Evropski glavni grad kulture

Evropski glavni grad kulture je naslov koji se godišnje dodjeljuje barem jednom evropskom gradu kojeg Evropska unija odredi na period od jedne godine, tokom koje mu se ukazuje prilika u najboljem svjetlu prikazati svoj kulturni život te svoju kulturno-historijsku baštinu.

Brojni evropski gradovi dosada su iskoristili tu titulu za preobražaj vlastite kulturne osnove, te tako izmijenili način na koji ih svijet promatra. Kad grad dobije naslov Evropskog glavnog grada kulture, tokom cijele jedne godine u njemu se održavaju različite kulturne manifestacije i umjetničke priredbe, a postavljaju se i zanimljive instalacije kao što je npr. "Šuma naopako" (La forêt suspendue) na jednom od najpoznatijih trgova Lillea 2004. godine. Jednogodišnjim nošenjem ove titule izabrani se gradovi nadaju povećanoj međunarodnoj pažnji i velikom broju posjetilaca.

Historija

Na prijedlog tadašnje grčke ministrice kulture Meline Mercouri Evropski grad kulture je začet 13. juna 1985.^[1] odlukom Vijeća ministara kao sredstvo zbližavanja građana Evropske unije (odnosno Evropske zajednice, kako se EU tada zvala). Prijedlogom je predviđeno svake godine imenovati jednu evropsku prijestolnicu kulture, s ciljem jačanja evropske integracije. Od tada je ova inicijativa sve uspješnija među evropskim građanima te ima sve snažniji kulturni i socijalno-ekonomski učinak na mnogobrojne posjetioce koje privuče.

1990. godine ministri kulture Evropske zajednice lansirali su Evropski mjesec kulture. Ovaj događaj je sličan Evropskom gradu kulture ali traje znatno kraće i namijenjen je prije svega zemljama srednje i istočne Evrope. Evropska komisija svake godine dodjeljuje novčanu pomoć za Evropski mjesec kulture.

1991. godine organizatori raznih dotadašnjih evropskih gradova kulture stvorili su Mrežu evropskih glavnih gradova i mjeseci kulture (ECCM), omogućivši na taj način razmjenu i širenje informacija, posebno korisnih budućim organizatorima ovih događanja. Riječ je o neprofitnoj organizaciji sa sjedištem pri Ministarstvu kulture, istraživanja i visokog obrazovanja Luksemburga, koja usko sarađuje s Evropskim institucijama. Ova je mreža 1994. provela studiju o utjecaju Evropskog grada kulture od njegovog osnivanja, a od 2006. u svakoj evropskoj kulturnoj prijestolnici, kao i u onim bivšim, predstavlja putujuću izložbu "Putovanje u svijet: Glavni gradovi kulture" (A Journey to the World: Cultural Capitals). Izložba je po prvi put bila postavljena u Patrasu 27. marta 2006.

1999. godine Evropski grad kulture preimenovan je u Evropski glavni grad kulture, te je od tada finansiran kroz program Culture 2000. 25. maja 1999. odlukom Evropskog parlamenta i Vijeća EU-a ova godišnja priredba integrirana je u Okvirni program rada EU-a te je uveden i novi način izbora gradova za period 2005-19.

Sve do 2004. godine Evropske prijestonice kulture birane su na osnovi međuvladinih dogovora zemalja EU-a; države članice su jednoglasno odabirale gradove koji su najvjerovatniji predstojeći domaćini manifestacije, a Evropska komisija bi svake godine odabranom gradu davala finansijsku pomoć za pripremu manifestacije. Od 2005. institucije EU-a učestvuju u procesu izbora gradova domaćina. Na taj način izbjegava se žestoka konkurencija u takmičenju za tu prestižnu titulu i olakšava sām izbor.^[2]

Historija

Evropski glavni gradovi kulture

Bivši

Trenutni

Budući

Reference

Vanjski linkovi