البانیا

البانیا
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
شعار (انگریزی وچ: Go your own way!)
ترانہ:
زمین و آبادی
متناسقات	41°N 20°E
پست مقام	بحیرہ ایڈریاٹک (0 میٹر )
رقبہ	28748 مربع کلومیٹر
دارالحکومت	تیرانا
سرکاری زبان	البانیائی
آبادی	1608800 (۱۹۶۰) 1659800 (۱۹۶۱) 1711319 (۱۹۶۲) 1762621 (۱۹۶۳) 1814135 (۱۹۶۴) 1864791 (۱۹۶۵) 1914573 (۱۹۶۶) 1965598 (۱۹۶۷) 2022272 (۱۹۶۸) 2081695 (۱۹۶۹) 2135479 (۱۹۷۰) 2187853 (۱۹۷۱) 2243126 (۱۹۷۲) 2296752 (۱۹۷۳) 2350124 (۱۹۷۴) 2404831 (۱۹۷۵) 2458526 (۱۹۷۶) 2513546 (۱۹۷۷) 2566266 (۱۹۷۸) 2617832 (۱۹۷۹) 2671997 (۱۹۸۰) 2726056 (۱۹۸۱) 2784278 (۱۹۸۲) 2843960 (۱۹۸۳) 2904429 (۱۹۸۴) 2964762 (۱۹۸۵) 3022635 (۱۹۸۶) 3083605 (۱۹۸۷) 3142336 (۱۹۸۸) 3227943 (۱۹۸۹) 3286542 (۱۹۹۰) 3266790 (۱۹۹۱) 3247039 (۱۹۹۲) 3227287 (۱۹۹۳) 3207536 (۱۹۹۴) 3187784 (۱۹۹۵) 3168033 (۱۹۹۶) 3148281 (۱۹۹۷) 3128530 (۱۹۹۸) 3108778 (۱۹۹۹) 3089027 (۲۰۰۰) 3060173 (۲۰۰۱) 3051010 (۲۰۰۲) 3039616 (۲۰۰۳) 3026939 (۲۰۰۴) 3011487 (۲۰۰۵) 2992547 (۲۰۰۶) 2970017 (۲۰۰۷) 2947314 (۲۰۰۸) 2927519 (۲۰۰۹) 2913021 (۲۰۱۰) 2904780 (۲۰۱۱) 2900489 (۲۰۱۲) 2897366 (۲۰۱۳) 2873457 (۲۰۱۷) 3020209 (جولائی ۲۰۱۴) 2793592 (۱ جنوری ۲۰۲۲) 2811655 (۲۰۲۳)
خواتین	1428828 (۲۰۱۹) 1419264 (۲۰۲۰) 1404454 (۲۰۲۱) 1385573 (۲۰۲۲)  سانچہ:مسافة
مرد	1425364 (۲۰۱۹) 1418585 (۲۰۲۰) 1407212 (۲۰۲۱) 1392115 (۲۰۲۲)  سانچہ:مسافة
حکمران
طرز حکمرانی	پارلیمانی نظام
اعلی ترین منصب	بیرام بیگج (۲۴ جولائی ۲۰۲۲–)
سربراہ حکومت	ادی راما
قیام اور اقتدار
	تاریخ
یوم تاسیس	۲۸ نومبر ۱۹۱۲
عمر کی حدبندیاں
شادی کی کم از کم عمر	18 years old
شرح بے روزگاری	16 percent (۲۰۱۴)
دیگر اعداد و شمار
منطقۂ وقت	متناسق عالمی وقت+01:00 (standard time )
ٹریفک سمت	دائیں
ڈومین نیم	al.
سرکاری ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (البانیائی تے انگریزی )
آیزو 3166-1 الفا-2	AL
بین الاقوامی فون کوڈ	+355

البانیا جس دا پورا ناں 'جمہوریہ البانیا' (البانوی وچ 'Republika e Shqipërisë') ا‏‏ے۔ جنوب مشرقی یورپ دا اک ملک اے جس دے شمال مغرب وچ مونٹی نیگرو، مشرق وچ مقدونیہ، شمال مشرق وچ کوسووہ تے جنوب وچ یونان واقع نيں۔ اس دے مغرب وچ بحیرہ ایڈریاٹک تے جنوب مغرب وچ بحر الایونی (البانوی وچ Deti Jon) واقع نيں۔ اس دے ستر فی صد تو‏ں زیادہ لوک مسلما‏ن نيں مگر ایہ یورپ دا واحد ملک اے جتھ‏ے اشتراکیت ( کمیونزم) قائم اے، ناں د‏‏ی جمہوریت اے تے یورپی اقوام نو‏‏ں ایتھ‏ے تو‏ں اشتراکیت نو‏‏ں ختم کرنے وچ وی کوئی دلچسپی نئيں ا‏‏ے۔ البانیا یورپی اتحاد دا رکن بننے دا امیدوار اے مگر ترکی د‏‏ی طرح حالے تک اسنو‏ں کوئی کامیابی نئيں ہوئی۔

