Jelizawieta Bykowa
 Jelizawieta Bykowa | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Obywatelstwo | |
| Tytuł szachowy |
arcymistrzyni (1976) |
Jelizawieta Iwanowna Bykowa, ros. Елизавета Ивановна Быкова (ur. 4 listopada 1913 w Bogolubowie, zm. 8 marca 1989 w Moskwie) – rosyjska szachistka, mistrzyni świata w szachach w latach 1953–1956 oraz 1958–1962.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodzona w chłopskiej rodzinie w siole Bogolubowo, od 1925 roku mieszkała w Moskwie. Jej pierwszym sukcesem szachowym było zajęcie III miejsca w kobiecych mistrzostwach Moskwy w 1937. Największe triumfy święciła jednak po II wojnie światowej. W 1947, 1948 i 1950 roku zdobywała tytuł mistrzyni Związku Radzieckiego, była wielokrotną mistrzynią Moskwy. W 1950 roku w pierwszym powojennym turnieju o mistrzostwo świata kobiet zajęła III miejsce za Ludmiłą Rudenko i Olgą Rubcową[1]. W 1952 roku zwyciężyła w pierwszym turnieju pretendentek[2], co dało jej prawo do zmierzenia się z mistrzynią świata Rudenko w meczu o tytuł. Mecz rozstrzygnął się dopiero w ostatniej partii na korzyść Bykowej (końcowy wynik: 8 – 6)[3].
Bykowa utraciła tytuł mistrzyni świata w 1956 roku na rzecz Rubcowej, która wyprzedziła Bykową zaledwie o pół punktu w rozegranym w Moskwie trójmeczu z udziałem trzech radzieckich zawodniczek[4]. Była mistrzyni świata Rudenko zajęła III miejsce, aż o 5 punktów za Bykową (grano po osiem partii systemem kołowym). Bykowa zachowała prawo do meczu rewanżowego, z którego skutecznie skorzystała. W rozegranym w 1958 roku meczu odzyskała tytuł mistrzyni świata, pokonując Rubcową 8½ – 5½ (po sześciu partiach przegrywała już 2 - 4, jednak udało się jej odwrócić losy meczu po wygraniu następnych sześciu partii z rzędu)[5]. Rok później obroniła tytuł w meczu z Kirą Zworykiną, pokonując ją w stosunku 8½ – 4½[6].
Do 1962 Bykowa dzierżyła koronę w kobiecych szachach. W tym roku spotkała się ze zwyciężczynią turnieju pretendentek, Gruzinką Noną Gaprindaszwili. Mecz zakończył się przytłaczającym rezultatem 9 - 2 na korzyść Gruzinki[7]. Bykowa jeszcze raz, w 1964 roku podjęła walkę o mistrzostwo świata, jednak w turnieju pretendentek w Suchumi zajęła odległą, XI lokatę w gronie osiemnastu zawodniczek[8].
Pochowana na Cmentarzu Chowańskim w Moskwie[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 1949-50 Title Tournament
- ↑ 1952 Candidates Tournament
- ↑ 1953 Bikova - Rudenko Title Match
- ↑ 1956 Triangular Title Match
- ↑ 1958 Bikova - Rubtsova Title Match
- ↑ 1959 Bikova - Zvorikina Title Match
- ↑ 1962 Gaprindashvili - Bikova Title Match
- ↑ 1964 Candidates Tournament
- ↑ Быкова Елизавета Ивановна (1913-1989)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- W.Litmanowicz, J. Giżycki, "Szachy od A do Z", tom I, Warszawa 1986, str. 125-126
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jelizawieta Bykowa – wybrane partie szachowe (ang.)