Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quân cơ xứ”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trước
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
 
(Không hiển thị 40 phiên bản của 24 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{Infobox Government agency
| agency_name = Biện lý Quân cơ sự vụ xứ
| nativename_r = {{MongolUnicode|ᠴᠣᡠᡥᠠᡳ<br />ᠨᠠᠰᡥᡡᠨ ᡳ<br />ᠪᠠ}}
| jurisdiction = {{Flag|Nhà Thanh|name=Nhà Thanh}}
| logo =
| logo_width =
| logo_caption =
| formed = {{Date|1729-07-05}}
| dissolved = {{Date|1911-05-08}}
|superseding = {{nowrap|[[Khánh Thân vương Nội các]]}}
| preceding1 = Phòng Quân nhu
| preceding2 = Quân cơ xứ
| chief1_title = [[Quân cơ đại thần]]
| chief1 = [[Dịch Khuông]], [[Thế Tục]], [[Trương Chi Động]], [[Na Đồng]], [[Lộc Luyện Lâm]], [[Đới Hồng Từ]], [[Ngô Úc Sinh]], [[Dục Lãng]], [[Từ Thế Xương]]
| parent_agency = [[Danh sách hoàng đế Nhà Thanh|Hoàng đế Nhà Thanh]]
| picture =
| picture_width =
| picture_caption =
| headquarters =
| website =
| footnotes =
| width =
}}

'''Biện lý Quân cơ sự vụ xứ''' ({{lang-mnc|ᠴᠣᡠᡥᠠᡳ<br />ᠨᠠᠰᡥᡡᠨ ᡳ<br />ᠪᠠ|v=coohai nashūn i ba|a=qouhai nashvn-i ba}}, [[chữ Hán]]: 辦理軍機事務處), giản xưng là '''Quân cơ xứ''' (軍機處), trước có tên là '''Quân nhu phòng''' (軍需房), '''Quân cơ phòng''' (軍機房); là một cơ quan cao cấp của [[nhà Thanh]] thời trung và hậu kỳ, chuyên trách thảo luận, tham mưu cơ vụ các đại sự quốc gia cho Hoàng đế. Quân cơ xứ và được thành lập năm 1730 vào thời [[Ung Chính]] để thay thế cho [[Nghị chính xứ]] tồn tại dưới thời [[Nỗ Nhĩ Cáp Xích]] tới thời [[Khang Hy|Khang Hi]].
'''Biện lý Quân cơ sự vụ xứ''' ({{lang-mnc|ᠴᠣᡠᡥᠠᡳ<br />ᠨᠠᠰᡥᡡᠨ ᡳ<br />ᠪᠠ|v=coohai nashūn i ba|a=qouhai nashvn-i ba}}, [[chữ Hán]]: 辦理軍機事務處), giản xưng là '''Quân cơ xứ''' (軍機處), trước có tên là '''Quân nhu phòng''' (軍需房), '''Quân cơ phòng''' (軍機房); là một cơ quan cao cấp của [[nhà Thanh]] thời trung và hậu kỳ, chuyên trách thảo luận, tham mưu cơ vụ các đại sự quốc gia cho Hoàng đế. Quân cơ xứ và được thành lập năm 1730 vào thời [[Ung Chính]] để thay thế cho [[Nghị chính xứ]] tồn tại dưới thời [[Nỗ Nhĩ Cáp Xích]] tới thời [[Khang Hy|Khang Hi]].


Chức vụ trong Quân cơ xứ thường được gọi là '''Quân cơ đại thần''' (军机大臣) đảm nhận công việc của Tể tướng. Chức vụ đứng đầu Quân Cơ Xứ gọi là Lãnh ban Quân cơ đại thần.
Chức vụ trong Quân cơ xứ thường được gọi là '''Quân cơ đại thần''' (軍機大臣) đảm nhận công việc của Tể tướng. Chức vụ đứng đầu Quân cơ xứ gọi là '''Lãnh ban Quân cơ đại thần'''.


Điểm khác biệt của Quân cơ xứ và Hội đồng Nghị chính là Quân cơ xứ gồm các đại thần từ người Mãn còn có người Hán, trong khi đó thì Hội đồng Nghị chính chỉ có các Vương công Quý tộc người Mãn tham gia.
Điểm khác biệt của Quân cơ xứ và Hội đồng Nghị chính là Quân cơ xứ gồm các đại thần từ người Mãn còn có người Hán, trong khi đó thì Hội đồng Nghị chính chỉ có các Vương công Quý tộc người Mãn tham gia.


