Pejo Jaworow
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 stycznia 1878 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 października 1914 |
.svg)
| |
Pejo Jaworow, właśc. Pejo Totew Kraczołow (ur. 1 stycznia?/13 stycznia 1878 w Czirpanie, zm. 16 października?/29 października 1914 w Sofii) – bułgarski poeta, dramatopisarz, działacz społeczny i rewolucyjny, twórca bułgarskiego symbolizmu.
Debiutował jako autor wierszy o tematyce społeczno-politycznej, ale już w pierwszym tomiku Stichotworenija (1901) zaakcentował wagę postaw indywidualistycznych[1]. Był członkiem grupy literackiej modernistów skupionej wokół czasopisma „Misył”. W 1903 roku wziął udział w operacjach wojskowych Wewnętrznej Macedońskiej Organizacji Rewolucyjnej i przygotowaniach do powstania ilindeńskiego[2]. W tym samym roku wydał następny zbiorek Hajduszki pesni, który był neoromantycznym odwołaniem do rodzimej tradycji ludowej[1]. Po upadku powstania przebywał zagranicą, m.in. w Szwajcarii i Francji. Wspomnienia z działalności w macedońskim ruchu wyzwoleńczym zawarł w biografii Goce Dełczewa (1904) i w tomie prozy poetyckiej Hajduszki kopnenija (1909)[2]. Późniejsza twórczość (Bezsynici 1907, Podir senkite na obłacite 1910) to impresjonistyczne liryki osobiste wyrażające nastroje dekadenckie, noszące wiele cech symbolicznych (tragizm istnienia, samotność, maksymalizm uczuciowy)[1]. Jaworow pisał także dramaty modernistyczne – W polite na Witosza (1911) i Kogato grym udari kak echoto zagłychwa (1912). Był też autorem przekładów dramatów Williama Shakespeare’a[3].
W 1912 roku pisarz poślubił Łorę Karawełową. Chorobliwie zazdrosna, popełniła samobójstwo na oczach męża w listopadzie 1913 roku. Jaworow również próbował się zabić, jednak w rezultacie strzału w głowę stracił jedynie wzrok. Po tym wydarzeniu został oskarżony o zabójstwo żony i postawiony przed sądem, jednak nie udowodniono mu winy. W rocznice śmierci Łory pisarz drugi raz, tym razem skutecznie, targnął się na swoje życie, najpierw zażywając truciznę, a następnie strzelając do siebie z rewolweru[4].
- ↑ a b c Słownik pisarzy świata. pod red. Juliana Maślanki. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2008, s. 404-405. ISBN 978-83-7435-795-1.
- ↑ a b Raymond Detrez: Historical Dictionary of Bulgaria. Lanham: Rowman & Littlefield, 2015, s. 531. ISBN 978-1-4422-4179-4.
- ↑ Jaworow Pejo. Encyklopedia PWN. [dostęp 2016-03-06].
- ↑ Sandra Kaczmarek. Pejo Totew Kraczołow. „Balkan United: czasopismo studencko–doktoranckie Instytutu Filologii Słowiańskiej UAM”. nr 2, s. 29, 2008-10. Poznań: Koło Naukowe Studentów Slawistyki (działające w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). ISSN 1689-5916.