Edmund White

Edmund White

Edmund Valentine White III (ur. 13 stycznia 1940 w Cincinnati) – amerykański powieściopisarz, nowelista, dramatopisarz i krytyk. Uchodzi za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich przedstawiających problematykę homoseksualizmu. Na język polski prozę Edmunda White’a tłumaczyli Jerzy Jarniewicz, Jacek Dehnel, Piotr Tarczyński, Andrzej Sosnowski i Szymon Żuchowski. Jest zdeklarowanym gejem.

Studiował w University of Michigan w Ann Arbor. W latach 1962-1979 pracował dla tygodnika „Time”. Wykładał na Johns Hopkins University w Baltimore, a następnie w latach 1981-1983 na Columbia University w Nowym Jorku. Na Yale University i Uniwersytecie w Princeton prowadził kursy creative writing. W latach 1983-1990 mieszkał Paryżu, nadal wykładając na amerykańskich uczelniach. Jest członkiem wielu stowarzyszeń literackich.

Twórczość

Wśród wcześniejszych utworów White’a znajdują wyrafinowane poetyckie powieści nie poruszające tematyki homoseksualnej w sposób tak wyrazisty jak późniejsze dzieła: debiutancka powieść Zapominanie Eleny (przekład polski: Andrzej Sosnowski i Szymon Żuchowski) oraz Nocturnes for the King of Naples (1978, Nokturny dla króla Neapolu).

Znaczący rozgłos przyniosła mu powieść A Boy’s Own Story (1982, Spowiedź chłopca) ukazująca dzieciństwo i wczesną młodość chłopaka, który odkrywa swą seksualną odmienność na tle represyjnego klimatu Ameryki lat 50. Homoseksualizm bohatera rodzice uważają za chorobę, co usiłuje on pogodzić z normalną edukacją i życiem rodzinnym. Bardzo osobista i intymna narracja książki, z przewrotnym zakończeniem porównywanym przez krytyków do najlepszych powieści Geneta i Gombrowicza.

Powieść stanowi pierwszą część autobiograficznej trylogii, której kolejna, The Beautiful Room is Empty (Piękny pokój jest pusty), ukazała się pięć lat później. Jej bohater, tradycyjnie wychowany młodzieniec ukazany w kontekście społeczno-środowiskowym, zmaga się z akceptacją własnej orientacji seksualnej. Tło ostatnich kart powieści stanowią sceny nowojorskich zamieszek ulicznych na Christopher Street latem 1969, które stały się pierwszym aktem gay liberation movement. Trzecia część The Farewell Symphony (1997) jest obrazem dwudziestu lat dorosłości bohatera do początku lat 90.

White jest współautorem wydanego w 1977 r. opracowania The Joy of Gay Sex (Radość gejowskiego seksu). Wśród jego publikacji znajdują się nowele poruszających problematykę AIDS oraz liczne artykułów i szkice o tematyce gejowskiej, w tym również wydana w 1980 r. praca pt. States of Desire: Travels in Gay America (Stany pożądania. Podróże po gejowskiej Ameryce).

Spod pióra White’a wyszły również trzy biografie pisarzy-homoseksualistów. W 1993 r. ukazało się, będące owocem siedmioletniej pracy, 700-stronicowe opracowanie życiorysu Jeana Geneta (Genet: A Biography), wydane niemal równocześnie w Anglii, Ameryce i Francji Uchodące za najdonioślejsze dzieło krytyczne o tym pisarzu. W 1998 r. ukazała się biografia Marcel Proust, a w 2008 Rimbaud: The Double Life of a Rebel.

Bibliografia przedmiotowa

1. „Literatura na Świecie” nr 03/1997 (308) poświęcony twórczości Edmunda White’a

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa