Nikolai Çaushesku: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively

[redaktim i pashqyrtuar]

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër

Content deleted Content added

PamorTekst wiki

Versioni i datës 30 janar 2012 16:00 redakto Euriditi (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 15.924 edits No edit summary ← Redaktim më i vjetër		Versioni aktual i datës 28 tetor 2024 16:50 redakto zhbëje Velocitasgroningen1934 (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët 2.437 edits →Jeta dhe karriera e hershme Etiketa: Përpunim pamor
(32 rishikime të ndërmjetme të pashfaqur nga 21 përdorues)
Rreshti 1: {{Infobox officeholder ~~{{Kutia Politikan~~ \| ~~Emri~~name = Nicolae Ceauşescu \| ~~Figura~~image = Nicolae Ceaușescu.jpg \| ~~Madhësia~~image_size e ~~Figurës~~ = 230px \| office = [[Partia Komuniste Rumune#Sekretarët e Përgjithshëm (1921–1989)\|Sekretar i Përgjithshëm i Partisë Komuniste Rumune]] ~~\| Detyra = Lider Suprem Komunist i Shtetit~~ \| ~~Fillimi~~term_start i ~~afatit~~ = [[22]] mars [[~~Marsë~~1965]] ~~1965~~ \| ~~Mbarimi~~term_end i ~~afatit~~ = [[22]] ~~[[Dhjetor]]~~dhjetor [[1989]] \| ~~Paraardhësi~~predecessor = [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]] \| ~~Pasardhësi~~successor = ~~Partia~~''Pozita ~~Demokrtike~~u shfuqizua'' \| ~~Detyra2~~office1 = ~~Sekrtar dhe Gjenaral~~[[Presidenti i ~~Shtetit~~ Rumanisë]] \| ~~Fillimi~~term_start1 i ~~afatit2~~ = ~~[[9]]~~28 ~~[[Marsë]]~~mars [[1974]] \| ~~Mbarimi~~term_end1 i ~~afatit2~~ = në22 ~~vitin~~dhjetor 1989 \| ~~Paraardhësi2~~predecessor1 = ~~ska~~''Pozita u ?themelua'' \| successor1 = [[Lista e anëtarëve të Këshillit të Frontit Kombëtar të Shpëtimit\|Këshilli i Frontit Kombëtar të Shpëtimit]] (e përkohshme) ~~\| Pasardhësi2 = [[Ion Iliescu]]~~ \| primeminister1 = {{plain list\| ~~\| Detyra3 = Kryetar i Partis Kamuniste~~ * [[Manea Mănescu]] ~~\| Fillimi i afatit3 = [[22]] [[Marsë]] 1965~~ * [[Ilie Verdeț]] ~~\| Mbarimi i afatit3 = ne vitin 1989~~ * [[Constantin Dăscălescu]] ~~\| Paraardhësi3 = [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]]~~ ~~\| Pasardhësi3 = nuk ka ?~~ ~~\| Datëlindja = [[26]] [[Janar]] [[1918]]~~ ~~\| Vendlindja = [[Skorniçesti]],Rumani~~ ~~\| Datëvdekja = 25 [[Dhjetor]] 1989~~ ~~\| Vendvdekja = [[Targoviste]],Rumani~~ ~~\| Kombësia = Rumunë~~ ~~\| Profesioni = Gjeneral,Poltikan,Udheheqs etj...~~ ~~\| Partia = Partia Komuniste Revulcionare~~ }} \| office2 = [[Këshilli Shtetëror i Rumanisë#Presidentët e Këshillit Shtetëror\|President i Këshillit Shtetëror]] '''Nicolae Ceauşescu''' sq('''Nikolae Çaushesku''') u lind me [[26]] [[Janar]] [[1918]] në [[Skorniçesti]] një vendbanim në jug të Rumanisë dhe vdiq [[22]] [[Dhjetor]] [[1989]] në [[Targoviste]] të [[Rumania\|Rumanisë]] ishte lideri komunist i [[Rumania\|Rumanisë]] dhe gjeneral dhe sekretar i Shtetit gjatë viteve 1967-1989. \| term_start2 = 9 dhjetor 1967 \| term_end2 = 22 dhjetor 1989 \| primeminister2 = {{plain list\| * [[Ion Gheorghe Maurer]] * [[Manea Mănescu]] * [[Ilie Verdeț]] * [[Constantin Dăscălescu]] }} \| predecessor2 = [[Chivu Stoica]] \| successor2 = ''Zyra u shfuqizua'' \| party = [[RPartia Komuniste Rumune]] (1932–1989) \| birth_date = 5 shkurt (Stili i Vjetër: 23 janar ) 1918 \| birth_place = [[Scornicești]], [[Mbretëria e Rumanisë]] \| death_date = 25 dhjetor 1989 (71 vjet) \| death_place = [[Târgoviște]], [[Republika Popullore e Rumanisë]] \| resting_place = [[Varrezat Ghencea]], [[Bukuresht]], Rumani \| death_cause = [[Gjyqi dhe ekzekutimi i Nikolai dhe Elena Çausheskut\|Ekzekutimi me pushkatim]] \| spouse = [[Elena Çaushesku\|Elena Petrescu]] (m. 1946; deri në vdekjen e tyre më 1989) \| children = {{flatlist\| * [[Valentin Çaushesku\|Valentin]] * [[Zoia Çaushesku\|Zoia]] * [[Nicu Çaushesku\|Nicu]] \| relative = * [[Marin Çaushesku]] * [[Ilie Çaushesku]] }} \| allegiance = <!