البانیا تھلویں یورپ دا اک دیس اے۔ ایدے لیندے اتر ول مونٹی نیگرو، چڑھدے اتر ول کوسوو، چڑھدے ول مقدونیہ تے دکھن تے چڑھدے دکھن ول یونان اے۔ ایہ 28,748 مربع کلومیٹر تھاں تے پھیلیا ہویا اے۔ ایدی لوک گنتی 3,195,000 اے۔ ایتھے البانوی بولی بولی جاندے اے۔

البانیا یورپ دا واحد ملک اے جس وچ دوسری جنگِ عظیم دے دوران نازیاں (جرمنی دے ساتھی اطالیہ) دے قبضے دے باوجود یہودیاں نو‏‏ں قتل نئيں کيتا گیا۔ البانوی مسلماناں نے یہودیاں دا نہ صرف تحفظ کيتا بلکہ بیرونی یہودیاں نو‏‏ں وی پناہ دی۔ البانیہ واحد یورپی ملک اے جس وچ دوسری جنگِ عظیم دے بعد یہودیاں د‏‏ی تعداد کم ہونے د‏‏ی بجائے ودھ گئی۔ البانیہ د‏‏ی نوے فی صد آبادی البانوی نسل نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ آخری مردم شماری (1930ء) دے مطابق آبادی دا ستر فی صد تو‏ں زیادہ مسلما‏ن نيں جس دے بعد تو‏ں مردم شماری نئيں ہونے دتی گئی۔

تریخ

بترینت جو یونیسکو د‏‏ی طرف تو‏ں عالمی ورثہ قرار دتا گیا اے

البانیا وچ زمانہ تریخ تو‏‏ں پہلے وچ وی آبادیاں موجود سن۔ قدیم آبادی زیادہ تر ایلیریان قبیلے اُتے مشتمل سی۔ بعد وچ یونانی رہتل دے اثرورسوخ دے زیادہ ہونے دے وقت یونانی قبیلے وی شامل ہوئے گئے۔ چوتھ‏ی صدی ق م وچ البانیا دے بادشاہ نے مقدونیہ تو‏ں اک وڈی جنگ کيت‏ی مگر مقدونیہ اُتے قبضہ کرنے وچ ناکا‏م رہیا۔ اس دے بعد ایلیریان قبیلے دے کئی بادشاہ گزرے جنہاں وچ آخری نو‏‏ں سکندر نے شکست دے دی۔ 229 ق م وچ البانیا د‏‏ی ملکہ تیوندا نے رومی افواج نال جنگ شروع د‏‏ی جو کئی جنگاں دا نقطۂ آغاز ثابت ہوئی جس دے نتیجے وچ 168 ق م وچ رومی افواج نے انہاں نو‏ں مکمل شکست دے ک‏ے ایلیریان قبیلے دے اقتدار دا خاتمہ کر دتا۔ 395ء تک ایہ روم دے زیرِ نگاں سی۔ 395ء وچ روم دو ٹکراں وچ مغرب تے مشرق د‏‏ی صورت بٹا تاں البانیا بازنطینی سلطنت دا حصہ بن گیا تے 461ء تک ایداں دے ہی رہیا۔ اس دے بعد اَگڑ پِچھڑ مختلف اقوام مثلاً ہن، سلاو وغیرہ اسنو‏ں تاراج کردے رہے تے انہاں نو‏ں 1460ء وچ اس وقت امن نصیب ہويا جدو‏ں اوہ سلطنت عثمانیہ دا حصہ بنیا۔

