Alonso de Molina
| Alonso de Molina | ||
|---|---|---|
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 1-an de januaro 1513 en Ekstremaduro | |
| Morto | 30-an de novembro 1578 (65-jaraĝa) en Meksikurbo | |
| Religio | katolika eklezio vd | |
| Lingvoj | hispana • naŭatla vd | |
| Ŝtataneco | Reĝlando de Kastilio Hispanio  vd
| |
| Familio | ||
| Gefratoj | Maria de Molina, Blanca Alfonso de Molina (en)  kaj Juana Alfonso de Molina (en) vd
| |
| Profesio | ||
| Okupo | poeto vortaristo misiisto vd
| |
| Verkado | ||
| Verkoj | Vocabulario en lengua castellana y mexicana vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Alonso de MOLINA (naskiĝinta ĉ. en 1513 en Provinco Kacereso, mortinta ĉ. en 1579 en Meksikurbo) estis hispana monaĥo, pastro kaj filologo verkinte faman vortaron de la naŭatla lingvo. Publikigite en 1571 ĝi daŭre uzatas.[1][2] Krome verkis li dulingvan manlibron por konfesprenantoj.[3]
Vivo
[redakti | redakti fonton]Atingis li Meksikon kiel infano dum la landa konkero en la 1522-a jaro. Ĝuis li pasigon de la junulaj jaroj kune kun unulingvaj lokuloj en la azteka ĉefurbo Tenochtitlan. En 1528 li frokuliĝis ĉe la franciskanoj instruonte ĉe la kolegio de Tlatelolco apud Bernardino de Sahagún, Andrés de Olmos, Arnaldo de Basaccio, Juan de Gaona kaj Maturino Gilberti.[4][5] Baldaŭ gravis ankaŭ la lernintoj de la kolegio: ekz. Juan Badiano tradukis latinen herbarian faklibron de la indianoj. Paralele al animzorgado, Molina dediĉis sin tute al la disvastigo de la naŭatla verkante, intervjuante, predikante.
Laŭdire estis li en 1555 prioro de la konvento de Texcoco. Rimarkindas lia persisteco en filologia laboro kaj pliperfektigo. La jenaj verkoj estis neniam publikigitaj: Traduccion mexicana de las Epistolas y Evangelios de todo el ano kaj Floras de Nuestra Señora en mexicano (kun preĝoj tradukitaj); De Contemptu Mundi (pri la sakramentoj).
Verkoj (elekto)
[redakti | redakti fonton]
- Doctrina christiana breve traduzida en lengua mexicana (1547)
- Aquí comiença un vocabulario en la lengua castellana y mexicana (1555)
- Confessionario mayor, en lengua mexicana y castellana (1565)
- Arte de la lengua mexicana y castellana (1571)
- Vocabulario en lengua castellana y mexicana (1571)
- Confessionario breve, en lengua mexicana (1577)
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- biografio el Catholic Encyclopedia (Novjorko, 1907-12)
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Alonso de Molina, Vocabulario en la lengua castellana y mexicana y mexicana y castellana(1571). Mexico: Editorial Porrúa.
- ↑ James Lockart: Nahuatl as written: lessons in older written Nahuatl, with copious examples and texts, Stanford University Press, 2001, ISBN 0-8047-4282-0
- ↑ Alonso de Molina: Confessionario mayor en la lengua castellana y mexicana (1569). With introduction by Roberto Moreno. Mexico: Instituto de Investigaciones Filológicas, Instituto de Investigaciones Históricas, Universidad Nacional Autónoma de México 1984
- ↑ Georges Baŭdot: Utopia and History in Mexico: The First Chronicles of Mexican Civilization, 1520-1569. Tradukis Bernard R. Ortiz de Montellano kaj Thelma Ortiz de Montellano. Boulder: University of Colorado Press 1995, p. 114
- ↑ Fakte varbis lin la franciskanoj mem kiuj tuj rekonis la utilon de liaj lingvokonoj.