Wojny narkotykowe w Meksyku
| wojna z narkotykami | |||
| |||
| Czas |
od 11 grudnia 2006 | ||
|---|---|---|---|
| Terytorium | |||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  | |||
| 19°25′09,8400″N 99°08′44,1600″W/19,419400 -99,145600 | |||
Wojny narkotykowe w Meksyku – konflikty toczone przez meksykańskie kartele narkotykowe pomiędzy sobą oraz przeciwko meksykańskim siłom rządowym od 2006 roku. Celem karteli jest przejęcie kontroli nad szlakami narkotykowymi do Stanów Zjednoczonych, natomiast celem sił rządowych jest likwidacja karteli. Wojny te co roku pochłaniają tysiące ofiar.
Geneza handlu narkotykami w Meksyku
[edytuj | edytuj kod]Handel narkotykami w Meksyku rozpoczął się już pod koniec XIX wieku, wraz z przybyciem do tego kraju Chińczyków. Byli oni zatrudniani jako tania siła robocza w większych przedsięwzięciach budowlanych, przykładowo do budowy kolei. Palenie opium było głęboko zakorzenione w chińskiej tradycji, zatem wkrótce Chińczycy zaczęli zakładać plantacje maku oraz wytwórnie i palarnie opium. Jednakże w latach 40. XX wieku głównymi handlarzami opium, a wkrótce także marihuany byli już Meksykanie[18]. Meksykańskie kartele narkotykowe powstały w latach 80. XX wieku. Za ich założyciela uznaje się Miguela Ángela Félixa Gallardo, byłego funkcjonariusza meksykańskiej policji federalnej. W 1980 założył on kartel z Guadalajary, poprzez który kontrolował cały handel narkotykami w Meksyku oraz szlaki narkotykowe do Stanów Zjednoczonych. Wkrótce rozpoczął współpracę z kolumbijskimi kartelami narkotykowymi[19]. Aby zabezpieczyć ciągłość handlu, każdemu ze swoich zaufanych ludzi powierzył kontrolę jedynie części handlu narkotykami, w tym po kilka wydzielonych szlaków narkotykowych. Dzięki temu, w przypadku aresztowania któregoś z nich, w dalszym ciągu sprawnie działały pozostałe. Ale był to też początek funkcjonowania wielu różnych karteli. Félix Gallardo został aresztowany 8 kwietnia 1989. W związku z faktem, że nie wyznaczył on swojego następcy, kartele rozpoczęły walkę między sobą o pozycję w handlu narkotykami i kontrolę szlaków narkotykowych.
Strony konfliktu
[edytuj | edytuj kod]Ważniejsze meksykańskie kartele narkotykowe
[edytuj | edytuj kod].png)
Guerreros Unidos
Cartel of the Northeast
Anti-Union Force
- Sinaloa Cartel – jest najprawdopodobniej najsilniejszą organizacją przemytniczą w Meksyku[20]. Kartelem tym kieruje Joaquín Guzmán Loera, który dzięki handlowi narkotykami dorobił się znacznej fortuny, miesięcznik Forbes w 2011 wymienił go na 10 miejscu wśród najbogatszych ludzi w Meksyku[21]. Sinaloa Cartel działa głównie w centrum i na północy Meksyku. Od dłuższego czasu konkuruje z kartelem El Golfo, a od niedawna także z grupą Juárez.
- El Golfo Cartel – pochodzi ze stanu Tamaulipas kontroluje znaczną część szlaków narkotykowych, jest aktywny w kilku krajach latynoamerykańskich, podejrzewa się, że w Europie współpracuje z włoską mafią[22]. Rywalizował z kartelami Sinaloa i Juarez. W latach 90 stworzył bojówki paramilitarne „Los Zetas”, które w 2010 stały się niezależnym kartelem i rozpoczęły walkę z El Golfo. Do zaciętych walk pomiędzy kartelami dochodziło w miastach granicznych stanu Tamaulipas[23].
- Juárez Cartel – początkowo jeden z silniejszych karteli, jednak od czasu śmierci swojego przywódcy Amado Carrillo Fuentesa w 1997 roku jego siła stopniowo słabnie. Pozostaje w konflikcie z kartelami El Golfo i Sinaloa, który pomimo znacznych nakładów przegrywa[20]. Jednakże ciągle utrzymuje kontrolę nad korytarzami przerzutu narkotyków do El Paso w Teksasie. Jego szefem był brat nieżyjącego lidera, Vicente Carrillo Fuentes.
- Los Zetas – to grupa byłych komandosów z elitarnych sił powietrznodesantowych, wynajętych przez kartel El Golfo do zwalczania konkurencji. Jednakże po aresztowaniu w 2003 roku przywódcy El Golfo, Osiela Cárdenasa Guilléna, Los Zetas usamodzielnili się i rozpoczęli walkę z El Golfo o kontrolę nad handlem narkotykami w środkowej części Meksyku[20]. Obecnie kontrolują już większość terenów należących kiedyś do kartelu El Golfo.
