Άννα Κομνηνή
| Άννα Κομνηνή | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1 Δεκεμβρίου 1083[1] Κωνσταντινούπολη |
| Θάνατος | 1153 (περίπου) ή 1154[2] Κωνσταντινούπολη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | μεσαιωνική ελληνική γλώσσα αρχαία ελληνικά[3] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιστορικός συγγραφέας[2] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Αλεξιάδα |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Νικηφόρος Βρυέννιος ο Νεότερος (από 1097) |
| Τέκνα | Αλέξιος Βρυέννιος d:Q130681251 |
| Γονείς | Αλέξιος Α΄ Κομνηνός[4][1] και Ειρήνη Δούκαινα |
| Αδέλφια | Μαρία Κομνηνή Ιωάννης Β΄ Κομνηνός Ανδρόνικος Κομνηνός (γιος του Αλέξιου Α΄) Ισαάκιος Κομνηνός Ευδοκία Κομνηνή Θεοδώρα Κομνηνή |
| Οικογένεια | Δυναστεία Κομνηνών |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Άννα Κομνηνή (1 Δεκεμβρίου 1083 – 1153) ήταν Βυζαντινή πριγκίπισσα, ιστορικός και ιατρός, από τις σημαντικότερες μορφές της πνευματικής ζωής της αυτοκρατορίας κατά τον 12ο αιώνα, κόρη και πρωτότοκο παιδί του Βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Α΄ Κομνηνού και της αυτοκράτειρας Ειρήνης Δούκαινας. Θεωρείται η πρώτη γυναίκα ιστορικός[5][6][7][8][9] Στο ιστορικό της έργο Αλεξιάς καθρεφτίζεται η μεγάλη παιδεία της, η αρχαιομάθειά της, η εξοικείωσή της με την Αγία Γραφή και προπαντός η αφοσίωση και ο θαυμασμός της για τον πατέρα της.[10]
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1083 στην Πορφύρα, το δωμάτιο στο ανάκτορο της Κωνσταντινούπολης όπου γεννιούνταν τα παιδιά των αυτοκρατόρων και έτυχε επιμελέστατης μόρφωσης και παιδείας.[11] Το 1091 μνηστεύθηκε τον Κωνσταντίνο Δούκα, γιο του αυτοκράτορα Μιχαήλ Ζ΄ ενώ, μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Δούκα, το 1097, παντρεύτηκε τον Νικηφόρο Βρυέννιο.
Όταν το 1118 πέθανε ο πατέρας της, οργάνωσε συνωμοσία κατά του νόμιμου διάδοχου, του αδελφού της Ιωάννη, η οποία απέτυχε εξαιτίας της άρνησης του συζύγου της να πάρει μέρος σε αυτήν.
Η ιστορικός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1137, μετά τον θάνατο του συζύγου της Νικηφόρου Βρυέννιου, αποσύρεται στην Αγία Μονή της Κεχαριτωμένης, στην Κωνσταντινούπολη, όπου και συνέγραψε μεταξύ του 1137 και του 1148 την Αλεξιάδα, σε 15 βιβλία (κεφάλαια). Στο έργο της κατέγραψε την ιστορία του πατέρα της Αλεξίου Α΄ μεταξύ 1069 και 1118. Η γλώσσα και η μορφή του κειμένου αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του αττικισμού. Το έργο της αποτελεί σημαντική πηγή για την Α΄ Σταυροφορία και είναι επίσης πολύτιμο για τις γεωγραφικές και τοπογραφικές πληροφορίες που περιέχει.
Πέθανε μετά το 1148, αλλά άγνωστο ακριβώς πότε. Από την Αλεξιάδα φαίνεται ότι ζούσε μέχρι και το 1148, οπότε είναι πιθανό ότι πέθανε λίγο αργότερα, το 1149 ή το 1153 ή το 1154. Τάφηκε κοντά στον πατέρα της, στη Μονή Παμμακάριστου.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης είχε αφιερώσει στην Άννα Κομνηνή το ομώνυμο ποίημα, δημοσιευμένο το 1920.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε τον Νικηφόρο Βρυέννιο τον νεότερο και είχε τέκνα:
- Αλέξιος π. 1102 - π. 1161/67, μέγας δούκας (ναύαρχος).
- Ιωάννης π. 1103 - μετά το 1173.
- Ειρήνη π. 1105 - ; .
- Μαρία π. 1107 - ; .
