Ζαν-Πιερ Σερ
Ο Ζαν-Πιερ Σερ, γεννήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1926[23] στο Μπαζ (Ανατολικά Πυρηναία) και είναι Γάλλος μαθηματικός που θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς του 20ού αιώνα. Έχει λάβει πολυάριθμα βραβεία για την έρευνά του, μεταξύ των οποίων το μετάλλιο Φιλντς το 1954, το βραβείο Μπαλζάν το 1985, το χρυσό μετάλλιο του CNRS το 1987, το βραβείο Βολφ στα Μαθηματικά το 2000 και ο πρώτος νικητής του βραβείου Άμπελ το 2003.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παιδικά χρόνια και σπουδές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ζαν-Πιερ Σερ γεννήθηκε στο Μπαζ, στα Ανατολικά Πυρηναία (Γαλλία), από γονείς φαρμακοποιούς και φοίτησε στο Λύκειο της Νιμ και στη συνέχεια, από το 1945 έως το 1948, στην École Normale Supérieure στο Παρίσι[24]. Το 1948 εντάχθηκε στην ομάδα Bourbaki[25], στην οποία ήταν το νεότερο μέλος[26]. Έλαβε το διδακτορικό του στη Σορβόννη το 1951. Από το 1948 έως το 1954, κατείχε θέση στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (Centre National de la Recherche Scientifique)[27] στο Παρίσι. Το 1956 εξελέγη καθηγητής στο Κολλέγιο της Γαλλίας, θέση την οποία διατήρησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1994.
Σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διετέλεσε διαδοχικά ερευνητής στο CNRS (1951-1953), επικεφαλής ερευνητής στο CNRS (1953-1954), λέκτορας στη Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Νανσί (1954-1956) και ταυτόχρονα υπεύθυνος του μαθήματος Peccot στο κολλέγιο της Γαλλίας το 1954-1955. Το 1954, σε ηλικία 27 ετών, ο Ζαν-Πιερ Σερ έγινε ο νεότερος νικητής του μεταλλίου Φιλντς[26] , το οποίο θεωρούνταν ισοδύναμο του βραβείου Νόμπελ στα μαθηματικά (Στα μαθηματικά δεν υπάρχει Βραβείο Νομπέλ). Το 1956, σε ηλικία 29 ετών και ως το νεότερο μέλος του διδακτικού προσωπικού[26] , ο Σερ εκλέγεται στο κολλέγιο της Γαλλίας (έδρα άλγεβρας και γεωμετρίας), όπου δίδαξε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1994, καθώς και σε διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού, ιδίως στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών του Πρίνστον. Ο Σερ παραμένει, στην ιστορία του Κολλεγίου της Γαλλίας από την ίδρυσή του, ένας από τους νεότερους καθηγητές του. Τώρα είναι επίτιμος καθηγητής.
Ο Ζαν-Πιερ Σερ ήταν ένας από τους συνεργάτες του "Νικολά Bourbaki"[25] από το 1949 έως το 1974. Συνέβαλε στο σεμινάριό του με 37 διαλέξεις, την πρώτη το 1950 και την τελευταία διάλεξη το 2018[28].
Διεύθυνε τέσσερις διδακτορικές διατριβές, όλες πριν από το 1975, μεταξύ των οποίων εκείνες των Πιερ Γκαμπριέλ, Ζαν-Μαρκ Φοντέν και Μισέλ Μπρουέ[29].
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σύζυγός του, η καθηγήτρια Ζοσιάν Χεουλό-Σερ, ήταν χημικός και διευθύντρια της École Normale Supérieure των νεανίδων[30]. Η κόρη τους είναι η πρώην γαλλίδα διπλωμάτης, ιστορικός και συγγραφέας Κλοντίν Μοντέιλ. Ο Γάλλος μαθηματικός Ντενί Σερ είναι ανιψιός του. Εξασκείται στο σκι, στο πινγκ πονγκ και στην ορειβασία (στο Φονταινεμπλώ).
Εργασίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σερ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στη Σχολή του Ανρί Καρτάν, με αντικείμενο την αλγεβρική τοπολογία, τη θεωρία των συναρτήσεων πολλών μιγαδικών μεταβλητών και αργότερα την αντιμεταθετική άλγεβρα και την αλγεβρική γεωμετρία. Στη διατριβή του[31] υπό την επίβλεψη του Ανρί Καρτάν χρησιμοποίησε τις φασματικές ακολουθίες του Σερ και τους χώρους Άιλενμπεργκ-ΜακΛέιν για να υπολογίσει τις ομάδες ομοτοπίας των σφαιρών, ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα της αλγεβρικής τοπολογίας εκείνη την εποχή.
Η φασματική ακολουθία Hochschild-Serre αναπτύχθηκε επίσης εκείνη την εποχή, επιτρέποντας τον υπολογισμό της συνομολογίας μιας ομάδας G από τη συνομολογία μιας διακεκριμένης υποομάδας H και εκείνη του πηλίκου G/H.
Μετά τη διατριβή του, ο Σερ άλλαξε τα ερευνητικά του θέματα[32].
Αλγεβρική γεωμετρία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, μια γόνιμη συνεργασία μεταξύ του Σερ και του κατά δύο χρόνια νεότερου Αλεξάντερ Γκρότεντικ οδήγησε σε σημαντικό θεμελιώδες έργο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου υποκινήθηκε από τις εικασίες του Βέιλ. Δύο σημαντικές θεμελιώδεις εργασίες του Σερ ήταν οι (Faisceaux Algébriques Cohérents) (FAC, 1955),[33] [34]σχετικά με τις συνεκτικές τροχαλίες[35][36], και την Αλγεβρική γεωμετρία και Αναλυτική Γεωμετρία (, GAGA, 1956)[37].
Από τα πρώτα στάδια της έρευνάς του ο Σερ είχε αντιληφθεί την ανάγκη να κατασκευάσει πιο γενικές και εκλεπτυσμένες θεωρίες συνομολογίας για να αντιμετωπίσει τις εικασίες του Βέιλ. Το πρόβλημα ήταν ότι η κοχομολογία μιας συνεκτικής τροχαλίας πάνω από ένα πεπερασμένο σώμα δεν μπορούσε να συλλάβει τόση τοπολογία όση η ενική ομολογία με ακέραιους συντελεστές. Μεταξύ των πρώτων υποψήφιων θεωριών του Σερ το 1954-55 ήταν και μία που βασιζόταν σε διανυσματικούς συντελεστές Witt.
Γύρω στο 1958 ο Σερ πρότεινε ότι οι ισοτριβικές κύριες δέσμες πάνω σε αλγεβρικές ποικιλίες - αυτές που γίνονται τριβικές μετά την επαναφορά από έναν πεπερασμένο étale χάρτη - είναι σημαντικές. Αυτό λειτούργησε ως μια σημαντική πηγή έμπνευσης για τον Γκρότεντικ για την ανάπτυξη της étale τοπολογίας και της αντίστοιχης θεωρίας της étale cohomology.[38] Αυτά τα εργαλεία, που αναπτύχθηκαν πλήρως από τον Γκρότεντικ και τους συνεργάτες του στο Σεμινάριο αλγεβρικής γεωμετρίας (SGA) 4 και SGA 5, παρείχαν τα εργαλεία για την τελική απόδειξη των εικασιών του Βέιλ από τον Πιερ Ντελίνιε.
Τιμές και βραβεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Σερ, σε ηλικία είκοσι επτά ετών το 1954, ήταν και εξακολουθεί να είναι ο νεότερος άνθρωπος που τιμήθηκε ποτέ με το μετάλλιο Φιλντς. Στη συνέχεια τιμήθηκε με το Βραβείο Μπαλτζάν το 1985, το Βραβείο Steele το 1995, το Βραβείο Βολφ στα Μαθηματικά το 2000 και ήταν ο πρώτος αποδέκτης του Βραβείου Αμπέλ το 2003. Του έχουν απονεμηθεί και άλλα βραβεία, όπως το χρυσό μετάλλιο του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (Centre National de la Recherche Scientifique, CNRS).
