Wikipedia:Propozycje tematów/Rosja

Oto lista haseł do napisania na temat Rosji na polskiej Wikipedii. Można dodawać hasła do listy.

Objaśnienia:

1. czerwony link – propozycja nazwy hasła w polskiej Wikipedii (można zmienić jeśli jest to uzasadnione).
2. (ru:..., en:...) itp. – odpowiednik hasła w Wikipedii innych wersji językowych (można podawać do trzech linków, preferowany język rosyjski i angielski lub też inny).
3. Rusłan Jamadajew (1961–2008) – przy propozycjach haseł biograficznych należy podawać daty krańcowe życia.
4. 87: – liczba interwiki dla brakujących haseł (wg Wikipedia:Propozycje tematów/Najwięcej interwiki)
5. po napisaniu nowego hasła warto dodać propozycje kolejnych ze znajdujących się w nim czerwonych linków.

Ostatnia aktualizacja: 25 maja 2022

Geografia

Morfologia

• Wyspy: Stołbowaja
• Pasma górskie. Szczyty: Wzgórze Pronczisziew (ru:Кряж Прончищева)
• Przylądki: Przylądek Swiatoj Nos
• Regiony geograficzne: 43: Europejska część Rosji (ru:Европейская часть России, en:European Russia)

Hydrografia

• Rzeki:
• Jeziora: Chajyr
• Cieśniny: Cieśnina Eterikan

Demografia. Osadnictwo

• Miasta: Sewsk (ru:Севск). tu jest Siewsk.
• Wsie:
• Urbanistyka. Przestrzeń miejska:
• Dzielnice: Oganer (ru:Оганер)

Przyroda

Zoologia

• Zwierzęta: 32: Dziwonia syberyjska (ru:Сибирская чечевица, en:Pallas's rosefinch) • Wiewiórka syberyjska • Jeleń Dybowskiego

Botanika

• Rośliny endemiczne:
• Grzyby:

Klęski żywiołowe

• Powodzie: Powódź w Mandżurii (en:2013 China–Russia floods)
• Trzęsienia ziemi: Trzęsienie ziemi na Sachalinie (ru:Землетрясение в Нефтегорске (1995)) • Trzęsienie ziemi na Morzu Ochockim (ru:Глубокое Охотоморское землетрясение)

Biografie (geografowie)

• 32: Piotr Semionow (1827–1914) (ru:Семёнов-Тян-Шанский, Пётр Петрович, en:Pyotr Semyonov-Tyan-Shansky)

Językoznawstwo

• Języki: 61: Język kumycki (ru:Кумыкский язык, en:Kumyk language) • 41: Język szoryjski (ru:Шорский язык, en:Shor language) • 34: Język czułymski (ru:Чулымский язык, en:Chulym language) • 34: Język ludycki (ru:Людиковское наречие, en:Ludic language) • 38: Języki na Kaukazie (ru:Языки Кавказа, en:Languages of the Caucasus) • 38: Język tatski (ru:Татский язык, en:Tat language (Caucasus)) • 37: Język dargiński (ru:Даргинский литературный язык, en:Dargwa language) • 39: Język górnomaryjski (ru:Горномарийский язык, en:Hill Mari language)
• Alfabet: 32: Koppa (cyrylica) (ru:Коппа (кириллица), en:Koppa (Cyrillic))
• Instytucje językowe: Narodowy Korpus Języka Rosyjskiego