- Tijuana Cartel – za siedzibę tej organizacji uznaje się miasto na granicy ze Stanami Zjednoczonymi, Tijuanę, znajdującą się w północno-wschodnim stanie Baja California. Grupa początkowo była potężna, obecnie mocno osłabiona przez ataki sił rządowych i konkurencyjnych karteli. Założona została przez siedmiu braci Arellano Félix. Dziś najprawdopodobniej kierowana jest przez ich siostrzeńca, Fernando Sáncheza Arellano[20].
- La Familia Michoacana Cartel – początki tej organizacji sięgają lat 80., kiedy to została utworzona jako grupa chroniąca interesy mieszkańców stanu Michoacán przed porywaczami, handlarzami narkotyków i lokalną mafią. Później jednak przyłączyła się do kartelu El Golfo, w którego szeregach operowała przez wiele lat. Z kolei po osłabieniu El Golfo zaczęła ponownie działać samodzielnie. Organizacja ta należy do najbrutalniejszych w Meksyku[20]. Liderem Familii był Nazario Moreno González, jednakże po śmierci w starciu z siłami rządowymi w 2010 kartel został znacznie osłabiony[24].
- Kartel Rycerzy Templariuszy (hiszp. Los Caballeros Templarios) – jest to grupa, która po zabójstwie przywódcy kartelu La Familia Michoacana, Nazario Moreno Gonzáleza w 2011, odłączyła się od kartelu La Familia i rozpoczęła z nim zaciętą walkę. Obecnie przejęła większość rejonu dawniej kontrolowanego przez La Familię[25]. Są w sojuszu z kartelem z Sinaloa, a w konflikcie z kartelem Los Zetas.
- Beltrán Leyva Cartel – organizacja założona przez czterech braci Beltrán Leyva: Marcos Arturo, Carlos, Alfredo i Héctor. Początkowo wyjątkowo silna, korumpowała polityków, sędziów a nawet pracowników Interpolu. Ostatecznie jednak została rozbita przez meksykańskie siły rządowe. Ostatni jej przywódca, Hector Beltrán Leyva, zdołał zbiec, lecz pozostaje nieaktywny.
Meksykańskie siły rządowe
[edytuj | edytuj kod]Początkowo walka z meksykańskimi kartelami narkotykowymi spoczywała na meksykańskiej policji, ale od czasu kiedy, w 2006 r. na prezydenta Meksyku został wybrany Felipe Calderón, do pomocy policji wysłał on wojsko. Rząd Meksyku jest także wspierany przez Stany Zjednoczone, a w szczególności przez utworzoną w 1973 r. amerykańską agencję rządową do walki z narkotykami – Drug Enforcement Administration. Dostarcza ona pomoc w sprzęcie, a także ma własną siatkę agentów na terenie Meksyku, którzy rozpracowują kartele narkotykowe.
Przebieg konfliktu
[edytuj | edytuj kod]
Tijuana Cartel
Beltrán Leyva Cartel
Sinaloa Cartel
Juárez Cartel
La Familia Michoacana
El Golfo Cartel
Los Zetas
Wojny narkotykowe trwają praktycznie nieprzerwanie od lat 90, jednak z początku dochodziło do niewielu starć między kartelami i nie pochłaniały one dużej liczby ofiar. W związku z rozbiciem w Kolumbii w latach 90. XX wieku kolumbijskich karteli narkotykowych: Kartelu z Cali i Kartelu z Medellín, meksykańskie kartele narkotykowe osiągnęły dominującą pozycję w sprzedaży narkotyków do Stanów Zjednoczonych. Dzięki temu pozyskały olbrzymie środki finansowe, które przeznaczają na prowadzenie walk, zakup broni, najemników oraz korumpowanie polityków, wojska i policji.
Początkowo władze Meksyku nie podejmowały żadnych większych działań przeciwko kartelom. Wojnę z kartelami rozpoczął dopiero wybrany w 2006 na prezydenta Meksyku Felipe Calderón. Skierował on do walki z kartelami wojsko, uzasadniając to m.in. tym, że dotychczas obarczona tym zadaniem policja jest zbyt podatna na korupcję. Połączone siły armii i policji federalnej urządzają obławy na członków karteli narkotykowych, dokonują konfiskat transportów kokainy oraz niszczą plantacje maku i konopi. Dokonano wielu aresztowań, wielu członków gangów także zginęło podczas wymiany ognia[22]. Akcje te nie przyniosły wymiernych efektów – po osłabieniu jednego kartelu w siłę rosną pozostałe.
