Μαμωνάς
Η λέξη Μαμωνάς απαντά τέσσερις φορές στην Καινή Διαθήκη στην ελληνιστική κοινή[1] και είναι αραμαϊκής προέλευσης, πιθανότατα από τη ρίζα «’mn» που σημαίνει "αυτό το οποίο κάποιος εμπιστεύεται"[2]. Η λέξη δεν εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, όμως σε εβραϊκά κείμενα χρησιμοποιείται με τις έννοιες "πόρος", "κέρδος" (κυρίως το ανέντιμο), "αποζημίωση", ""λύτρα" ή "δωροδοκία", δίνοντας πάντα την αίσθηση του αναξιοπρεπούς και αποτελώντας στόχο ηθικής επίκρισης[3]. Λέξεις παρόμοιες του μασοριτικού, εβραϊκού κειμένου της Π.Δ. (όπως στα Ψαλμ. 37,3 και ίσως Ησ. 33,6)[4], αποδίδονται στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ως "πλούτος ή αργύριον"[5].
Η θεολογική σημασία[6] του όρου σχετίζεται με την πλεονεξία και προσκόλλησης στα υλικά αγαθά. Κατά την Καινή Διαθήκη Η αξία των φθαρτών αγαθών είναι μειωμένη κάτω από το πρίσμα της μέλλουσας ζωής (Λουκ. 6,20.24), και ο Μαμωνάς είναι άδικος, αλλά και ψεύτης και απατηλός, αφού είναι μωρία να στηρίζεται κανείς σε φθαρτά αγαθά τα οποία ο χρόνος αφανίζει και ο θάνατος αχρηστεύει (Ματθ. 6,19-20).
Σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας, η κατηγορία της πλεονεξίας απευθύνεται όχι στους "πλουτούντας" αλλά στους "δουλεύοντας", δηλ. αυτούς που υπηρετούν τον πλούτο (Ιωάννης ο Χρυσόστομος), καθώς υπήρξαν ευσεβείς οι οποίοι "πλούσιοι μεν ήσαν, αλλ' ου τω πλούτω εδούλευον" προσφέροντας αυτόν σε εκείνους που είχαν ανάγκη (Ευθύμιος ο Ζιγαβηνός)[7]. Απαραίτητη προϋπόθεση, ο πλούτος αυτός να μην είναι "εξ αρπαγής" (Ιωάννης ο Χρυσόστομος)[8].
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- "Mamonas", Theological Dictionary Of The New Testament (Abridged in one Volume), edited By Gerhard Kittel and Gerhard Friedrich, W.B. Eerdmans 1985.
- "Μαμωνάς", Gerhard Friedrich, Gerhard Kittel et al., Theological Dictionary of the New Testament, Wm. B. Eerdmans Publishing 1976, τόμ. 4.
- "Πλεονεξία", Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη κ.ά.), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 815-818.
- Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, 4η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1989.
- Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983.
Υποσημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑
*Ματθ. 6,24: "Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ή γάρ τόν ένα μισήσει καί τόν έτερον αγαπήσει, ή ενός ανθέξεται καί τού ετέρου καταφρονήσει. ου δύνασθε θεώ δουλεύειν καί μαμωνά."- Λουκ. 16,9: "Καί εγώ υμίν λέγω, εαυτοίς ποιήσατε φίλους εκ τού μαμωνά τής αδικίας, ίνα όταν εκλίπη δέξωνται υμάς εις τάς αιωνίους σκηνάς."
- Λουκ. 16,11: "ει ούν εν τώ αδίκω μαμωνά πιστοί ουκ εγένεσθε, τό αληθινόν τίς υμίν πιστεύσει;"
- Λουκ. 16,13: " Ουδείς οικέτης δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ή γάρ τόν ένα μισήσει καί τόν έτερον αγαπήσει, ή ενός ανθέξεται καί τού ετέρου καταφρονήσει. ου δύνασθε θεώ δουλεύειν καί μαμωνά.".
- ↑ "Mamonas", Theological Dictionary Of The New Testament (Abridged in one Volume), edited By Gerhard Kittel and Gerhard Friedrich, W.B. Eerdmans 1985, σελ. 552.
- ↑ Theological Dictionary Of The New Testament (Abridged in one Volume), ό.π.
- ↑ "Μαμωνάς", Gerhard Friedrich, Gerhard Kittel et al., Theological Dictionary of the New Testament, Wm. B. Eerdmans Publishing 1976, τόμ. 4, σελ. 387.
- ↑ Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, 4η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1989, σελ. 125α.
- ↑ Βλ. σχετικά: "Πλεονεξία", Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη κ.ά.), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 818.
- ↑ Οι πατερικές ερμηνείες στο: Τρεμπέλας, ...εις το Κατά Ματθαίον..., ό.π., σελ. 125β.
- ↑ Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 470.