Historia

Geografia historyczna

• Dawne państwa: Kabardia (ru:Кабарда) • 41: Kumania (ok. X w.–1241) (ru:Дешт-и-Кипчак, en:Cumania) • 34: Alania (IX w.–1239) (ru:Алания, en:Alania)
• Dawne jednostki podziału administracyjnego: Namiestnictwo kaukaskie (ru:Кавказское наместничество) • Namiestnictwo koływańskie (ru:Колыванское наместничество) • Namiestnictwo nowogrodzko-siewierskie (ru:Новгород-Северское наместничество) Namiestnictwo tobolskie (ru:Тобольское наместничество) • Generał-gubernatorstwo irkuckie (ru:Иркутское генерал-губернаторство) • Generał-gubernatorstwo małorosyjskie (ru:Малоросси́йское генера́л-губерна́торство) • Generał-gubernatorstwo nadamurskie (ru:Приамурское генерал-губернаторство) • Generał-gubernatorstwo stepowe (ru:Степное генерал-губернаторство) • Generał-gubernatorstwo turkiestańskie (ru:Туркестанское генерал-губернаторство) • Gubernia ałtajska (ru:Алтайская губерния) • Gubernia kaukaska (ru:Кавказская губерния) • Gubernia mikołajewska (ru:Николаевская губерния) • Gubernia połocka (ru:Полоцкая губерния) • Gubernia syberyjska (ru:Сибирская губерния) • Gubernia szemachijska (ru:Шемахинская губерния) • Gubernia wyborska (ru:Выборгская губерния) • Okręg czarnomorski (ru:Черноморский округ (Российская империя).
• Regiony historyczno-kulturowe: Digoria (ru:Дигория) • Powietłuże (ru:Поветлужье) • Prefektura Karafuto (ru:Карафуто) • Przykamie (ru:Прикамье) • Ruś Pomorska (ru:Поморская Русь, ru:Поморье) • Starodubszczyzna (ru:Стародубщина) • Step Połowiecki (ru:Половецкая степь) • Stepy Salskie (ru:Сальские степи) • Szary Klin (ru:Серый Клин, ru:Серая Украина) • Tofalaria (ru:Тофалария) • Zadońszczyzna (ru:Задонщина, ru:ОЭЗ РУ Задонщина) • Ziemia Chłynowska (ru:Хлыновская земля, ru:Вятская земля) • Ziemia Włodzimiersko-Suzdalska • Żółty Klin (ru:Жёлтый Клин).

Średniowiecze

• Wydarzenia: 34: Najazd mongolski na Europę (1236–1242) (ru:Западный поход монголов, en:Mongol invasion of Europe)

Późna nowożytność (1721–1917)

• Wydarzenia: 41: Powstanie Dekabrystów (ru:Восстание декабристов, en:Decembrist revolt)
• Dyplomacja: 39: Pokój w Gulistanie (ru:Гюлистанский мирный договор, en:Treaty of Gulistan) • Pokój w Torkamanczaju (ru:Туркманчайский мирный договор, en:Treaty of Turkmenchay)
• Kolonie: Sagallo (ru:Сагалло)
• I wojna światowa: 31: Bitwa pod Sarkamszem (ru:Сарыкамышская операция, en:Battle of Sarikamish)

Nowoczesność (1917–1990)

• Syntezy: 32: Historia Związku Radzieckiego (ru:История СССР, en:History of the Soviet Union)
• Ustrój polityczny: 40: Państwo komunistyczne (ru:Коммунистическое государство, en:Communist state)
• Dyplomacja: 37: Pokój moskiewski (1940) (ru:Московский мирный договор (1940), en:Moscow Peace Treaty)

Współczesność (od 1990)

• Zestrzelenie śmigłowca Mi-8 (en:1991 Azerbaijani Mil Mi-8 shootdown)
• wojna rosyjsko–czeczeńska: Masakra uchodźców w Groznym (en:1999 Grozny refugee convoy shooting) • Bombardowanie Groznego (en:2004 raid on Grozny) • Bombardowanie Nazaranu (en:2004 raid on Nazaran) • Starcia w Groznym (en:2014 Grozny clashes).
• powstanie kabardyjskie: Bombardowanie Nalczyku (en:2005 Nalchik raid).

Biografie

• Władcy: Gzak (zm. 1191) (ru:Гзак) – chan połowiecki
• Żołnierze: Mowładi Bajsarow (1966–2006) – czeczeński oficer (en:Movladi Baisarov) • Rusłan Jamadajew (1961–2008) (en:Ruslan Yamadayev) – czeczeński oficer.