Dưới thời Ung Chính, lấy Đại học sĩ, lục bộ Thượng thư, Thị lang hoặc Thân vương kiêm nhiệm Quân cơ đại thần, trong Quân cơ xứ với mục đính xử lý các vấn đề cơ yếu quốc gia.
Dưới thời Ung Chính, lấy Đại học sĩ, Lục bộ Thượng thư, Thị lang hoặc Thân vương kiêm nhiệm Quân cơ đại thần trong Quân cơ xứ với mục đính xử lý các vấn đề cơ yếu quốc gia.


Sau khi thành lập Quân cơ xứ, Nội các vẫn liên hệ với các cơ quan chính phủ nói chung trong và ngoài nước, trong thực tế, nó chỉ chịu trách nhiệm xử lý các vấn đề chung. Do đó, các Đại học sĩ triều Thanh không đồng thời là Quân cơ đại thần, và họ không được coi là "tể tướng đích thực" vào thời điểm đó.
Sau khi thành lập Quân cơ xứ, Nội các vẫn liên hệ với các cơ quan chính phủ nói chung trong và ngoài nước, trong thực tế, nó chỉ chịu trách nhiệm xử lý các vấn đề chung. Do đó, các Đại học sĩ triều Thanh không đồng thời là Quân cơ đại thần, và họ không được coi là "Tể tướng đích thực" vào thời điểm đó.


Năm Tuyên Thống thứ 3 (1911) dựa theo Hiến pháp Nhật Bản, chuẩn bị Hiến pháp bãi bỏ Nội các, Quân cơ xứ.
Năm Tuyên Thống thứ 3 (1911) dựa theo Hiến pháp Nhật Bản, chuẩn bị Hiến pháp bãi bỏ Nội các, Quân cơ xứ.
Dòng 13: Dòng 37:
== Các Quân cơ đại thần nổi tiếng ==
== Các Quân cơ đại thần nổi tiếng ==


=== Thời Ung Chính ===
=== Thời Ung Chính (1722 - 1735) ===
* Di Hiền Thân vương Doãn Tường.
* Liêm Thân vương [[Dận Tự]]
* Long Khoa Đa, thuộc Đông Giai thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
*Mã Tề, thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]]
* Niên Canh Nghiêu, Hán quân Tương Hoàng kỳ.
*Mã Vệ, thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]]
*[[Hoằng Thời]].
* Lý Vệ.
*Bảo Thân vương [[Càn Long|Hoằng Lịch]] (sau này là Càn Long Đế).
* Trương Đình Ngọc.
*Di Hiền Thân vương [[Dận Tường]].
* Doãn Kế Thiện, thuộc Chương Giai thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
* [[Long Khoa Đa]], thuộc Đông Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* Đường Văn Kính.
* Ngạc Nhĩ Thái, thuộc Tây Lâm Giác La thị, Mãn Châu Tương Lam kỳ.
* [[Niên Canh Nghiêu]], Hán Quân [[Tương Hoàng kỳ]].
* [[Lý Vệ]].
* Lý Thân vương Hoằng Tích.
* [[Trương Đình Ngọc]].
* Quả Nghị Thân vương Doãn Lễ.
* [[Doãn Kế Thiện (nhà Thanh)|Doãn Kế Thiện]], thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* Trang Khác Thân vương Doãn Lộc.
* [[Đường Văn Kính]].
*Nột Thân, thuộc Nữu Hổ Lộc thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
*Triệu Huệ, thuộc Ô Nhã thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
* [[Ngạc Nhĩ Thái]], thuộc Tây Lâm Giác La thị, [[Mãn Châu]] Tương Lam kỳ.
* Lý Thân vương [[Hoằng Tích]].
* Quả Nghị Thân vương [[Dận Lễ]].
* Trang Khác Thân vương [[Dận Lộc]].
* [[Nột Thân]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* [[Triệu Huệ]], thuộc Ô Nhã thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].


