پرش به محتوا

ادبیات باستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ادبیات باستان عبارت است از سندها و نوشته‌های مذهبی و علمی، داستان، شعر و نمایشنامه، فرمان‌ها و اعلامیه‌های سلطنتی و سایر شکل‌های نوشته است که به واسطه اشیای مختلف مانند سنگ، لوح سنگی، ورق پاپیروس، برگ درخت خرما و فلز ثبت و ضبط شده است. پیش از گسترش نوشتن، ادبیات شفاهی همیشه دوام نمی‌آورد، هرچند که برخی متون و قطعات از این نوع ادبیات بر جای مانده‌اند. می‌توان نتیجه گرفت که تعداد نامعلومی از آثار مکتوب نیز احتمالاً از گزند زمان در امان نمانده و نابود شده‌اند. آگوست نیچکه برخی از داستان‌ها و افسانه‌های پریان را آثاری ادبی تلقی می‌کند که به عصر یخبندان و راویان عصر میان‌سنگی بازمی‌گردد[۱]

فهرست متون باستان

[ویرایش]

عصر برنز

[ویرایش]

اوایل عصر برنز: هزاره سوم قبل از میلاد (تاریخ تقریبی نشان‌داده‌شده). قدیمی‌ترین ادبیات مکتوب به حدود ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد (به زبان سومری کلاسیک) برمی‌گردد.[۲] اولین نویسندهٔ ادبی شناخته‌شده، انهدوآنا نام داشته که یک زن کشیش سومری بوده و حدوداً ۲۴ قرن قبل از میلاد می‌زیسته است.[۳] تعیین تاریخ برخی متون ادبی دشوار است، مانند کتاب مردگان که در پاپیروس آنی در حدود ۱۲۴۰ سال قبل از میلاد ثبت شده، اما نسخه‌های دیگر این کتاب احتمالاً متعلق به قرن ۱۸ قبل از میلاد هستند.

عصر برنز میانه: حدود ۲۰۰۰ تا ۱۶۰۰ قبل از میلاد (تاریخ تقریبی نشان‌داده‌شده)

اواخر عصر برنز: حدود. ۱۶۰۰ تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد (تاریخ تقریبی نشان‌داده‌شده)

عصر آهن

[ویرایش]

متون عصر آهن مربوط به پیش از اروپای دوران قدیم: قرون ۱۲ تا ۸ پیش از میلاد

اروپای دوران قدیم

[ویرایش]

قرن ۹ قبل از میلاد

[ویرایش]

قرن ۸ قبل از میلاد

[ویرایش]

قرن ۷ قبل از میلاد

[ویرایش]

قرن ۶ قبل از میلاد

[ویرایش]

قرن ۵ قبل از میلاد

[ویرایش]

قرن ۴ قبل از میلاد

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Karimi, Edith (2016). Mimetische Bildung durch Märchen: Phantasie, Narration, Moral [Mimetic education through Märchen: phantasy, narration, morality]. European Studies in Education (in German). Vol. 34. Münster: Waxmann Verlag. p. 110. ISBN 9783830984726. Retrieved 2018-10-25. Manche Märchen ordnet [August] Nitschke den Jägern und Hirten der letzten Eiszeit zu, andere den Bauern und Fischern im Mesolithikum, wieder andere den Seefahrern der Meglithgesellschaft oder den Helden der Indogermanen. [August Nitschke assigns many fairy-tales to the hunters and herders of the last Ice Age, other ones to the farmers and fisherfolk of the Mesolithic, and still other ones to the seafarers of the megalith cultures or to the heroes of the Indo-European peoples.]
  2. Grimbly, Shona (2000). Encyclopedia of the Ancient World. Taylor & Francis. p. 216. ISBN 978-1-57958-281-4. The earliest written literature dates from about 2600 BC, when the Sumerians started to write down their long epic poems.
  3. "Why Has No One Ever Heard of the World's First Poet?". Literary Hub (به انگلیسی). 2017-06-22. Retrieved 2019-01-19.
  4. Toby A. H. Wilkinson: Early Dynastic Egypt. Routledge, London/New York 2001, شابک ‎۰−۴۱۵−۲۶۰۱۱−۶.
  5. Jones, Mark (2006). Criminals of the Bible: Twenty-Five Case Studies of Biblical Crimes and Outlaws. FaithWalk Publishing. p. 6. ISBN 978-1-932902-64-8. The Sumerian code of Urukagina was written around 2400 BC.
  6. Stephanie Dalley, ed. (2000). Myths from Mesopotamia: Creation, the Flood, Gilgamesh, and Others. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-953836-2.
  7. Eccles, Sir John Carew (1989). Evolution of the Brain: Creation of the Self. Routledge. p. 115. ISBN 978-0-415-03224-7. The Epic of Gilgamesh, written in Sumer about 2200 BC.
  8. Miriam. , Lichtheim (2006). The Old and Middle Kingdoms. University of California press. p. 23. ISBN 9780520248427. OCLC 889165092.
  9. James P. Allen (2015). Middle Egyptian Literature: Eight Literary Works of the Middle Kingdom. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-08743-9.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ Dalley, Stephanie, ed. (2000). "Etana (pp. 189ff.)". Myths from Mesopotamia. Creation, The Flood, Gilgamesh, and Others. Oxford University Press. ISBN 0199538360.
  11. Noonan, John T. (1987). Bribes. University of California Press. p. 4. ISBN 978-0-520-06154-5. The Poor Man of Nippur dates from about 1500 BC.
  12. “Perhaps it was brought east with the Amorites of the First Dynasty of Babylon. ”
  13. Miriam Lichtheim, Ancient Egyptian Literature, vol.2, 1980, p.203
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Alan Lenzi (2008). "The Uruk List of Kings and Sages and Late Mesopotamian Scholarship". Journal of Ancient Near Eastern Religions. 8: 137–169. doi:10.1163/156921208786611764.
  15. Berlin, Adele (2005). "Psalms and the literature of exile: Psalms 137, 44, 69, and 78". In Flint, Peter W. ; Miller, Patrick D. ; Brunell, Aaron; Roberts, Ryan (eds.). The Book of Psalms: Composition and Reception. Supplements to Vetus Testamentum: Formation and interpretation of Old Testament literature. Vol. 99. Leiden: Brill. p. 66. ISBN 9789004136427. Retrieved 7 June 2020. The dating of psalms is notoriously difficult [...]. Moreover, dating the psalms also follows more general trends in dating biblical texts, the favored period having moved from the Maccabean period, to the maonarchical period, to the Persian period, wherein today much of the Hebrew Bible is thought to have taken shape. To say that a psalm speaks of the destruction and exile is to date it no earlier than 586 BC; I would place all these psalms in the exilic or postexilic period.
  16. Archived at Ghostarchive and the "Ajahn Sujato - A Practical Guide to Reading The Suttas - March 2018". YouTube. Archived from the original on 13 October 2021. Retrieved 15 May 2022.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link): "Ajahn Sujato - A Practical Guide to Reading The Suttas - March 2018". YouTube.
  17. according to ancient Jewish and Christian tradition, and some modern scholars; see above inline citations.
  18. Talmud, Bava Bathra 146
  19. Mishnah, Pirqe Avoth 1:1