Gospodarka

Górnictwo

• Arktikugol (ru:Арктикуголь, en:Arktikugol)

Energetyka

• Energia wodna: 33: Wodno-wodny reaktor energetyczny (ru:Водо-водяной энергетический реактор, en:VVER)

Komunikacja

• Transport kołowy: Droga Babinowska (ru:Бабиновская дорога)
• Transport kolejowy:
• Transport wodny: Sybir (lodołamacz 1938) • Sybir (lodołamacz 1977) (ru:Сибирь (атомный ледокол проекта 10520))• Sybir (lodołamacz 2017) (ru:Сибирь (атомный ледокол проекта 22220))
• Lotnictwo:

Handel. Usługi

• Banki: Azowsko-Doński Bank Handlowy • Wołżańsko-Kamski Bank Handlowy

Oświata i Nauka

Nauka

• Organizacja nauki: Instytut Naukowo-Badawczy Rolnictwa Dalekiej Północy
• Szkolnictwo wyższe: 37: Rosyjski Uniwersytet Przyjaźni Narodów (ru:Российский университет дружбы народов, en:Peoples' Friendship University of Russia)
• Wyprawy badawcze: Druga Wyprawa Kamczacka
• Naukowcy. Odkrywcy. Badacze: Frederick George Jackson

Technika

• Program kosmiczny: 36: Radziecki program kosmiczny (ru:Космическая программа СССР, en:Soviet space program) • Sojuz (rakieta nośna) (ru:Союз (ракета-носитель), en:Soyuz (rocket family))
• Inżynierowie: Dmitrij Żurawski (1821–1891)

Kultura

Architektura

• Style. Kierunki: 33: Architektura stalinowska (ru:Сталинская архитектура, en:Stalinist architecture)
• Budynki: 54: Wielki Pałac Katarzyński (ru:Большой Екатерининский дворец, en:Catherine Palace)

Sztuka i rzemiosło artystyczne

• Malarze: Piotr Sokołow (1791–1848) (ru:Соколов, Пётр Фёдорович) • Piotr Sokołow (1821–1899) (ru:Соколов, Пётр Петрович (художник))

Literatura

• Życie literackie: Związek Pisarzy Rosji (ru:Союз писателей Россиии) • Związek Pisarzy Rosyjskich (ru:Союз российских писателей)
• Powieści: 34: Córka kapitana (ru:Капитанская дочка, en:The Captain's Daughter) Czasie, naprzód! • Dwaj kapitanowie (ru:Два капитана (роман)) • Komisarz Hard i błękitni ludzie • Kordzik (powieść) (ru:Кортик (повесть) www1, www2) • Kulista tajemnica (ru:Круглая тайна) • Miliard lat przed końcem świata (ru:За миллиард лет до конца света) • Samotny biały żagiel (ru:Белеет парус одинокий) • Sny szybkie (ru:Быстрые сны).
• Pisarze: Marietta Czudakowa (1937–2021) (ru:Чудакова, Мариэтта Омаровна) • Dymitr De-Spiller (ur. ok. 1950) (ru:Дмитрий Де-Спиллер) • Oleg Diwow (ur. 1968) (ru:Олег Дивов) • Sewer Gansowski (1919–1990) (ru:Север Гансовский) • Fiodor Gładkow (1883–1958) (ru:Гладков, Фёдор Васильевич) • Michaił Griesznow (1916–1991) (ru:Грешнов, Михаил Николаевич) • Ariadna Gromowa (1916–1981) (ru:Громова, Ариадна Григорьевна) • Roman Jarow (1933–2005) (ru:Яров, Ромэн Ефремович) • Michaił Jemcew (1930–2003) (ru:Емцев, Михаил Тихонович) • Zinowij Juriew (1925–2020) (ru:Юрьев, Зиновий Юрьевич) • Aleksiej Kaługin (ur. 1963) (ru:Калугин, Алексей Александрович) • Wiktor Kołupajew (1936–2001) (ru:Колупаев, Виктор Дмитриевич) • Jeremiej Parnow (1935–2009) (ru:Парнов, Еремей Иудович) • Michaił Puchow (1944–1995) (ru:Пухов, Михаил Георгиевич) • Wiktor Saparin (1905–1970) (ru:Сапарин, Виктор Степанович) • Siergiej Siniakin (1953–2020) (ru:Синякин, Сергей Николаевич) • Aleksander Szalimow (1917–1991) (ru:Шалимов, Александр Иванович) • 35: Ilf i Pietrow (ru:Ильф и Петров, en:Ilf and Petrov)