=== Thời Càn Long ===
=== Thời Càn Long (1735 - 1796) ===


* Nột Thân, thuộc Nữu Hổ Lộc thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
* [[Nột Thân]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Ngạc Nhĩ Thái, thuộc Tây Lâm Giác La thị, Mãn Châu Tương Lam kỳ.
*[[Doãn Kế Thiện (nhà Thanh)|Doãn Kế Thiện]], thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*[[Ngạc Nhĩ Thái]], thuộc Tây Lâm Giác La thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Lam kỳ]].
* Trương Đình Ngọc.
* [[Trương Đình Ngọc]].
* Lý Thân vương Hoằng Tích.
* Hòa Cung Thân vương Hoằng Trú.
* Lý Thân vương [[Hoằng Tích]].
* Di Hy Thân vương Hoằng Hiểu.
* Hòa Cung Thân vương [[Hoằng Trú]].
*Trang Khác Thân vương Doãn Lộc.
* Di Hy Thân vương [[Hoằng Hiểu]].
*Quả Nghị Thân vương Doãn Lễ.
*Trang Khác Thân vương [[Doãn Lộc|Dận Lộc]].
*Quả Nghị Thân vương [[Doãn Lễ|Dận Lễ]].
* Phó Hằng, thuộc Phú Sát thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
* A Quế, thuộc Chương Giai thị, Mãn Châu Chính Bạch kỳ.
*A Khắc Đôn, thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Lam kỳ]].
*Định An Thân vương [[Vĩnh Hoàng]].
* Triệu Huệ, thuộc Ô Nhã thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
*Tuần Quận vương [[Vĩnh Chương]].
* Phúc Khang An, thuộc Phú Sát thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ..
* Hải Lan Sát, thuộc Y Nhĩ Căn Giác La thị, Mãn Châu Chính Lam kỳ.
* [[Phó Hằng]], thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* [[A Quế]], thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Bạch kỳ]].
* Lưu Thống Huân.
* [[Triệu Huệ]], thuộc Ô Nhã thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].
*Lưu Dung.
* [[Phúc Khang An]], thuộc [[Phú Sát thị]], [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]]..
* Kỷ Hiểu Lam.
* [[Hải Lan Sát]], thuộc Đa Lạp Nhĩ, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* Vương Kiệt.
*Lý Đoan Thân vương [[Vĩnh Thành (hoàng tử)|Vĩnh Thành]].
*Vu Mẫn Trung (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1793 - 1795).
*Vinh Thuần Thân vương [[Vĩnh Kỳ]].
*Lương Quốc Trì.
* [[Lưu Thống Huân]].
* Hòa Thân, thuộc Nữu Hổ Lộc thị, Mãn Châu Chính Hồng kỳ (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1783 - 1793, 1795 - 1799).
* [[Lưu Dung]].
* Hòa Lâm, thuộc Nữu Hổ Lộc thị, Mãn Châu Chính Hồng kỳ.
* Chất Trang Thân vương [[Vĩnh Dung]].
*[[Lai Bảo]], thuộc Hỉ Tháp Lạp thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Bạch kỳ]].
*[[Kỷ Hiểu Lam]].
* [[Vương Kiệt]].
* [[Vu Mẫn Trung]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1793 - 1795).
* [[Lương Quốc Trì]].
* [[Hòa Thân]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hồng kỳ]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1783 - 1793, 1795 - 1799).
*[[Hòa Lâm (nhà Thanh)|Hòa Lâm]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hồng kỳ]].
*[[Chu Khuê]]
*Nghi Thận Thân vương [[Vĩnh Tuyền]].
*Thành Triết Thân vương [[Vĩnh Tinh]].
*Gia Thân vương [[Gia Khánh|Vĩnh Diễm]] (sau này là Gia Khánh Đế).
*[[Phúc Trường An]], thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Tô Lăng A, thuộc Na Lạp thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].


=== Thời Gia Khánh ===
=== Thời Gia Khánh (1796 - 1820) ===


* A Quế , thuộc Chương Giai thị, Mãn Châu Chính Bạch kỳ.
* Tô Lăng A, thuộc Na Lạp thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].
*Phúc Trường An, thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Lưu Dung
*Phúc Khang An, thuộc Phú Sát thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
*[[Hòa Thân]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hồng kỳ]].
*[[Hòa Lâm (nhà Thanh)|Hòa Lâm]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hồng kỳ]].
* Khánh Hy Thân vương Vĩnh Lân (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1800 - 1820).
* Di Linh, thuộc Nữu Hổ Lộc thị, Mãn Châu Chính Hồng kỳ.
*[[A Quế]], thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Bạch kỳ]].
*[[Lưu Dung]].
* Thư Minh A, thuộc Đông Giai thị, Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
*[[Chu Khuê]]
*Mục Chương A, thuộc Chương Giai thị Mãn Châu Chính Bạch kỳ.
*[[Kỷ Hiểu Lam]].
*Ô Tô An Cát, Huy Phát thị thuộc Mãn châu Tương Hoàng Kỳ
*[[Phúc Khang An]], thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Trí Thân Vương Miên Ninh (sau này là Đạo Quang Đế)
* Khánh Hy Thân vương [[Vĩnh Lân]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1800 - 1820).
*Mục Thân Vương Miên Di
* [[Di Linh (nhà Thanh)|Di Linh]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hồng kỳ]].
* [[Thư Minh A]], thuộc Đông Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Mục Chương A, thuộc Quách Lạc Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Bạch kỳ]].
*[[Ô Tô An Cát]], thuộc Huy Phát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Trí Thân vương [[Đạo Quang|Miên Ninh]] (sau này là Đạo Quang Đế).


