Французская акадэмія
Французская Акадэмія (фр.: Académie française) — навуковая ўстанова ў Францыі, мэтай якога з'яўляецца вывучэнне французскай мовы і літаратуры і фарміраванне моўнай і літаратурнай нормы французскай мовы. Штогод Акадэмія ўручае каля 60 літаратурных прэмій.
Гісторыя стварэння
[правіць | правіць зыходнік]Заснавана дараванай граматай кардынала Рышэльё ад 29 студзеня 1635 года. Як указвалася ў грамаце, Акадэмія створана, «каб зрабіць французскую мову не толькі элегантным, але і здольным тлумачыць усе мастацтвы і навукі». У ліку першых членаў Акадэміі — Валантэн Канрар, Жан Дэмарэ дэ Сен-Сарлен, Жан Аж'е дэ Гамбо, Франсуа Лё Метэль дэ Буарабер, Жан Шаплен, Нікаля Фарэ, Антуан Гадо, Франсуа Мейнар, Марэн Леруа дэ Гамбервіль, Гіём Кальтэ, Жан-Луі Гез дэ Бальзак, Анора дэ Бюэй (маркіз дэ Ракан), Клод Фаўр дэ Важла, Марк-Антуан Жырар дэ Сент-Аман, Венсан Вуацюр.
Членства
[правіць | правіць зыходнік]Акадэмія налічвае 40 членаў. Абранне ў Акадэмію з'яўляецца пажыццёвым, акадэмікаў завуць «несмяротнымі» (фр.: les immortels) паводле дэвізу Акадэміі, уведзенаму яшчэ пры Рышэльё — «Для неўміручасці»; знак адрознення, пачынаючы з часоў Напалеона III, — зялёны фрак (фр.: habit vert). Пасля смерці акадэміка на яго месца (крэсла, фр.: fauteuil) выбіраюць новага; ізноў выбраны член у дзень свайго «прыняцця пад скляпенні Акадэміі» павінен прачытаць прамову ў гонар свайго памерлага папярэдніка. Шэраг акадэмікаў па розных прычынах не былі ўрачыста «прыняты» ў Акадэмію, сярод іх Жорж Бенжамен Клемансо і Ален Роб-Грые; большасць з іх саміх адмовіліся ад гэтай цырымоніі, але ў 1923 годзе быў выпадак, калі прамова ў гонар папярэдніка была палічана нездавальняльнай і акадэмік адмовіўся яе пераробліваць.
Пасля Другой сусветнай вайны некалькі акадэмікаў былі выключаны па прысуду суда за калабарацыянізм, сярод іх — маршал Анры Філіп Петэн. Пры гэтым месца Петэна, а таксама месца філосафа-нацыяналіста Шарля Мараса па прапанове абавязковага сакратара Акадэміі Жоржа Дзюамеля было абвешчана вакантным, але пры іх жыцці не замяшчалася (у адрозненне ад двух іншых калабарацыяністаў, Абеля Банара і Абеля Эрмана).
Часам у Акадэмію выбіраюць людзей, вядомых першым чынам не як пісьменнікі ці вучоныя, а як ваенныя ці палітыкі (хоць звычайна такія акадэмікі маюць тыя ці іншыя публікацыі, мемуары і іншае).
Спіс дзеючых членаў Акадэміі
[правіць | правіць зыходнік]
|
|
Зноскі
- ↑ Пасля сканання 11 чэрвеня 2012 года Э. Б'янчоці.
- ↑ Дуаен (старэйшына) Акадэміі.
- ↑ Абавязковы сакратар.
- ↑ Пасля сканання 2 снежня 2020 года Жыскара.
- ↑ Пасля сканання 7 сакавіка 2012 года Ф. Марса.
- ↑ Пасля сканання 17 студзеня 2011 года Ж. Дзютура.
- ↑ Пасля сканання 17 жніўня 2011 года Мішэля Морта
- ↑ Пасля сканання 28 красавіка 2010 года П'ера-Жана Рэмі.