Muzyka

• Instrumenty:
• Muzycy:

Film

• filmy: Bojar Orsza (ru:Боярин Орша (фильм)) • Cement (film 1973) (www) • Cichy Don (film 2006) (ru:Тихий Дон (телесериал), www) • Czarodziej sadów (ru:Мичурин (фильм), www, filmweb) • Czasie, naprzód! (film) (ru:Время, вперёд! (фильм), www) • Czuk i Hek (film) (ru:Чук и Гек (фильм) www) • Dacza (film) (ru:Дача (фильм)) • Domek w Kołomnie (film 1913) (ru:Домик в Коломне (фильм)) • Dwaj kapitanowie (film) – strona ujednoznaczniająca: 1) Dwaj kapitanowie (film 1955) (ru:Два капитана (фильм, 1955), www) • 2) Dwaj kapitanowie (film 1976) (ru:Два капитана (фильм, 1976)) • Dwanaście krzeseł (film 1976) (ru:12 стульев (фильм, 1976)) • Dziwni ludzie (ru:Странные люди (фильм, 1969)) • Eugeniusz Oniegin (film 1911) (ru:Евгений Онегин (фильм, 1911)) • Fałszywy banknot (www) • Goniec (film) (ru:Курьер (фильм, 1986), www) • Gwiazda zwodniczego szczęścia (ru:Звезда пленительного счастья) • Hrabina Szeremietiewa (ru:Графиня Шереметева (фильм) www) • Jak okłamywał jej męża (ru:Как он лгал её мужу (фильм)) • Jest taki chłopak (ru:Живёт такой парень) • Katia-Katiusza (www) • Katarzyna Masłowa (www) • Koniec wieczności (film) (ru:Конец Вечности (фильм), www) • Kordzik (film) – strona ujednoznaczniająca: 1) Kordzik (film 1954) (ru:Кортик (фильм, 1954), www), 2) Kordzik (film 1973) (ru:Кортик (фильм, 1973), www) • Martwe dusze (film 1960) (ru:Мёртвые души (фильм, 1960)) • Martwe dusze (film 1984) (ru:Мёртвые души (фильм, 1984), www) • Maturzystki (ru:Сверстницы) • Milcz, smutku, milcz (ru:Молчи, грусть… молчи…) • Milczenie doktora Evansa (ru:Молчание доктора Ивенса, filmweb) • Opowieść o siedmiu powieszonych (ru:Рассказ о семи повешенных (фильм)) • Ożenek (film 1909) (www) • Projekt inżyniera Prajta (ru:Проект инженера Прайта, www) • Przy kominku (www) • Przysięga Timura (ru:Клятва Тимура (фильм), www) • Samotny biały żagiel (film) (ru:Белеет парус одинокий (фильм, 1937), www) • Siedmiu śmiałych (ru:Семеро смелых) • Sierp i młot (film 1994) (ru:Серп и молот (фильм, 1994), www) • Sonata Kreutzerowska (film 1914) (www) • Sonata Kreutzerowska (film 1987) (ru:Крейцерова соната (фильм, 1987)) • Wasz syn i brat (ru:Ваш сын и брат) • Zbrodnia przy ulicy Dantego (ru:Убийство на улице Данте) • Złodzieje i prostytutki (ru:Воры и проститутки (фильм)) • Żywy trup (film) – strona ujednoznaczniająca: 1) Żywy trup (film 1911) (www), 2) Żywy trup (film 1918) (www), 3) Żywy trup (film 1968) (ru:Живой труп (фильм, 1968), www), 4) Żywy trup (film 1987) (ru:Живой труп (фильм-спектакль), www)
• reżyserzy: Tatiana Bieriezancewa (1912–1995) (ru:Березанцева, Татьяна Борисовна, www) • Andriej Jermasz (ur. 1957) (ru:Ермаш, Андрей Филиппович) • Iwan Łukinski (1906–1986) (ru:Лукинский, Иван Владимирович) • Aleksandr Miedwiedkin (1900–1989) (ru:Медведкин, Александр Иванович) • Władisław Mikosza (1909–2004) (ru:Микоша, Владислав Владиславович) • Jakow Mirimow (1908–1978) (ru:Миримов, Яков Львович) • Aleksandr Stołper (1907–1979) (ru:Столпер, Александр Борисович) • Władimir Szredel (1918–1993) (ru:Шредель, Владимир Маркович • www) • Wiktor Tiegubowicz