-- [[Republika Popullore e Rumanisë]] --> \| branch = [[Forcat e Armatosura Rumune\|Ushtria Rumune]] \| serviceyears = 1949–1954 \| battles = [[Revolucioni rumun]] (u ekzekutua) \| rank = [[Lieutenant general]] \| signature = Nicolae Ceaușescu Signature.svg }} '''Nicolae Ceauşescu''' (sq: '''Nikolai Çaushesku'''; 5 shkurt [S.V. 23 janar] 1918<ref>{{cite web \|url=http://jurnalul.ro/special-jurnalul/ceausescu-intre-legenda-si-adevar-data-nasterii-si-alegerea-numelui-de-botez-576781.html \|title=Ceaușescu, între legendă și adevăr: data nașterii și alegerea numelui de botez \|work=[[Jurnalul Național]] \|language=ro \|access-date=8 shtator 2016 \|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612141049/http://jurnalul.ro/special-jurnalul/ceausescu-intre-legenda-si-adevar-data-nasterii-si-alegerea-numelui-de-botez-576781.html \|archive-date=12 qershor 2018 \|url-status=dead }}</ref> – 25 dhjetor 1989) ishte një politikan dhe [[Diktatori\|diktator]] [[Komunizmi\|komunist]] rumun. Ai ishte [[Partia Komuniste Rumune#Sekretarët e Përgjithshëm (1921–1989)\|Sekretar i Përgjithshëm]] i [[Partia Komuniste Rumune\|Partisë Komuniste Rumune]] nga viti 1965 deri në 1989 dhe kreu i dytë dhe komunisti i fundit i [[Republika Popullore e Rumanisë\|Rumanisë]]. Ai ishte gjithashtu kreu i shtetit nga viti 1967, duke shërbyer si President i [[Këshilli i Shtetit të Rumanisë\|Këshillit të Shtetit]] dhe nga viti 1974 njëkohësisht si [[Presidenti i Rumanisë\|President i Republikës]], deri në rrëzimin dhe ekzekutimin e tij në [[Revolucioni rumun\|Revolucionin Rumun]] në dhjetor 1989, pjesë e një serie kryengritjesh antikomuniste në Evropën Lindore atë vit. Me ardhjen e tij në pushtet, ai lehtësoi [[Cenzura në Rumaninë Komuniste\|cenzurën e shtypit]] dhe dënoi hapur [[Pushtimi i Çekosllovakisë nga Pakti i Varshavës\|pushtimin e Çekosllovakisë nga Pakti i Varshavës]] në [[Fjalimi i Çausheskut i 21 gushtit 1968\|fjalimin e tij më 21 gusht 1968]], i cili rezultoi në një rritje të popullaritetit. Megjithatë, periudha e stabilitetit që rezultoi ishte e shkurtër pasi qeveria e tij shpejt u bë [[Totalitarizmi\|totalitare]] dhe u konsiderua si më e shtypura në [[Blloku Lindor\|Bllokun Lindor]] në atë kohë. Policia e tij sekrete, [[Securitate]], ishte përgjegjëse për [[Mbikëqyrje masive\|mbikëqyrjen masive]], si dhe shtypjen e rëndë dhe abuzimet e të drejtave të njeriut brenda vendit, dhe kontrollonte median dhe shtypin. Keqmenaxhimi ekonomik për shkak të sipërmarrjeve të dështuara të naftës gjatë viteve 1970 çoi në rritjen e borxheve të jashtme për Rumaninë. Përpjekjet e Çausheskut për të zbatuar politika që do të çonin në një rritje të konsiderueshme të popullsisë çuan në një numër në rritje të aborteve të pasigurta dhe rritën numrin e jetimëve në institucionet shtetërore. Në vitin 1982, Çaushesku udhëzoi qeverinë të eksportonte pjesën më të madhe të prodhimit bujqësor dhe industrial të vendit në një përpjekje për të shlyer këto borxhe. [[Kulti i personalitetit të Nikolai Çausheskut\|Kulti i tij i personalitetit]] përjetoi një ngritje të paparë, e ndjekur nga përkeqësimi i marrëdhënieve me jashtë, madje edhe me [[Bashkimi Sovjetik\|Bashkimin Sovjetik]]. Ndërsa protestuesit anti-qeveritar demonstruan në [[Timișoara]] në dhjetor 1989, ai i perceptoi demonstratat si një kërcënim politik dhe urdhëroi forcat ushtarake të hapnin zjarr më 17 dhjetor, duke shkaktuar shumë vdekje dhe lëndime. Zbulimi se Ceaușescu ishte përgjegjës rezultoi në një përhapje masive të trazirave dhe trazirave civile në të gjithë vendin.<ref>{{cite encyclopedia \|url=https://www.britannica.com/biography/Nicolae-Ceausescu \|title=Nicolae Ceaușescu – president of Romania \|encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] \|language=en}}</ref> Demonstratat, të cilat arritën në [[Bukuresht]], u bënë të njohura si [[Revolucioni rumun\|Revolucioni Rumun]] - e vetmja përmbysje e dhunshme e një qeverie komuniste gjatë [[Revolucionet e vitit 1989\|revolucioneve të vitit 1989]].