Διετέλεσε μέλος πολλών ξένων επιστημονικών Ακαδημιών (Γαλλία, ΗΠΑ, Νορβηγία, Σουηδία, Ρωσία, Βασιλική Εταιρεία, Βασιλική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών των Κάτω Χωρών (1978),[39]Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών,[40] Εθνική Ακαδημία Επιστημών,[41] Αμερικανική Φιλοσοφική Εταιρεία[42]) και έχει λάβει πολλούς τιμητικούς τίτλους (από το Κέιμπριτζ, την Οξφόρδη, το Χάρβαρντ, το Όσλο και άλλες). Το 2012 έγινε μέλος της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρείας[43].
Στον Σερ απονεμήθηκαν οι υψηλότερες τιμητικές διακρίσεις της Γαλλίας:
Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής το 2012[44]
Μεγαλόσταυρος του Εθνικού Τάγματος της Αξίας το 2008[45].
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Groupes Algébriques et Corps de Classes (1959), Hermann ISBN 9782705612641, translated into English as
- Algebraic Groups and Class Fields. Graduate Texts in Mathematics. 117. 1988. doi:10.1007/978-1-4612-1035-1. ISBN 978-1-4612-6993-9.
- Corps Locaux (1962), Hermann ISBN 9782705612962, as
- Local Fields. Graduate Texts in Mathematics. 67. 1979. doi:10.1007/978-1-4757-5673-9. ISBN 978-1-4757-5675-3.
- Cohomologie Galoisienne (1964) Collège de France course 1962–63, as
- Galois Cohomology. Springer Monographs in Mathematics. 1997. doi:10.1007/978-3-642-59141-9. ISBN 978-3-540-42192-4.
- Algèbre Locale, Multiplicités (1965) Collège de France course 1957–58, as
- Local Algebra. Springer Monographs in Mathematics. 2000. doi:10.1007/978-3-662-04203-8. ISBN 978-3-642-08590-1.
- Lie Algebras and Lie Groups. Lecture Notes in Mathematics. 1500. 1992. doi:10.1007/978-3-540-70634-2. ISBN 978-3-540-55008-2.
- Algèbres de Lie Semi-simples Complexes (1966), as
- Serre, Jean-Pierre (1987). Complex Semisimple Lie Algebras. doi:10.1007/978-1-4757-3910-7. ISBN 978-0-387-96569-7.
- Abelian ℓ-Adic Representations and Elliptic Curves (1968), reissue, Serre, Jean-Pierre (1997). Abelian ℓ-Adic Representations and Elliptic Curves. doi:10.1201/9781439863862. ISBN 9780429063015.[46]
- Cours d'arithmétique (1970), PUF, as
- A Course in Arithmetic. Graduate Texts in Mathematics. 7. 1973. doi:10.1007/978-1-4684-9884-4. ISBN 978-0-387-90041-4.
- Représentations linéaires des groupes finis (1971), Hermann, as
- Linear Representations of Finite Groups. Graduate Texts in Mathematics. 42. 1977. doi:10.1007/978-1-4684-9458-7. ISBN 978-1-4684-9460-0.[47]
- Arbres, amalgames, SL2 (1977), SMF, as
- Serre, Jean-Pierre (1980). Trees. doi:10.1007/978-3-642-61856-7. ISBN 978-3-642-61858-1.[48]
- Oeuvres/Collected Papers in four volumes (1986) Vol. IV in 2000, Springer-Verlag
- Serre, Jean-Pierre (2 Δεκεμβρίου 2013). Oeuvres - Collected Papers I: 1949 - 1959. ISBN 978-3-642-39815-5.
- Serre, Jean-Pierre (4 Δεκεμβρίου 2013). Oeuvres - Collected Papers II: 1960 - 1971. ISBN 978-3-642-37725-9.
