Siedlisko ruderalne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
rozbudowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Ruderal Lobez kz1.jpg|thumb|300px|Przychacia z [[Roślina ruderalna|roślinnością ruderalną]]]] |
[[Plik:Ruderal Lobez kz1.jpg|thumb|300px|Przychacia z [[Roślina ruderalna|roślinnością ruderalną]]]] |
||
'''Siedlisko ruderalne''' – obszar poddany bardzo intensywnej [[antropopresja|działalności człowieka]], w wyniku której całkowicie, lub w bardzo dużym stopniu uległy zniszczeniu znajdujące się na nim naturalne [[Siedlisko (biologia)|siedliska]] roślin i zwierząt, wykształcił się natomiast nowy typ [[roślina ruderalna|roślinności ruderalnej]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Sudnik-Wójcikowska |imię=Barbara|imię2=B.|autor2=Koźniewska|tytuł=Słownik terminów z zakresu synantropizacji szaty roślinnej |wydawca=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego |miejsce= Warszawa|rok=1988 |isbn= |
'''Siedlisko ruderalne''' – obszar poddany bardzo intensywnej [[antropopresja|działalności człowieka]], w wyniku której całkowicie, lub w bardzo dużym stopniu uległy zniszczeniu znajdujące się na nim naturalne [[Siedlisko (biologia)|siedliska]] roślin i zwierząt, wykształcił się natomiast nowy typ [[roślina ruderalna|roślinności ruderalnej]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Sudnik-Wójcikowska |imię=Barbara|imię2=B.|autor2=Koźniewska|tytuł=Słownik terminów z zakresu synantropizacji szaty roślinnej |wydawca=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego |miejsce= Warszawa|rok=1988 |isbn=}}</ref>. Przykłady siedlisk ruderalnych<ref name=sudnik>{{Cytuj książkę | nazwisko = Sudnik-Wójcikowska| imię=Barbara|autor link =Barbara Sudnik-Wójcikowska|tytuł = Rośliny synantropijne| data = 2010 | wydawca = Multico Oficyna Wydawnicza | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-7073-698-9}}</ref>: |
||
; Szczeliny murów, dachów, schodów, płyt chodnikowych i asfaltu: Warunki życia w tych siedliskach charakteryzują się dużymi różnicami temperatur w różnych porach dnia, utrudnionym dostępem roślin do wody i gleby, narażeniem roślin na wydeptywanie i zwykle dużym skażeniem środowiska. W Polsce przebadano florę wielu siedlisk tego typu, m.in. w [[Pałac Kultury i Nauki|Pałacu Kultury i Nauki]] i na nieistniejącym już [[Stadion X-lecia|Stadionie X-lecia]] w Warszawie<ref name=sudnik/>. |
|||
* szczeliny murów, dachów, schodów, płyt chodnikowych i asfaltu, |
|||
* [[Hałda|hałdy]] górnicze i poprzemysłowe, |
|||
; [[Hałda|Hałdy]] górnicze i poprzemysłowe: Warunki życia na [[hałda]]ch są dla organizmów wybitnie niekorzystne. Hałdy to niestałe, osypujące się podłoże, brak w nim wody, szczególnie w górnych partiach, mała jest zawartość pierwiastków chemicznych niezbędnych roślinom do życia, duża natomiast ilość pierwiastków zbędnych, często toksycznych. Hałdy są bardzo zróżnicowane pod względem składu chemicznego, warunki siedliskowe w ich różnych miejscach są bardzo różne i bardzo wolno zachodzą w nich procesy glebotwórcze<ref>A. Rostański. ''Spontaniczne kształtowanie się pokrywy roślinnej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego na Górnym Śląsku''. Prace Naukowe Uniwersytetu Sląskiego 2410, 2006 r.</ref>. |
|||
* przydroża, wydepczyska, pobocza ulic i autostrad, |
|||
; Przydroża, wydepczyska, pobocza ulic i autostrad: Charakteryzują się silnie ubitym, więc źle napowietrzonym podłożem. Pobocza dróg i autostrad są ponadto zazwyczaj silnie zasolone i skażone metalami ciężkimi, substancjami pochodzącymi z ropy naftowej oraz [[herbicydy|herbicydami]] używanymi do niszczenia roślinności. Zawartość soli jest zmienna w ciągu roku i zależna od odległości od nawierzchni drogi. Najwyższa koncentracja soli jest wiosną i maleje wraz z odległością od drogi. Najsilniej zanieczyszczona jest strefa najbliższa jezdni, w której dodatkowo zalega błoto pośniegowe<ref name=sudnik/>. |
