قیش سارایی
قیش سارایی (روسجا: Зи́мний дворе́ц) — سنت پترزبورق، روسیه دا یئرلشهن و ۱۷۳۲-۱۹۱۷-جی ایللرده روسیه مونارخلارینین رسمی ایقامتگاهی اولان مشهور سارای کومپلکسیدیر. بیرینجی پیوترون قیش سارایینین یئرینده ۱۷۳۰-۱۸۳۷-جی ایللرده اینشا ائدیلمیش و سارای ساحلی و سارای میدانی آراسیندا یئرلشهن کومپلکسین اساس بیناسی یانغیندان زدلنمیش و برپا ائدیلمیشدیر. ۱۹۱۷-جی ایلده سارایدا باش وئرمیش عصیان سووت رسساملیغیندا، سرگی ایزنشتینین ۱۹۲۷-جی ایلده ائکرانلاشدیردیغی و روسیه اینقلابینین سیمووللاریندان بیری ساییلان "اوْکتوبر" فیلمینده جانلاندیریلمیشدیر.
سارای روسیه ایمپیراتورلوغونین گۆجونو و قودرتینی نوماییش ائتدیرهن مونومئنتال معمارلیق عابدهسی کیمی اینشا ائدیلمیشدی. بو سارایدان روسیه چارلاری ۲۲،۴۰۰،۰۰۰ کوادرات کیلومتر (۸،۶۰۰،۰۰۰ سق می) (یئر کورهسینین تورپاق ساحهسینین ۱/۶ حیصّه سی) اراضییه و ۱۹-جو عصرین سونونا کیمی ۱۲۵ میلیون اینسانا حؤکم ائتمیشلر. سارایین اینشا ائدیلمهسینده بیر چوخ مئمارلار چالیشسالار دا، اونلار آراسیندا یلزاوتا باروککوسو اوسلوبونون اساس سیمالاریندان اولان بارتولومئو راسترئللینین آدی خصوصیله قئید ائدیلیر. یاشیل و آغ رنگ چالارلارینین سینتزی شکلینده ایشلنمیش و اوزونسوو دوزبوجاقلی فورماسیندا اولان سارایین اساس فاسادی ۲۵۰ م اوزونلوغوندا و ۳۰ م (۱۰۰ فت) هوندورلویوندهدیر. قیش سارایینین ۱.۷۸۶ قاپیسی، ۱.۹۴۵ پنجرهسی، ۱.۵۰۰ اوتاغی و ۱۱۷ پیلکانی وار. ۱۸۳۷-جی ایل یئنیلنمهسی سارایین ائکستئریئرینی دییشمهسه ده، اوتاقلارین اینتئریئری موختلیف زؤوقلره اویغون اولاراق، یئنیدن ایشلنمیشدیر کی، آراشتیرماچیلار بو اوتاقلارین اینتئریئرینی «19- عصر روکوکو اوسلوبونا اویغون» اولدوغونو بیلدیریرلر.
۱۹۰۵-جی ایل قانلی بازار قیرغینلاری اعتراضچیلارین قیش سارایینا دوغرو یوروشه باشلاماسیندان سونرا باش وئرمیشدیر، لاکین، همین دؤورده آرتیق مونارخ عائلهسی یاشاماق اۆچون چارسکو سلوداکی آلکساندر سارایینا اوستونلوک وئریردی و یالنیز واجیب دؤولت ایشلری اۆچون قیش سارایینا گلیردی. ۱۹۱۷-جی ایل فوریه اینقلابیندان سونرا سارای بیر مدت آلکساندر کرنسکینین اداره ائتدیی روسیه جومهوریتینین مرکزی اولموشدور. همین ایلین سونلاریندا، سووت حکومتینین دوغولدوغو دؤورده قیش سارایی قیزیل اوردو دستهلرینین هوجومونا معروض قالمیشدیر. سارایین بیر آی مدتینده قارت ائدیلمهسی نتیجهسینده، شراب زیرزهمیلریندن او قدر ایچکی ایچیلمیشدیر کی، بو حادثه بعضاً «تاریخین ان بؤیوک اوغلان قوناقلیغی» دا آدلاندیریلیر. بو گون برپا ائدیلمیش سارای، دؤولت ارمیتاژی موزه یی کومپلکسینین اساس بینالاریندان بیری کیمی فعالیّت گؤستریر.