Samariar onaren parabola

Samariar ona (1647) olioa, Balthasar van Cortbemderen (1612-1663) margolana.

Samariar onaren parabola, Jesukristoren parabola bat da, Lukas Ebanjelioan jasota. Jesus Nazaretekoak erabilitako metodo didaktikoaren parabola errealista eta argigarrienetako bat gisa onartua izan da. Jesusek berak kontatzen dau parabola, karitatea eta errukia gizakumeak santutasunera eramango duten bertuteak direla irudikatzeko. Halaber, maitasuna legearen letra betetzea baino askoz garrantzitsuagoa dela irakasten du. Parabola honek besteei maitasuna adierazteko ahalegin bereziak egin behar direla irakatsi zien bere jarraitzaileei, nahiz eta elkarren artean oso desberdinak izan.

Testua

Narrazioa hasten da lege-doktore batek Jesusi galdetu zionean ea zer egin behar zuen betiereko bizitza lortzeko. Jesusek, erantzun gisa, Moisesen legean zer dagoen idatzita galdetu zion doktoreari. Legelariak Bibliako bi aipurekin erantzun zuen. Jesusek zuzen erantzun zuela esan zion eta horren arabera jokatzera gonbidatu zuen. Puntu horretan, legearen doktoreak beste galdera bat egin zion Jesusi bere aurretiko interpelazioa justifikatzeko, eta horrek parabolaren enuntziazioa eragin zuen.

Lukasen Ebanjelioak horrela dio:

«

[...] —Eta nor da nire lagunurkoa? (galdera lege-maisu batek egin zion) Jesusek erantzun zion: —Behin batean gizon bat zihoan Jerusalendik behera Jerikoratz eta lapurren eskuetan erori zen; zeuzkanak kendu eta, egurtu ondoren, alde egin zuten, erdi hilik utziz.31 Apaiz bat gertatu zen, hain zuzen, bide hartan behera, eta, gizona ikustean, bidetik okertu eta aurrera jo zuen.32 Gauza bera egin zuen handik igaro zen tenpluko lebitar batek ere: ikustean, bidetik okertu eta aurrera jo zuen.33 Baina bidaian zen samariar bat bertara iritsi eta, hura ikustean, errukitu egin zitzaion.34 Hurbildu eta zauriak lotu zizkion, olioz eta ardoz igurtzi ondoren; gero bere asto gainean ezarri, ostatura eraman eta bere ardurapean hartu zuen. 35 Biharamunean, zilarrezko bi txanpon atera eta ostalariari eman zizkion, esanez: «Zain ezazu eta, gehiago dastatzen baduzu, hurrena natorrenean ordainduko dizut». 36 Zure ustez, hirurotan zeinek jokatu zuen lagunurko bezala lapurren esku eroritako gizonarekin? (Elizen Arteko Biblia Elkartea: Elizen arteko Biblia. Euskal Elizbarrutiak, 1994, 115.or.

»

Azalpena

Vincent van Gogh margolariaren interpretazioa.

Parabola honetan, Jesusek hurkoaren definizioa zabaltzen du. Erlijio hebrearreko sektore ortodoxoenentzat heretikotzat jotzen zen samariar baten figura aukeratzeak garai hartan erabiltzen zen hurkoaren kontzeptua birdefinitzeko balio zuen.

Jesusek, parabola honen bidez, fedea obren bidez adierazi behar dela erakusten du, juduen erlijio-bizitzan fedearen kontzeptua irauliz, eta horien artean farisearrena bezalako taldeak nabarmentzen ziren, Jesusek hainbatetan «hipokritak» deitzen dienak legearen letrarekiko gehiegizko atxikimenduagatik eta legearen espiritua betetzeagatik ahazteagatik.

Pasartearen egitura

Pasarteak oso ondo erakusten du Jesusek erabiltzen zuen metodu didaktikoa. Elementu hauek zehaztu daitezke:

1. Legearen doktorearen galdera (Lukas 10, 25)
2. Jesusen aurkako galdera (Lukas 10, 26)
3. Doktorearen erantzuna (Lukas 10, 27)
4. Jesusen agindua (Lukas 10, 28)
5. Doktorearen galdera berria (Lukas 10, 29)
6. Jesusen aurkako galdera. Barruan parabola jasotzen da (Lukas 10, 30-36)
7. Doktorearen erantzuna (Lukas 10, 37)
8. Jesusen agindua (Lukas 10, 37).

Sinbologia

Jesusen parabola hau Itun Berriko parabola ospetsuenetako bat da, eta horren eragina hain da handia, ezen gaur egun samariarrak mendebaldeko kulturan duen esanahia pertsona eskuzabal batena baita, eta eskatzen duenari laguntza eskaintzeko prest dagoena. «Samariar ona» giza anaitasunaren eta humanitarismoaren sinbolo ohiko bihurtu zen. Samariar onaren parabola giza eskubideak oinarritzeko eta horien alde lan egiteko irizpide biblikoetako bat da.

Kanpo estekak

• Samariar onaren parabola marrazki bizidunetan.

• Datuak: Q261103
• Multimedia: The Good Samaritan / Q261103