|||
; Torowiska kolejowe i tramwajowe: |
|||
; [[Wysypisko śmieci|Wysypiska śmieci]]: |
|||
; [[Port wodny|Porty]], dworce kolejowe i autobusowe: |
|||
; Otoczenie elewatorów zbożowych i młynów: |
|||
Szczególnie dużo siedlisk ruderalnych znajduje się w miastach, przy drogach i na terenach przemysłowych, tutaj bowiem siedliska naturalne zostały najbardziej zniszczone w wyniku działalności człowieka, a teren przekształcony. W zasiedlaniu terenów ruderalnych często dużą rolę odgrywają [[gatunek synantropijny|gatunki synantropijne]]<ref name=sudnik/>. |
Szczególnie dużo siedlisk ruderalnych znajduje się w miastach, przy drogach i na terenach przemysłowych, tutaj bowiem siedliska naturalne zostały najbardziej zniszczone w wyniku działalności człowieka, a teren przekształcony. W zasiedlaniu terenów ruderalnych często dużą rolę odgrywają [[gatunek synantropijny|gatunki synantropijne]]<ref name=sudnik/>. |
||
;Zobacz też: |
; Zobacz też: |
||
* [[Roślina ruderalna|Rośliny ruderalne]] |
* [[Roślina ruderalna|Rośliny ruderalne]] |
||
Wersja z 10:28, 4 lut 2015
Siedlisko ruderalne – obszar poddany bardzo intensywnej działalności człowieka, w wyniku której całkowicie, lub w bardzo dużym stopniu uległy zniszczeniu znajdujące się na nim naturalne siedliska roślin i zwierząt, wykształcił się natomiast nowy typ roślinności ruderalnej[1]. Przykłady siedlisk ruderalnych[2]:
- Szczeliny murów, dachów, schodów, płyt chodnikowych i asfaltu
- Warunki życia w tych siedliskach charakteryzują się dużymi różnicami temperatur w różnych porach dnia, utrudnionym dostępem roślin do wody i gleby, narażeniem roślin na wydeptywanie i zwykle dużym skażeniem środowiska. W Polsce przebadano florę wielu siedlisk tego typu, m.in. w Pałacu Kultury i Nauki i na nieistniejącym już Stadionie X-lecia w Warszawie[2].
- Hałdy górnicze i poprzemysłowe
- Warunki życia na hałdach są dla organizmów wybitnie niekorzystne. Hałdy to niestałe, osypujące się podłoże, brak w nim wody, szczególnie w górnych partiach, mała jest zawartość pierwiastków chemicznych niezbędnych roślinom do życia, duża natomiast ilość pierwiastków zbędnych, często toksycznych. Hałdy są bardzo zróżnicowane pod względem składu chemicznego, warunki siedliskowe w ich różnych miejscach są bardzo różne i bardzo wolno zachodzą w nich procesy glebotwórcze[3].
- Przydroża, wydepczyska, pobocza ulic i autostrad
- Charakteryzują się silnie ubitym, więc źle napowietrzonym podłożem. Pobocza dróg i autostrad są ponadto zazwyczaj silnie zasolone i skażone metalami ciężkimi, substancjami pochodzącymi z ropy naftowej oraz herbicydami używanymi do niszczenia roślinności. Zawartość soli jest zmienna w ciągu roku i zależna od odległości od nawierzchni drogi. Najwyższa koncentracja soli jest wiosną i maleje wraz z odległością od drogi. Najsilniej zanieczyszczona jest strefa najbliższa jezdni, w której dodatkowo zalega błoto pośniegowe[2].
- Torowiska kolejowe i tramwajowe
- Wysypiska śmieci
- Porty, dworce kolejowe i autobusowe
- Otoczenie elewatorów zbożowych i młynów
Szczególnie dużo siedlisk ruderalnych znajduje się w miastach, przy drogach i na terenach przemysłowych, tutaj bowiem siedliska naturalne zostały najbardziej zniszczone w wyniku działalności człowieka, a teren przekształcony. W zasiedlaniu terenów ruderalnych często dużą rolę odgrywają gatunki synantropijne[2].
- Zobacz też
- ↑ Barbara Sudnik-Wójcikowska, Koźniewska: Słownik terminów z zakresu synantropizacji szaty roślinnej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1988.
- ↑ a b c d Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-698-9.
- ↑ A. Rostański. Spontaniczne kształtowanie się pokrywy roślinnej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Prace Naukowe Uniwersytetu Sląskiego 2410, 2006 r.