Wassily Leontief

Wassily Leontief
	; Irudi gehiago
lehendakari	;
lehendakari
Bizitza
Jaiotza	San Petersburgo, 1906ko abuztuaren 5a
Herrialdea	Errusiar Inperioa ; Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	New York, 1999ko otsailaren 5a (92 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Estelle Marks (en) (1932 -
Seme-alabak	ikusi Svetlana Alpers (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea ; Harvard Unibertsitatea ; Berlingo Humboldt Unibertsitatea
Tesi zuzendaria	Ladislaus Bortkiewicz; Werner Sombart
Doktorego ikaslea(k)	Paul Samuelson; Thomas Schelling; Robert Solow; Kenneth E. Iverson; Vernon L. Smith; Richard E. Quandt (en) ; Dale W. Jorgenson (en) ; Michael C. Lovell (en) ; Karen R. Polenske (en) ; Robert Triffin (mul) ; Abram Bergson (mul) ; John Burr Williams (mul) ; Hollis B. Chenery (mul) ; Alan S. Manne (en) ; William N. Parker (en) ; Alfred Haskell Conrad (en) ; Richard Day (en) ; James M. Malcomson (en) ; Arthur MacEwan (en) ; Leon Nathan Moses (en) ; James Mitchell Henderson (en)
Hizkuntzak	ingelesa; errusiera
Ikaslea(k)	ikusi Paul Samuelson;
Jarduerak
Jarduerak	ekonomialaria, estatistikaria eta pedagogoa
Lantokia(k)	San Petersburgo eta Berlin
Enplegatzailea(k)	New Yorkeko Unibertsitatea ; Kielgo Unibertsitatea ; Harvard Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka (1940, 1950) ; Ekonomiako Nobel Saria (1973) ; Josiah Willard Gibbs Lectureship (1953) ; Ohorezko Legioko ofiziala ; Bernhard Harms Prize (1970) ; Distinguished Fellow of the American Economic Association ; Fellow of the Econometric Society (1939) ; Fellow of the American Statistical Association ; [[]] (1980) ; Honorary doctorate from the University of Paris 1 Pantheon-Sorbonne (1972ko azaroaren 24a) ;
Influentziak	Léon Walras
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Zientzien Errusiar Akademia; Amerikako Sozietate Filosofikoa; Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra; Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Econometric Society (en)
	wassily.leontief.net

Wassily Leontief (Munich, Alemania, 1905eko abuztuaren 5 – New York City, 1999ko otsailaren 5) errusiar-amerikar ekonomialari bat izan zen, 1973 urteko Ekonomiako Nobel Saria jaso duena. Ezaguna input-output taulak garatu eta aztertzeagatik, baina ekonomiaren beste arlo askotan ere lan egin zuen: industria-kontzentrazioa, prezioen zenbaki indizeak, nazioarteko merkataritza eta garapena, besteak beste.

Bizitza

Irakaskuntza-munduko familia baten baitan jaioa, seme bakarra izan zen. Leningradoko Unibertsitatean ekonomia ikasi zuen. 1925 urtean graduatu eta ikasketak Berlingo Unibertsitatean jarraitu zituen, 1928 urtera arte. 1928 urtean Kieleko unibertsitatean ikertzen ihardun zuen hiru urtez, harik eta 1931 urtean Estatu Batuetara joan zen. Han National Bureau of Economic research erakundean aritu zen lanean, baina hilabete batzuetan zehar bakarrik. Berehala, Harvard Unibertsitatetik deitu eta bertan aritu zen lanean 44 urtez. Urte hauetan, nazioarteko ospea lortu zuen, berak garatutako input-output analisiari esker. Horrela, 1973 urtean Ekonomiako Nobel Saria jaso zuen. 1976 urtean New Yorkeko Unibertsitateko katedra hartu eta han jarraitu zuen lanean. Estella Marksekin ezkondu zen 1932 urtean eta alaba bat izan zuten, Svetlana izenekoa^[1].