<ref>Ratesh, N. (1991). Romania: The Entangled Revolution. Praeger Publishers.</ref> Çaushesku dhe gruaja e tij [[Elena Çaushesku\|Elena]] u larguan nga kryeqyteti me një helikopter, por ata u kapën nga ushtria pasi forcat e armatosura dezertuan. Pasi u [[Gjyqi dhe ekzekutimi i Nikolai dhe Elena Çaushesku\|gjykuan dhe u dënuan]] për sabotim ekonomik dhe gjenocid,<ref>{{cite news \|url=http://www.thetimes.co.uk/tto/news/world/europe/article2601567.ece \|location=London \|work=[[The Times]] \|first=Roger \|last=Boyes \|title=Ceaușescu looked in my eyes and he knew that he was going to die \|date=24 dhjetor 2009 \|language=en }}</ref> të dy u dënuan me vdekje dhe u ekzekutuan menjëherë me pushkatim më 25 dhjetor.<ref>{{cite web \|url=http://www.biography.com/people/nicolae-ceausescu-38355 \|title=Nicolae Ceaușescu \|website=Biography.com \|date=dhjetor 2021 \|language=en }}</ref> == Jeta dhe karriera e hershme == [[Skeda:008.Portret Nicolae Ceausescu. (1936).jpg\|parapamje\|majtas\|upright\|I arrestuar në vitin 1936 kur ishte 18 vjeç, Çaushesku u burgos për dy vjet në [[Burgu Doftana\|Burgun Doftana]] për veprime komuniste.]] Çaushesku lindi në fshatin e vogël [[Scornicești]], [[Qarku Olt]], duke qenë i treti nga nëntë fëmijët e një familjeje të varfër fshatare (shih [[familja Çaushesku]]). Bazuar në certifikatën e lindjes, ai ka lindur më 5 shkurt ([[Datat e stilit të vjetër dhe stilit të ri\|S.V. 23 janar]]) 1918,<ref>{{Cite web\|url=https://www.gandul.ro/stiri/unul-dintre-cele-mai-bine-pazite-secrete-inainte-de-1989-data-reala-a-nasterii-lui-nicolae-ceausescu-foto-13786598\|title=Unul dintre cele mai bine păzite secrete înainte de 1989: data reală a nașterii lui Nicolae Ceaușescu. Foto\|language=ro\|date=27 janar 2015\|access-date=14 gusht 2020}}</ref> në vend të 8 shkurtit zyrtar ([[Datat e stilit të vjetër dhe stilit të ri\|S.V. 26 janar]]) 1918 - lindja e tij u regjistrua me një vonesë tre ditore, e cila më vonë çoi në ngatërresë. Sipas informacionit të regjistruar në autobiografinë e tij, Nikolai Çaushesku ka lindur më 26 janar 1918.<ref name=":2">{{cite web \| url= https://infocultural.eu/cataloagele-scolare-si-autobiografia-lui-nicolae-ceausescu-facute-publice-de-arhivele-nationale \| title= Cataloagele școlare și autobiografia lui Nicolae Ceaușescu, făcute publice de Arhivele Naționale \| publisher=Info Cultural\| language=ro \|trans-title= Katalogët shkollorë dhe autobiografia e Nicolae Ceaușescu, të bëra publike nga Arkivi Kombëtar \| date=26 janar 2022\| access-date=6 mars 2022}}</ref> Babai i tij Andruță (1886–1969) zotëronte 3 hektarë (7,4 acres) tokë bujqësore dhe disa dele, dhe Nicolae plotësonte të ardhurat e familjes së tij të madhe përmes rrobaqepësisë.<ref name=":0">{{Cite book\|last=Gruia\|first=Cătălin\|title=The Man They Killed on Christmas Day\|publisher=Createspace Independent Pub\|year=2013\|isbn=978-1492282594\|location=United Kingdom\|language=en\|page=42}}</ref> Në shkollën e fshatit studioi deri në moshën 11-vjeçare, kur u nis për në Bukuresht. Shërbimi i Arkivit Kombëtar të Qarkut Olt mban fragmente nga katalogët e shkollës fillore Scornicești, të cilat vërtetojnë se Nikolai A. Çaushesku kaloi klasën e parë me një mesatare 8,26 dhe klasën e dytë me një mesatare 8,18, duke u renditur i treti, në një klasë në ku u regjistruan 25 studentë.<ref name=":2" /> Gazetari Cătălin Gruia pretendoi në vitin 2007 se ai u arratis nga babai i tij gjoja jashtëzakonisht fetar, abuziv dhe i rreptë. Fillimisht ai jetoi me motrën e tij, Niculina Rusescu. [[Skeda:Qauseku.jpg\|parapamje\|Shtëpia e ku lindi Çaushesku]] Ai u bë një çirak këpucar,<ref name=":0" /> duke punuar në punishten e Alexandru Sandulescu, një këpucar i cili ishte një anëtar aktiv në Partinë Komuniste të atëhershme jo të ligjshme.