Τα τέκνα της είχαν το επώνυμο (Κομνηνός) Βρυέννιος, όπως και η Άννα είχε το επώνυμο (Δούκαινα) Κομνηνή.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Анна Комнена» (Ρωσικά)
- ↑ 2,0 2,1 «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ CONOR.SI. 50236259.
- ↑ 4,0 4,1 «Анна» (Ρωσικά)
- ↑ Johnson Lewis, Jone (3 Φεβρουαρίου 2019). «Anna Comnena (Komnene): First Woman Known to Have Written History». ThoughtCo (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2019.
- ↑ Constandinides, Maria (15 Μαρτίου 2017). «Anna Komnene – the First Female Historian». Windy City Greek (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Wei, Shu-Yen (7 Μαρτίου 2013). «Meet Anna Comnena, the First Female Historian». mic.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2019.
- ↑ «Ἄννα Κομνηνή, Historian and Princess of Byzantine Empire». geni_family_tree. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2019.
- ↑ Down, Jim (9 Φεβρουαρίου 2002). «Anna Comnena the first female historian». www.newsfinder.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2019.
- ↑ Σιδέρη, Αλόη (2005) [1990]. Αλεξιάς. Αθήνα: Άγρας. σελ. 31 και εξής. ISBN 978-960-325-336-5.
- ↑ Σιδέρη, Αλόη (2005). Αλεξιάς. Αθήνα: Άγρας. σελ. 230. ISBN 978-960-325-336-5.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βαρζός, Κωνσταντίνος (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών (PDF). A. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών. OCLC 834784634., 176-197.
- Les Belles Lettres, Anne Comnène, Παρίσι, 2006
- Donald Nicol, Βιογραφικό Λεξικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μτφρ. Ευγένιος Πιερρής, εκδ. Ελληνική Ευρωεκοδοτική, Αθήνα, 1993, σελ.58-59
- Σ. Αντωνιάδη, «Ἡ περιγραφὴ στὴν Ἀλεξιάδα. Πῶς ἡ " Ἄννα Κομνηνὴ βλέπει καὶ ζωγραφίζει πρόσωπα καὶ χαρακτῆρες», Ἑλληνικὰ 5 (1932) 255-276.
- Της Ιδίας, «Νεοελληνικὰ στοιχεῖα στὰ ἑπτὰ πρῶτα βιβλία τῆς Ἀλεξιάδος», Εἰς μνήμην Σπυρίδωνος Λάμπρου, Ἀθήνα 1935, 370-374.
- X. Χαριτωνίδης, «Παρατηρήσεις κριτικαὶ καὶ γραμματικαὶ εἰς Ἄνναν Κομνηνήν», Πραγματεῖαι τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν 15 (1951) 1- 146.
- R. Katičič, «Ἄννα ἡ Κομνηνὴ καὶ ὁ Ὄμηρος», ΕΕΒΣ 27 (1957) 213-223.
- Του Ιδίου, «Ἡ ἀρχαιομάθεια καὶ τὸ ἐπικὸν πνεῦμα εἰς τὴν Ἀλεξιάδα τῆς Ἄννης Κομνηνῆς», ΕΕΒΣ 29 (1959) 81-86.
- Ε.Λ. Βρανούση, Κομισκόρτης ὁ ἐξ Ἀρβάνων. Σχόλια εἰς χωρίον τῆς Ἄννης Κομνηνῆς, ’Ιωάννινα 1962.
- Δ.Κ. Μιχαηλίδης, «Τζάγγρα. Χωρίον τῆς Ἀλεξιάδος (X 8, 6) εἰς ἔμμετρον παράφρασιν», ΕΕΒΣ 35 (1966-1967) 136-140.
- A. Καμπύλης, «Ἄννα Κομνηνή, Ἀλεξιάς. Προβλήματα ἀποκαταστάσεως τοῦ κειμένου», Πρακτικὰ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν 68 (1993) 216-246.
Νεοελληνικές μεταφράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αλόη Σιδέρη, Αλεξιάς-Βιβλία Α΄-Θ΄,εκδ. Άγρα ISBN 960-325-105-4
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το αυθεντικό κείμενο στην ελληνική Βικιθήκη
- Σπουδαστήριο νέου Ελληνισμού
- Η Αλεξιάς στα Αγγλικά και παράθεση σχετικής βιβλιογραφίας Αρχειοθετήθηκε 2014-08-14 στο Wayback Machine.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βιογραφία ενός προσώπου χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |