Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Tekel Bakanlığı
| Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Tekel Bakanlığı | |
|---|---|
| Tür | Bakanlık |
| Oluşum | 31 Aralık 1931) |
| İlk sahibi | Ali Rana Tarhan |
| Kaldırılma | 10 Temmuz 2018) |
| Son sahibi | Bülent Tüfenkci |
| Bağlılık | Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı |
Gümrük ve Tekel Bakanlığı Türk hükûmet sisteminde 7. Türkiye Hükûmeti döneminde kurulmuş ve 45. Türkiye Hükûmeti kurulurken kaldırılmış bir bakanlıktır. Kurulduğu tarihte başbakan İsmet İnönü, kaldırıldığı tarihte başbakan Turgut Özal'dı.
5 Mayıs 1931 tarihinde kurulmuş olan bakanlığın o tarihteki adı Gümrük ve İnhisarlar Vekaletiydi.[1] Bakanlığın 29 Aralık 1937 tarihinde yürürlüğe giren yasasına göre bakanlık hem gümrüklerden, hem de sadece devlet tarafından üretilen ürünlerin üretilmesi ve pazarlanmasından sorumluydu. Bu ürünler, yüksek alkollü içkiler, tütün ürünleri, tuz, kibrit ve mühimmat gibi ürünlerdi. Kurucu bakan Ali Raha Tarhan 5 dönem bu görevi yürüttükten sonra Müstakil Grup başkanlığına geçtiği için görevi Raif Karadeniz'e devretti.
13 Aralık 1983 tarihinde 45. hükûmet kurulurken bu bakanlık lağvedildi.[2] Tekel bölümü kaldırılırken, gümrük bölümü için Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanlığı kuruldu. 6 Temmuz 2011 tarihinde 61. Türkiye Hükûmeti kurulurken gümrük bölümü de Ticaret Bakanlığı bünyesine aktarıldı.
Bakanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| № | Bakan | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
|---|---|---|---|---|---|
| Gümrük ve Tekel Bakanları (1931-1983) | |||||
| 1 | Ali Rana Tarhan | 31 Aralık 1931 | 26 Mayıs 1939 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 2 | Raif Karadeniz | 26 Mayıs 1939 | 9 Mart 1943 | ||
| 3 | Suat Hayri Ürgüplü | 9 Mart 1946 | 13 Şubat 1946 | ||
| 4 | Tahsin Coşkan | 19 Şubat 1946 | 10 Eylül 1947 | ||
| 5 | Şevket Adalan | 10 Eylül 1947 | 27 Mart 1948 | ||
| 6 | Mehmet Emin Erişirgil | 10 Haziran 1948 | 16 Ocak 1949 | ||
| 7 | Fazıl Şerafettin Bürge | 16 Ocak 1949 | 22 Mayıs 1950 | ||
| 8 | Nuri Özsan | 22 Mayıs 1950 | 9 Mart 1951 | Demokrat Parti | |
| 9 | Rıfkı Salim Burçak | 9 Mart 1951 | 26 Ekim 1951 | ||
| 10 | Nuri Özsan | 26 Ekim 1951 | 2 Aralık 1951 | ||
| 11 | Sıtkı Yırcalı | 2 Aralık 1951 | 18 Eylül 1952 | ||
| 12 | Emin Kalafat | 8 Nisan 1953 | 9 Aralık 1955 | ||
| 13 | Hâdi Hüsman | 9 Aralık 1955 | 27 Mayıs 1960 | ||
| 14 | Fethi Aşkın | 30 Mayıs 1960 | 20 Kasım 1961 | Askerî | |
| 15 | Şevket Buladoğlu | 20 Kasım 1961 | 25 Haziran 1962 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 16 | Orhan Öztrak | 25 Haziran 1962 | 25 Aralık 1963 | ||
| 17 | Mehmet Yüceler | 25 Aralık 1963 | 20 Şubat 1965 | ||
| 18 | Ahmet Topaloğlu | 20 Şubat 1965 | 27 Ekim 1965 | Adalet Partisi | |
| 19 | İbrahim Tekin | 27 Ekim 1965 | 10 Aralık 1968 | ||