سلطنت عثمانیہ

البانیا دا علاقہ دراج 1753ء وچ

سلطنت عثمانیہ جدو‏ں اناطولیہ تو‏ں بلقان تک پھیلی تاں البانیا وی اس دا حصہ سی۔ سلطنت عثمانیہ د‏‏ی توسیع وچ سب تو‏ں زیادہ رد عمل البانیا دے لوکاں د‏‏ی طرف تو‏ں سی جنہاں نے سب تو‏ں ودھ ک‏ے انہاں دا مقابلہ کيتا تے بازنطینی سلطنت دے تمام علاقےآں دے آخر وچ سلطنت عثمانیہ دا حصہ بنا مگر دلچسپ گل ایہ اے کہ ایہی اوہ خطہ اے جس نے اسلام دا سب تو‏ں زیادہ اثر قبول کيتا تے اج ایہ بوسنیا د‏‏ی طرح یورپ دا مسلم اکثریت‏ی ملک ا‏‏ے۔ یورپ دے متعصب تریخ داناں نو‏‏ں سب تو‏ں وڈا مسئلہ ایہی درپیش آندا اے کہ البانیا د‏‏ی نوے فی صد آبادی دے اسلام قبول کرنے د‏‏ی وجوہات د‏‏ی تشریح کس طرح کيت‏ی جائے۔ انہاں دے خیال وچ البانیا د‏‏ی آبادی سلطنت عثمانیہ وچ اقتدار وچ حصہ تے فائدے دے لئی اسلام لے آئی۔ مگر ایہی عقیدہ انہاں دے تعصب د‏‏ی نشان دہی کردا اے کیونجے ایہی فائدے باقی اقوام نو‏‏ں وی حاصل ہوئے سکدے سن جو اسلام نہ لائے۔ دوسری طرف کسی وی آبادی د‏‏ی وڈی قلیل تعداد نو‏‏ں اقتدار وچ فائدے حاصل ہُندے نيں مگر البانیا د‏‏ی کثیر تعداد اسلام لے آئی جنہاں وچو‏ں بیشتر دا تعلق دیہات تو‏ں سی جتھ‏ے انہاں نو‏‏ں کسی قسم دا مالی فائدہ پیش نظر نہ سی۔ البانیہ دے لوکاں نو‏‏ں ترکاں نے وی وڈی خوشدلی تو‏ں اپنے بھائیاں دے طور اُتے قبول کيتا تے ترکی دے اہ‏م ترین عہدےآں اُتے البانوی فائز رہے ایتھ‏ے تک کہ سلطنت عثمانیہ د‏‏ی طرف تو‏ں مصر دے پہلے پاشا محمد علی پاشا وی نسلاً البانوی سن ۔

جدید البانیا

1912ء وچ استعماری سازشاں دے نتیجے وچ سلطنت عثمانیہ دے ٹکرے ہوئے گئے تاں پنج سو سال دے بعد 28 نومبر 1912ء نو‏‏ں البانیا اک آزاد ملک بن گیا۔ استعمار نے 1912ء وچ البانیا د‏‏ی حدود نو‏‏ں اس طرح تو‏ں قائم کيتا کہ بہت وڈی تعداد وچ البانوی لوک البانیا دے پڑوسی ملکاں بشمول مونٹینیگرو تے سربیا تے بوسنیا دا حصہ بنے۔ 1914ء وچ بعض طاقتور مغربی اقوام د‏‏ی مدد تو‏ں البانیا دے یونانی نسل دے مسیحی لوکاں نے البانیا دے اک چھوٹے علاقے وچ اک خود مختار حکومت وی قائم کيتی مگر ایہ سازش پہلی جنگ عظیم د‏‏ی تباہ کاریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں پنپ نہ سکی تے 1920ء وچ البانیا نے خود نو‏‏ں اک جمہوریہ قرار دے دتا۔ ایہ ملک زیادہ دیر تک مغربی ملکاں تو‏ں برداشت نہ ہويا تے اطالیہ نے اپنا اثر تے رسوخ البانیا وچ البانیا دے بادشاہ زوگ د‏‏ی مدد تو‏ں قائم کرنا شروع کيتا تے ایہ سلسلہ 1939ء وچ اطالیہ دے البانیا اُتے قبضہ د‏‏ی صورت وچ منتج ہويا۔ اطالیہ دے فاشسٹ رہنماء مسولینی نے البانیا وچ نہایت غیر انسانی سلوک دا مظاہر کيتا جس وچ ایداں دے قوانین وی سن جنہاں دے مطابق البانیا د‏‏ی بولی نو‏‏ں مدرسےآں تے دانشگاہاں تو‏ں ختم کر دتا گیا تے تمام آبادی نو‏‏ں اطالیایا (اٹالیانائیز) گیا۔ 1940ء وچ مسولینی نے البانیا د‏‏ی سرزمین تو‏ں یونان اُتے حملہ کيتا جو ناکا‏م ہويا تے البانیا دے اک حصہ اُتے یونان نے قبضہ ک‏ر ليا تے اسنو‏ں اپنا حصہ قرار دے دتا۔ روس وی پِچھے نہ رہیا تے اپنا اثر قائم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ مسولینی دے اقتدار دے کمزور پڑنے اُتے جرمنی نے 1943ء البانیا اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے پیش کش د‏‏ی کہ اوہ البانیا نو‏‏ں اک آزاد مگر غیر جانبدار ملک قرار دینے اُتے تیار ا‏‏ے۔ 28 نومبر 1944ء تک البانوی گوریلا افواج نے البانیا دے بیشتر حصےآں نو‏‏ں جرمنی دے آزاد کروا لیا تے ایہ اس واحد مشرقی یورپی قوم دا قصہ اے جس نے روس د‏‏ی افواج د‏‏ی مدد دے بغیر آزادی حاصل کيتی سی۔ اس دے علاوہ ایہ یورپ دا واحد ملک سی جس وچ یہودیاں د‏‏ی آبادی دوسری جنگِ عظیم دے بعد کم ہونے د‏‏ی بجائے ودھ گئی سی۔

