Waldemar Atterdag: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m źródła/przypisy |
m poprawa linków do przek., WP:SK, lnk |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ |
[[Plik:Valdemar Atterdag.jpg|thumb|Waldemar IV Atterdag]] |
||
'''Waldemar IV Atterdag (Odnowiciel, Dojutrek)''' (ur. ok. [[1320]], zm. [[24 października]] [[1375]] w [[Gurre]]) |
'''Waldemar IV Atterdag (Odnowiciel, Dojutrek)''' (ur. ok. [[1320]], zm. [[24 października]] [[1375]] w [[Gurre]]) – [[król]] [[Dania|Danii]] w latach [[1340]] - [[1375]], syn [[Krzysztof II|Krzysztofa II]]. |
||
Gdy w 1340 r. władający Danią holsztyński hrabia [[Gerhard II]] został zabity, skończyło się trwające od ośmiu lat w tym kraju [[bezkrólewie]] i na tron wstąpił Waldemar IV Atterdag. Młody, wykształcony król początkowo władał tylko północną [[Półwysep Jutlandzki|Jutlandią]], stopniowo jednak odzyskał resztę Jutlandii, [[Zelandia (wyspa)|Zelandię]] i inne tereny spustoszonego i podzielonego za panowania poprzedniego króla kraju; w [[1361]] ponownie zjednoczył Danię przyłączając do niej [[Skania|Skanię]] i [[Gotlandia|Gotlandię]]. Doprowadziło to jednak do [[ |
Gdy w 1340 r. władający Danią holsztyński hrabia [[Gerhard II]] został zabity, skończyło się trwające od ośmiu lat w tym kraju [[bezkrólewie]] i na tron wstąpił Waldemar IV Atterdag. Młody, wykształcony król początkowo władał tylko północną [[Półwysep Jutlandzki|Jutlandią]], stopniowo jednak odzyskał resztę Jutlandii, [[Zelandia (wyspa)|Zelandię]] i inne tereny spustoszonego i podzielonego za panowania poprzedniego króla kraju; w [[1361]] ponownie zjednoczył Danię przyłączając do niej [[Skania|Skanię]] i [[Gotlandia|Gotlandię]]. Doprowadziło to jednak do [[Wojna duńsko-hanzeatycka (1362)|konfliktu]] z [[Hanza|Ligą Hanzeatycką]] zakończonego w roku [[1370]] podpisaniem niekorzystnego dla Danii [[pokój w Strzałowie|traktatu stralsundzkiego]]. |
||
W [[1346]] r. Waldemar sprzedał [[zakon krzyżacki|zakonowi krzyżackiemu]] [[Estonia|Estonię]], która należała do Danii od [[1219]]. Ruch ten wyniknął z chęci skoncentrowania sił na odbudowie królestwa i uniknięcia ewentualnego konfliktu z niebezpiecznym zakonem - utrzymanie odległej prowincji byłoby zbyt kosztowne. |
W [[1346]] r. Waldemar sprzedał [[zakon krzyżacki|zakonowi krzyżackiemu]] [[Estonia|Estonię]], która należała do Danii od [[1219]]. Ruch ten wyniknął z chęci skoncentrowania sił na odbudowie królestwa i uniknięcia ewentualnego konfliktu z niebezpiecznym zakonem - utrzymanie odległej prowincji byłoby zbyt kosztowne. |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
Źródła: |
Źródła: |
||
* {{cytuj książkę|nazwisko=Lauring|imię=Palle|tytuł=Danske konger og dronninger|wydawca=Aschehoug|data=2005|strony=122-128|język=da|isbn=87-11-22285-9}} |
* {{cytuj książkę|nazwisko=Lauring|imię=Palle|autor link=Palle Lauring|tytuł=Danske konger og dronninger|wydawca=Aschehoug|data=2005|strony=122-128|język=da|isbn=87-11-22285-9}} |
||
{{Władca-Dania|urząd=król Danii|lata=1340 - 1375|poprzednik=[[Krzysztof II]] (po 8 latach [[bezkrólewie|bezkrólewia]])|następca=[[Olaf Haakonsson|Olaf II]]}} |
{{Władca-Dania|urząd=król Danii|lata=1340 - 1375|poprzednik=[[Krzysztof II]] (po 8 latach [[bezkrólewie|bezkrólewia]])|następca=[[Olaf Haakonsson|Olaf II]]}} |
||
Wersja z 22:47, 19 sie 2011
Waldemar IV Atterdag (Odnowiciel, Dojutrek) (ur. ok. 1320, zm. 24 października 1375 w Gurre) – król Danii w latach 1340 - 1375, syn Krzysztofa II.
Gdy w 1340 r. władający Danią holsztyński hrabia Gerhard II został zabity, skończyło się trwające od ośmiu lat w tym kraju bezkrólewie i na tron wstąpił Waldemar IV Atterdag. Młody, wykształcony król początkowo władał tylko północną Jutlandią, stopniowo jednak odzyskał resztę Jutlandii, Zelandię i inne tereny spustoszonego i podzielonego za panowania poprzedniego króla kraju; w 1361 ponownie zjednoczył Danię przyłączając do niej Skanię i Gotlandię. Doprowadziło to jednak do konfliktu z Ligą Hanzeatycką zakończonego w roku 1370 podpisaniem niekorzystnego dla Danii traktatu stralsundzkiego.
W 1346 r. Waldemar sprzedał zakonowi krzyżackiemu Estonię, która należała do Danii od 1219. Ruch ten wyniknął z chęci skoncentrowania sił na odbudowie królestwa i uniknięcia ewentualnego konfliktu z niebezpiecznym zakonem - utrzymanie odległej prowincji byłoby zbyt kosztowne.
Waldemar pochowany został w katedrze Akademii w Sorø. W momencie śmierci króla z jego sześciorga dzieci przy życiu pozostała tylko Małgorzata I.
Przydomek Dojutrek zawdzięcza swojemu ulubionemu powiedzeniu jutro będzie nowy dzień.
Źródła:
- Palle Lauring: Danske konger og dronninger. Aschehoug, 2005, s. 122-128. ISBN 87-11-22285-9. (duń.).