<ref name=":0" /> Çaushesku u përfshi shpejt në aktivitetet e Partisë Komuniste (duke u bërë anëtar në fillim të vitit 1932), por si adoleshent atij iu dhanë vetëm detyra të vogla.<ref name=":0" /> Ai u arrestua për herë të parë në vitin 1933, në moshën 15-vjeçare, për luftime në rrugë gjatë një greve dhe përsëri, në 1934, fillimisht për mbledhjen e nënshkrimeve në një peticion që protestonte kundër gjyqit të punëtorëve të hekurudhave dhe dy herë të tjera për aktivitete të tjera të ngjashme. Nga mesi i viteve 1930, ai kishte qenë në misione në Bukuresht, [[Craiova]], [[Câmpulung]] dhe [[Râmnicu Vâlcea]], duke u arrestuar disa herë.<ref name="Gruia43">Gruia, p. 43</ref> Dosja e profilit nga policia sekrete, [[Siguranța Statului]], e quajti atë "një agjitator të rrezikshëm komunist" dhe "shpërndarës të materialeve propagandistike komuniste dhe antifashiste".<ref name="Gruia43"/> Për këto akuza, ai u dënua më 6 qershor 1936 nga Tribunali i Brasovit me 2 vjet burg, 6 muaj shtesë për mospërfillje të gjykatës dhe një vit qëndrim të detyruar në Scorniceşti.<ref name="Gruia43"/> Pjesën më të madhe të dënimit e kaloi në [[Burgu Doftana\|burgun e Doftanës]].<ref name="Gruia43"/> Ndërsa ishte jashtë burgut në vitin 1939, ai u takua me [[Elena Çaushesku\|Elena Petrescu]], me të cilën u martua në vitin 1946 dhe e cila do të luante një rol gjithnjë e më të madh në jetën e tij politike me kalimin e viteve. == Karriera si politikan dhe Lider i Rumanisë == Çaushseku nuk ishte pasardhësi i qartë për të Gheorghiu-Dej kur ai vdiq më [[19 mars]] [[1965]], pavarësisht afërsisë së tij për një kohë të gjatë udhëheqësin. Megjithatë, lufta në mes të përhapur në mesin e zyrtarëve të vjetër dhe më të lidhur, Byrosë Politike iu kthye Ceauşescu si një kandidat kompromisi.[4] Ai u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm më 22 mars, tri ditë pas vdekjes Gheorghiu-Dej-së. Një nga veprat e tij e parë ishte për të ndryshuar emrin e partisë nga Partia e Punëtorëve të Rumanisë "përsëri në Partinë Komuniste të Rumanisë, dhe të deklarojë vendin e Republikës Socialiste të Rumanisë më tepër se një Republikë Popullore. Në vitin 1967, ai e konsoliduar pushtetin e tij duke u bërë presidenti i Këshillit të Shtetit. Fillimisht, Çaushseku u bë një figurë popullore në Rumani dhe në botën perëndimore, për shkak të politikës së tij të jashtme të pavarur, duke sfiduar autoritetin e Bashkimit Sovjetik. Në vitet 1960, ai lehtësuar censurë shtypit dhe përfundoi pjesëmarrja aktive e Rumanisë në Paktin e Varshavës (edhe pse Rumania mbeti formalisht anëtare), ai refuzoi të marrë pjesë në pushtimin 1968 të Çekosllovakisë nga Pakti forcat e Varshavës, dhe në mënyrë aktive dhe të hapur dënuar atë veprim. Ai madje shkoi në Pragë një javë para pushtimit të ofrojë mbështetje morale për të homologut të tij Çekosllovake, Alexander Dubcek. Edhe pse Bashkimi Sovjetik kryesisht tolerohet kokëfortësi Çausheskut, pavarësinë e tij gjoja nga Moska fituar statusin e Rumanisë rebel brenda Bllokut Lindor. Sundimin e tij u shënua në dekadën e parë nga një politikë të hapur ndaj Evropës Perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara, i cili devijoi nga ajo e vendeve të tjera të Paktit të [[Varshavës]] gjatë [[Luftës së Ftohtë]]. Ai vazhdoi një prirje themeluar parë nga paraardhësi i tij, [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]], i cili kishte kontakt [[Bashkimi Sovjetik]] në tërheqjen e trupave të saj nga Rumania në vitin 1958. Gjatë viteve në vijim Çaushseku ndjekur një politikë të hapur ndaj Shteteve të Bashkuara dhe në Evropën Perëndimore. Rumania ishte vendi i parë komunist që të njohin Gjermaninë Perëndimore, i pari për t'u bashkuar me Fondin Monetar Ndërkombëtar, dhe i pari për të marrë një Presidenti i SHBA, Richard Nixon.