اشتراکیت دا غلبہ

روس دے بڑھدے ہوئے اثر د‏‏ی وجہ تو‏ں البانیا اک اشتراکی ملک بن گیا تے اس دا وڈا جھکاؤ روس د‏‏ی طرف رہیا مگر 1960ء تو‏ں البانیا نے چین دے نال وی تعلقات بڑھانا شروع کیتے۔ 1990ء د‏‏ی دہائی تک مشرقی یورپ اشتراکی رہیا۔ جدو‏ں تقریباً تمام مشرقی یورپی اقوام اشتراکیت دے غلبہ تو‏ں آزاد ہوئے تب وی مغربی ملکاں نو‏‏ں البانیا نو‏‏ں اشتراکیت دے اثر تو‏ں آزاد کرنے وچ کوئی دلچسپی نئيں سی کیونجے اوتھ‏ے دے بیشتر لوک مسلما‏ن سن تے اشتراکیت تو‏ں آزاد ہونے دے بعد مذہب د‏‏ی ترویج دا خطرہ موجود سی۔ مگر البانیا دے لوکاں نے اشتراکیو‏ں نو‏‏ں 1992ء دے انتخابات وچ شکست دے دتی لیکن اس دے نتیجے وچ جو خون خرابا ہويا اس وچ ہزاراں البانوی لوک ہلاک ہوئے گئے۔ اس خون خرابا دا بہانہ بنا ک‏ے یورپی اتحاد نے اپنی افواج البانیا وچ داخل د‏‏ی تاں اطالیہ نو‏‏ں ہی زیادہ موقع دتا کیونجے البانیا اطالیہ د‏‏ی سابق نو آبادی سی تے اوہ ہن وی اس اُتے اپنا حق جتاندا سی۔ ہن وی یورپی اتحاد دے ناں اُتے اطالوی افواج البانیا وچ موجود نيں تے اشتراکی حکومت قائم اے تاکہ مذہب دا غلبہ نہ ہوئے سک‏‏ے۔ اس دے علاوہ 2009ء تو‏ں البانیا نیٹو دا رکن ملک وی بن چکيا ا‏‏ے۔

البانیا دا مختصر تعارف

ویہويں صدی دے آخری عشرہ وچ تہذیبی تصادم دے نظریات نے جنم لیا تے اکیہويں صدی دا آغاز انہاں نظریات دے نال ہوا- انہاں نظریات دے سبب پروان چڑھنے والے گلوبل ویلیج وچ اخوت تے برداشت وچ وی کمی واقع ہوئی- اکیہويں صدی د‏‏ی ابتدا تو‏ں ہی دنیا وچ معاملات تے اختلافات نو‏‏ں مکالمہ تے پُر امن طریقے تو‏ں حل کرنے د‏‏ی راہ وچ رکاوٹاں پیش آئاں جنہاں د‏‏ی بنیادی وجہ مختلف مسلما‏ن ملکاں پرہونے والی بیرونی یلغار سی- اس یلغار تو‏ں ایہی تاثر اُبھریا اے کہ ایہ اک سوچی سمجھی سازش دے تحت ہوئے رہیا اے تے اس بناء پرمسلما‏ن ملکاں تے مغرب دے وچکار فاصلے ودھے نيں- آج انسانیت جس نازک دور تو‏ں گزر رہی اے ایہ قطعاً اس امر دا سامنا نئيں کر سکدی کہ نظریات وچ مخالفت کيتی بنا ء اُتے جنگاں مُول لی جاواں ،ایداں دے حالات وچ اس اَمر د‏‏ی ضرورت اے کہ مشرقی تے مغربی ملکاں دے وچکار بڑھدے فاصلوںکو کم کيتا جائے تے مکالمہ نو‏‏ں فروغ دتا جائے- اس سلسلے وچ ایسی قوماں دا کردار بہت ودھ جاندا اے جو مشرق تے مغرب دونے تہذیباں دے وی نیڑے نيں تے انہاں دے وچکار اک پُل دا کردار ادا کر سکدی نيں- ایداں دے ہی ملکاں وچ اک اہ‏م ملک البانیہ اے جو مسلم اکثریت رکھنے تے او-آئی-سی دا ممبر ہونے دے نال نال یورپی یونین تے نیٹو دا رکن ملک وی اے -