- Serre, Jean-Pierre (14 Απριλίου 2014). Oeuvres - Collected Papers III: 1972 - 1984. ISBN 978-3-642-39837-7.
- Serre, Jean-Pierre (19 Δεκεμβρίου 2013). Oeuvres - Collected Papers IV: 1985 - 1998. ISBN 978-3-642-39839-1.
- Lectures on the Mordell-Weil Theorem. Aspects of Mathematics. 15. 1997. doi:10.1007/978-3-663-10632-6. ISBN 978-3-663-10634-0.
- Serre, Jean-Pierre (2016). Topics in Galois Theory. doi:10.1201/b10588. ISBN 9780429064401.[49]
- Exposés de séminaires 1950–1999 (2001), SMF, isbn=9782856291030 , isbn=9782856292426
- Garibaldi, Skip· Merkurjev, Alexander· Serre, Jean-Pierre (2003). Cohomological Invariants in Galois Cohomology. ISBN 978-1-4704-2174-8.
- Grothendieck, Alexandre· Colmez, Pierre (2004). Grothendieck-Serre Correspondence. ISBN 978-0-8218-3424-4.
- Serre, Jean-Pierre (2016). Lectures on N_X(p). doi:10.1201/b11315. ISBN 9780429067617.
- Correspondance Serre-Tate (2015), edited with en:Pierre Colmez, SMF, ISBN 9782856298022
- Finite Groups: an Introduction (2016), Higher Education Press & International Press, isbn=9781571463272
- Rational Points on Curves over Finite Fields (2020), with contributions by en:E. Howe, en:J. Oesterlé, en:C. Ritzenthaler, SMF, ISBN 9782856299234
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. jean-pierre-serre. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11924501z. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2003213616. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ www
.college-de-france .fr /site /jean-pierre-serre /index .htm. - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 www
.college-de-france .fr /fr /personne /jean-pierre-serre. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2003213616. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ list of professors at Collège de France. www
.college-de-france .fr /media /chaires-et-professeurs /UPL3451746530003663772 _LISTE _DES _PROFESSEURS .pdf. - ↑ books
.google .cat /books?id=bzn2RIYwOXUC&pg=PA96. σελ. 96. - ↑ 10,0 10,1 MacTutor History of Mathematics archive. www-history
.mcs .st-andrews .ac .uk /Biographies /Serre .html. - ↑ www
.legifrance .gouv .fr /affichTexte .do;jsessionid=?cidTexte=JORFTEXT000026871320&dateTexte=&oldAction=rechJO&categorieLien=id. - ↑ «International Mathematical Congresses». International Mathematical Congresses : An Illustrated History 1893–1986. Springer-Verlag New York. 19 Ιανουαρίου 1987. σελ. 53. ISBN-10 0-387-96479-7.
- ↑ www
.cnrs .fr /fr /recherche /prix /medaillesor .htm. - ↑ www
.cnrs .fr /fr /personne /jean-pierre-serre-1. - ↑ «La Academia Noruega de Ciencias y Letras ha resuelto conceder el Premio Abel 2003 a Jean-Pierre Serre». Νορβηγική Ακαδημία των Επιστημών και των Γραμμάτων.
- ↑ www
.legifrance .gouv .fr /affichTexte .do;jsessionid=?cidTexte=JORFTEXT000026871320&dateTexte=&oldAction=rechJO&categorieLien=id. - ↑ (Κινεζικά) Ministry of Education of the People's Republic of China. www
.moe .gov .cn /s78 /A22 /xwb _left /moe _829 /201802 /t20180228 _328136 .html. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2019. - ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 320.
- ↑ 19,0 19,1 MacTutor History of Mathematics archive.
- ↑ www
.ams .org /prizes-awards /pabrowse .cgi?parent _id=26. - ↑ www
.ams .org /fellows _by _year .cgi?year=2013. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2022. - ↑ www
.ams .org /news?news _id=1680. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2022. - ↑ Serre.
