Jump to content

Narmbadanho

Az Википедиа
Narmbadanho
Tabaqabandiji ilmī
Nomi bajnulmilaliji ilmī
Mollusca Linnaeus, 1758
Sinfho

Narmbadanho, molljuskho (lot. Mollusca) — nav'e az mavçudoti bemuhra.

Taqriban 130 hazor namud dorand. Narmbadanhoi hafrijotī az davrai kembrij ma'lumand (şikampojho, narmbadanhoi dutabaqa, sarpojho va ƣajra). Dar davrahoi mezozoj va paleozoj beştar sarpojho pahn şuda budand. Inkişofi şikampojho va narmbadanhoi dutabaqa az davrai mezozoj sar şudaast.

Narmbadanho dar bahr, obhoi şirin va dar xuşkī zindagī mekunand. Badani narmbadanho az sar, tana, pojho va gūşmohī iborat ast. Gūşmohī az namakhoi kislotai karbonat tarkib jofta, asosi organikī ast (uzvi difo' va takjagoh meboşad). Narmbadanho bo rohi çinsī meafzojand. Ba'zei onho çudoçinsa, digaraşon xunso meboşand. Dar Toçikiston narmbadanhoi xuşkigard (taqriban 90 namudi şikampojho), narmbadanhoi obhoi şirin (taqriban 48 namudi şikampojho) va narmbadanhoi obhoi şūrta'm zindagī mekunand.

Narmbadanho (ustritsa, kalmar, midija va ƣajra) manfiati kalon dorand. Az ba'ze narmbadanho sadaf, marvorid va digar aşjoi qimatbaho megirand. Dar dunjo har sol taqriban 7,5 mln sentner narmbadanhoro doşta az onho konserv va digar xūrokvorī tahija mekunand. Gūşti onho serƣizo va zudhazm ast (zijoda az 30 namudi mikroelement dorad). Iste'moli narmbadanho xosa ba odamoni solxūrda, farbeh va giriftori ateroskleroz naf' meorad. Hangomi xuruçi bemorihoi me'daju rūda va çigar iste'moli gūşti narmbadanho çoiz nest.

Bisjor namudhoi narmbadanho homili gelmintho (asosan lūndakirmho va kirmhoi çigarmak) meboşand. Ba'ze narmbadanho ba pahn gaştani bemorihoi fastsioljoz, opistorxoz, şistosomoz va ƣajra musoidat mekunand.[1]

  1. Ensiklopedijai muxtasari tib. – Duşanbe, 2012. – Ç.3. – 503 s. / S. Saidov.