Heksose
'n Heksose is 'n monosakkaried, 'n eenvoudige suiker, met ses koolstofatome C6H12O6. Heksoses kan 'n ringstruktuur hê, maar dit kan ook in oopkettingvorm voorkom.
Heksoses speel 'n belangrike rol in die biochemie, die natuur en die landbou. Byvoorbeeld wyn-mos bevat sowel glukose as fruktose, altwee heksoses, en die verhouding tussen hierdie twee kan ongunstig raak om fermentasies te onderhou. Dit kan lei tot die verlies van wynproduksie en -kwaliteit.[1]
Daar is twee tipes heksose:
- Aldoheksoses — hulle het 'n aldehied-funksionele-groep (R-(C=O)-H) in posisie 1
- Ketoheksoses — hulle het 'n ketoon-funksionele-groep (R'-(C=O)-R) in posisie 2
Aldoheksoses
[wysig | wysig bron]Die aldoheksoses het vier chirale sentrums. Dit beteken dat daar 16 moontlike stereo-isomere bestaan, waarvan 8 D en 8 L-vorme. Hiervan kom nogtans net 3 in die natuur voor: D-glukose, D-galaktose, en D-mannose.
Die 8 D-aldoheksoses in oopkettingvorm is:
CH=O CH=O CH=O CH=O | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HO-CH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH D-Allose D-Altrose D-Glukose D-Mannose CH=O CH=O CH=O CH=O | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HO-CH HO-CH | | | | HO-CH HO-CH HO-CH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH D-Gulose D-Iodose D-Galaktose D-Talose
Ketoheksoses
[wysig | wysig bron]Die ketoheksoses het drie chirale sentrums. Daardeur bestaan daar 8 moontlike stereo-isomere, waarvan net die D-isomere in die natuur voorkom.
CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH | | | | C=O C=O C=O C=O | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HO-CH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH D-psikose D-fruktose D-sorbose D-tagatose
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysing
[wysig | wysig bron]- ↑ Mocke, Leanie (Maart 2013-03). Kinetic modelling of wine fermentations : why does yeast prefer glucose to fructose Proefskrif (MSc). Universiteit Stellenbosch.
Hierdie artikel is (gedeeltelik) vertaal uit die Nederlandse Wikipedia. Sien bron.