[5] Në vitin 1971 Rumania u bë anëtare e Marrëveshjes së Përgjithshme mbi Tarifat dhe Tregtinë (GATT). Rumania dhe Jugosllavia ishin gjithashtu të vetmet vende të Evropës Lindore që hynë në marrëveshje tregtare me Komunitetin Ekonomik Evropian para rënies së bllokut komunist. Dekadën e dytë të Çausheskut u karakterizua nga një regjim-nga gjithnjë e më brutale dhe represive disa llogarive, regjimi më stalinist në bllokun sovjetik. Ajo ishte shënuar edhe nga një nacionalizëm kudo kult personalitetit, dhe një keqësim në marrëdhëniet e jashtme me fuqitë perëndimore, si dhe Bashkimi Sovjetik. Qeveria Çausheskut u përmbys në revolucionin dhjetor 1989, dhe ai dhe gruaja e tij u ekzekutuan pas një programi televiziv dhe me nxitim organizoi egzekutmin dy orë pas vendimit të gjykatës. Një seri vizitash zyrtare në vendet perëndimore (përfshirë ShBA, Franca, Mbretëria e Bashkuar, Spanja), ndihmoi Çaushseku për të paraqitur veten si një komunist reformimin, duke ndjekur një politikë të jashtme të pavarur brenda bllokut sovjetik. Gjithashtu ai u bë i etur për të shihet si një burrë shteti i shkolluar ndërkombëtare, të aftë për të ndërmjetësuar në konfliktet ndërkombëtare dhe për të fituar respekt ndërkombëtar për Rumaninë.[7] Çaushseku negociuar në çështjet ndërkombëtare, të tilla si hapja e marrëdhënieve të SHBA me Kinën në vitin 1969 dhe vizita e presidenti egjiptian Anwar Sadat në Izrael në vitin 1977. Gjithashtu Rumania ishte vendi i vetëm në botë për të ruajtur marrëdhënie normale diplomatike me të dyja Izraelit dhe PLO. ~~==Jeta==~~ [[File:1974 Ceausescu Yasser Araffat in Bucharest.JPG\|thumb\|Çaushesku dhe Jaser Arafat]] ~~===Fëmirija dhe Kariera e Hershme===~~ Nikollai Çaushseku në fshatin [[Skornicesti]] ne jug të Rumanisë,Çaushseku shkoi në Bukuresht qysh në moshën 11 për të punuar në fabrika. Ai ishte bir i një fshatari (shih familjen Ceauşescu për përshkrimet e prindërve të tij dhe vëllezërit e motrat.) Ai u bashkua me Partinë Komuniste ilegale të atëhershëm të Rumanisë në fillim të 1932 dhe u arrestua të parë, në vitin 1933, për rrugë luftuar gjatë grevës. Ai u arrestua përsëri, në vitin 1934, së pari për të mbledhur nënshkrime në një peticion protestonin gjykimin e punonjësve të hekurudhave dhe dy herë më shumë për aktivitete të tjera të ngjashme. Këto arrestime dha atij "agjitator i rrezikshëm komunist" përshkrimin dhe "distributori aktiv të propagandës komuniste dhe anti-fashiste" për rekordin e tij të policisë. Ai pastaj kaloi në ilegalitet, por u kap dhe u burgos në vitin 1936 për dy vjet në burgun Doftana për aktivitetet anti-fashiste. ~~[[File:Shtepia.jpg\|thumb\|Shtëpia ku lindi Çaushseku]]~~ ~~[[File:Qauseku.jpg\|thumb\|Nikollai Çaushseku në moshen 16 vjeqare]]~~ == Vdekja == Ndërsa nga burgu në vitin 1940, ai u takua Elena Petresku, të cilin ai u martua në vitin 1946 dhe që do të luajnë një rol në rritje në jetën e tij politike gjatë viteve. Ai u arrestua dhe u burgos përsëri në vitin 1940. Në vitin 1943, ai u transferua në kampin Târgu Jiu internim, ku ai ndante një qeli me Gheorghe Gheorghiu-Dej, duke u bërë mbrojtësi i tij. Pas Luftës së Dytë Botërore, kur Rumania kishte filluar të bien nën ndikimin sovjetik, ai shërbeu si sekretar i Bashkimit të Rinisë Komuniste (1944-1945). {{Kryesor\|Gjyqi dhe ekzekutimi i Nikolai dhe Elena Çaushesku}} [[Skeda:Grave of Nicolae Ceausescu - Ghencea Civil Cemetery - Bucharest - Romania.jpg\|parapamje\|Varri origjinal i Çausheskut, [[Varrezat Ghencea]], Bukuresht (fotografuar në 2007)]] [[Skeda:Ceaușescu Grave.jpg\|parapamje\|Vendi i tanishëm i varrit së Nikolai dhe Elena Çaushesku në Varrezat Ghencea (fotografuar në 2018). Vini re se viti i lindjes së Elena Çausheskut është regjistruar gabimisht si 1919; viti i saj i tanishëm i lindjes është 1916.]] Çaushesku dhe Elena gruaja