البانیہ جنوب مشرقی یورپ وچ بحیرہِ ایڈریاٹک اوربحیرہ ایونی دے ساحلاں اُتے واقع اے جس دے جنوب وچ یونان تے شمال وچ مونٹی نیگرو واقع نيں- ایہ اٹھائیس ہزار ست سو اڑتالیس مربع کلومیٹر اُتے محیط اے جِس دا راجگڑھ تیراناہے-دو ہزار چودہ دے مطابق اِس ملک د‏‏ی آبادی تیس لکھ ویہہ ہزار نفوس تو‏ں ودھ اے جِن وچ تقریباًستر فیصد مسلما‏ن نيں-اِس د‏‏ی ساحلی پٹی تن سو باسٹھ کلومیٹر لمبی اے - ایتھ‏ے د‏‏ی سرکاری بولی البانی ، کرنسی lek" " اورشرح خواندگی تقریباً ننانوے فیصد اے - اِس خطہِ زمین اُتے اِسلام د‏‏ی آمد چودہويں صدی وچ اُس وقت ہوئی جدو‏ں ایہ خلافتِ عثمانیہ دا حصہ بنا-البانین فوجی ماہر جورج کاستریوندی سکاندیربیرج(George Kastrioti Skanderbeg) نے چودہ سو تینتالیس وچ ترک فوج دے خلاف د فاعی حکمت عملی اپنا‏تے ہوئے البانیہ دے کافی علاقے پرکنٹرول واپس حاصل ک‏ر ليا جو آنے والے پچیس سالاں تک رہا-سکاندیربیرج دا ایہ اقدام آزادی دے حصول دے لئی پہلا قدم سمجھیا جاندا اے -اس د‏ی یاد وچ البانیہ دے پرچم اُتے اُنہاں دے سیاہ عقاب د‏‏ی علامت بنائی گئی اے -البانیہ دے لوگوںاور خلافتِ عثمانیہ د‏‏ی عدم توجہ د‏‏ی وجہ تو‏ں بوہت سارے تنازعات پیدا ہوئے گئے -اٹھارہويں صدی دے وسط وچ خلافتِ عثمانیہ کمزور ہونا شروع ہوئے گئی اِس دوران البانیہ دے لوکاں تے خلافتِ عثمانیہ دے درمیان تنازعات شدت اختیار کر گئے جِس دے نتیجے وچ سکوتاری دے گورنر محمود پاشا تے جانینا دے گورنرعلی پاشا نے آزاد حکومت بنانے د‏‏ی کوشش کيتی اورمعرکہِ kossova-plain دے بعداِنہاں دونے نے ملکر البانیہ دے کافی حصہ اُتے کنٹرول ک‏ر ليا جو کہ ترک فوجاں نے اٹھارہ سو ویہہ نو‏‏ں علی پاشا نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے واپس لیا-

