Poliziano

Anĝelo Policiano (1454-1494)
humanista Italicus
Persona informo
Angelo Poliziano
Naskonomo	Angelo Ambrogini
Naskiĝo	14-a de junio 1454 en Montepulciano,  Italio
Morto	29-a de septembro 1494 en Florenco,  Italio
Mortis per	Veneno vd
Tombo	Florenco vd
Lingvoj	itala • latina vd
Loĝloko	Florenco vd
Ŝtataneco	Respubliko Sieno Italio Respubliko Florenco Germanio vd
Alma mater	Studio fiorentino
Profesio
Okupo	poeto filologo verkisto universitata instruisto dramaturgo humanisto vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Anĝelo Policiano aŭ "Agnolo Poliziano" (1454-1494) estis itala humanisto, poeto, latinisto, helenisto, profesoro pri retoriko en la Universitato de Florenco, kiu publikigis verkojn kaj latine, greke kaj itale. Li konsideris sin humanisto kaj li ĉiam defendis la liberan artisman kreadon, sen la kateno al la grandaj klasikaj verkistoj de la antikveco.

Vivo

Anĝelo Ambroĝini (lia originala nomo) estis filo de itala juristo. Kiam li estis 10-jaraĝa, lia patro estis mortigita kaj la infano estis sendita al la domo de parencoj en Florenco, en la studio kie li estis edukita de humanistoj. La dediĉo de Policiano al Lorenzo de Mediĉo de parta tradukado de la Iliado markis la komencon de vivolonga amikeco kun la reganto Mediĉo, kaj kelkatempe li estris la kancelierecon de Lorenco kaj estis mentoro de liaj du infanoj.

Kiam li perdis la lastan postenon, en 1479, Policiano abrupte lasis la palacon de la Mediĉoj en "Cafaggiolo", en majo, kaj post mallonga restado en la palaco de la Mediĉoj, en Fiezolo, li translokiĝis al Mantovo sub la patroneco de la kardinalo Francesco Gonzaga (1444-1483). Tamen, en la sekva jaro, li repaciĝis kun Lorenco, reiris al Florenco kaj en la "Studio fiorentino" li sukcesis la katedron pri la greka kaj latina rektoriko. En 1477, Policiano fariĝis prioro de Sankta Paŭlo, kaj en 1486, li estis nomumita kanoniko de la katedralo Sankta Maria del Fiore.

Li plenumis plurajn politikajn misiojn al Lorenco kaj, kune kun Johano Piko de la Mirandolo li traesploris la urbojn en la nordo de Italio serĉe de libroj kaj manuskriptoj por la Biblioteko de la Mediĉo, en 1491. La postaj jaroj en la vivo de Policiano pasiĝis inter Fiezolo, kie Lorenco havis palacon tie, kaj Florenco, kie li mortis en la 29-a de septembro 1494.

Selektita verkaro

• Silva cui titulus Manto, 1482
• Praelectio cui titulus Panepistemon, 1491, Antonio Miscomini
• Praelectio de dialectica (1491)
• Lamia. Praelectio in Priora Aristotelis Analytica (1492)
• Historia de imperio post Marcum, 1493, Herodian, Angelo Poliziano, Bazalerius de Bazaleriis
• Omnium Angeli Politiani operum (quae quidem extare novimus) tomus prior, in ..., 1512
• Epistole Fra[n]cisci Philelphi ... breuiores elega[n]tioresq[ue] ... ex toto Epistolarum eius volumine conquisite ... . Preterea Familiares aliq[uo]t epistole Angeli Policiani ad viros illustres ... adiecte sunt, 1516, Francesco Filelfo, Angelo Poliziano
• Angeli Politiani Miscellaneorum centuria una, 1522, Valentin Curio
• Stanze di messer Angelo Politiano cominciate per la giostra del magnifico ..., 1541
• Stanze di messer Angelo Politiano cominciate per la giostra del magnifico ..., 1541
• Problemata Aristotelis ac philosophorum medicorùmque complurium, 1557, Aristoteles, Alexander Aphrodisiensis, Angelo Poliziano
• Canzone a ballo composte dal magnifico Lorenzo de Medici et da m. Agnolo ..., 1568 Lorenzo de' Medici, Angelo Poliziano, Luigi Pulci
• Angeli Politiani Siluae: Nutricia, Rusticus, Manto Ambra, 1596
• Epicteti stoici philosophi Enchiridion: Item Arriani Commentarius disputationum ejusdem Epicteti : Graece et Latine, 1600, Epictetus, Angelo Poliziano, Jacob Degen dit Schegk, Eustathii Vignon
• La favola di Orfeo composta da M. Angelo Poliziano, e ridotta ora la prima ..., 1749
• Callimachi Cyrenaei Hymni cum Latina interpretatione a viro Cl. Ant. Mar ... 1763 Callimachus,Angelo Poliziano,Angelo Maria Bandini,Anton Maria Salvini,Henri Estienne,Nicodemus Frischlin,Bonaventura Vulcanius
• L'Orfeo tragedia di messer Angelo Poliziano tratta per la prima volta da due ..., 1776, Angelo Poliziano,Ireneo Affò,Luigi Antonio Tuschini
• Epicteti Dissertationum ab Arriano digestarum libri IV ; ejusdem Enchiridion ..., 1800, Epictetus, John Upton, Simplicius of Cilicia, Johann Schweighäuser, Saint Nilus of Ancyra, Meric Casaubon, Hieronymus Wolf, Angelo Poliziano
• Le stanze di Angelo Poliziano, 1805
• Opere Volgari, 1819
• Poesie italiane di messer Angelo Poliziano, 1825 Angelo Poliziano,Giovanni Antonio Maggi,Piero Antonio Serassi,Ester Silvestri,Carlo Cattaneo
• Rime, 1837
• Angeli Politiani Liber epigrammatum Graecorum, 2002, Angelo Poliziano
• Silvae, 2004
• Pactianae coniurationis commentarium ("Komento pri la ribelo de la familio Pazzi")

Literaturo

• Leterattura italiana Arkivigite je 2017-02-03 per la retarkivo Wayback Machine
• Oilproject

• From Poliziano to Machiavelli: Florentine Humanism in the High Renaissance, Peter Godman
• Altervista
• Universitato de Masaĉuseco Arkivigite je 2016-08-27 per la retarkivo Wayback Machine
• Encyclopedia.com

Vidu ankaŭ

• Herodoto (484 a. K. - 425 a. K.)
• Hipokrato de Kos (460 a. K. - 377 a. K.)
• Kalimako (305 a. K. - 240 a. K.)
• Aristofano de Bizanco (257 a. K. - 180 a. K.)
• Vergilio (70 a. K. - 19 a. K.)
• Ovidio (43 a. K. - 17 AD)
• Plutarko (46-100)
• Epikteto (55-135)
• Gasparino Barzizza (1360-1431)
• Guarino da Verona (1374-1460)
• Francesco Filelfo (1398-1481)
• Lorenzo Valla (1405-1457)
• Johano Argiropulo (1415-1487)
• Demetrios Chalkokondyles (1423-1511)
• Bartolommeo Scala (1430-1497)
• Marsilio Fiĉino (1433-1499)
• William Grocyn (1446-1519)
• Lorenzo de Mediĉo (1449-1492)
• Johano Reuchlin (1455-1522)
• Thomas Linacre (1460-1524)
• Piko de la Mirandolo (1463-1494)
• Petro la Malfeliĉa (1472-1503)
• Ludoviko Ariosto (1474-1533)
• Mikelanĝelo (1475-1564)