=== Thời Đạo Quang ===
=== Thời Đạo Quang (1820 - 1850) ===


* Ô Tô An Cát, Huy Phát thị thuộc Mãn châu Tương Hoàng Kỳ
* [[Ô Tô An Cát]], thuộc Huy Phát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Thụy Hoài Thân vương Miên Hân.
*Thụy Hoài Thân vương [[Miên Hân]].
* Khánh Hy Thân vương Vĩnh Lân (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1800 - 1840).
* Khánh Hy Thân vương [[Vĩnh Lân]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1800 - 1820).
* Mục Chương A, thuộc Chương Giai thị Mãn Châu Chính Bạch kỳ.
* [[Mục Chương A]], thuộc Quách Lạc Giai thị, [[Mãn Châu]] Chính Bạch kỳ.
* Di Linh, thuộc Nữu Hổ Lộc Thị Mãn Châu Chính Hồng Kỳ.
* [[Di Linh (nhà Thanh)|Di Linh]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hồng kỳ]].
* Thư Minh A, thuộc Đông Giai thị Mãn Châu Tương Hoàng kỳ.
* [[Thư Minh A]], thuộc Đông Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* Tăng Cách Lâm Thấm, thuộc Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
* [[Tăng Cách Lâm Thấm]], thuộc Bác Nhĩ Tế Cát Đặc thị, [[Mãn Châu]] Chính Hoàng kỳ.
* Túc Thuận, thuộc Ái Tân Giác La thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
* [[Túc Thuận]], thuộc Ái Tân Giác La thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].
* Kỳ Anh, Nữu Hổ Lộc Thị thuộc Mãn Châu Tương Hoàng Kỳ (Lãnh Ban Quân Cơ Đại Thần 1840 - 1850).
* [[Kỳ Anh]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, thuộc [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1840 - 1850).
* Tái Hướng Á, Nạp Lan Thị thuộc Mãn Châu Chính Hoàng Kỳ
* [[Tái Hướng Á]], thuộc Nạp Lan thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].
*[[Nhạc Thái]], thuộc Phú Sát thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
*Nhạc Thái
* Văn Khánh, Nữu Hổ Lộc Thị thuộc Mãn Châu Tương Hoàng Kỳ
* [[Văn Khánh]], thuộc Nữu Hỗ Lộc thị, [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* Di Thân vương Tái Viên.
* Di Thân vương [[Tải Viên|Tái Viên]].
* Trịnh Thân vương Đoan Hoa.
* Trịnh Thân vương [[Đoan Hoa]].
*Đô Lạc Hồng, Chương Giai Thị thuộc Mãn Châu Chính Bạch Kỳ
* [[Đô Lạc Hồng]], thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Bạch kỳ]].


