شەڕی ڕووسیا و ئۆکرانیا

پەرەسەندنی گەورەی جەنگی ڕووسیا و ئوکراینا.

شەڕی ڕووسیا-ئوکراینا لە شوباتی ٢٠١٤ەوە لە نێوان ڕووسیا (شانبەشانی جوداخوازانی ڕووسیا لە ئوکراینا) و ئوکراینا بەردەوامە. دوای شۆڕشی کەرامەت لەلایەن ئوکراینا، ڕووسیا کریمیای لە ئۆکرانیا لکاند و پشتگیری لە جیابووەوەکانی لایەنگری ڕووسیا کرد لە شەڕەکەدا لە دۆنباس دژی ھێزەکانی حکوومەتی ئۆکرانیا؛ شەڕەکانی ھەشت ساڵی یەکەمی ململانێکە ھەروەھا ڕووداوە دەریایییەکان و شەڕی ئەلیکترۆنی و بەرزبوونەوەی گرژییە سیاسییەکانی لەخۆگرتبوو. لە مانگی شوباتی ٢٠٢٢دا، ململانێکان پەرەسەندنێکی گەورەی بەخۆیەوە بینی، چونکە ڕووسیا لەشکرکێشییەکی تەواوەتی بۆ سەر ئوکراینا دەستپێکرد.

لە سەرەتای ساڵی ٢٠١٤دا ڤیکتۆر یانۆکۆڤیچ سەرۆکی ئوکراینای لایەنگری ڕووسیا لە ئەنجامی یۆرۆمایدانی لایەنگری ئەورووپای و شۆڕشی کەرامەت لە پۆستەکەی دوورخرایەوە. دوای ماوەیەکی کەم لە ڕووخانی یانۆکۆڤیچ و دوورخستنەوەی بۆ ڕووسیا، نائارامی لایەنگری ڕووسیا لە ناوچەکانی ڕۆژھەڵات و باشووری ئۆکرانیا سەریھەڵدا. ھاوکات، سەربازە بێ نیشانەکانی ڕووسیا ڕوویان لە کریمیای ئۆکرانیا کرد و پێگە و ژێرخانی ستراتیجییان کۆنترۆڵکرد، لەنێویاندا باڵەخانە حکومییەکان. ھەر زوو ڕووسیا کریمیای گرتەوە دوای ڕیفراندۆمێکی پێگەی کریمە کە زۆر ناکۆکی لەسەر بوو. لە نیسانی ٢٠١٤دا، جوداخوازانی لایەنگری ڕووسیا لە ناوچەی دۆنباسی ڕۆژھەڵاتی ئۆکرانیا بە پشتیوانییەکی بەرچاو بەڵام نھێنی ڕووسیا دامەزراندنی کۆماری گەلی دۆنێتسک و کۆماری گەلی لوھانسکیان ڕاگەیاند. ھەوڵەکانی ئۆکرانیا لە کۆتایییەکانی ساڵی ٢٠١٤ بۆ کۆنترۆڵکردنەوەی ناوچەکانی ژێر دەستی دابڕێنراو سەرکەوتوو نەبوون و بووە ھۆی شەڕێکی درێژخایەن لە دۆنباس. ھەرچەندە ڕووسیا بەردەوام بوو لە ڕەتکردنەوەی دەستوەردانی، بەڵام سەربازانی ڕووسیا ڕاستەوخۆ بەشدارییان لە شەڕی ڕانەگەیەندراودا کرد. لە مانگی شوباتی ٢٠١٥ ڕێککەوتننامەکانی مینسکی دووەم لەلایەن ھەردوو وڵاتی ڕووسیا و ئۆکرانیا واژوو کران وەک ھەوڵێک بۆ کۆتاییھێنان بە ململانێکان، بەڵام لە ساڵانی دواتردا ھەرگیز ڕێککەوتنەکان بە تەواوی جێبەجێ نەکران. شەڕی دۆنباس جێگیر بوو لە ململانێیەکی توندوتیژ بەڵام ئیستاتیک لە نێوان ئۆکرانیا و بریکارەکانی ڕووسیا، ئاگربەستی زۆرجار بۆ ماوەیەکی کورت بەڵام ئاشتییەکی بەردەوام نەبوو و گۆڕانکارییەکی کەم لە کۆنترۆڵکردنی خاکەکەدا.