Ofiary
[edytuj | edytuj kod]Wojny narkotykowe pochłaniają co roku tysiące ofiar. Szacuje się, że od początku wojny proklamowanej przez prezydenta Calderona do 2011 w Meksyku śmierć poniosło już ponad 43 tys. osób[22]. Blisko połowa tych zbrodni została popełniona w trzech północnych stanach Meksyku: Chihuahua, Sinaloa i Tamaulipas[27]. Ofiarami są członkowie karteli, którzy giną w walkach między sobą i z siłami rządowymi, żołnierze oraz ludność cywilna.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Policías comunitarios retiran bloqueo carretero en Guerrero tras 23 horas [online], Mexico.cnn.com, 28 sierpnia 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-11-12] (hiszp.).
- ↑ Geoffrey Ramsey, How Mexico’s Guerrilla Army Stayed Clear of Organized Crime [online], InSight Crime, 9 stycznia 2012 [dostęp 2021-02-26] (ang.).
- ↑ A new post combating an ever-evolving threat [online], Australian Federal Police, 11 maja 2018 [dostęp 2021-02-26] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Database - Uppsala Conflict Data Program (UCDP), Uppsala Universitet [zarchiwizowane 2013-06-03] (ang.).
- ↑ Rodrigo Gutiérrez González, Las alianzas criminales del CJNG para expandirse en México [online], La Silla Rota, 9 października 2019 [dostęp 2021-02-26] (hiszp.).
- ↑ El narco en México recurre a violencia sin precedentes: ONU [online], El Informador, 29 lutego 2012 [dostęp 2021-02-26] (hiszp.).
- ↑ Four Gunmen Die in Clash with Mexican Troops [online], Latin American Herald Tribune [dostęp 2021-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-13] (ang.).
- ↑ Rafael Romo, Mexico sees hope among drug violence [online], CNN, 9 lutego 2011 [dostęp 2021-02-26] (ang.).
- ↑ EXCLUSIVE: 100,000 foot soldiers in Mexican cartels [online], The Washington Times, 3 marca 2009 [dostęp 2021-02-26] (ang.).
- ↑ Michael Webster, Mexico Federal Troops and police rush into Juarez to try and retake the city, American Chronicle, 5 marca 2009 [zarchiwizowane 2012-05-27] (ang.).
- ↑ U.S. Says Threat of Mexican Drug Cartels Approaching 'Crisis Proportions', Fox News, 3 marca 2009 [zarchiwizowane 2013-05-18] (ang.).
- ↑ Marcos Muedano, Deja sexenio 395 militares muertos; 137 desaparecidos [online], El Universal, 23 listopada 2012 [dostęp 2021-02-26] (hiszp.).
- ↑ UCDP - Uppsala Conflict Data Program [online], Uppsala Universitet [dostęp 2021-02-26] (ang.).
- ↑ UCDP - Uppsala Conflict Data Program [online], Uppsala Universitet [dostęp 2021-02-26] (ang.).
- ↑ Ignacio de los Reyes, México cuenta más muertos por la "violencia extrema" [online], BBC News, 12 stycznia 2011 [dostęp 2021-02-26] (hiszp.).
- ↑ Oficial: más de 22 mil 700 muertos por violencia [online], El Universal, 13 kwietnia 2010 [dostęp 2021-02-26] (hiszp.).
- ↑ Guerra al narco asfixia penales [online], El Universal, 10 stycznia 2011 [dostęp 2021-02-26] (hiszp.).
- ↑ Ioan Grillo: El Narco. Warszawa: REMI, 2012. ISBN 978-83-63142-57-5.
- ↑ Edyta Jeziorska: meksykańskie kartele narkotykowe. Stosunki Międzynarodowe, 2012-07-24. [dostęp 2012-12-11]. (pol.).
- ↑ a b c d e Michał Staniul: Szef Szefów. Wirtualna Polska, 2009-12-23. [dostęp 2012-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)].
- ↑ Joaquin Guzman Loera. [w:] 2011 [on-line]. Forbs. [dostęp 2012-12-09].
- ↑ a b c Meksyk przegrał wojnę z narkotykami. Onet, 2011-11-01. [dostęp 2012-12-14]. (pol.).
- ↑ Drug Wars in Tamaulipas: Cartels vs. Zetas vs. the Military. Maxidata.info, 2012-03-01. [dostęp 2012-12-18]. (ang.).
- ↑ Mexico police raid 'La Familia drug cartel. BBC News, 2011-05-28. [dostęp 2012-12-22]. (ang.).
- ↑ Crusaders of Meth: Mexico's Deadly Knights Templar. Time World, 2011-08-23. [dostęp 2012-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-12)]. (ang.).
- ↑ http://www.wickenburg-az.com/wp-content/uploads/2010/11/Smuggling_1-4.jpg
- ↑ Wstrząsający bilans wojny narkotykowej w Meksyku.. Gazeta.pl, 13-01-2011. [dostęp 2012-12-14]. (pol.).