=== Thời Hàm Phong ===
=== Thời Hàm Phong (1850 - 1861) ===


* Cung Trung Thân vương Dịch Hân.
* Cung Trung Thân vương [[Dịch Hân]].
* Mục Chương A, thuộc Chương Giai thị, Mãn Châu Chính Bạch kỳ.
* [[Mục Chương A]], thuộc Chương Giai thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Bạch kỳ]].
* Túc Thuận, thuộc Ái Tân Giác La thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1850 - 1877).
* Túc Thuận, thuộc Ái Tân Giác La thị, [[Mãn Châu]] Tương Lam Kỳ (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1850 - 1861).
* Tăng Cách Lâm Thấm, thuộc Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
* Tăng Cách Lâm Thấm, thuộc Bác Nhĩ Tế Cát Đặc thị, [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].
* Tái Hướng Á.
* Tái Hướng Á, Nạp Lan thị, thuộc [[Mãn Châu]] [[Chính Hoàng kỳ]].
* Văn Khánh, Nữu Hỗ Lộc thị, thuộc [[Mãn Châu]] [[Tương Hoàng kỳ]].
* Văn Khánh.
* Di Thân vương Tái Viên.
* Di Thân vương [[Tái Viên]].
* Trịnh Thân vương Đoan Hoa.
* Trịnh Thân vương [[Đoan Hoa]], thuộc Ái Tân Giác La thị, Mãn Châu Tương Lam Kỳ
* Cố Luân Ngạch phò [[Cảnh Thọ]], thuộc Phú Sát Thị, Mãn Châu Tương Hoàng Kỳ.
* Cảnh Thọ.
* [[Mục Ấm]], thuộc Thác Hòa Lạc thị, Mãn Châu Chính Bạch Kỳ
* Mục Ấm.
* Khuông Nguyên.
* [[Khuông Nguyên]].
* Đỗ Hàn.
* Đỗ Hàn.
* Tiêu Hữu Doanh.
* Tiêu Hữu Doanh.


=== Thời Đồng Trị ===
=== Thời Đồng Trị (1861 - 1875) ===


* Túc Thuận, thuộc Ái Tân Giác La thị, Mãn Châu Chính Hoàng Kỳ (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1850 - 1877).
* Túc Thuận, thuộc Ái Tân Giác La thị, [[Mãn Châu]] Tương Lam Kỳ (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1850 - 1861).
* Cung Trung Thân vương Dịch Hân (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1877 - 1890).
* Cung Trung Thân vương [[Dịch Hân]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1861 - 1890).
* Tăng Cách Lâm Thấm, thuộc Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
* [[Tăng Cách Lâm Thấm]]
* Di Thân vương Tái Viên.
* Di Thân vương [[Tải Viên|Tái Viên]].
* Trịnh Thân vương Đoan Hoa.
* Trịnh Thân vương [[Đoan Hoa]].
* Thuần Hiền Thân vương Dịch Hoàn.
* Thuần Hiền Thân vương [[Dịch Hoàn]].


=== Thời Quang Tự và Phổ Nghi ===
=== Thời Quang Tự (1875 - 1908) và Phổ Nghi (1908 - 1912) ===


* Thuần Thân vương Tái Phong (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1890 - 1911).
* Thuần Thân vương [[Tải Phong|Tái Phong]] (Lãnh ban Quân cơ đại thần 1890 - 1911).
* Thụy Thân vương Tái Tuần.
* Thụy Thân vương [[Tái Tuần]].
* Đôn Cần Thân vương Dịch Thông.
* Đôn Cần Thân vương [[Dịch Thông]].
* Khánh Mật Thân vương Dịch Khuông.
* Khánh Mật Thân vương [[Dịch Khuông]].
* Lý Hồng Chương.
* [[Lý Hồng Chương]].
* Tăng Quốc Phiên.
* [[Tăng Quốc Phiên]].
* Tả Tông Đường.
* [[Tả Tông Đường]].
* Tăng Cách Lâm Thấm, thuộc Bát Nhĩ Tế Cát Đặc thị, Mãn Châu Chính Hoàng kỳ.
* [[Tăng Cách Lâm Thấm]].
* Trương Chi Động.
* [[Trương Chi Động]].
* Viên Thế Khải.
* [[Viên Thế Khải]].


== Danh sách các Lãnh ban Quân cơ đại thần của Quân cơ xứ ==
== Danh sách các Lãnh ban Quân cơ đại thần của Quân cơ xứ ==
Di Hiền Thân vương Doãn Tường (1722 - 1730).

Ngạc Nhĩ Thái (1730 - 1740).

Trương Đình Ngọc (1740 - 1745).

Triệu Huệ (1745 - 1764).

Phó Hằng (1764 - 1770).

Lưu Thống Huân (1770 - 1773).

A Quế (1773 - 1783).

Hòa Thân (1783 - 1793), (1795 - 1799).