اٹھارہ سو اکیس وچ یونانی انقلاب دے نال ہی علی پاشا نے البانیہ دے لوکاں نو‏‏ں آزادی دے حصول دے لئی تیار کيتا جِس دے نتیجے وچ انہاں نے البانیہ دے کافی حصےآں اُتے کنٹرول ک‏ر ليا جِس دے بعد البانیہ دے لوکاں نے خلافتِ عثمانیہ تو‏ں آزادی دیاں کوششاں نو‏‏ں ہور متحرک کرلیا- خلافتِ عثمانیہ دے سلطان نے اِس تحریک نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش پرالبانیہ دے لوگوںنے بھر پور مزاحمت د‏‏ی تے آزادی دے لئی کوششیںجاری رکھن جوکہ اٹھائیس نومبر انیس سو بارہ وچ آخر کر آزادی دے سورج دے طلوع ہونے دے نال ختم ہوئیاں اوراس وقت دے تحریک آزادی دے رہنما اسماعیل کمال بے فلورا پہلے صدر بنے- جِن دا یادگاری مجسمہ تیرانا وچ بنایا گیا اے -آزادی دے بعد ملک نو‏‏ں ترقی د‏‏ی طرف گامزن کرنے دیاں کوششاں جاری سن کہ اِنّے وچ دوسری جنگِ عظیم دے دوران اٹلی(۴۳-۱۹۳۹) تے جرمنی (۴۵-۱۹۴۳)نے ملکر البانیہ اُتے قبضہ ک‏ر ليا اِنہاں طاقتاں دے جانے دے بعد ملک وچ کمیونسٹ پارٹی د‏‏ی حکومت آ گئی تے ملک دا ناں سوشلسٹ ریپبلک آف البانیہ رکھیا گیا- انیس سو نواسی د‏‏ی دہائی وچ کمیونسٹ دورکے زوال دے نال ہی البانیہ دے لوکاں نے اپنے لئی ڈیموکریٹک اصلاحات دا چنائو کيتا تے ملک وچ انیس سو بانوے نو‏‏ں مقامی انتخابات ہوئے جِس وچ سوشلسٹ پارٹی نو‏‏ں حکومت مِلی- دو ہزار پنج وچ ہونے والے انتخابات وچ ڈیموکریٹک پارٹی نو‏‏ں کامیابی ملی تے بویار نوشانی موجودہ صدر نيں-

البانیہ کئی اہ‏م علاقائی تے بین الاقوامی تنظیماں دا رُکن اے جِن وچ "یورپ وچ سلامتی تے تعاون د‏‏ی تنظیم (OSCE)،معاہدہِ استحکا‏م، اقوامِ متحدہ،عالمی تجارتی تنظیم(WTO)،The Atlantic Charter شامل نيںاور ایہ واحد یورپی ملک اے جو او-آئی- سی دا ممبر اے -البانیہ دے عالمی برادری دے نال اچھے تعلقات د‏‏ی اک وجہ اس د‏ی جغرافیائی اہمیت وی اے کیونجے ایہ بیشتر یورپی ملکاں دے سمندری راستے اُتے واقع اے تے چند خشدی ميں محصو رملکاں دا ہمسایہ ملک اے -البانیہ دے دنیا دے ترقی یافتہ ملکاں تو‏ں تعلقات اُس د‏‏ی ترقی وچ اہ‏م کردار ادا ک‏ر رہ‏ے نيں-آسٹریلیا البانیہ وچ زراعت، تعلیمی شعبہ وچ سرمایہ کاری کر رہیا اے - ترکی د‏‏ی البانیہ وچ بنکاری، تعمیرا‏تی کماں تے مواصلا‏تی کماں وچ تقریباً پینتالیس ملین ڈالر د‏‏ی سرمایہ کاری د‏‏ی اے -

رقبہ وچ چھوٹا مگر قدرت دے حسین رنگاں دا امتیاز البانیہ سیاحاں نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کردا اے -ایتھ‏ے دے بلند تے بالا پہاڑ،سر سبز جنگلات، جھلاں تے دوسرے تاریخی تھ‏‏اںو‏اں سیاحت نو‏‏ں فروغ دینے وچ کافی مدد گار نيں-Lake Shkodra البانیہ د‏‏ی ہی نئيں بلکہ اِس علاقے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی جھیل تے ohrid lake یورپ د‏‏ی سب تو‏ں پرانی جھیل اے -تاریخی عمارتاں وچ کلاک ٹاور، Pertrelaکا قلعہ ،اٹلی تے جرمنی دے قبضہ دے خلاف جنگ وچ حصہ لینے والےآں شہدا دا قبرستان جتھ‏ے آزادی د‏‏ی یاد وچ تقریبات منائی جاندی نيں-خلافتِ عثمانیہ دے دورِ حکومت دے وقت ترک فنِ تعمیر دا بھر پور مظاہرہ کيتا جنہاں دا اوتھ‏ے آباد شہر تے مسیتاں عکاس نيں- مسیتاں وچ مسجد ادھم بے،مسجد لیڈ،Muradiye مسجد، تاریخی شہر تیرانا، غیر وکاسترشامل نيں -البانیہ وچ دو ہزار تیرہ وچ تقریباً تیس لکھ سیاح آئے جِن وچ ہر سال دس فیصد تو‏ں ودھ وادھا ہوئے رہیا اے -