• aktorzy: Olga Borowikowa (ru:Ольга Боровикова) • Wiera Popowa (aktorka) (1889–1982) (ru:Попова, Вера Николаевна) • Elena Sawicka (1908–1959) (ru:Савицкая, Елена Фёдоровна) • Oleg Striżenow (ur. 1929) (ru:Стриженов, Олег Александрович) • Borys Szczukin (1894–1939) (ru:Щукин, Борис Васильевич)
• operatorzy filmowi: Fiodor Proworow (1905–1975) (ru:Проворов, Фёдор Фёдорович)

Sport

• Instytucje sportowe: Moskiewskie Laboratorium Antydopingowe (en:Moscow Anti-Doping Laboratory, ru:Московская антидопинговая лаборатория)
• Działacze sportowi (biografie): Grigorij Rodczenkow (ur. 1958) (en:Grigory Rodchenkov, ru:Родченков, Григорий Михайлович) – szef Moskiewskiego Laboratorium Antydopingowego.

Media

• Prasa: Iskusstwo Kino (ru:Искусство кино) • Jesli (ru:Если (журнал) • Kino Park (ru:КИНО ПАРК) • Kultura Słowa (ru:Культура слова (журнал)) • Literatura Radziecka • Mir Fantastiki (ru:Мир фантастики) • Nauka i Żizń (ru:Наука и жизнь) • Połdień. XXI wiek (ru:Полдень. XXI век) • Ruskaja Mysl (ru:Русская мысль (журнал)) • Ruskaja Starina (ru:Русская старина) • Ruskij Archiw (ru:Русский архив) • Ruskij Sport (ru:Русский спорт) • Ruskoje Słowo (ru:Русское слово (журнал)) • Satirikon (ru:Сатирикон (журнал)) • Sowietskij Ekran (ru:Советский экран) • Sowietskij Sojuz (ru:Советский Союз (журнал)) • Sputnik (czasopismo) (ru:Спутник (журнал)) • Syn Otieczestwa (ru:Сын отечества) • Uralskij Sledopyt (ru:Уральский следопыт) • Wokrug Swieta (ru:Вокруг света) • Wsiemirnyj Sledopyt (ru:Всемирный следопыт)
• Radio:
• Telewizja:
• Dziennikarze (biografie):

Ochrona dóbr kultury

• 34: Złote Góry Ałtaju (ru:Золотые горы Алтая, en:Golden Mountains of Altai) • 32: Białościenne Monumenty we Włodzimierzu i Suzdalu (ru:Белокаменные памятники Владимира и Суздаля, en:White Monuments of Vladimir and Suzdal) • 33: Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Rosji (ru:Список объектов всемирного наследия ЮНЕСКО в России, en:List of World Heritage Sites in Russia)