* 1722 - 1730: Di Hiền Thân vương [[Dận Tường]]
Vụ Mẫn Trung (1793 - 1795).
* 1730 - 1740: [[Ngạc Nhĩ Thái]]
* 1740 - 1745: [[Trương Đình Ngọc]]
* 1745 - 1764: [[Triệu Huệ]]
* 1764 - 1770: [[Phó Hằng]]
* 1770 - 1773: [[Lưu Thống Huân]]
* 1773 - 1783: [[A Quế]]
* 1783 - 1793: [[Hòa Thân]]
* 1793 - 1795: [[Vụ Mẫn Trung]]
* 1795 - 1799: [[Hòa Thân]]
* 1800 - 1820: Khánh Hy Thân vương [[Vĩnh Lân]]
* 1840 - 1850: [[Kỳ Anh]]
* 1850 - 1861: Túc Thuận
* 1861 - 1890: Cung Trung Thân vương [[Dịch Hân]]
* 1890 - 1911: Thuần Thân vương [[Tải Phong|Tái Phong]]


==Chú thích==
==Chú thích==
Dòng 144: Dòng 191:


==Tham khảo==
==Tham khảo==
{{Cơ quan trung ương nhà Thanh}}


[[Thể loại:Nhà Thanh]]
[[Thể loại:Nhà Thanh]]

Bản mới nhất lúc 19:22, ngày 25 tháng 12 năm 2022

Biện lý Quân cơ sự vụ xứ
ᠴᠣᡠᡥᠠᡳ
ᠨᠠᠰᡥᡡᠨ ᡳ
ᠪᠠ
Tổng quan Cơ quan
Thành lập5 tháng 7, 1729
Cơ quan tiền thân
  • Phòng Quân nhu
  • Quân cơ xứ
Giải thể8 tháng 5, 1911
Cơ quan thay thế
Quyền hạn Nhà Thanh
Trực thuộc cơ quanHoàng đế Nhà Thanh

Biện lý Quân cơ sự vụ xứ (tiếng Mãn: ᠴᠣᡠᡥᠠᡳ
ᠨᠠᠰᡥᡡᠨ ᡳ
ᠪᠠ, Möllendorff: coohai nashūn i ba, Abkai: qouhai nashvn-i ba, chữ Hán: 辦理軍機事務處), giản xưng là Quân cơ xứ (軍機處), trước có tên là Quân nhu phòng (軍需房), Quân cơ phòng (軍機房); là một cơ quan cao cấp của nhà Thanh thời trung và hậu kỳ, chuyên trách thảo luận, tham mưu cơ vụ các đại sự quốc gia cho Hoàng đế. Quân cơ xứ và được thành lập năm 1730 vào thời Ung Chính để thay thế cho Nghị chính xứ tồn tại dưới thời Nỗ Nhĩ Cáp Xích tới thời Khang Hi.

Chức vụ trong Quân cơ xứ thường được gọi là Quân cơ đại thần (軍機大臣) đảm nhận công việc của Tể tướng. Chức vụ đứng đầu Quân cơ xứ gọi là Lãnh ban Quân cơ đại thần.

Điểm khác biệt của Quân cơ xứ và Hội đồng Nghị chính là Quân cơ xứ gồm các đại thần từ người Mãn còn có người Hán, trong khi đó thì Hội đồng Nghị chính chỉ có các Vương công Quý tộc người Mãn tham gia.

Dưới thời Ung Chính, lấy Đại học sĩ, Lục bộ Thượng thư, Thị lang hoặc Thân vương kiêm nhiệm Quân cơ đại thần trong Quân cơ xứ với mục đính xử lý các vấn đề cơ yếu quốc gia.

Sau khi thành lập Quân cơ xứ, Nội các vẫn liên hệ với các cơ quan chính phủ nói chung trong và ngoài nước, trong thực tế, nó chỉ chịu trách nhiệm xử lý các vấn đề chung. Do đó, các Đại học sĩ triều Thanh không đồng thời là Quân cơ đại thần, và họ không được coi là "Tể tướng đích thực" vào thời điểm đó.

Năm Tuyên Thống thứ 3 (1911) dựa theo Hiến pháp Nhật Bản, chuẩn bị Hiến pháp bãi bỏ Nội các, Quân cơ xứ.

Các Quân cơ đại thần nổi tiếng

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Ung Chính (1722 - 1735)

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Càn Long (1735 - 1796)

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Gia Khánh (1796 - 1820)

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Đạo Quang (1820 - 1850)

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Hàm Phong (1850 - 1861)

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Đồng Trị (1861 - 1875)

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Quang Tự (1875 - 1908) và Phổ Nghi (1908 - 1912)

[sửa | sửa mã nguồn]

Danh sách các Lãnh ban Quân cơ đại thần của Quân cơ xứ

[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Quân_cơ_xứ&oldid=69472631”