e tij, u larguan nga kryeqyteti me [[Emil Bobu]] and [[Manea Mănescu]] dhe fluturuan me helikopter në rezidencën e Çausheskut në Snagov, nga e cila u arratisën përsëri, këtë herë në [[Târgoviște]]. Ata e braktisën helikopterin pranë Târgoviște, pasi u urdhërua të ulej nga ushtria, e cila deri në atë kohë kishte kufizuar fluturimin në hapësirën ajrore të Rumanisë. Çaushesku u mbajt nga policia ndërsa policët dëgjonin radion. Ata përfundimisht iu dorëzuan ushtrisë. Në ditën e Krishtlindjes, 25 dhjetor 1989, Çausheshku u gjykua përpara një gjykate të mbledhur në një dhomë të vogël me urdhër të [[Fronti i Shpëtimit Kombëtar (Rumani)\|Frontit Kombëtar të Shpëtimit]], qeveria e përkohshme e Rumanisë. Ata u përballën me akuza duke përfshirë grumbullimin e paligjshëm të pasurisë dhe gjenocidin. Çaushesku në mënyrë të përsëritur mohoi autoritetin e gjykatës për ta gjykuar atë dhe pohoi se ai ishte ende ligjërisht Presidenti i Rumanisë. Në fund të gjyqit, Ceaușescus u shpallën fajtorë dhe u dënuan me vdekje. Një ushtar që rrinte roje në proces u urdhërua të nxirrte Ceaușescus jashtë një nga një dhe t'i qëllonte, por Ceaușescus kërkoi të vdisnin së bashku. Ushtarët u pajtuan me këtë dhe filluan të lidhnin duart pas shpine, kundër të cilit Çausheskët protestuan, por ishin të pafuqishëm për ta parandaluar. Pasi komunistët morën pushtetin në Rumani në vitin 1947, ai kryesoi Ministria e Bujqësisë, më pas shërbeu si zëvendësministër i Forcave të Armatosura në Gheorghe Gheorghiu-Dej, duke u bërë një Gjeneral Major. Në vitin 1952, Gheorghiu-Dej çoi në muajt e Komitetit Qendror, pas "fraksion banor i Moskës" të partisë udhëhequr nga Ana Pauker ishin spastruar. Në vitin 1954, ai u bë një anëtare e plotë e Byrosë Politike dhe më në fund u ngrit për të zënë pozitën e dytë më të lartë në hierarkinë e partisë Çausheskët u ekzekutuan nga një grup ushtarësh. Më vonë atë ditë, ekzekutimi u shfaq edhe në televizionin rumun.<ref>{{Cite web\|title=Der Diktator und sein Henker\|url=https://www.stern.de/politik/ausland/ceausescus-scharfrichter-der-diktator-und-sein-henker-3293070.html\|access-date=3 tetor 2020\|website=stern.de\|language=de}}</ref> Gjyqi i nxituar i shfaqjes dhe imazhet e të vdekurit të Çausheskut u filmuan dhe pamjet u publikuan në shumë vende perëndimore dy ditë pas ekzekutimit. ~~==Kariera si politkan dhe Lider i Rumanisë==~~ Çaushseku nuk ishte pasardhësi i qartë për të Gheorghiu-Dej kur ai vdiq më 19 mars 1965, pavarësisht afërsisë së tij për një kohë të gjatë udhëheqësin. Megjithatë, lufta në mes të përhapur në mesin e zyrtarëve të vjetër dhe më të lidhur, Byrosë Politike iu kthye Ceauşescu si një kandidat kompromisi. [4] Ai u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm më 22 mars, tri ditë pas vdekjes Gheorghiu-Dej-së. Një nga veprat e tij e parë ishte për të ndryshuar emrin e partisë nga Partia e Punëtorëve të Rumanisë "përsëri në Partinë Komuniste të Rumanisë, dhe të deklarojë vendin e Republikës Socialiste të Rumanisë më tepër se një Republikë Popullore. Në vitin 1967, ai e konsoliduar pushtetin e tij duke u bërë presidenti i Këshillit të Shtetit. Nikolai dhe Elena Çaushesku fillimisht u varrosën në varre të thjeshta në [[Varrezat Ghencea]], në Bukuresht, në anët e kundërta të një shtegu; varret e tyre shpesh ishin zbukuruar me lule dhe simbole të sundimit komunist. Në prill 2007, djali i tyre, [[Valentin Çaushesku]], humbi një apel për një hetim nëse varret ishin të vërteta. Pas vdekjes së tij në vitin 1996, djali i vogël, [[Nicu Çaushesku\|Nicu]], u varros aty pranë në të njëjtën varrezë.