W latach 1997–2012 był redaktorem uniwersyteckiej serii Acta Universitatis Lodziensis. Folia Scientiae Artium i Litterarum. Od 1983 członek redakcji, a od 1997 do 2010 redaktor naczelny czasopisma Zagadnienia Rodzajów Literackich/Les Problèmes des genres littéraires. Był członkiem Rady Redakcyjnej także czeskich czasopism Slavica Litteraria i Nowaja Rusistika. Był autorem i współredaktorem ponad 20 książek oraz ponad stu rozpraw i studiów (w tym drukowanych zagranicą).
Działalność w organizacjach naukowych
[edytuj | edytuj kod]W latach 1970–1995 pełnił funkcję sekretarza Komisji Poetyki i Stylistyki przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów, był członkiem Komisji Badań Porównawczych Literatur Słowiańskich przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Od 1987 był członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, członkiem Komisji Kultury i Sztuki przy łódzkim oddziale Polskiej Akademii Nauk.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Józefa i Genowefy[2]. Pochowany został w Łodzi na cmentarzu pw. św. Rocha na Radogoszczu, przy ul. Zgierskiej 145[3].
Jego synem jest reżyser Michał Gazda (ur. 1972)[4].
Główne publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Futuryzm w Polsce (seria IBL PAN: Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej). Wrocław: Ossolineum, 1972, s. 138.
- Awangarda – nowoczesność i tradycja. W kręgu europejskich kierunków literackich pierwszych dziesięcioleci XX wieku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 290.
- Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 767.
- Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, wyd. II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 850.
- Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2008, s. 270.
- Słownik rodzajów i gatunków literackich (red.). Kraków: Universitas, 2006, s. 813.
- Słownik rodzajów i gatunków literackich, wydanie nowe (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 1253.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie żyje historyk i teoretyk literatury prof. Grzegorz Gazda [online], dzieje.pl [dostęp 2020-08-29] (pol.).
- ↑ a b Rejestr Spadkowy PL [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-10-23] .
- ↑ Grzegorz Gazda : Nekrologi : Dziennik Łódzki [online], www.nekrologi.net [dostęp 2020-09-09] (pol.).
- ↑ Z perspektywy absolwenta: Michał Gazda [online], www.filolog.uni.lodz.pl, październik 2023 [dostęp 2024-08-13] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Profesor Grzegorz Gazda. Sylwetki Łódzkich Uczonych, zeszyt 115. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2014.
- Historia i trwanie. 60 lat Katedry Teorii Literatury/Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2007.
- Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2006.
- Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Słownik biobibliograficzny, tom 3, IBL PAN, Warszawa 2016.
- Absolwenci Uniwersytetu Łódzkiego
- Członkowie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów
- Członkowie Komitetu Nauk o Literaturze PAN
- Członkowie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
- Pochowani na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu w Łodzi
- Polscy historycy literatury
- Polscy teoretycy literatury
- Urodzeni w 1943
- Wykładowcy Uniwersytetu Łódzkiego
- Zmarli w 2020