Etnografia

Etniczność

• Grupy etniczne: 38: Karlukowie (ru:Карлуки, en:Karluks) • 40: Turcy meszchetyńscy (ru:Турки-месхетинцы, en:Meskhetian Turks) • Czełkacy • Czułymcy • Kumandyjczycy • Sojoci (Caatanie)

Kultura ludowa

• Muzyka:
• Taniec: Tradycyjny taniec ludowy w Rosji (ru:Русский народный танец)

Religia i filozofia

Religia

• Prawosławie:
• Katolicyzm:
• Wiara rodzima:
• Duchowni (biografie): Agafia Łykowa (ur. 1944) (ru:Лыкова, Агафья Карповна)

Filozofia

• Marksizm: 40: Wartość dodana (marksizm) (en:Surplus value)

Społeczeństwo

Grupy społeczne

• 57: klasa pracująca (ru:Рабочий класс, en:Working class)

Administracja publiczna

• Administracja centralna: 45: Premier Rosji (ru:Председатель Правительства Российской Федерации, en:Prime Minister of Russia)
• Jednostki podziału administracyjnego: 85: Podmioty federalne Rosji (ru:Субъекты Российской Федерации, en:Federal subjects of Russia) • Rejon bułuński (ru:Булунский улус)

Wojsko

• Organizacja armii: Ochotnicze Towarzystwo Służby Armii, Lotnictwu i Flocie (ru:Добровольное Общество Содействия Армии, Авиации и Флоту, ru:ДОСААФ, en:DOSAAF)
• Sprzęt wojskowy: 34: Scud (en:Scud missile)

Bezpieczeństwo publiczne

• Przestępczość: Bratwa (en:Russian mafia)
• Terroryzm: Zamach terrorystyczny w Moskwie (en:2006 Moscow market bombing) • Zamach terrorystyczny w Groznym (en:2014 Grozny bombing)

Polityka

• Stosunki międzynarodowe: 87: G8 (grupa) (en:Group of Eight) • Ukraińsko–rosyjski spór o gaz (2005–2006) (en:2005–06 Russia–Ukraine gas dispute) • Kryzys gruziński (en:2008 Russo-Georgian diplomatic crisis)
• Partie polityczne:
• Święta i widowiska patriotyczne: Defilada Dnia Zwycięstwa (2010) (en:2010 Moscow Victory Day Parade) • Defilada Dnia Zwycięstwa (2015) (en:2015 Moscow Victory Day Parade)
• Społeczeństwo obywatelskie: Śnieżna rewolucja (en:2011–2013 Russian protests) • Marsz Pokoju (en:2014 anti-war protests in Russia)

Dopracować

Stuby

• Geografia: Insar (rzeka) • Moksza (rzeka) • Wiatka • Zielonodolsk
• Historia: Ameryka Rosyjska • Emirat Kaukaski • Operacja Soczewica • Powołże
• Biografie: Andżelika Bałabanowa • Aleksandr Biessmiertnych (dyplomata) • Wasilij Czapajew • Dżabraił Jamadajew • Emmanuił Kazakiewicz • Oleg Łobow • Nikołaj Skworcow (pływak) • Borys Szeremietiew
• Społeczeństwo: Syberyjski Okręg Federalny • Tarcza Związku 2006 • Milicja w Rosji

Brak źródeł

• Geografia: Półwysep Czukocki
• Biografie: Jewgienij Dragunow • Sulim Jamadajew • Michaił Kachowski • Włodzimierz Romanow (1917–1992) • Maria Romanowa (1759-1828)
• Społeczeństwo: Rada Federacji

W języku polskim

• Weksykologia: Biało-niebiesko-biała flaga

Propozycje Tygodnia Rosyjskiego

WIĘCEJ PROPOZYCJI TEMATÓW Z TYGODNIA ARTYKUŁU ROSYJSKIEGO