<ref name=osb21jul/> Sipas ''[[Jurnalul Național]]'',<ref name="ReferenceA">''[[Jurnalul Național]]'', 25 January 2005</ref> u bënë kërkesa nga vajza e Çasheskëve, [[Zoia Çaushesku\|Zoia]], dhe nga mbështetësit e pikëpamjeve të tyre politike, për të zhvendosur eshtrat e tyre në mauzoleume ose në kisha të ndërtuara me qëllim, por këto kërkesa u refuzuan nga qeveria. Fillimisht, Çaushseku u bë një figurë popullore në Rumani dhe në botën perëndimore, për shkak të politikës së tij të jashtme të pavarur, duke sfiduar autoritetin e Bashkimit Sovjetik. Në vitet 1960, ai lehtësuar censurë shtypit dhe përfundoi pjesëmarrja aktive e Rumanisë në Paktin e Varshavës (edhe pse Rumania mbeti formalisht anëtare), ai refuzoi të marrë pjesë në pushtimin 1968 të Çekosllovakisë nga Pakti forcat e Varshavës, dhe në mënyrë aktive dhe të hapur dënuar atë veprim. Ai madje shkoi në Pragë një javë para pushtimit të ofrojë mbështetje morale për të homologut të tij Çekosllovake, Alexander Dubcek. Edhe pse Bashkimi Sovjetik kryesisht tolerohet kokëfortësi Çausheskut, pavarësinë e tij gjoja nga Moska fituar statusin e Rumanisë rebel brenda Bllokut Lindor. === Zhvarrosja dhe rivarrimi === Gjatë viteve në vijim Çaushseku ndjekur një politikë të hapur ndaj Shteteve të Bashkuara dhe në Evropën Perëndimore. Rumania ishte vendi i parë komunist që të njohin Gjermaninë Perëndimore, i pari për t'u bashkuar me Fondin Monetar Ndërkombëtar, dhe i pari për të marrë një Presidenti i SHBA, Richard Nixon. [5] Në vitin 1971 Rumania u bë anëtare e Marrëveshjes së Përgjithshme mbi Tarifat dhe Tregtinë (GATT). Rumania dhe Jugosllavia ishin gjithashtu të vetmet vende të Europës Lindore që hynë në marrëveshje tregtare me Komunitetin Ekonomik Evropian para rënies së bllokut komunist. Më 21 korrik 2010, shkencëtarët mjeko-ligjorë zhvarrosën trupat për të kryer teste të ADN-së për të vërtetuar përfundimisht se ato ishin me të vërtetë mbetjet e Çausheskëve.<ref name=osb21jul>{{cite news\|last=Osborn\|first=Andrew\|title=Nicolae Ceausescu exhumed 'wearing his black winter coat'\|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/7902774/Nicolae-Ceausescu-exhumed-wearing-his-black-winter-coat.html \|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/7902774/Nicolae-Ceausescu-exhumed-wearing-his-black-winter-coat.html \|archive-date=11 janar 2022 \|url-access=subscription \|url-status=live \|access-date=30 mars 2013 \|newspaper=The Telegraph \|location=Moscow \|date=21 korrik 2010 \|language=en}}{{cbignore}}</ref> Trupi që besohej se ishte i Elenës ishte kalbur shumë për të lejuar një identifikim pozitiv, por Nicolae ishte lehtësisht i identifikueshëm, i veshur me pallton e zezë të dimrit të mbushur me plumba që kishte veshur gjatë ekzekutimit. Testet e ADN-së ishin në gjendje të vërtetonin përfundimisht identitetin e tij.<ref>{{cite news\|url=http://www.rferl.org/content/Reports_DNA_Tests_Confirm_Ceausescus_Remains/2209569.html\|title=Reports: DNA Tests Confirm Ceausescu's Remains\|work=RadioFreeEurope/RadioLiberty\|language=en\|access-date=12 prill 2016}}</ref><ref>{{cite news\|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/8109267/Exhumed-body-in-Romania-is-Nicolae-Ceausescu.html \|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/8109267/Exhumed-body-in-Romania-is-Nicolae-Ceausescu.html \|archive-date=11 janar 2022 \|url-access=subscription \|url-status=live\|title=Exhumed body in Romania is Nicolae Ceausescu\|newspaper=The Telegraph\|date=4 nëntor 2010\|language=en}}{{cbignore}}</ref> Familja e tij organizoi një shërbim varrimi për çiftin,<ref name=osb21jul/> dhe ata u rivarrosën së bashku në Ghencea nën një gur varri.