Hava korsanlığı

24 Temmuz 1981 tarihinde kaçırılmış bir Antonov An-24

Hava korsanlığı veya uçak kaçırma, bir hava taşıtının silahla ya da zor kullanarak ele geçirilmesi. Uçak kaçırma çeşitli amaçlara hizmet edebilir, uçak kaçıranlar geçmişte yolcuları rehin almış ya da öldürmüş, hatta 11 Eylül saldırılarında görüldüğü gibi uçağı silah olarak kullanmıştır; uçak kaçırma siyasi ve şahsi nedenlere dayanabilir.

Kayıtlara geçen ilk uçak kaçırma olayı 1961'de Peru'da gerçekleşti. 1 Mayıs 1961 tarihinde Miami-Key West seferini yapan uçağın Antulio Ramirez isimli kişi tarafından Küba'ya kaçırılması üzerine hava korsanlığına ilişkin ilk yasal düzenleme aynı yıl ABD'de yapıldı. Bu yasayla hava korsanlığı, uçuştaki her türlü ticari hava taşıtını şiddet, zor ya da tehditle haksızca ele geçirmek ya da denetim altına almak biçiminde tanımlandı ve ağır cezalar getirildi. 1961 sonuna kadar 3 uçak kaçırma vakası daha gerçekleşti. 1963 yılında BM'nin üye ülkeleri bir sözleşme imzalamaya özendirmesinden 7 yıl sonra, 1970'te Lahey'de bir araya gelen yaklaşık 50 devlet uçak kaçırma üzerine bir sözleşme imzaladı. Sözleşmede uçak kaçıranların ilgili ülkeye teslim edilmesini gerektiren madde dikkat çeker. Ama yasal düzenlemelere karşın 1970'lerde gerek siyasi, gerekse özel nedenlerle uçak kaçırma eylemlerinde tırmanma gözlendi.

1970'lerde başta Filistinli gerillalar ve Kübalılar olmak üzere çeşitli gruplar değişik uçak kaçırma yöntemlerine başvurdular. 1973'te ABD Federal Havacılık İdaresi yolcuları arama uygulamasını başlattı. Silah taşıyıp taşımadıklarını anlamak için yolcuların ve yolcu bagajlarının X-ray aygıtlarıyla aranması ayrıca yolcuların uçağa binmek üzere geçtikleri kapılarda silahlı görevlilerin bulundurulması gibi yeni önlemlerle özellikle 1980'li yıllardan itibaren uçak kaçırma olaylarının sayısında belirgin bir azalma görüldü.

İlgili bağlantılar

• Türkiye'deki uçak kaçırma eylemleri listesi
• 11 Eylül saldırıları