Władysław Reymont

Władysław Reymont
Władysław Reymont
Ganwyd	Władysław Stanisław Rejment  7 Mai 1867  Kobiele Wielkie
Bu farw	5 Rhagfyr 1925  Warsaw
Dinasyddiaeth	Ymerodraeth Rwsia, Ail Weriniaeth Gwlad Pwyl
Galwedigaeth	llenor, nofelydd, sgriptiwr, rhyddieithwr
Adnabyddus am	The Peasants, The Promised Land
Plaid Wleidyddol	National League, Polish People's Party "Piast"
Priod	Aurelia Szacnajder Szabłowska
Gwobr/au	Gwobr Lenyddol Nobel, Commandeur de la Légion d'honneur‎, Swyddog yn Urdd y Polonia Restituta, Cadlywydd Urdd Polonia Restituta, Uwch Groes Urdd Polonia Restituta, Urdd yr Eryr Gwyn
llofnod

Nofelydd ac awdur straeon byrion Pwylaidd oedd Władysław Stanisław Reymont (7 Mai 1867 – 5 Rhagfyr 1925) a enillodd Wobr Lenyddol Nobel ym 1924 am ei nofel epig genedlaethol Chłopi (1904–09).

Ganed Władysław Stanisław Rejment ym mhentref Kobiele Wielkie, ger Łódź, yng Ngwlad Pwyl y Gyngres, dan dra-arglwyddiaeth Ymerodraeth Rwsia. Ni chwblhaodd ei addysg yn yr ysgol, ac aeth yn brentis mewn siop ac yn frawd lleyg. Gweithiodd hefyd yn swyddog ar y rheilffyrdd ac yn actor yn ystod ei ieuenctid. Mae dwy o'i nofelau cynnar, Komediantka ("Digrifwraig"; 1896) a Fermenty (1897), yn seiliedig ar ei brofiadau ym myd y theatr.

Un o'i nofelau pwysicaf yw Ziemia obiecana ("Gwlad yr Addewid"; 1899), sydd yn portreadu perchnogion y ffatrïoedd gwehyddu yn Łódź. Ysgrifennai hefyd straeon byrion am fywydau gwerin gwlad a ddylanwadwyd yn gryf gan naturiolaeth. Ei gampwaith yw'r nofel epig Chłopi ("Gwerinwyr"), a gyhoeddwyd mewn pedair cyfrol o 1904 i 1909. Dyma gronicl o fywyd yng nghefn gwlad y Bwyldir drwy bedwar tymor y flwyddyn, wedi ei ysgrifennu yn bennaf mewn tafodiaith werinol.

Ymhlith ei weithiau diweddar mae Rok 1794 (tair cyfrol, 1913–18), nofel hanesyddol am adladd Ail Raniad Gwlad Pwyl a Gwrthryfel Kościuszko ym 1794, a Wampir (1911) sydd yn ymwneud â mudiad yr ysbrydegwyr. Bu farw Władysław Reymont yn Warsaw yn 58 oed.