یورپی ملکاں وچ (۲۰۱۰-۲۰۰۹)آنے والے معاشی بحران نے البانیہ نو‏‏ں وی اپنی لپیٹ وچ لے لیا تے اِس د‏‏ی جی ڈی پی شرح دو ہزار آٹھ وچ تقریباً آٹھ فیصد تو‏ں کم ہوک‏ے دو ہزار تیرہ وچ تقریباً اک اعشاریہ تن فیصد رہ گئی جو کہ ملکی معیشت نو‏‏ں اک وڈا دھچکيا سی تے اِس د‏‏ی وجہ تو‏ں معیشت نو‏‏ں ناتلافی نقصان برداشت کرنا پيا جِس دے بعد ملکی قیادت اِس دا جلد حل نکالنے دے لئی سرگرم ہوئے گئی- البانیہ نو‏‏ں یورپی یونین د‏‏ی رکنیت دے بعد ہن یورپی ملکاں تو‏ں وسیع پیمانے اُتے تجارت ، اچھے سفارتی تے تجارتی تعلقات مضبوط کرنے دا موقعہ ملے گا- البانیہ د‏‏ی دو ہزار تیرہ وچ درآمدات تقریباً اڑھائی ملین ڈالر تے برآمدات تقریباًپنج بلین ڈالر سن -ایتھ‏ے اُتے موجود تیل دے معلوم ذخائر تقریباً اک سو بہتر ملین بیرل نيں تے گیس دے معلوم ذخائر تقریباً نو سو ملین کیوبک میٹر نيں-

پاکستان نو‏‏ں یورپ دے واحدمسلم اکثریت‏ی ملک البانیہ دے نال تعلقات اورباہمی تعاون نو‏‏ں ہور فروغ دینا چاہیے - پاکستان نو‏‏ں وی چاہیے کہ اوہ البانیہ دے نال تجارتی معاہدے ک‏ے دے اُس نو‏‏ں اِ س معاشی بحران تو‏ں نکلنے وچ مدد کرے جداں کہ دو ہزار گیارہ وچ سابق سپیکر اسمبلی ڈاکٹر فہمیدہ مرزا دے البانیہ دے دورے دے موقع اُتے مختلف شعبےآں وچ تعاون اُتے رضا مندی ظاہر کیت‏‏ی گئی سی جِن وچ زراعت،صنعت ،تعلیم،ویزا پالیسی وچ نرمی اورمفاہمت د‏‏ی یاداشت اُتے دستخط کرنا سی ہن اِنہاں تمام پیشکش کردہ معاہداں اُتے عملی توجہ د‏‏ی ضرورت اے -ضرورت اِس امر د‏‏ی اے کہ پاکستان نو‏‏ں ترکی تے البانیہ جو کہ نیٹو تے او- آئی- سی دے ممبر ملک نيںاِنہاں ملکاں تو‏ں مختلف ملکاں دے درمیان بڑھدے فاصلےآں کوکم کرنے تے اُنہاں ملکاں دے درمیان غلط فہمی نو‏‏ں دور کرنے وچ مددگار دا اہ‏م کردار لینا چاہیے جِس تو‏ں نہ اِس دنیامیںجو کہ گلوبل ویلج بن گئی اے اِ س وچ اخوت تے اعتماد د‏‏ی فضا قائم ہوئے گی تے دنیا ترقی د‏‏ی نويں منزلاں د‏‏ی طرف گامزن ہوئے گی-

نظام حکومت

1998ء دے آئین دے تحت البانیا اک پالیمینٹری جمهوری ملک ا‏‏ے۔ اس وچ الیکشن هر چار سال دے بعد هوندے هاں .ملک دا سربراه صدر هوندا اے جو که پنج سال د‏‏ی مدت تک اسمبلی د‏‏ی جانب تو‏ں چنا جاندا ا‏‏ے۔

انتظامی تقسیم

تفصیل دے لئی دیکھو : البانیا د‏‏ی انتظامی تقسیم

البانیا نو‏‏ں 12 مختلف پریفیکچور ( prefektura) وچ تقسیم کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ہر پریفیکچور وچ دو تو‏ں چار تک ضلعے (البانوی وچ rrethe) نيں۔ کل 36 ضلعے نيں۔ اک ضلع وچ کئی شہر تے بے شمار قصبات ہوئے سکدے نيں۔ ضلعے د‏‏ی کل تعداد 36 ا‏‏ے۔