| 20 | Nahit Menteşe | 10 Aralık 1968 | 3 Kasım 1969 | ||
| 21 | Ahmet İhsan Birincioğlu | 3 Kasım 1969 | 26 Mart 1971 | ||
| 22 | Haydar Özalp | 26 Mart 1971 | 15 Nisan 1973 | ||
| 23 | Fethi Çelikbaş | 15 Nisan 1973 | 26 Ocak 1974 | ||
| 24 | Mahmut Türkmenoğlu | 26 Ocak 1974 | 17 Kasım 1974 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 25 | Baran Tuncer | 17 Kasım 1974 | 31 Mart 1975 | Bağımsız | |
| 26 | Orhan Öztrak | 31 Mart 1975 | 21 Haziran 1977 | Adalet Partisi | |
| 27 | Mehmet Can | 21 Haziran 1977 | 21 Temmuz 1977 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 28 | Gün Sazak | 21 Temmuz 1977 | 5 Ocak 1978 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 29 | Tuncay Mataracı | 5 Ocak 1978 | 12 Kasım 1979 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 30 | Ahmet Çakmak | 12 Kasım 1979 | 12 Eylül 1980 | Adalet Partisi | |
| 31 | Recai Baturalp | 21 Eylül 1980 | 23 Aralık 1981 | Askerî | |
| 32 | Ali Bozer | 23 Aralık 1981 | 13 Mayıs 1983 | Anavatan Partisi | |
| 33 | Cafer Tayyar Sadıklar | 21 Mayıs 1983 | 13 Aralık 1983 | ||
| Maliye ve Gümrük Bakanları (1983-1993) | |||||
| 1 | Vural Arıkan | 13 Aralık 1983 | 26 Ekim 1984 | Anavatan Partisi | |
| 2 | Ahmet Kurtcebe Alptemoçin | 26 Ekim 1984 | 30 Mart 1989 | ||
| 3 | Ekrem Pakdemirli | 30 Mart 1989 | 29 Mart 1990 | ||
| 4 | Adnan Kahveci | 29 Mart 1990 | 20 Kasım 1991 | ||
| 5 | Sümer Oral | 20 Kasım 1991 | 25 Haziran 1993 | Doğru Yol Partisi | |
| 6 | İsmet Attila | 25 Haziran 1993 | 13 Temmuz 1993 | ||
| Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanları (1993-2011) | |||||
| 1 | Mehmet Gölhan | 13 Temmuz 1993 | 24 Ekim 1993 | Doğru Yol Partisi | |
| 2 | Mehmet Gazioğlu | 24 Ekim 1993 | 28 Kasım 1993 | ||
| 3 | Ali Şevki Erek | 28 Kasım 1993 | 30 Mayıs 1995 | ||
| 4 | Aykon Doğan | 30 Mayıs 1995 | 6 Mart 1996 | ||
| 5 | Yaman Törüner | 6 Mart 1996 | 28 Haziran 1996 | ||
| 6 | Namık Kemal Zeybek | 28 Haziran 1996 | 30 Haziran 1997 | ||
| 7 | Rifat Serdaroğlu | 30 Haziran 1997 | 11 Ocak 1999 | ||
| 8 | Şükrü Sina Gürel | 11 Ocak 1999 | 28 Mayıs 1999 | Demokratik Sol Parti | |
| 9 | Mehmet Keçeciler | 28 Mayıs 1999 | 18 Kasım 2002 | Anavatan Partisi | |
| 10 | Kürşad Tüzmen | 18 Kasım 2002 | 29 Ağustos 2007 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 11 | Hayati Yazıcı | 29 Ağustos 2007 | 6 Temmuz 2011 | ||
| Gümrük ve Ticaret Bakanları (2011-2018) | |||||
| 1 | Hayati Yazıcı | 6 Temmuz 2011 | 29 Ağustos 2014 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 2 | Nurettin Canikli | 29 Ağustos 2014 | 28 Ağustos 2015 | ||
| 3 | Cenap Aşçı | 28 Ağustos 2015 | 24 Kasım 2015 | Bağımsız | |
| 4 | Bülent Tüfenkci | 24 Kasım 2015 | 10 Temmuz 2018 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "7. hükûmet sayfası". 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
- ^ "45. hükûmet sayfası". 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021.