Ekarpenak

Matematika-prestakuntza handiko gizona izan zen, baina matematikaz eratzen ziren eredu ekonomikoak enpirikoki egiaztatu beharra, estatistikaren bitartez, azpimarratu zuen beti. Input-output taulak ikertzen hasi zenerako, ezaguna ziren ekonomia munduan. Izan ere, input-otuput taulak ziren François Quesnay ekonomialariak bere Tableau économique lanean proposatu zituenak. XIX. mendearen bukaeran eta XX. mendeanren hasieran ere, ekonomialari askok ikertu zituzten taulak, baina Leontief izan zen taulak errealitate ekonomikora aplikatu zituen lehena, zenbakizko taulak osatuz eta hauetan oinarrituz ekonomia errealari buruzko aurreikuspenak eginez. 1933 urtean hasita, 44 sektoreko taula bat osatu zuen, nahiz eta konputazio-lanak errazteko gero hamar sektoreko taula batez laburtu egin zen. Taulako koefizienteak egonkorrak zirela ziurtatzeko, 1919 eta 1929ko taulak alderatu ziren. Taula hauekin, The Structure of American Economy 1919-1929 ikerlana argitaratu zuen, gerora ere jarraipena izango zuena. Hurrengo urteetan, input-output taulen erabilera zabaldu eta sakondu egin zuen, sektore kopuru handiagoko taulak osatuz. Konputagailuen garapenari arreta handia jarri zion eta lehenengo Mark I eta Mark II konputagailuak erabili zituen taulei buruzko kalkuluak egiteko^[2]. 1970 urterako, ekonomia berez oreka batera iristen zela defendatu zuen, baina inefizientziak ekideko ekonomiaren plangintza garrantzitsua zela baieztatu zuen. Ondoren, nazioarteko garapenari eta ingurugiro-arazoei buruz ikertzeari ekin zion, munduko ekonomia osoa aztertuz Nazio Batuak erakundearentzat.

Erreferentziak

↑ The New Palgrave. A dictionary of economics. Wassily Leontief.
↑ Input-output taulak matrize (matematika) bidez modelizatzen dira: alderanzketa eta bestelako kalkulu konplexuak, taula handietan batez ere, askotan buruttzen dira.

Kanpo estekak

Datuak: Q44061
Multimedia: Wassily Leontief / Q44061

[1] The New Palgrave. A dictionary of economics. Wassily Leontief.

[2] Input-output taulak matrize (matematika) bidez modelizatzen dira: alderanzketa eta bestelako kalkulu konplexuak, taula handietan batez ere, askotan buruttzen dira.

[1]

[2]

i e a Ekonomiako Nobel Saridunak
1969–1975	Ragnar Frisch / Jan Tinbergen (1969) • Paul Samuelson (1970) • Simon Kuznets (1971) • John Hicks / Kenneth Arrow (1972) • Wassily Leontief (1973) • Gunnar Myrdal / Friedrich Hayek (1974) • Leonid Kantorovitx / Tjalling Koopmans (1975)
1976–2000	Milton Friedman (1976) • Bertil Ohlin / James Meade (1977) • Herbert A. Simon (1978) • Theodore Schultz / Arthur Lewis (1979) • Lawrence Klein (1980) • James Tobin (1981) • George Stigler (1982) • Gérard Debreu (1983) • Richard Stone (1984) • Franco Modigliani (1985) • James M. Buchanan (1986) • Robert Solow (1987) • Maurice Allais (1988) • Trygve Haavelmo (1989) • Harry Markowitz / Merton Miller / William Forsyth Sharpe (1990) • Ronald Coase (1991) • Gary Becker (1992) • Robert Fogel / Douglass North (1993) • John Harsanyi / John Forbes Nash, Jr. / Reinhard Selten (1994) • Robert Lucas, Jr. (1995) • James Mirrlees / William Vickrey (1996) • Robert C. Merton / Myron Scholes (1997) • Amartya Sen (1998) • Robert Mundell (1999) • James Heckman / Daniel McFadden (2000)
2001–egun	George Akerlof / Michael Spence / Joseph E. Stiglitz (2001) • Daniel Kahneman / Vernon L. Smith (2002) • Robert F. Engle / Clive Granger (2003) • Finn E. Kydland / Edward C. Prescott (2004) • Robert Aumann / Thomas Schelling (2005) • Edmund Phelps (2006) • Leonid Hurwicz / Eric Maskin / Roger Myerson (2007) • Paul Krugman (2008) • Elinor Ostrom / Oliver E. Williamson (2009) • Peter A. Diamond / Dale T. Mortensen / Christopher A. Pissarides (2010) • Thomas J. Sargent / Christopher A. Sims (2011) • Alvin E. Roth / Lloyd S. Shapley (2012) • Eugene Fama / Lars Peter Hansen / Robert J. Shiller (2013) • Jean Tirole (2014) • Angus Deaton (2015) • Oliver Hart / Bengt Holmström (2016) • Richard Thaler (2017) • William Nordhaus / Paul Romer (2018) • Abhijit Banerjee / Esther Duflo / Michael Kremer (2019) • Paul Milgrom / Robert B. Wilson (2020) • David Card / Joshua Angrist / Guido Imbens (2021) • Ben Bernanke / Douglas Diamond / Philip Dybvig (2022) • Claudia Goldin (2023) • Daron Acemoğlu / Simon Johnson / James Robinson (2024)