- ↑ «Jean-Pierre Serre - Biography». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ 25,0 25,1 «Nicolas Bourbaki | French group of mathematicians | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ 26,0 26,1 26,2 Huet, Sylvestre. «Boss des maths». Libération (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «Les agrégés de l'enseignement secondaire. Répertoire 1809-1960 | Ressources numériques en histoire de l'éducation». rhe.ish-lyon.cnrs.fr. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «Séminaire BOURBAKI - DISTRIBUTION ASYMPTOTIQUE DES VALEURS PROPRES DES ENDOMORPHISMES DE FROBENIUS» (PDF).
- ↑ «Jean-Pierre Serre - The Mathematics Genealogy Project». www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «École normale supérieure de jeunes filles (Paris ; 1881-1986)». FranceArchives (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «Homologie Singuliere Des Espaces Fibres - Jean-Pierre Serre» (PDF).
- ↑ Jean-Pierre Serre & Alain Connes - Alexandre Grothendieck, https://www.youtube.com/watch?v=pOv-ygSynRI, ανακτήθηκε στις 2022-11-09
- ↑ Serre, Jean-Pierre (1955). «Faisceaux Algébriques Cohérents». The Annals of Mathematics 61 (2): 197–278. doi:. https://archive.org/details/sim_annals-of-mathematics_1955-03_61_2/page/197.
- ↑ Grauert, H.· Remmert, R. (6 Δεκεμβρίου 2012). Coherent Analytic Sheaves. Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-69582-7.
- ↑ «Coherent sheaf» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2022-10-30. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Coherent_sheaf&oldid=1119083216.
- ↑ Grauert, H.· Remmert, R. (6 Δεκεμβρίου 2012). Coherent Analytic Sheaves. Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-69582-7.
- ↑ «Géométrie algébrique et géométrie analytique», en:Annales de l'Institut Fourier 6: 1–42, 1956, doi:, ISSN 0373-0956, http://www.numdam.org/numdam-bin/item?id=AIF_1956__6__1_0
- ↑ «Grothendieck et la cohomologie ́etale» (PDF).
- ↑ «J.-P. Serre». Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2015.
- ↑ «Jean-Pierre Serre». American Academy of Arts & Sciences (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Jean-Pierre Serre». www.nasonline.org. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «APS Member History». search.amphilsoc.org. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ List of Fellows of the American Mathematical Society, retrieved 2013-07-18.
- ↑ Décret du 31 décembre 2012 portant élévation aux dignités de grand'croix et de grand officier.
- ↑ Décret du 30 janvier 2008 portant élévation aux dignités de grand'croix et de grand officier.
- ↑ «Review: Abelian ℓ-adic representations and elliptic curves, by Jean-Pierre Serre». Bull. Amer. Math. Soc. (N.S.) 22 (1): 214–218. 1990. doi:. https://www.ams.org/journals/bull/1990-22-01/S0273-0979-1990-15882-3/S0273-0979-1990-15882-3.pdf.
- ↑ Gustafson, W. H. (1978). «Review: Linear representations of finite groups, by Jean-Pierre Serre». Bull. Amer. Math. Soc. 84 (5): 939–943. doi:. https://www.ams.org/journals/bull/1978-84-05/S0002-9904-1978-14540-6/S0002-9904-1978-14540-6.pdf.
- ↑ «Review: Group, trees and projective modules, by Warren Dicks; and Trees, by Jean-Pierre Serre». Bull. Amer. Math. Soc. (N.S.) 8 (2): 401–405. 1983. doi:. https://www.ams.org/journals/bull/1983-08-02/S0273-0979-1983-15146-7/S0273-0979-1983-15146-7.pdf.
- ↑ Fried, Michael (1994). «Review: Topics in Galois Theory, by J.-P. Serre». Bull. Amer. Math. Soc. (N.S.) 30 (1): 124–135. doi:. https://www.ams.org/journals/bull/1994-30-01/S0273-0979-1994-00445-8/S0273-0979-1994-00445-8.pdf.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Jean-Pierre Serre στο Wikimedia Commons