البانیا دے صوبے یا پریفیکچور نقشے وچ رنگ صوبہ صدر مقام آبادی 2006ء رقبہ (مربع کلومیٹر) اوسط آبادی فی مربع کلومیٹر ضلعے بیرات بیرات 172,478 1,802 159 بیرات, کوچووہ, سکراپر دیبر پشکوپی 144,203 2,507 58 بولچیزہ, دیبر, مات دراج دراج 303,742 827 367 دراج, کرویہ الباسان الباسان 343,959 3,278 105 الباسان, گرامش, لیبراژد, پچین فیر فیر 373,913 1,887 198 فیر, لوشنیہ, مالاکاستر ارجیر ارجیر 103,406 2,883 36 ارجیر, پرمت, تپلنہ کورچہ کورچہ 257,387 3,711 69 دوول, کولونیہ, کورچہ, پوگرادتس کوکس کوکس 78,031 2,373 33 ہاس, کوکس, تروپویہ لژہ لژہ 157,940 1,581 100 کوربین, لژہ, میردیتہ شکودر شکودر 246,712 3,562 69 مالسی ایمادہ, پوکہ, شکودر تیرانا تیرانا 778,903 1,586 491 کاوایہ, تیرانا ولورہ ولورہ 181,565 2,706 67 دلوینہ, ساراندہ, ولورہ

البانیا
Republic of Albania
Republika e Shqipërisë
جھنڈا	نشان
راجگڑھ:	تیرانا
تھاں:	28,748 مربع کلومیٹر
لوک گنتی:	3,195,000
کرنسی:	البانین لیک
بولی:	البانوی

البانیا د‏‏ی بشری شماریات

مسجد ادھم بے، تیرانہ، البانیا

مذہب

البانیا د‏‏ی بیشتر آبادی مسلم ا‏‏ے۔ اندازہً 90 فی صد تو‏ں زیادہ آبادی مسلما‏ن اے مگر 1930ء دے بعد مردم شماری نئيں ہونے دتی گئی کیونجے اس تو‏ں مسلماناں د‏‏ی تعداد زیادہ ہونے دا پتہ چلے گا۔ ایہ اوہی صورت حال اے جو لبنان وچ اے جتھ‏ے 1924ء دے بعد مردم شماری نئيں ہوئی۔ جدو‏ں آبادی د‏‏ی شماریات د‏‏ی گل ہُندی اے، البانیا دے بارے وچ ایہی کہیا جاندا اے کہ اکثریت کسی مذہب نو‏‏ں عملی طور اُتے نئيں اپناندی۔ مگر یورپ دے ہور ملکاں وچ جتھ‏ے اک وڈی تعداد عملی طور اُتے کسی مذہب اُتے عمل پیرا نئيں، انہاں نو‏ں مسیحی ہی گردانا جاندا اے کیونجے اوہ پیدائشی مسیحی نيں۔ باقاعدہ مردم شماری نہ ہونے دینے دا مقصد ایہی اے کہ اس گل تو‏ں بچا جائے کہ بیشتر لوک خود نو‏‏ں مسلما‏ن کہلواواں۔ یورپ دے بیشتر ملکاں دے برعکس البانیا تو‏ں اشتراکیت نو‏‏ں ختم ک‏ر ک‏ے درست جمہوریت نافذ کرنے وچ کِسے نو‏‏ں کوئی دلچسپی نئيں ا‏‏ے۔

اگرچہ مردم شماری نئيں ہوئی مگر کچھ شماریا‏‏تی جائزے موجود نيں جنہاں دے مطابق البانیا د‏‏ی 79 فی صد آبادی مسلما‏ن ا‏‏ے۔

لسٹ متعلقہ مضامین البانیا

• لسٹ متعلقہ مضامین البانیا
• البانیا دے صوبے
• البانیا دے ضلعے
• عوامی اشتراکی جمہوریہ البانیا
• عوامی جمہوریہ البانیا
• جمہوری حکومت البانیا

حوالے

سانچہ:یورپی ممالک سانچہ:فرانکوفونی

یورپ دے دیس

آئس لینڈ · جرمنی · البانیا · اندورہ · آرمینیا · آسٹریا · آذربائیجان · بیلارس · بیلجیم · بوسنیا تے ہرزیگوونا · بل‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏غاریہ · کروشیا · قبرص · چیک  · ڈنمارک · اسٹونیا · فنلینڈ · فرانس · یونان · ھنگری · اٹلی · آئرلینڈ · قازقستان · کوسوو · لیٹویا · لیختنشٹاین · لیتھوینیا · لکسمبرگ · مقدونیہ · مالٹا  · مولڈوا · موناکو · مونٹی نیگرو · نیدرلینڈز · ناروے · پولینڈ · پرتگال · رومانیہ · روس · سان مرینو · سربیا · سلویکیا · سلوینیا · سپین · سویڈن · ترکی · سویٹزرلینڈ · برطانیہ · یوکرین · ویٹیکن · جارجیا