<ref>{{cite web\|url=http://www.cnn.com/2014/12/05/travel/ceausescu-trail-bucharest-romania/\|title=Palace of the damned dictator: The Ceausescu trail \|author=John Malathronas \|work=[[CNN]] \|language=en \|date=5 dhjetor 2014 \|access-date=12 prill 2016}}</ref> == Referime == Një seri vizitash zyrtare në vendet perëndimore (përfshirë SHBA, Franca, Mbretëria e Bashkuar, Spanja), ndihmoi Çaushseku për të paraqitur veten si një komunist reformimin, duke ndjekur një politikë të jashtme të pavarur brenda bllokut sovjetik. Gjithashtu ai u bë i etur për të shihet si një burrë shteti i shkolluar ndërkombëtare, të aftë për të ndërmjetësuar në konfliktet ndërkombëtare dhe për të fituar respekt ndërkombëtar për Rumaninë. [7] Çaushseku negociuar në çështjet ndërkombëtare, të tilla si hapja e marrëdhënieve të SHBA me Kinën në vitin 1969 dhe vizita e presidenti egjiptian Anwar Sadat në Izrael në vitin 1977. Gjithashtu Rumania ishte vendi i vetëm në botë për të ruajtur marrëdhënie normale diplomatike me të dyja Izraelit dhe PLO. {{reflist}} ~~[[File:1974 Ceausescu Yasser Araffat in Bucharest.JPG\|thumb\|Çaushseku dhe Jaser Arafat]]~~ ~~==Revulucioni==~~ ~~==Vdekja==~~ Çaushseku dhe Elena gruaja e tij u larguan nga kryeqyteti me Emil Bobu dhe Manea Mănescu dhe kryesuar, me helikopter, për Snagov qëndrimit Çausheskut, nga ku ata u larguan përsëri, këtë herë për Târgovişte. Pranë Târgovişte ata braktisën helikopterin, pasi që është urdhëruar në tokë nga ushtria, e cila deri në atë kohë kishte kufizuar fluturuar në hapësirën ajrore të Rumanisë.Ceauşescus u mbajtën nga policia, ndërsa policët dëgjuar radio. Ata u kthyen përfundimisht mbi të ushtrisë. Në ditën e Krishtlindjeve, 25 dhjetor, të dy u gjykuan në një shfaqje gjyq-shkurtër dhe u dënua me vdekje nga një gjykatë ushtarake në akuza duke filluar nga grumbullimin e paligjshëm të pasurisë për gjenocid, dhe u ekzekutuan në Târgovişte. Gjatë gjykimit, Çaushseku përsëritur mohuar autoritetin e gjykatës për të sprovuar atë, dhe pohoi se ai ishte ende ligjërisht president i Rumanisë.Video e gjyqit tregon se, pas dënimit, ata u mbaheshin duart lidhur pas shpinës së tyre dhe u çuan jashtë ndërtesës për t'u ekzekutuar. == Lidhje te jashtme == Ceauşescus u ekzekutuan nga një skuadër e përbërë nga ushtarë të qitjes elitës regjimentit hedhje: kapiteni Ionel Boeru, Sergant-major Georghin Oktavian dhe Dorin-Marian Cirlan, [14], ndërsa thuhet se qindra të tjerë edhe vullnetarë. Skuadrën e pushkatimit filloi të shtënat sa më shpejt që të dy ishin në pozicion kundër një mur.Qitjes ka ndodhur shumë shpejt për të ekuipazhit filmin mbulon ngjarjet për të regjistruar atë. [15] Para se dënimi i tij është kryer, Nikolae Çaushesku këndoi "Internationale", ndërsa duke u udhëhequr kundër murit. Pas të shtënave, trupat ishin të mbuluara me kanavacë. Gjykimi i nxituar tregojnë dhe imazhet e Ceauşescus vdekurit ishin filmuar dhe pamjet lëshuar menjëherë në vende të shumta perëndimore. Më vonë atë ditë, ajo u pasqyrua edhe në televizion rumun. [http://www.youtube.com/watch?v=t6pvMFfQF50 - Fjalimi i fundit i Diktatorit Nikolai Çaushesku] [[Kategoria:Lindje 1918]] Varret e tyre janë të vendosura në Ghencea varrezat në Bukuresht. Ata janë varrosur në anët e kundërta e një rrugë.Varret vetë janë pa pretendime, por ato priren të jenë të mbuluar në lule dhe simbolet e regjimit. Disa pretendojnë se varret nuk e bëjnë, në realitet, të përmbajë trupat e tyre. Që nga prilli 2007, Valentin djali i tyre ka humbur një thirrje për një hetim të çështjes. Pas vdekjes së tij në vitin 1996, djali i madh, Nicu, u varros afër në varrezat e njëjtë. Sipas të Jurnalul Kombëtare, [19] kërkesa janë bërë nga Zoia Ceauşescus 'vajzën dhe nga mbështetësit e pikëpamjet e tyre politike për të lëvizur mbetet e tyre për mauzoleume ose për qëllim të ndërtuar kisha. Këto kanë qenë mohuar nga qeveria. Më 21 korrik 2010, shkencëtarët e mjekësisë ligjore zhvarrosur trupat e Nikolae dhe Elena për të kryer analizat e ADN-së. [20] [21] Më vonë është vërtetuar se ata ishin me të vërtetë eshtrat e Nikollae dhe Elena [[Kategoria:Vdekje 1989]] [[Kategoria:Familja Çaushesku]] [[Kategoria:Presidentët e Rumanisë]] [[Kategoria:Ateistë rumunë]] [[Kategoria:Komunistë rumunë]] [[Kategoria:Nacionalistë rumunë]] [[Kategoria:Politikanë rumunë të dënuar për krime]]